• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
هه‌ینی, حوزه‌یران 9, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    چی لە داگیرکەر هەڵدەچنرێت

    بــەغداد لەنێوان تاران و واشنتۆن

    مووچە بازاڕ گەرم دەکات، گەشەپێدان بەدیناهێنێت

    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    کام پرۆژە یاسا دەستەبەری مافی گەلی کوردستان دەکات لەبەغداد

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (58)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (62)

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    هەر خۆمان ماوین؛ ئەوە ئێران و میسریش پەیوەندییەکانیان ئاسایی دەکەنەوە

    لەئاوێنەی لۆزاندا كورد خۆی نابینێ و داگیركەریش ناناسێت

    لەئاوێنەی لۆزاندا كورد خۆی نابینێ و داگیركەریش ناناسێت

    ئێمە هەین…

    شكست لە دیموكراتیبووندا

    چارەنووسی بودجە لەنێوان نیگەرانیی گەورەکان و بێباکیی بچووكه‌كاندا

    چارەنووسی بودجە لەنێوان نیگەرانیی گەورەکان و بێباکیی بچووكه‌كاندا

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    دیسان مەسەلەی بۆڕییەکە

  • شــیکار
    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    ڕۆژی جیهانیی کۆبانێ

    ڕۆژی جیهانیی کۆبانێ

  • ئــــابووری
    سەرهەڵدانی كارگێڕی لەسەر دەستی كێ بوو

    سەرهەڵدانی كارگێڕی لەسەر دەستی كێ بوو

    گرفتەکانى پڕۆژە یاساى بودجە لەنێوان هەولێر و بەغداد

    گرفتەکانى پڕۆژە یاساى بودجە لەنێوان هەولێر و بەغداد

    مه‌سره‌فگه‌رایی له‌ بازنه‌ی نۆرمه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ کۆن و نوێکاندا

    مه‌سره‌فگه‌رایی له‌ بازنه‌ی نۆرمه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ کۆن و نوێکاندا

    كاریگەری باج لە سەر داهاتی حكومەت

    كاریگەری باج لە سەر داهاتی حكومەت

    هەدەردانى خۆراک لە ئێراق وهەرێمى کوردستان

    هەدەردانى خۆراک لە ئێراق وهەرێمى کوردستان

    كاریگەری ڕیكلامی بازرگانی لە سەر ساخكردنەوەی بەرهەم و خزمەتگوزاری

    كاریگەری ڕیكلامی بازرگانی لە سەر ساخكردنەوەی بەرهەم و خزمەتگوزاری

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی دووەم و کۆتایی

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی دووەم و کۆتایی

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی یەک

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی یەک

    لاوازبوونی پێگەی کورد لەبەغدا

    لاوازبوونی پێگەی کورد لەبەغدا

    كورد و دیموكراسی

    كورد و دیموكراسی

    کوردی باکوور له‌ نێوان بنبه‌ست و بنبه‌ستدا

    کوردی باکوور له‌ نێوان بنبه‌ست و بنبه‌ستدا

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی سێیەم و کۆتایی

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی سێیەم و کۆتایی

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی دووەم

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی دووەم

    ته‌ڕه‌زانی کورد له‌ نێوان سرووشت و سیاسه‌تدا

    ته‌ڕه‌زانی کورد له‌ نێوان سرووشت و سیاسه‌تدا

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    چی لە داگیرکەر هەڵدەچنرێت

    بــەغداد لەنێوان تاران و واشنتۆن

    مووچە بازاڕ گەرم دەکات، گەشەپێدان بەدیناهێنێت

    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    بە سیاسیی کردنی بڕیارەکانی دادگەی فیدراڵی

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    کام پرۆژە یاسا دەستەبەری مافی گەلی کوردستان دەکات لەبەغداد

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (58)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (62)

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    هەر خۆمان ماوین؛ ئەوە ئێران و میسریش پەیوەندییەکانیان ئاسایی دەکەنەوە

    لەئاوێنەی لۆزاندا كورد خۆی نابینێ و داگیركەریش ناناسێت

    لەئاوێنەی لۆزاندا كورد خۆی نابینێ و داگیركەریش ناناسێت

    ئێمە هەین…

    شكست لە دیموكراتیبووندا

    چارەنووسی بودجە لەنێوان نیگەرانیی گەورەکان و بێباکیی بچووكه‌كاندا

    چارەنووسی بودجە لەنێوان نیگەرانیی گەورەکان و بێباکیی بچووكه‌كاندا

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    دیسان مەسەلەی بۆڕییەکە

  • شــیکار
    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    ڕۆژی جیهانیی کۆبانێ

    ڕۆژی جیهانیی کۆبانێ

  • ئــــابووری
    سەرهەڵدانی كارگێڕی لەسەر دەستی كێ بوو

    سەرهەڵدانی كارگێڕی لەسەر دەستی كێ بوو

    گرفتەکانى پڕۆژە یاساى بودجە لەنێوان هەولێر و بەغداد

    گرفتەکانى پڕۆژە یاساى بودجە لەنێوان هەولێر و بەغداد

    مه‌سره‌فگه‌رایی له‌ بازنه‌ی نۆرمه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ کۆن و نوێکاندا

    مه‌سره‌فگه‌رایی له‌ بازنه‌ی نۆرمه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ کۆن و نوێکاندا

    كاریگەری باج لە سەر داهاتی حكومەت

    كاریگەری باج لە سەر داهاتی حكومەت

    هەدەردانى خۆراک لە ئێراق وهەرێمى کوردستان

    هەدەردانى خۆراک لە ئێراق وهەرێمى کوردستان

    كاریگەری ڕیكلامی بازرگانی لە سەر ساخكردنەوەی بەرهەم و خزمەتگوزاری

    كاریگەری ڕیكلامی بازرگانی لە سەر ساخكردنەوەی بەرهەم و خزمەتگوزاری

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی دووەم و کۆتایی

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی دووەم و کۆتایی

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی یەک

    شێخ خالید و ڕێبازی نەقشبەندی: بەشی یەک

    لاوازبوونی پێگەی کورد لەبەغدا

    لاوازبوونی پێگەی کورد لەبەغدا

    كورد و دیموكراسی

    كورد و دیموكراسی

    کوردی باکوور له‌ نێوان بنبه‌ست و بنبه‌ستدا

    کوردی باکوور له‌ نێوان بنبه‌ست و بنبه‌ستدا

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی سێیەم و کۆتایی

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی سێیەم و کۆتایی

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی دووەم

    ده‌ستێكی شاراوه‌: بەشی دووەم

    ته‌ڕه‌زانی کورد له‌ نێوان سرووشت و سیاسه‌تدا

    ته‌ڕه‌زانی کورد له‌ نێوان سرووشت و سیاسه‌تدا

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

    ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی یەک

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سەکۆیەك بۆ گفتووگۆ

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    سندوقه‌ ره‌شه‌كه‌ی‌ سه‌دام

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    پەرەی سیاسی (پێناسە و مانا)

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    ره‌فتاره‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌كانی‌ دیكتاتۆره‌كان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    کۆماری جنۆکه‌کان و ده‌سه‌ڵاته‌ تۆتالیتاره‌کان

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

    بۆچى تا ئێستا تاوانى جەنگ بەردەوامە؟

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

جينۆسایدى بێدەنگ

بارام سوبحی لەلایەن بارام سوبحی
ئایار 16, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
جينۆسایدى بێدەنگ
0
هاوبەشکردنەکان
59
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر

“بەکارهێنانى مرۆڤ وەک کەرەستەى تاقیکردنەوە”

لەماوەى سەدەى رابردوودا هەریەکە لە حکومەتەکانى ژاپۆن و ئەمەریکا و ئەڵمانیا و سۆڤیەت، بۆ تاقیکردنەوەى کاریگەرى چەک و تەقەمەنیەکان لە جەنگەکاندا، دەیەها مرۆڤیان وەکو کەرەستەى تاقیکردنەوە لە تاقیگەکانیاندا بەکارهێناوە. زاناکانى ئەو وڵاتانە بە پاڵپشتی و بودجەی تەواوی حکومەتەکانیان و بەهیوای سەرکەوتن لە شەڕەکاندا ئەو تاقیکردنەوانەیان ئەنجامداوە. ئەم ڕاپۆرتە بۆ خستنەڕووى هەندێک لەو تاقیکردنەوە ترسناکانەیە کە حکومەتەکان لەسەر مرۆڤە بێدەسەڵاتەکان ئەنجامیانداوە، بۆ ئەوەی تەکنەلۆژیای دڕندەتری جەنگى پەرە پێبدەن. ئەو تاقیکردنەوانەش بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ لەلایەن ئەو حکومەتانەوە ئەنجامدراون کە هیچ گرنگییەکیان بە تەندروستی دەروونی و ئەقڵى ئەو توێژە نەداوە کە لە تاقیکردنەوەکاندا بەکارهێنراون.

بەبۆچوونى چاودێرانى مافى مرۆڤ، دڕندەیی مرۆڤ لەو تاقیکردنەوانەدا گەیشتۆتە لووتکە کە زاناکان بە پاڵپشتی و بودجەی تەواوی حکومەت، بەهیوای سەرکەوتن لە شەڕەکاندا ئەنجامیانداوە. ئەو تاقیکردنەوانەش لە تاقیگە نهێنییەکان و پڕۆژە حکومییە ڕانەگەیەندراوەکاندا ئەنجامدراوە.

“سۆڤیەت: تاقیگەى ژەهرەکان”

لە ساڵی (١٩٢١) یەکەیەکی نهێنی لێکۆڵینەوە و پەرەپێدان لە دەزگای پۆلیسی نهێنی یەکێتى سۆڤیەت دامەزرا کە بە “تاقیگەی ژەهر” ناسراوە. مەبەست لە دامەزراندنی ئەم تاقیگەیە دۆزینەوەی ماددەیەکی کیمیایی ژەهراوی بوو کە هیچ تام و بۆنێکی نەبوو، دوای مردنیش نەدەتوانرا دەستنیشان بکرێت. ئەم ماددە کیمیاییە کوشندانە لەسەر ئەو زیندانییانە تاقیکرایەوە کە لە زیندانى گولاگەوە هێنرابوون، گولاگ واتە ئۆردوگاى کۆکردنەوە و گرتن و بێگارى و کاری زۆرەملێ و خوێناوی سۆڤیەت.

لەو گرتوخانانەدا زیندانیانی تەمەن و باری جەستەیی و تایبەتمەندی گشتی جیاواز هەڵبژێردران، ژەهرەکە تێکەڵ بە ژەمى خواردن و خواردنەوەکانیان کرابوو، بە ئامانجى لێکۆڵینەوە و زانینى کاریگەری ئەم ژەهرانە لەسەر بەشێکی گەورەتر، هەروەها بۆ بەدەستهێنانی وێنەیەکی گشتی و گشتگیر لەبارەى ئەوەی کە ئەم ژەهرانە دەتوانن ببنە هۆی چی دەرد و نەخۆشییەک. پڕۆژەى تاقیگەی ژەهرزانیی سۆڤیەت لەلایەن “میرا نۆفسکی” سەرۆکایەتیی دەکرا. کارمەندانى ئەم تاقیگەیە ماددەیەکی کیمیاییان بە تایبەتمەندییە پێویستەکانەوە پەرەپێدا، کە ناوی لێنرا (C-2)، ماددەکەش پێکهاتبوو لە تێکەڵەیەک لە “کارپێلامین-کۆلین-کلۆرید”، کە دەبووە هۆی گۆڕانکاری ڕیشەیی لە جەستەی قوربانییەکاندا، بەو پێیەی دەبووە هۆی لاوازی و شەکەتییەکى تووند لەو زیندانیانەی کە ماددەکەیان دەرخوارد دەدرا. دواى خواردنى ئەو ژەهرە بە ماوەى (15) خولەک گیانیان لەدەستدەدا.

“ژاپۆن.. تاقیگەى دیلەکان”

لە ژاپۆن یەکەیەکی نهێنی لێکۆڵینەوە و پەرەپێدانی سوپای ئیمپراتۆری کە بە یەکەی (٧٣١) ناسراوە، لە ساڵانی (١٩٣٠) لەلایەن پزیشکی نەشتەرگەری شیرۆ ئیشیەوە دروستکرا، چەندین تاقیکردنەوەی پزیشکی ترسناک و نەشتەرگەری دڕندانە و کوشندەیان لەسەر هەزاران دیل ئەنجامدا، کە لە سەردەمی جەنگی جیهانی دووەمدا لە کاتی جەنگی چین و ژاپۆن لە ساڵانی (١٩٣٧ – ١٩٤٥) بەدیل گیرابوون. ئەم یەکە پزیشکییە چەندین پشکنینی کوشندەیان لەسەر زیندانییەکان ئەنجامدا، دوای ئەوەی تووشی نەخۆشی جۆراوجۆریان کردن. نەخۆشە زیندووەکانیان بەبێ بێهۆشکردن پارچە پارچە دەکرد، تاوەکو ئەندامە تووشبووەکان لابەرن و لە لێکۆڵینەوە لەسەر کاریگەرییەکانی نەخۆشییەکە لەسەر جەستەی مرۆڤ بەکاریبهێنن.

ئەو یەکەیە، زیندانییە تەندروستەکانیان ناچارکرد سێکس لەگەڵ زیندانیانی تووشبوو بە سفلیس بکەن، تاوەکو لێکۆڵینەوە لەسەر گواستنەوەى نەخۆشیەکە بکەن، پاشان نەخۆشە تووشبووەکان تا لە ژیاندا بوون توێکارى دەکران. تاقیکردنەوەیەکی دیکەى ترسناکی ئەو یەکەیە، بۆ ئەوە بوو بزانن مرۆڤ چەندێ خوێنى لێ بڕوات، ژیانی لەدەست دەدات. ئەم تاقیکردنەوەیەشیان بە بڕینی بەشەکانی ئەندامی زیندانییەکان ئەنجامدا. هەروەها ئەو یەکەیە تاقیکردنەوەی بەستەڵەکیان لەسەر دیلەکان ئەنجامدا، تاقیکردنەوەکەش بریتى بوو لەوەى لە کەشوهەوای بەستوودا دیلەکانیان بەجێدەهێشت تا لووت و گوێ و ئەندامەکانی دیکەیان دەیانبەست، دواتر بەفرەکەیان دەشکاند و ئەندامەکانیان لە ئاوی شلەتێندا نووقم کرد، بەمەش ئەندامەکان دەستبەجێ دەکەوتنە خوارەوە.

ژاپۆنییەکان هەر بەوەندەوە نەوەستان، بەڵکو دیلەکانیان بۆ تاقیکردنەوەی کاریگەرى چەکەکانیان بەکاردەهێنا. بەجۆرێک دیلەکانیان دەبەستەوە و بۆمبیان لێ دەبەستن یان گولەبارانیان دەکردن، تاوەکو بۆیان دەربکەوێت کاریگەری و تواناى چەکەکانیان تا چ رادەیەکە.

“ئەمەریکا.. تاقیکردنەوەیەکى چل ساڵە”

لەنێوان ساڵانی (١٩٣٢ بۆ ١٩٧٢)، زانکۆی توسکیگ بە هاوبەشی لەگەڵ وەزارەتی تەندروستی لە ویلایەتی ئەلاباما، تاقیکردنەوەیەکی پزیشکییان لەسەر ئەمەریکییە ئەفریقییەکان ئەنجامدا، بۆ زانینى کاریگەرییەکانی چارەسەرنەکردنی سفلیس بەبێ ئاگاداری نەخۆشەکان و لەژێر پەردەی چاودێری پزیشکی بێبەرامبەردا. ئامانجی سەرەکی ئەم تاقیکردنەوەیە، زانینی کاریگەرییەکانی چارەسەرنەکردنی نەخۆشییەکە بوو، ئەم تاقیکردنەوە چل ساڵ بەردەوام بوو، دوای دۆزینەوەی کاریگەری پەنسلین لە چارەسەرکردنی سفلیسدا، تەنها لەسەر ئەمەریکییە ئەفریقییەکان ئەنجامدرا. بەشداربووە ڕەشپێستەکانی تاقیکردنەوەکە چەواشەکران بەوەى کە بە ناو تۆمارکردنیان لەم تاقیکردنەوەیەدا کە ماوەى شەش مانگ دەخایەنێت، چارەسەری خوێنی خراپیان بۆ دەکرێت و سەردانی پزیشک و ژەمە خۆراک بەخۆڕایی وەردەگرن. ئەگەر هاتوو گیانیشیان لەدەستدا، ئەوا زانکۆکەش سپۆنسەری مەراسیمەکانی ناشتنیان دەکات.

لەم تاقیکردنەوەیەدا (399) کەس بەشدارییان کرد کە لەڕاستیدا تووشی سفلیس بوون، لەکاتێکدا (201) کەس تووشی سفلیس نەبوون، لەماوەی چل ساڵی توێژینەوەکەدا، هیچ کام لەو کەسانەی کە زانیاری هەڵەیان پێدرابوو، چارەسەری پەنسلینیان پێشکەش نەکرا. لە کۆتایی تاقیکردنەوەکەدا لە ساڵی (1972)، تەنها (74) کەس لەو کەسانە بە زیندوویی مابوونەوە، چونکە (28) کەس بەهۆی سفلیسەوە گیانیان لەدەستدابوو، سەد کەسی دیکە بەهۆی دەرهاویشتەکانی ئەو نەخۆشییەوە کە چارەسەریان بۆ نەکرا، چل کەسیش نەخۆشیەکەیان بۆ هاوسەرەکانیان گواستەوە. ئەم تاقیکردنەوەیە دوای ئاشکراکردنى لەلایەن ئاژانسى (ئەسۆشێتد پرێس)ەوە ڕاگیرا. حکومەت هەوڵیدا بە نیشاندانی ڕەزامەندی ئەو (٦٠٠) کەسە بۆ بەشداریکردن لە توێژینەوەکەدا پاساو بۆ خۆی بهێنێتەوە، بەڵام دادگا بۆی دەرکەوت کە ئەو کەسانە بەلاڕێدا براون و ڕاستیی توێژینەوەکە بە هیچ کامیان نەگوتراوە، بەجۆرێک بەشداربووان بەجێهێڵراون تاوەکو بەدەست نەخۆشییەکە و دەرئەنجامەکانیەوە بناڵێنن، سەرەڕای هەبوونی چارەسەرێکی کاریگەر کە نەخۆشییەکە لەناودەبات. پاشان زانکۆی توسکیگ لە مۆزەخانەکەیدا “چەکێک”ى نمایشکرد کە لەلایەن حکومەتی ئەمریکاوە دەرچووە، بۆ پشتگیریکردن و دابینکردنى بودجە بۆ ئەم تاقیکردنەوە نامرۆڤانەیە.

“سوپاى ئەمەریکا و چارەسەرى مەلاریا”

هەر لە سەردەمی جەنگی جیهانی دووەمدا، لەبەرئەوەی زۆرێک لە سەربازەکانى سوپاى ئەمەریکا تووشی مەلاریا بوون، هەروەها بە لەبەرچاوگرتنی خواستی بەپەلە بۆ بنبڕکردنی نەخۆشییەکە یان پەرەپێدانی چارەسەرێکی گونجاو بۆی، کۆلێژى پزیشکى زانکۆی شیکاگۆ هاوکاری سوپای ئەمەریکا و وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکاى کرد، بۆ ئەنجامدانی توێژینەوەیەک بەمەبەستی تێگەیشتن لە کاریگەری دەرمانی دژە مەلاریا لەسەر لاوازکردنی مەلاریا، هەروەها پشکنینی هەندێک دەرمانی نوێ کە کاریگەرییان لەسەر مەلاریا دیار نییە، تاقیکردنەوەکەش لەسەر زیندانییەکانى زیندانی ستاتڤیل لە نزیک ئیلینۆی ئەنجامدرا.

تاقیکردنەوەکە لەسەر (441) زیندانی ئەنجامدرا، بە ئەنقەست زیندانییەکانیان تووشی مەلاریا دەکرد، هەر زیندانییەک نزیکەی دە جار مێشوولەیەکی هەڵگری مەلاریا پێوەی دەدا، بەهۆی چارەسەری تاقیکارییەکەوە، یەکێک لە زیندانیەکان گیانی لەدەستدا، بەڵام توێژەران و پزیشکەکان پێداگرییان لەسەر ئەوە دەکرد کە مردنەکەی سرووشتییە، نەوەکو بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی ئەو دەرمانەی کە تاقیکراوەتەوە. ئەوەى ئەم تاقیکردنەوەیە لەوانى دیکە جیادەکاتەوە ئەوەیە کە زیندانییەکان ئاگاداری ئەو تاقیکارییە نائەخلاقییە بوون، ئەوان رازیبون تاقیکردنەوەیان لەسەر بکرێت، لەبەرامبەر پاداشتی دارایی و بەڵێنی ئازادکردنیان بەبێ مەرج، جگەلە فریودانیان بەوەى کە ئەم کارەیان خزمەتکردنە بە نیشتیمانەکەیان.

“نازییەکان و کۆمەڵکوژى جمکەکان”

لە جەنگی جیهانی دووەمدا نازییەکان چەندین تاقیکردنەوەی مرۆیی دڕندانەیان لەسەر دیلەکانی ئۆردوگاکانی کۆکردنەوەی نازییەکان ئەنجامدا، جا ئەو دیلانە پۆڵەندی بن یاخود جوولەکە، یان دیلەکانی جەنگی سۆڤیەت بن، تەنانەت چەندین ئەڵمانی کە کەمئەندامی جەستەیی بوون یاخود نەخۆشى دەروونییان هەبوو لە تاقیگەکاندا بەکارهێنران. یەکێک لە دیارترین تاقیکردنەوە ترسناکەکان، تاقیکردنەوەیەک بوو کە لەلایەن پزیشکی بەدناو “جۆزێف مێنگێل”ەوە لە ماوەی ساڵانی (١٩٤٣ تا ١٩٤٤) ئەنجامدرا، لەسەر دووانەکان لە ئۆردوگاکانی کۆکردنەوە، بەتایبەتی لە ئاوشڤیتز.

ئەو پزیشکە تاقیکردنەوەی لەسەر نزیکەی (1500) حاڵەتی دووانە ئەنجامدا، کە لەدوای وەستاندنی ئەم تاقیکردنەوە ترسناکانە، تەنها (200) حاڵەتیان لە ژیاندا ماونەتەوە، ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ تێگەیشتن لە جینات بەو هیوایەی بتوانێت ڕەگەزی ئەڵمانی و ڕەگەزی ئاریەکان چەند هێندە بکات. دکتۆر مێنگلێ دووانەکانی بەیەکەوە دەبەستەوە، یان هەندێک ئەندامی جەستەیانی دەبڕی بۆ ئەوەی بزانێت تایبەتمەندی دوانە پێکەوە لکاوەکان چییە، هەروەها دەرزی نەخۆشیەکانی تایفۆیدى لە یەکێک لە دووانەکان دەدا، دواتر خوێنەکەی بۆ جمکەکەى دیکە دەگواستەوە، تا بۆی دەربکەوێت کامیان ڕزگاریان دەبێت، هەروەها دەرزی بە بۆیەی جیاواز لێدەدان، تاوەکو بزانێت ڕەنگی چاو و قژیان دەگۆڕێت یان نا.

ئەو پزیشکە نازییە دەرزیی کلۆرۆفۆرمى ڕاستەوخۆ لە دڵی دووانەکانى ژێر لێکۆڵینەوەکە دەدا، ئەو دووانانەش ژمارەی تاقیکردنەوەکە لەسەر دەستیان تاتۆ کرابوو، تاوەکو ئەگەر بێ کەڵک بوون بۆ تاقیکردنەوەکانی داهاتوى پێیان بزانێت و بەکاریان نەهێنێت، یاخود ئەگەر هاتوو بەهۆى ئەو دەرزی لێدانەوە باری تەندروستییان تێکچوو یان مردن.

سەرچاوە:

تسنیم فهید: هژە أکبر التجارب الوحشیە التى أجرتها الحکومات على البشر، موقع نون بوست.

 تەسنیم فەهید: نووسەر و بلۆگەرێکی میسرییە. بۆ چەندین ماڵپەڕ و ڕۆژنامەی عەرەبی وتار دەنووسێت، دوو کۆمەڵە کورتە چیرۆکی بەناوەکانی “تەختەیەکی مەڕمەڕی سپی” و “دایکى الوالی” بڵاوکردۆتەوە، خاوەنی بڕوانامەی ماستەرە و دکتۆراى لە سەلامەتی و کوالێتی خۆراک بەدەستهێناوە.

پۆستی پێشوو

ڕێبازی نەقشبەندی لە تورکیای کۆماریدا: بەشی دوو و کۆتایی

پۆستی داهاتوو

ئەنجام و کاریگەرییەکانی ھەڵبژاردنەکانی تورکیا

بارام سوبحی

بارام سوبحی

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان
شــیکار

سودان : پەندەکانی ئەزموونێکی شکستخواردووى نوخبەیەکی حوکمڕان

حوزه‌یران 5, 2023
6
کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا
شــیکار

کاردانەوەی کورد بەرامبەر سیاسەتەکانی ئەمریکا لە سوریا

حوزه‌یران 4, 2023
8
شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ
شــیکار

شکستی پرۆژەی ئۆپۆزسیۆن لە گۆڕانەوە بۆ نەوەی نوێ

حوزه‌یران 4, 2023
11

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئایار 2023
د س W پ ه ش ی
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  
« نیسان   حوزەیران »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە