• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
چوار شه‌ممه‌, ئایار 14, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ململانێکانی چین و ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ساڵی ٢٠٢٥

    خەونی سوریایەكی یەكگرتوو كۆتایی هاتووە ؟

    حكومەتێكی مەركەزی یان فیدڕاڵی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 108

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    جەنگ لە ئەقڵییەتی کوردا ( هەقیقەتی جەنگ لای کلاوسڤیتز)

    کێبرکێی جیهانی لەپێناو دووبارەداهێنانی دەوڵەتدا

    پەیوەندی نێوان جوگرافیا و زمان

    جینۆسایدی كورد و گەشتوگوزاری ڕەش

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 107

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئەنفال … چیرۆکی قڕکردنی کورد لە باشووری کوردستان

  • شــیکار
    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

  • ئــــابووری
    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ململانێکانی چین و ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ساڵی ٢٠٢٥

    خەونی سوریایەكی یەكگرتوو كۆتایی هاتووە ؟

    حكومەتێكی مەركەزی یان فیدڕاڵی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 108

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    جەنگ لە ئەقڵییەتی کوردا ( هەقیقەتی جەنگ لای کلاوسڤیتز)

    کێبرکێی جیهانی لەپێناو دووبارەداهێنانی دەوڵەتدا

    پەیوەندی نێوان جوگرافیا و زمان

    جینۆسایدی كورد و گەشتوگوزاری ڕەش

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 107

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئەنفال … چیرۆکی قڕکردنی کورد لە باشووری کوردستان

  • شــیکار
    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

  • ئــــابووری
    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

لە ئێراق تێكڕای خۆڵباران لە باران زیاتر دەبێت

بارام سوبحی لەلایەن بارام سوبحی
شوبات 28, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
لە ئێراق تێكڕای خۆڵباران لە باران زیاتر دەبێت
0
هاوبەشکردنەکان
7
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

ڕوانگە ژینگەییە نێودەوڵەتییەكان پێشبینی دەكەن لەماوەی ساڵێكدا (300) شەپۆلی خۆڵباران ئێراق بگرێتەوە، بەجۆرێك تێكڕای باران بارین زۆر لە خۆڵبارین كەمتر دەبێت، وەزارەتی ژینگەش جەخت دەكاتەوە لە ماوەی دوو دەیەی داهاتوودا ژینگەی ئێراق وێران دەبێت‌و وڵات وایلێدێت شیاوی ژیان كردن نەبێت. ئەوە لەكاتێكدایە دۆسیەی ژینگە لە پەراوێزی گرنگی پێدانی حكومەتدایە، لەسەر ئاستی جیهانیش لەكۆی (180) دەوڵەت، ئێراق لە ریزبەندی لێهاتوویی بەڕێوەبردنی ژینگەدا لە پلەی (116)دا دێت.

سەرباری ئەو گۆڕانكارییە توندو خێرایانەی كە هەڕەشە لە ژینگەو ژیانی هاوڵاتیان لە ئێراق دەكەن، بەڵام تائێستا ئێراق خاوەنی یاسایەكی نیشتیمانی بۆ بەڕێوەبردن‌و پاراستنی سەرچاوەكانی ئاو نییە. هەرچەندە لە (2015) ئێراق بەشداری لە كۆنگرەی مێژوویی ئاوهەوا لە پاریس كرد، بەڵام ناكۆكی سیاسی لە وڵاتدا رێگر بووە لەوەی بەغداد ببێتە ئەندام لە (رێككەوتننامەی پاریس بۆ ئاووهەوا)، ئەمەش ئاماژەی ئەوەیە كە دۆسیەی ژینگە لە پەراوێزی گرنگی پێدانەكانی حكومەتدایە.

لەئێستادا ئێراق دوچاری قەیرانی سیاسی هاتوە، لەهەمانكاتدا كێشەو قەیرانە ژینگەییەكانیش هەڕەشە لە بوونی دەكەن. تەنها لە ماوەی سەد ساڵدا سیستمە ژینگەییەكەی لەسەر كەناری تیاچوونە، ئاستی بەردانەوەی ئاو بۆ رووبارە مێژووییەكانی بۆ نزیكەی دە هێندە كەمیكردوە. لە ساڵی (1920)دا بەردانەوەی ئاو بە (1350 م4) لە چركەیەكدا تۆماركراوە، بەڵام لە (2021)دا بووەتە كەمتر لە (150 م4) لە چركەیەكدا.

لە ریزبەندی لێهاتوویی بەڕێوەبردنی ژینگەدا لەكۆی (180) دەوڵەت، ئێراق بە پلەی (116) دێت، بۆ چارەسەری كێشەو قەیرانە ژینگەییەكانی، ئێراق بەهاوكاری لەگەڵ پڕۆگرامی نەتەوە یەكگرتوەكان بۆ ژینگە دەستیكردووە بە جێبەجێكردنی پلانێك، كە بڕی تەنها (2.5) ملیۆن دۆلاری بۆ تەرخانكراوە، ئەو پارەیەش رێكخراوی (سندوقی ئاووهەوایەكی سەوز) بەخشیویەتی ‌و هێندە كەمە لەگەڵ قەبارەی كارەساتە ژینگەییەكان ناگونجێت.

لەلایەكی دیكەوە بەگوێرەی راپۆرتێكی ڕێكخراوی ژینگەیی نەتەوە یەكگرتوەكان، ئێراق لە ڕیزبەندی پێنجەمی دەوڵەتانی جیهانە كە زۆرترین مەترسی تووشبوون بە كەم ئاوی‌ و كەمی خۆراك‌ و بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرمای هەیە. یەكێك لە هۆكارە سەرەكییەكانی كەم ئاوی، ئەو ئابڵوقە ئاوییە یه‌ كە توركیا و ئێران بەسەر ئێراقدا سەپاندوویانە. بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری ئێراق دەڵێت “تێچوە مرۆییە گریمانەكراوەكان بۆ گۆڕانكارییەكانی كەشوهەوا بێشومارە، وشكەساڵی‌و كۆچی ناچاری بەكرداری زیان بە حەوت ملیۆن ئێراقی دەگەیەنن”

“بەفیڕۆدانی ئاوو پیسبوونی هەوا”

ڕووپێوییەكانی (ڕیزبەندی بەفیڕۆدانی ئاو) ئێراقی لە ئاستە دەگمەنە مەترسیدارەكان بە (3.7) خاڵ داناوە، لەكۆی خاڵەكانی ڕیزبەندییەكە كە دەگاتە پێنج خاڵ. لەكاتێكدا لە (2040) ئاستەكە دەگاتە (4.6) خاڵ، واتە تەواو وشك ‌و خۆرێكی سوتێنەر و ژینگەیەكی مەترسیدار. لەدوای ساڵی (2003)شەوە بەردانەوەی ئاو بۆ ئێراق بەشێوەیەكی خێرا بەرەو كەمبوونەوە ڕۆیشتوە، چونكە لەو كاتەوە توركیاو ئێران دەستیانكردووە بە قۆرخكردنی سەرچاوە هایدرۆلۆجییەكان بۆ خۆیان‌ و ئێراقیان لێ‌ بێبەش كردوە. بەو هۆیەوە ڕووبەرە سەوزەكان كەمیانكردوەو زەوییە بیابانییەكان فراوان بوون‌و گەردەلولی خۆڵبارین (SDS) لە سەرانسەری وڵاتدا زیادیانكردووە ‌و بەرەو (220) ڕۆژ لە ساڵیكدا درێژ دەبێتەوە. بەجۆرێك تێكڕای خۆڵبارین بەنزیكەی (80 ملم/م2/مانگانە) دەخەمڵێنرێت، لەكاتێكدا تێكڕای باران بارین زۆر لە خۆڵبارینەكە كەمترە.

لەماوەی دە ساڵی داهاتوودا، ڕوانگە ژینگەییە نێودەوڵەتییەكان پێشبینی دەكەن شەپۆلەكانی خۆڵ ‌و لم بارین (SDS) بگاتە (300) گەردەلوول ‌و زۆرینەی ئێراق بگرێتەوە. ئەم چالاكبونی خۆڵبارینە وێرانكەرە لەباریدایە كۆتایی بە ژیانی كشتوكاڵی ‌و گردبوونەوەكانی دانیشتوان بهێنێت.

لەلایەكی دیكەوە بەپێی داتاكانی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزە (IEA) ئێراق بەرپرسە لە دەرپەڕاندنی نزیكەی (8%)ی دەرهاویشتنی جیهانی گازی میسان كە دەرئەنجامی وەبەرهێنانە لە نەوت‌و غازدا. گازی میسان پیسكەرێكی ژینگەیی زۆر كارایە‌و بەرپرسە لە گلدانەوەی (25%) قەتیسبوونی گەرمای جیهان، بەبڕی (83) جار زیاتر لە هەر پیسكەرێكی گەرمكەرەوەی دیكە گەرما گلدەداتەوە. هەروەها كۆمپانیای (Kayrros) كە بارەگاكەی لە پاریسە و داتاكانی مانگە دەستكردەكان بۆ ئاژانسی گەردونی ئەوروپا بۆ بەدواداچونی دەرهاویشتەكان شیدەكاتەوە، ئاشكرای كرد كێڵگەیەك لە رۆژئاوای بەسرە بە تێكڕای (73) تۆن لە كاتژمێرێكدا میسان دەردەدات.

لە بەرانبەر ئەو ئامارە مەترسیدارادانەدا، وەزارەتی ژینگە جەخت دەكاتەوە كە ئێراق كەوتۆتە ناوجەرگەی گۆڕانكارییە توندەكانی دیاردەی گۆڕانی كەشوهەواوە، ئەو گۆڕانكارییانەش لە ماوەی دوو دەیەی داهاتوودا دەبنە هۆی داڕوخانی ژینگەی ئێراق. هۆكارەكانیشی زیادبوونی بێ‌ ئەندازەی پلەكانی گەرما، كەمبوونەوەی باران بارین، كەمبونەوەی ئاوی سەرزەوی‌ و ژێرزەوی، وشكەساڵی، توندبوونی ئاستی گەردەلولە خۆڵاوییەكان، بە بیابان بوون، راماڵرانی خاك، نەمانی هەمەچەشنی ژینگەییە، بەو هۆیەوە ئێراق بەرەو ئەوە دەچێت شیاوی ژیان كردن نەبێت.

“مەترسی لەناوچونی كشتوكاڵی ئێراق”

ئێراق زیاتر لە (63%) سەرچاوە ئاوییەكانی لە كشتوكاڵدا بەكاردەبات، بەبێ‌ ئەوەی پێداویستیە ناوخۆییەكانی لە بەروبوومەكان دابین بكات، بەزۆری پشت بە هاوردەی دەرەكی دەبەستێت. ئەمەش مانای وایە بەهای بەفیڕۆدانی ئاو بەرامبەر بە زیادبوونی بەرهەم نییە.

سەرۆكی لیژنەی كشتوكاڵ ‌و ئاودێری لە په‌ڕلەمانی ئێراق سەلام شەممەری جەخت لەوە دەكاتەوە “تەكنەلۆژیای كشتوكاڵی لە ئێراقدا سەرەتاییە، چونكە وەزارەتەكانی كشتوكاڵ‌ و سەرچاوەكانی ئاو لەپێناو كەمكردنەوەی بەفیڕۆدانی ئاو، تەكنەلۆژیا هاوچەرخەكانی ئاودێری بەكارناهێنن، بۆیە لەگەڵ زیادبوونی بەروبوومی كشتوكاڵیدا بەفیڕۆدانێكی گەورەی ئاومان هەیە. لە دەوڵەتە كشتوكاڵییە پێشكەوتوەكاندا بەرهەمی یەك دۆنم دەگاتە (2.5) ملیۆن تۆن، لەكاتێكدا لە ئێراق تەنها (350) كیلۆیە.

ئێراق ڕووبەرە كشتوكاڵییەكانی لەسەر بنەمای (دۆنم) دەپێوپێت، ئەوەش ئامرازێكی پێوانەكاری عوسمانییەكانە. یەك دۆنم لە ئێراق یەكسانە بە (2500) مەتری چوارگۆشە، واتە گەورەترە لە تێكڕای سوریا و لوبنان ‌و فەڵەستین ‌و ئوردن، چونكە لەوێ‌ دۆنمێك هەزار مەتری چوارگۆشەیە.

بەگوێرەی داتاكانی بانكی نێودەوڵەتی، لە ئێراق كشتوكاڵ نزیكەی (4%) كۆبەرهەمی ناوخۆیی (GDP) پێكدەهێنێت، بە ڕێژەی (20%) لە بازاڕی كاردا بەشدارە‌ و زۆرینەی لە گوندەكاندایە. بەهۆی كارتێكەری كەشوهەوا و كەمبوونەوەی ئاوو توندبوونەوەی ناكۆكییە چەكدارییەكانەوە، لە ساڵی (2014)ەوە بە رێژەی (40%) بەرهەمی كشتوكاڵی كەمیكردوە. خەمڵاندنەكان ئاماژە بەوە دەكەن پێش ئەو ساڵە، سێ بەشی جوتیارانی ئێراق لە توانایاندا بووە بگەنە سەرچاوەكانی ئاودێری، بەڵام دوای سێ‌ ساڵ (2017 – 2018) رێژەكە دابەزیوە بۆ تەنها (20%). بەپێی خەمڵاندنەكانی حكومەتیش ئەو دۆخە بووەتە هۆی لەدەستدانی (75%) سامانی ئاژەڵی وەكو مەڕ و بزن‌ و گامێش.

سەرباری بەفیڕۆچوونی كشتوكاڵ، ئێراق ساڵانە لە دەرەنجامی بەهەڵم بووندا بەهۆی بەرزبونەوەی پلەكانی گەرماوە نزیكەی (14.7%) ئاوی گلدراوەی لەدەستدەدات، ئەمەش ڕێژەیەكی بەرزە بە بەروارود بە تێكڕای بەكاربردنەكانی دیكە. دەریاچەی سەرسار كە گەورەترین كۆگای ئاوی سروشتیە لە ئێراقدا بەهۆی بە هەڵم بوونەوە زیاتر لە (50%) ئاوە گلدراوەكەی بەفیڕۆ دەڕوات. هەرچی ناوچەی هۆڕەكانە كە گەورەترین تەختایی ئاوی سروشتی ‌و زەوی شێداری كەلەپورییە لە رۆژهەڵاتی ناڤین، بەهەڵمبوون ڕۆژانە نزیكەی (75) مەتری چوارگۆشە لە چركەیەكدا ئاوەكەی بەفیڕۆدەدات. بەگوێرەی كارگێڕی خۆجێیەتی قەزای سوق شیوخ (باشوری ناسرییە) تەنها لە هاوینی (2017)دا لە دەرەنجامی بەهەڵمبوون‌ و بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما، بەفیڕۆچوونەكەی بە (4.5) ملیار مەتری چوارگۆشە خەمڵێنراوە.

بەگوێرەی ڕاپۆرتێكی تۆقێنەری (IPCC)، پێشبینی دەكریت بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما لە ئێراقدا لە ماوەی ساڵانی داهاتوودا بە تێكڕای دوو پلەی سەدی بێت، واتە بەرزتر لە تێكڕای بەرزبوونەوەی پلەی گەرمای گۆی زەوی كە بە (1.5) پلە خەمڵێنراوە.

زۆرجار لە هاویناندا پلەكانی گەرما لە ئێراقدا (53) پلەی سەدی تێدەپەڕێنن، بەتایبەتی لە ناوچەكانی باشوردا كە بەرهەمهێنەری نەوتن، ئەوەش دەبێتە هۆی لەناوبردنی داچێنراوەكان‌ و گامێش ‌و كوشتنی هەمەجۆری ئیكۆلۆژی لە ئاوەكانی هۆڕەكاندا. هەروەها بەهۆی ژەهراویبوونی ئاوی خواردنەوە لە هاوینی (2018)دا نزیكەی (140) هەزار هاووڵاتی لە شاری بەسرە ژەهراوی بوون. جگەلەوەی ئەو گەرما بەتینە ساڵانە دەبێتە هۆی زیادبوونی ڕووداوەكانی ئاگركەوتنەوە، بەجۆرێك بەپێی تۆماری فەرمی لە ماوەی دە مانگی ساڵی (2021)دا نزیكەی (26) هەزار ڕووداوی ئاگر كەوتنەوە تۆماركراوە.

“كەمبوونەوەی ئاوو بەرزبوونەوەی هەژاری”

زۆرینەی دانیشتوانی پارێزگای موسەننا پشت بە كشتوكاڵ دەبەستن، بەڵام لەئێستادا دوچاری قەیرانێكی سەختی كەم ئاوی بۆنه‌تەوە، بەو هۆیەوە ڕێژەی هەژاری ڕوو لە هەڵكشانەو كۆمەڵێك لە لادێ نشینەكان دەستیانكردوە بە جێهێشتنی ناوچەكە. پارێزگاری موسەننا ئەحمەد مەنفی دەڵێت”ماوەی دە ساڵە گرفتاری وشكەساڵی‌و كەم بارانی بووین، بۆیە جوتیارەكانمان بێكار بوون،لەبەرئەوەی دەوڵەت لە دابینكردنی ئاوی پێویست سەركەوتوو نەبووە، بۆیە رێژەی هەژاری‌ و نەخوێندەواری هەڵكشاوە‌و رێژەی هەژاری گەیشتۆتە (52%) ئەوەش بەرزترین رێژەی نێو پارێزگاكانی ئێراقە”. بەڵام نووسینگەی وەزارەتی پلاندانان لە موسەننا ئاماژە بەوە دەكات ڕێژەی بێكاری گوندنیشینان گەیشتۆتە (75%)، لەكاتێكدا لە شاردا گەیشتۆتە (23%). لەگەڵ بەرزبوونەوەی تێكڕای قەبارەی یەك خێزان لە پارێزگاكەدا كە دەگاتە هەشت كەس.

پارێزگای میسان لەڕوی وشكەساڵی‌و كۆچی بەكۆمەڵ بە زیانمەندترین ناوچە دادەنرێت، بەرزترین ڕێژەی وشكەساڵی لە گوندەكانی تۆماركراوە. بەگوێرەی پۆلێنبەندییەكانی (DTM) لە میسان (58) ناوچەی زیانلێكەوتوو كۆچكردنی تێدا تۆماركراوە. دانیشتوانی ئەو پارێزگایە تێكەڵەیەكن لە جوتیارانی نیشتەجێ‌ لەسەر زەوییە كشتوكاڵییەكان، ڕاوچیانی ماسی، بەخێوكەرانی گامێش كە لە هۆڕەكاندا دەژین، هەمویان سكاڵا دەكەن لە دابەزینی ئاستی ئەو ئاوەی پێیان دەگات، سەرباری پیسیەكەی.

لەلایەن خۆیەوە ڕێكخراوی كۆچی نێودەوڵەتی (IOM) كە چاودێری ‌و بەدواداچون بۆ زۆربونی كۆچی ناوخۆیی لەئێراقدا دەكات، دەستیكردوە بە بڵاوكردنەوەی ڕاپۆرت‌ و زانیاری لەبارەی كۆچەوە كە بەرمەبنای گۆڕانكارییەكانی كەشوهەواو كەمبوونەوەی ئاوە بەتایبەتی لە ناوچەكانی ناوەڕاست‌ و باشوری ئێراقدا. ئەو ڕێكخراوە جەخت لەوە دەكاتەوە تەنها لە ساڵی (2019)دا بەهۆی كەمبونەوەی ئاوو بەرزبونەوەی ئاستی خوێ ‌‌و بڵاوبونەوەی نەخۆشیە گوازراوەكان لەڕێگەی ئاوەوە لە (145) ناوچەدا (21هه‌زار و314) كەس لە نۆ پارێزگای ناوەڕاست ‌و باشوری ئێراقەوە ئاوارە بوون.

“گەمارۆی ئاویی ئێران”

لەئێستادا ئێران ژینگەی لادێی ناوچەی ڕۆژئاوای وڵاتەكەی خاپوركردوە كە زۆرینەی دانیشتوانەكەی عەرەبی ئۆپۆزسیۆنن‌ و هاوسنورن لەگەڵ ئێراقدا، ئەوەش لەڕێگەی وشككردنی ڕووبارو چەمەكان لەپێناو كەمكردنەوەی ئەو ئاوەی دەڕژێتە ئێراقەوە، بە پاساوی ئەوەی گرفتاری شەپۆلی توندی وشكەساڵی ناوخۆیی هاتووە و بانگەشەی گواستنەوەی ئاوەكە بۆ شارەكانی دیكەی ئێران دەكات، لەسەر ئەم بنەمایەش دانوستان لەگەڵ بەغدا ڕەتدەكاتەوە.

وەزیری سەرچاوە ئاوییەكان مەهدی ڕەشید حەمدانی لەوبارەیەوە دەڵێت”بۆ دووبارە كردنەوەی ڕێڕەوە ئاوییەكان بەرەو ئێراق، لەسەر بنەمای دابەشكردنی زیانەكان، چەندان جار داوای هاوكاریمان لە ئێران كردوە، بەڵام بەداخەوە ئێرانییەكان وەڵامیان نەداوەتەوە.هەروەها داوای رێكخستنی ڕێكەوتنێكی هونەری ئاویمان كردوە بەدەر لەو ڕێككەوتنە سیاسیەی لە ساڵی (1975) لەنێوان هەردوو وڵاتدا واژوكراوە، بەڵام وەڵامی ئەوەشیان نەداوەتەوە. بۆیە وەزارەت بڕیاری بە نێودەوڵەتیكردنی كێشەی ئاوی لەگەڵ ئێران‌ و بەرزكردنەوەی بۆ كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی‌و دادگا نێودەوڵەتییەكان داوە”.

تێبینی: ئەم ڕاپۆرتە پوختەیەكە لە ڕاپۆرتێكی فراوانی ڕۆژنامەنووس سەفا خەڵەف لە ڕۆژنامەی (العالم الجدید)

پۆستی پێشوو

لە جیۆکالچریزمەوە بۆ شەڕی نەرم

پۆستی داهاتوو

لیبرالیزم و ئاسایشی نیشتمانی

بارام سوبحی

بارام سوبحی

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا
شــیکار

کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

ئایار 13, 2025
21
نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە
شــیکار

دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

ئایار 3, 2025
70
سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان
شــیکار

سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

نیسان 26, 2025
45

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە