• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
سێ شه‌ممه‌, تشرینی دووه‌م 28, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    وڵاتانی ئیسلامی و بەرەی مقاوەمە، تاکەی هەقیقەت نابینین؟

    وڵاتانی ئیسلامی و بەرەی مقاوەمە، تاکەی هەقیقەت نابینین؟

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    کۆمەڵگەی پەروەردەیی مارگرێت: کلیکێک لەسەر هەوڵەکانی دکتۆر تەها ڕەسوڵ

    کوردستان وەک ناوەندیکی نێودەوڵەتی بۆ ئاشتی و دیالۆک لە ناوجەکەدا

    کوردستان وەک ناوەندیکی نێودەوڵەتی بۆ ئاشتی و دیالۆک لە ناوجەکەدا

    پێشکەوتن ونيشتمانسازى

    پێویستمان بە کتێبە

    عیبادەت و ترس و زەکات

    حەشدی کتێب

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ژن دەسپێکی ژیانە نەک وێسگەی توندوتیژی

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    گەشەسەندنی وەبەرهێنان لە سێكتەری كشتوكاڵ وئاژەڵداری دا

    ڕۆحە داهێنەرەكەی كوردبوون. ‎وەڵامێك بۆ چەواشەكارییەكان

    ڕۆحە داهێنەرەكەی كوردبوون. ‎وەڵامێك بۆ چەواشەكارییەكان

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    بۆچی پەروەردە هێزه؟

    خۆشەویستی سمبولی خێزانە

  • شــیکار
    کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان

    کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان

    ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە

    ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە

    جەنگی غەزە؛ خۆری وزەی کورد دەدرەوشێنێتەوە

    جەنگی غەزە؛ خۆری وزەی کورد دەدرەوشێنێتەوە

    کورتەیەک لەسەر یاسای تاوانکاری نێودەوڵەتی

    کورتەیەک لەسەر یاسای تاوانکاری نێودەوڵەتی

    ئۆپۆزیسیۆن له‌ کوردستان؛ ئه‌رک و واقیع

    ئۆپۆزیسیۆن له‌ کوردستان؛ ئه‌رک و واقیع

    جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی

    جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی

    بۆچی كەشتییە بازرگانییەكان ئاڵای چەند وڵاتێكی دیاریكراو بەرز دەكەنەوە؟

    بۆچی كەشتییە بازرگانییەكان ئاڵای چەند وڵاتێكی دیاریكراو بەرز دەكەنەوە؟

    جەنگێکی فرە، بەرەیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئەنجام و لێکەوتەکانی چۆن دەبێ؟

    جەنگێکی فرە، بەرەیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئەنجام و لێکەوتەکانی چۆن دەبێ؟

    ئازەربایجان و ئیسرائیل: دوو دەوڵەتی هاوپەیمانی ستراتیجی

    ئازەربایجان و ئیسرائیل: دوو دەوڵەتی هاوپەیمانی ستراتیجی

  • ئــــابووری
    ستراتیژییەتی ئابووریی چین لە جیهانێکی ئاڵۆز و ناجێگیردا

    ستراتیژییەتی ئابووریی چین لە جیهانێکی ئاڵۆز و ناجێگیردا

    یاسای نەوت و گاز لە ئێراق

    یاسای نەوت و گاز لە ئێراق

    هه‌لسه‌نگاندنى سياسه‌تى دارايى له‌ هەرێمى کوردستان

    هه‌لسه‌نگاندنى سياسه‌تى دارايى له‌ هەرێمى کوردستان

    جەنگی ئیسرائیل-حەماس، کاریگەرییە خێراکانی لەسەر وزە

    جەنگی ئیسرائیل-حەماس، کاریگەرییە خێراکانی لەسەر وزە

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووی دێرینی ئايين و داب ونەریتی جوو لە كوردستان

    مێژووی دێرینی ئايين و داب ونەریتی جوو لە كوردستان

    سیستمی کوردسازی

    سیستمی کوردسازی

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    خه‌ڵاتی ئاشتی نۆبڵ له‌ نێوان سیاسه‌ت و هیومانیزمدا

    خه‌ڵاتی ئاشتی نۆبڵ له‌ نێوان سیاسه‌ت و هیومانیزمدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی دووەم و کۆتایی

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    A Brief on International Criminal Law

    A Brief on International Criminal Law

    Atomic Warfare and the End of Humanity

    Atomic Warfare and the End of Humanity

    Why trading Ships are holding many special country’s flags?

    Why trading Ships are holding many special country’s flags?

    Azerbaijan and Israel: Two Strategic Allies

    Azerbaijan and Israel: Two Strategic Allies

    A multifront war in the Middle East; what are the consequences?

    A multifront war in the Middle East; what are the consequences?

    Why do the Kurds need a quick review?

    Why do the Kurds need a quick review?

    The New World Order from China’s Perspective

    The New World Order from China’s Perspective

    China, Victory over Poverty

    China, Victory over Poverty

    Mass graves in the history, Iraq is are most notorious

    Mass graves in the history, Iraq is are most notorious

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    وڵاتانی ئیسلامی و بەرەی مقاوەمە، تاکەی هەقیقەت نابینین؟

    وڵاتانی ئیسلامی و بەرەی مقاوەمە، تاکەی هەقیقەت نابینین؟

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    کۆمەڵگەی پەروەردەیی مارگرێت: کلیکێک لەسەر هەوڵەکانی دکتۆر تەها ڕەسوڵ

    کوردستان وەک ناوەندیکی نێودەوڵەتی بۆ ئاشتی و دیالۆک لە ناوجەکەدا

    کوردستان وەک ناوەندیکی نێودەوڵەتی بۆ ئاشتی و دیالۆک لە ناوجەکەدا

    پێشکەوتن ونيشتمانسازى

    پێویستمان بە کتێبە

    عیبادەت و ترس و زەکات

    حەشدی کتێب

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ژن دەسپێکی ژیانە نەک وێسگەی توندوتیژی

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    گەشەسەندنی وەبەرهێنان لە سێكتەری كشتوكاڵ وئاژەڵداری دا

    ڕۆحە داهێنەرەكەی كوردبوون. ‎وەڵامێك بۆ چەواشەكارییەكان

    ڕۆحە داهێنەرەكەی كوردبوون. ‎وەڵامێك بۆ چەواشەكارییەكان

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    بۆ ئەوەی وەڵامی ئەمریکا بدەنەوە پەلاماری کوردستان دەدەن

    بۆچی پەروەردە هێزه؟

    خۆشەویستی سمبولی خێزانە

  • شــیکار
    کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان

    کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان

    ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە

    ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە

    جەنگی غەزە؛ خۆری وزەی کورد دەدرەوشێنێتەوە

    جەنگی غەزە؛ خۆری وزەی کورد دەدرەوشێنێتەوە

    کورتەیەک لەسەر یاسای تاوانکاری نێودەوڵەتی

    کورتەیەک لەسەر یاسای تاوانکاری نێودەوڵەتی

    ئۆپۆزیسیۆن له‌ کوردستان؛ ئه‌رک و واقیع

    ئۆپۆزیسیۆن له‌ کوردستان؛ ئه‌رک و واقیع

    جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی

    جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی

    بۆچی كەشتییە بازرگانییەكان ئاڵای چەند وڵاتێكی دیاریكراو بەرز دەكەنەوە؟

    بۆچی كەشتییە بازرگانییەكان ئاڵای چەند وڵاتێكی دیاریكراو بەرز دەكەنەوە؟

    جەنگێکی فرە، بەرەیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئەنجام و لێکەوتەکانی چۆن دەبێ؟

    جەنگێکی فرە، بەرەیی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئەنجام و لێکەوتەکانی چۆن دەبێ؟

    ئازەربایجان و ئیسرائیل: دوو دەوڵەتی هاوپەیمانی ستراتیجی

    ئازەربایجان و ئیسرائیل: دوو دەوڵەتی هاوپەیمانی ستراتیجی

  • ئــــابووری
    ستراتیژییەتی ئابووریی چین لە جیهانێکی ئاڵۆز و ناجێگیردا

    ستراتیژییەتی ئابووریی چین لە جیهانێکی ئاڵۆز و ناجێگیردا

    یاسای نەوت و گاز لە ئێراق

    یاسای نەوت و گاز لە ئێراق

    هه‌لسه‌نگاندنى سياسه‌تى دارايى له‌ هەرێمى کوردستان

    هه‌لسه‌نگاندنى سياسه‌تى دارايى له‌ هەرێمى کوردستان

    جەنگی ئیسرائیل-حەماس، کاریگەرییە خێراکانی لەسەر وزە

    جەنگی ئیسرائیل-حەماس، کاریگەرییە خێراکانی لەسەر وزە

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووی دێرینی ئايين و داب ونەریتی جوو لە كوردستان

    مێژووی دێرینی ئايين و داب ونەریتی جوو لە كوردستان

    سیستمی کوردسازی

    سیستمی کوردسازی

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    هاوسەرگیری رامیاری لەمێژووی دێرینی کوردستاندا: به‌شی یه‌كه‌م

    خه‌ڵاتی ئاشتی نۆبڵ له‌ نێوان سیاسه‌ت و هیومانیزمدا

    خه‌ڵاتی ئاشتی نۆبڵ له‌ نێوان سیاسه‌ت و هیومانیزمدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی دووەم و کۆتایی

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    A Brief on International Criminal Law

    A Brief on International Criminal Law

    Atomic Warfare and the End of Humanity

    Atomic Warfare and the End of Humanity

    Why trading Ships are holding many special country’s flags?

    Why trading Ships are holding many special country’s flags?

    Azerbaijan and Israel: Two Strategic Allies

    Azerbaijan and Israel: Two Strategic Allies

    A multifront war in the Middle East; what are the consequences?

    A multifront war in the Middle East; what are the consequences?

    Why do the Kurds need a quick review?

    Why do the Kurds need a quick review?

    The New World Order from China’s Perspective

    The New World Order from China’s Perspective

    China, Victory over Poverty

    China, Victory over Poverty

    Mass graves in the history, Iraq is are most notorious

    Mass graves in the history, Iraq is are most notorious

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

بەربەستەکانی بەردەم چاکسازی لە ئێراق

فرسەت سەید شکور لەلایەن فرسەت سەید شکور
نیسان 17, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
بەربەستەکانی بەردەم چاکسازی لە ئێراق
0
هاوبەشکردنەکان
35
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“گەندەڵی لە ئێراق”

لە چوارچێوەی ئێراقدا زیانبەخشترین کاریگەرییەکانی گەندەڵی، لە دزەکردنی بەرژەوەندییە تایبەتەکانەوە لە سەرانسەری دەوڵەتدا سەرهەڵدەدات، کێشە سەرەکییەکان بریتین لە فراوانبوونی مووچەی کەرتی گشتی و ساختەکاری بەرفراوان لە پەیوەندی لەگەڵ گرێبەستەکانی حکومەتدا.

“تێگەیشتن لە گەندەڵی لە ئێراق”

زۆرجار گەندەڵی لە ئێراقدا بە تاوانێکی تاکەکەسی تێدەگەین کە پاڵنەری تەماحی کەسی و مەیلی شکاندنی یاسایە، کە مەبەست لێی خۆدەوڵەمەندکردنە، زۆربەی ئەوانەی ڕەخنەیان گرتووە یان هەوڵی هەڵمەتی بانگەشەی دژی گەندەڵییان داوە، سەرنجیان لەسەر پاڵنەرە کەسییەکان بووە لە کەڵەکەکردنی سامانی نایاسایی. بەڵام ئەو گەندەڵییە سیاسییەی کە لە ناوەندی سیستەمی سیاسی دوای ٢٠٠٣دا هاتووەتە کایەوە، زیاتر دەرئەنجامەکانی لە دەوڵەت و کارکردنی ڕۆژانەی دامەزراوەکاندا بووە. ئەم واتا ئەم گەندەڵییە سیستماتیکە لە ئاستی نوخبەدا ئەنجام دەدرێت، بڕیارێکی بەکۆمەڵ لەخۆدەگرێت نەک تاکەکەسی بۆ بەکارهێنانی دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوەکانی دەوڵەت بە شێوەیەکی نادادپەروەرانە لە بەرژەوەندی چینی دەسەڵاتدار، بەپێی پێناسەی شەفافیەتی نێودەوڵەتی، گەندەڵی سیاسی بریتییە لە “دەستکاریکردنی سیاسەت و دامەزراوە و ڕێساکانی ناوخۆ لە تەرخانکردنی سەرچاوە و، دارایی لەلایەن بڕیاردەرانی سیاسییەوە. کە پێگەی خۆیان خراپ بەکاردەهێنن بۆ بەردەوامبوونی دەسەڵات و پێگە و سامانەکەیان”. نزیکەی دوو دەیە دوای لەشکرکێشی و داگیرکاری، بەگشتی ئەو سەرچاوانەی کە لە خەزێنەی دەوڵەتەوە دەرهێنراون لەڕێگەی گەندەڵی سیاسییەوە، هێندە زۆرە زەحمەتە بخەمڵێندرێت. “ئەحمەد چەلەبی” لە ساڵی 2014، لەکاتێکدا سەرۆکی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی ئێراق بوو، مەزەندەی کرد؛ کە وڵاتەکەی 551 ملیار دۆلاری لە گەندەڵی لە سەردەمی دوو سەرۆکایەتییەکەی مالیکیدا لەدەستداوە.

لە پێش هەڵبژاردنی ساڵی 2018، کۆمیسیۆنی شەفافیەتی پەرلەمانی ئێراق مەزەندەی کرد کە لانیکەم 320 ملیار دۆلار لە پارەی حکومەت لە ماوەی 15 ساڵی ڕابردوودا دیار نەماوە. “عەلی عەللاوی” لە کۆتایی خولی یەکەمی وەزیری دارایی (٢٠٠٥-٢٠٠٦)، مەزەندەی کرد کە گەندەڵی لە نێوان ٢٥ بۆ ٣٠%ی بودجەی حکومەت بۆ لایەنە سیاسییە دەسەڵاتدارەکان دەروات.  لە ساڵی 2020، لە دووەم پۆستی وەزیری داراییدا، مەزەندەی کرد کە لەنێوان 100 بۆ 300 ملیار دۆلار لە دەرەوەی وڵات لەلایەن ئێراقییەکانەوە لەبەردەستدایە، ئاماژەی بەوەشکردووە کە ‘زۆرینەی زۆری ئەم سەروەت و سامانانە بەشێوەیەکی نایاسایی بەدەستدەهێنرێن.

 بەرپرسێکی باڵا کە بەرپرسیارە لە پیشەسازییەکی گەورەی خزمەتگوزاری، مەزەندەی کردووە کە تەنها وەزارەتەکەی 80 ملیار دۆلاری لەدەستداوە بەهۆی گەندەڵییە سیاسییە سزادراوەکانەوە. بەڵام بە هۆکاری سیاسی هەرگیز لێکۆڵینەوەیەکی پزیشکی دادوەری یان شەفاف لەبارەی تێچووی دارایی وردی گەندەڵییە سیاسییە سزادراوەکان لە ئێراقدا نەکراوە. خەمڵاندنە جۆراوجۆرانە بۆ ڕادەی گەندەڵی حکومەت لە چاوپێکەوتنەکانی نووسەراندا دەنگی دایەوە کە لە نێوان ساڵانی ٢٠١٨ بۆ ٢٠٢١ لە بەغدا ئەنجامیاندا، بەشێوەیەک بودجەی وەزارەت بۆ تەندەرکردنی گرێبەستی ساختە خەرج دەکرا بە گوێرەی بەدواداچوونەکان چارەکێکی دیکەی بودجە کە بەفیڕۆ دەڕوات لە گەندەڵی مووچە ئەوەیە؛ فەرمانبەرانی حکومەت کە کرێیەکی ئاسایی وەردەگرن بەڵام هەرگیز بۆ کارکردن ئامادەنابن، واتا کارەکانی خۆیان ئەنجام نادەن.

بە دڵنیاییەوە ئەم جۆرە لە گەندەڵی داهاتی، تەنها بە سوودی چینێک و داکەوتنی چینێکی دیکە دێتە هەژمار، ئەم بە سیستماتیکردنی گەندەڵییە لە ئێراق بەشێوەیەکە ئەندامانی نوخبەی دەسەڵاتدار بەیەکەوە دەبەستێتەوە و کۆمەڵگەیەکی هاوبەشی تاوانبار ئاسا دروست دەکات، زۆرینەی گەندەڵییەکانیش لەو کاتەوە دروست دەبن کە حیزبەکان پارەی زیادە لە پێویست بۆ دروستکردنی بازنەی هەڵبژاردن و کێبڕکێ لەسەر دەسەڵات بۆ خۆیان دابین دەکەن. سرووشتی سیستماتیکی ئەم گەندەڵییە بەو ڕاستییە ئاماژەی پێدەکرێت کە فەزیحە گەورەکانی گەندەڵی لە کاتە جیاوازەکاندا لە هەموو وەزارەتەکان و زۆرینەی لە ئیدارەکانی دەوڵەتدا ڕەنگیداوەتەوە.

“فراوانکردنی مووچەی کەرتی گشتی”

بەرهەمێکی لاوەکی سەرەکی ئەم گەندەڵییە، پێکهاتەیی فراوانبوونی خێرای مووچەی کەرتی گشتی بووە. لە ساڵی ٢٠٠٥ بەدواوە ئەو پارتانەی کە لە هەڵبژاردنەکاندا ئاستێکی باشیان هەبوو، کاتێک وەزارەتەکانیان کۆنتڕۆڵکردووە، دواتر بودجە و مووچەی وەزارەتەکانی هاوبەشیان کۆنترۆڵ دەکرد تا هەڵبژاردنی داهاتوو، هەر حیزبێک ئەم دەسەڵاتەی بەکارهێنا بۆ دامەزراندنی بنەماڵە و ئەندامانی حیزب و شوێنکەوتووانی، لە بازاڕێکی کاردا کە خزمەتگوزاری مەدەنی و سەربازی زاڵ بوو، کە خواست لەسەر هەلی کار زۆر زیاتر بوو لە دابینکردن، ئاسانترین ڕێگە بۆ دەستەبەرکردنی دامەزراندن لە دەوڵەتدا، پەیوەست بوون یان بەیعەتدان بوو بۆ یەکێک لە پارتە سیاسییە باڵادەستەکان، یان بەرتیلدان بە کارمەندێکی ئاستی خوارخوارەوە. پرۆسەیە بووە هۆی فراوانبوونی بەردەوام لە دامەزراندن لە حکومەتدا. “فرانک گانتە”، ئەکادیمیستێکی ئەمریکی مەزەندەی کردووە کە لە ساڵی ٢٠١٣دا لەسەدا ١٠-٢٥ی ئەوانەی وەک کارمەندی حکومەت ناویان هاتووە “بندیوار” بوون،  لە ساڵی ٢٠٢٠ “عەلی عەللاوی” وەزیری دارایی مەزەندەی کرد کە ژمارەی فەرمانبەرانی سەر لیستی مووچەی حکومەت گەیشتووەتە ٤.٥ ملیۆن کە لەو ژمارەیە ٣٠٠ هەزاریان کاری خۆیان نەکردووە.

هەروەها “د.فوئاد حسێن” وەزیری دارایی لە پێش عەللاوی، لە ساڵی 2019 ڕایگەیاندووە؛ ژمارەی فەرمانبەران و خانەنشینانی کەرتی گشتی لە 850 هەزارەوە لە ساڵی 2003 بۆ 6.5 ملیۆن لە ساڵی ٢٠١٩ زیادیکردووە.

“ساختەکاری گرێبەست”

بەرهەمێکی لاوەکی زیانبەخشتر لە کۆنترۆڵکردنی وەزارەتەکانی لایەنە سیاسییەکان، ساختەکارییە ئیندێمیکەکانی گرێبەستەکانە کە لە سەرانسەری حکومەتدا ڕوودەدات. بە گوێرەی “ڕادی حەمزە” ڕادی ئەلکینانی، سەرۆکی کۆمیسیۆنی دەستپاکی (2004-٢٠06)، خراپ بەکارهێنانی گرێبەستە حکومییەکان باوکی هەموو پرسەکانی گەندەڵی بووە، بە شێوەیەکی ئاسایی گرێبەستی وەزارەت بەو بازرگانانە دەدرێت کە لە لایەنە سیاسییە باڵادەستەکانەوە نزیکن یان لە بریکارەکانیان لە وەزارەتەکانی حکومەتدا. پاشان بە ئەنقەست تێچوونەکان هەڵدەئاوسێن، قازانجەکان لە نێوان بەڵێندەران و لایەنەکاندا دابەش دەکرێن. سکاڵاکان سەبارەت بە نرخە زۆرەکان و خراپ یان نەبوونی گەیاندنی خزمەتگوزارییە گشتیەکان و پڕۆژەکان پشتگوێ دەخرێن، چونکە هەمان ئەو سیاسەتمەدار و فەرمانبەرە باڵاکان کە سەرپەرشتی پێدانی گرێبەستەکان دەکەن دڵنیا دەبن لەوەی کە لێکۆڵینەوەکانی ئاستی وەزاری لە نەگەیاندنی گرێبەستەکان بەدواداچوونیان بۆ ناکرێت.

بەشێکی سەرەکی ساختەکاری گرێبەستی حکومی، بریتییە لە بەکارهێنانی کۆمپانیاکانی توێکڵی ساختە. یەکێک لە گەورەترین فەزیحەیەکانی کەرتی کارەبا لە ئێراق پەیوەندی بە گرێبەستێکی نێوان وەزارەتی کارەبا و کۆمپانیایەکی گوایە بەریتانییەوە بوو بە ناوی ‘پاوەر ئینجینز’،  بۆ دروستکردنی وێستگەیەکی کارەبا لە شاری ناسریە لە باشووری ئێراق. حکومەتی ئێراق بڕی 21 ملیۆن دۆلاری گرێبەستکراوی داوە تەنها بۆ ئەوەی بزانێت کۆمپانیاکە ساختەیە، بەڵام حکومەت ئەو کەسانەی لە داڕشتنی گرێبەستەکەدا بەشداربوون یان سکاڵایەکی یاسایی تۆمار نەکرد و سزای نەدا، لە بەڵگەنامەیەکی دیکەی فەرمیدا زیانی 8 ملیۆن دۆلاری لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی بەرهەمهێنانی وزەی باکوور ئاشکراکردووە؛ دیسانەوە بۆ کۆمپانیا ساختەکاندا، لە سکانداڵێکی دیکەدا، تۆڕێک کە بریتییە لە بەکارهێنانی کارتی زیرەکی ساختە بە بەهای یەک ملیار و نیو دینار (بەرامبەر نزیکەی یەک ملیۆن دۆلار بە نرخی ئەمڕۆی ئاڵوگۆڕی دراو) 32 لە وەزارەتی دارایی لە ساڵی 2017  دۆزرایەوە .

“کۆبەند”

سەروەت و سامانی نەوتی ئێراق و ئابووری ناوەندگەرایی، وایکردووە ئێراق تووشی گەندەڵی و کەڵەکەبوونی سامانی کەسی بێت. بۆ نموونە لە ساڵی ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٩ وەزارەتی نەوت نزیکەی یەک ملیار و نیو دۆلاری لەدەستدا بەهۆی زیادبوونی نرخ و کەمی دابینکردن، لە نموونەیەکی دیکەدا؛ ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئێراق “تەلال ئەلزوباعی” لە ساڵی ٢٠١٣دا ئەوەی خستەڕوو: “بڕی پارەی ئەو زیانانەی کە وەزارەتی کارەبا لە نێوان ساڵانی ٢٠٠٣ بۆ ٢٠١١ لە ئەنجامی دزینی نەوت لەلایەن کۆمپانیا نەوتییەکانەوە گرێبەستیان لەگەڵ وەزارەتەکە بە ٢٠٠ ملیۆن دۆلار لە مانگێکدا مەزەندە دەکرێت” بە هەمان شێوە، گەندەڵی لە بەرهەمهێنان و دابەشکردنی کارەبادا مەزەندە دەکرێت کە بووەتە هۆی زیانگەیاندن بە بڕی 4-6 ملیار دۆلار لە نێوان ساڵانی 2003 و 2020، بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی گرێبەستی پادکراو و کڕینی ئامێری گرانبەها و یان نەگونجاو.

ئەو ئەڵقانەی سەرەوە زیاتر ئارگومێنتی ناوەندی ئەم توێژینەوەیە دەردەخەن، ئەوەیە کە تێگەیشتنی تایبەت لە گەندەڵی لە ئێراقدا، وەک ئەوەی بەهۆی دەوڵەمەندکردنی کەسی یان گروپییەوە دەجووڵێتەوە، چاوپۆشی لەو دینامیکییە سیاسییە گەورەترانە دەکات کە لە بنەڕەتدا لە ڕیشەی ئەم جۆرە کێشانەدان. جگە لەوەش گرنگە لەبەرچاو بگیرێت کە پارتە سیاسییەکانی دوای ٢٠٠٣ چۆن کۆنترۆڵی وەزارەتەکانی حکومەتیان بەکارهێناوە بۆ دابینکردنی بودجەی ئۆپەراسیۆنەکانی خۆیان و هەژموونی کۆمەڵگا، بەم مانایە ڕۆڵی سەرەکی گەندەڵی بریتییە لە گەیاندنی سەرچاوەی دەوڵەت بۆ بەشداربووانی پەیمانی نوخبە، بەمەش (ئەگەرچی، بە تێچووی گشتی زۆر) پێوەرێک لە یەکگرتوویی سیاسی دابین دەکات لە هەمان کاتدا توانای دابینکردنی بودجەی ڕێکخراوە حزبییەکان.

سەرچاوە: https://www-chathamhouse-org

پۆستی پێشوو

کڵێشەکانی پەرستن و کێشەی بانگخوازەکان

پۆستی داهاتوو

چیرۆکە فۆلکلۆرییەکان چ کاریگەرییەکیان لەسەر نەتەوەسازی هەیە؟

فرسەت سەید شکور

فرسەت سەید شکور

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان
شــیکار

کۆڵۆمبیا؛ چیرۆکى بێدەنگکردنى چەکەکان لە نیشتیمانى پەپولەکان

تشرینی دووه‌م 27, 2023
15
ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان
شــیکار

ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان

تشرینی دووه‌م 26, 2023
11
ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە
شــیکار

ئایندەی ئێراق؛ لە نێوان لەخۆبایبوونی شیعە و هەڵەكانی كورد و سوننە

تشرینی دووه‌م 19, 2023
38

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

نیسان 2023
د س W پ ه ش ی
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
« ئازار   مارس »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان
Call us: +964 770 CHKURD THEME

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە