• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, ئازار 30, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا

    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا

    ئەمه‌ریکا وەک نێوەندگیر

    ئەمه‌ریکا وەک نێوەندگیر

    ئێمە هەین…

    مەستی خەونی ڕووخان

    بەرەو ھەڵبژاردن… رەخنەی ئەمریکا و بابەتی نەوت و وزە

    بەرەو ھەڵبژاردن… رەخنەی ئەمریکا و بابەتی نەوت و وزە

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    بە کۆنسوڵی گشتی ئەمریکا لە هەولێر بڵێن…

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئایا مەترسییەکی “وجودی”لە سەر هەرێمی کوردستان هەیە؟

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئێمە هەین…

    ئێمە هەین…

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

  • شــیکار
    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی سێیەم

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    بیرەوەرییه‌كانی كوردێك لە زیندانەكانی ستالیندا

    بیرەوەرییه‌كانی كوردێك لە زیندانەكانی ستالیندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی سێیەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی سێیەم

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

  • چاوپێکەوتن
    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی سێیەم

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا

    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا

    ئەمه‌ریکا وەک نێوەندگیر

    ئەمه‌ریکا وەک نێوەندگیر

    ئێمە هەین…

    مەستی خەونی ڕووخان

    بەرەو ھەڵبژاردن… رەخنەی ئەمریکا و بابەتی نەوت و وزە

    بەرەو ھەڵبژاردن… رەخنەی ئەمریکا و بابەتی نەوت و وزە

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    بە کۆنسوڵی گشتی ئەمریکا لە هەولێر بڵێن…

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئایا مەترسییەکی “وجودی”لە سەر هەرێمی کوردستان هەیە؟

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئێمە هەین…

    ئێمە هەین…

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

  • شــیکار
    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی سێیەم

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    بیرەوەرییه‌كانی كوردێك لە زیندانەكانی ستالیندا

    بیرەوەرییه‌كانی كوردێك لە زیندانەكانی ستالیندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی سێیەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی سێیەم

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

  • چاوپێکەوتن
    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    هۆکاره‌ ئایدۆلۆژییه‌کانی پشت مووشه‌کبارانکردنی هه‌ولێر

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    میلیشیاكانی‌ ئێراق، له‌ هۆزه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ پاشایه‌تیه‌وه‌ بۆ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    مەترسییەکانی سەر کوردستان چین ؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی سێیەم

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    پێکهاته‌ی که‌لتووری ئێرانی و وه‌همی دیموکراسی

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی کورد لە چاوی ئەواندا

ئۆسكارمان ئەو ڕۆژهەڵاتناسەی خزمەتی ئەدەبی فۆلكلۆری كوردی كرد

هۆشیار جەمال لەلایەن هۆشیار جەمال
شوبات 17, 2023
لە بەشی کورد لە چاوی ئەواندا
0 0
A A
ئۆسكارمان ئەو ڕۆژهەڵاتناسەی خزمەتی ئەدەبی فۆلكلۆری كوردی كرد
0
هاوبەشکردنەکان
25
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر

“ژیانی ئۆسكارمان”

ئۆسكارمان ڕێككەوتی 18ی ئەیلولی1867 له بەرلین له دایكبووه، له ڕێككەوتی 5 ی مانگی دوانزەی ساڵی 1917 له بەرلین كۆچی دوایی كردووه. ئۆسكارمان ڕۆژهەڵاتناس بووه و له كتێبخانەی پاشایەتیی بەرلین كاری كردووه. له 1901 تا 1911 بۆ لێكۆڵینەوه له زاراوه فارسی-كوردییەكان بەرەو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەفەری كردووه. بەرهەمی سەفەرەكانی كۆمەڵێك دەستنووس و كتێبن كه له ئەرشیڤی “ئەكادیمی زانستەكان” لە بەرلین پارێزراون. ئەمیش وەك ڕۆژهەڵاتناسەكانی دیكە كە هاتوونەتە ناوچەكە بوون بە سەرچاوەیەكی گرنگی مێژوویی گەلەكەمان كە زۆرجار كەڵكیان لێ وەردەگیرێت بۆ ناساندنی مێژووی گەلی كورد بەهۆی ئەوەی كە ڕۆژهەڵاتناسەكان زانیاری باشیان لەسەر مێژووی گەلی كورد تۆماركردووە لەلایەكی دیكەش وەك سەرچاوەیەكی بێلایەن سەیریان دەكرێت.

كاڕڵ هادانك(Karl Hadank) كه مامۆستا و ڕۆژهەڵاتناس بووه و له ساڵی 1945 دا كۆچی دوایی كردووه (ساڵی له دایكبوونی ڕوون نییه)، بۆ ماوەیەك له كاری مامۆستایەتیی ئازاد دەكرێ و له لایەن كۆمیسیۆنی ڕۆژهەڵاتی ئەكادیمی زانستەكان كاری ساغكردنەوەی دەستنووسەكانی”ئۆسكارمان”ی پێ دەسپێردرێ. بەشێك لەو دەستنووسانە بڵاودەكاتەوه و به مەبەستی لێكۆڵینەوەی زیاتر و پەرەپێدانی كارەكانی ئۆسكارمان له ساڵی 1932دا، سەربەخۆ بەرە و شام و بەغدا سەفەر دەكا. سەبارەت به لێكۆڵینەوه لەسەر زمانه ئێرانییەكان كارەكانی كاڕڵ هادانك زۆر بەنرخ و بەرچاون. بەرهەمەكانی ئۆسكارمان هەر فۆتۆكۆپی بەرگی یەكەمی بەرهەمێكیم هەبوو كه له لای ئێمەی كورد به”تو‌حفەی موزەففەرییه” ناسراوه. بەڵام لەو دوایانه دا له عەنتیكەخانەیەكی شاری “بێرلین” سێ كتێبی ئۆسكارمانم ‌دەست كەوتن. ئەو سێ كتێبه بریتین له:

1- بەرگی یەكەمی “تو‌حفەی موزەففەرییه”

2- بەرگی دووهەمی”تو‌حفەی موزەففەرییه” كه و‌ەرگێڕدراوەی بەرگی یەكەمه به زمانی ئەڵمانی، لەو بەرگه دا هەموو بەیتەكان وەرگێڕدراونە‌ته سەر زمانی ئەڵمانی و پێشەكییەكیشی له سەر شێوه و ناوەرۆكی بەیتەكان تێدایە.

3- زاراوەكانی گۆران، بەتایبەت كەندوولەیی، هەورامانی و باجەڵانی. ئەو كتێبه دوای “ئۆسكارمان” له لایەن “كاڕڵ هادانك”ەوه ساغكراوەتەوه و زانیاریی زۆر به نرخی لەسەر ئەو زاراوانه تێدایه. هیچكام لەو كتێبانه باسی ژیان و بەسەرهاتی ئۆسكار مانیان تێدا نییه، بەڵام به وردی ئاماژه به بەرهەمەكانی ئۆسكارمان كراوه.

“گەشتەكەی ئۆسكارمان بۆ ناوچەی موكریان”

موكریان تا 150 ساڵ لەوە پێش بێجگە لە مەهاباد شار نەبووە، بۆیە ئێستاش كە كەسێك مەبەستی هاتن بۆ مەهاباد بێ دەڵێ دەچمە شار. كاتێك ئۆسكارمان لە ساڵی 1903دێتە موكریان هیچ یەك لە شارەكانی ئێستا شار نەبوون. ئۆسكارمان لە گەشتەكەیدا بۆ ناوچەی موكریان كاری زۆر گەورەی ئەنجامداوە وەك تۆماركردنی زانیاری زۆر بەكەڵك لەسەر شێوازی ئاخاوتنی دانیشتوان و زۆر بابەتی ڕێزمانی و بەرهەمی شاعیرانی ناوچەكە و تۆماركردنی بەشێكی زۆر لە پەخشان و لاوكو بەیت و بەندی كوردەواری. هەروەها “ئۆسكارمان” خزمەتێكی مەزن و بەرچاوی بە زمان، فەرهەنگ و ئەدەب و مێژووی نەتەوەیی كوردان كردووە، خزمەتێكی دەگمەن و فەرامۆش نەكراو، بە چەشنێك كە ناوی ئەم بیرمەند و دڵسۆزە بێگانەیە لە مێژووی ئەدەبی كورددا بە نەمری هێشتۆتەوە. “ئۆسكارمان” لەو ماوەیە‌دا كە لە ئێران بووە زۆر لێكۆڵینەوەی بەنرخی لە سەر زاراوە فارسی و كوردییەكان هەبووە. بۆ خۆی كارەكانی خۆی بە چوار دەستە دابەش دەكات:-

1- زاراوەكانی ئوستانی فارس.

2- ئەو زاراوانەی بە “زاراوە ناوەندییەكان” نێودێر كراون.

3- زاراوەكانی لوڕەكان.

4- زاراوە كوردییەكان.

“ئۆسكارمان” هەموو دەستنووسەكانی ڕێكوپێك كردوون و به شێوەیەكی تایبەتیی دابەشیكردوون. هەندێك لەو دەستنووسانەی چاپكراون و هەندێكیشیان به چاپ نەكراوی ماونەتە‌وه. “زاراوەی كوردە موكرییەكان” یان بە واتایەكی دی “توحفەی موزەفەرییە” بەشێكی كارەكانییەتی. كۆكردنەوەی 17 بەیتی كوردی (دمدم ـ مەم و زین ـ لاس و خەزاڵ ـ ناسر و ماڵماڵ ـ برایمۆك ـ شێخ فەرخ و خاتوون ئەستێ ـ مەحمەل و برایم دەشتیان ـ قۆچ عوسمان ـ جولەندی ـ خەزێم ـ كاكە میر و كاكە شێخ ـ لەشكری ـ قەر و گوڵزەر ـ زەمبیل فرۆش ـ باپیرئاغا ـ عەلی عاشق و عەبدولرەحمان پاشای بابان) كۆمەڵێكی زۆر بابەتی رێزمانی و فەرهەنگ و دەستەواژەی كوردی، نزیك بە 200 غەزەل و گۆرانیی كوردی لە زاری گوندنشینێك بەناوی (رەحمان بەكر)ەوە كۆكردۆتەوە و وەریگێڕاوەتە سەر زمانی ئەڵمانی و ساڵی 1905ی زایینی لەژێر ناوی بەیت و باو و ئەدەبی زارەكیی زاراوەی موكریانی بە هەمان ئاخاوتەی سەرەكی و بە رێنووسی لاتینیی تایبەت لە بەرلین بە چاپی گەیاندووە.

لە سەرووی ئەوانەش تۆماركردنی ناوی ژمارەیەك لە بەیت بێژوو لاوك بێژوو بەند بێژی ناوچەی موكریانە كە ئۆسكارمان بە هاوكاری چەند كەسێك لە ڕۆشنبیرانی ناوچەكە مەیدانی چاوپێكەوتنی لەگەڵ ژمارەیەك لە بەیت بێژ و لاوك بێژ و گۆرانیبێژانی ناوچەكە كردووە و لە زاری خۆیانەوە بەرهەمەكانی وەرگرتوون بەبێ هیچ دەستكاری و شێواندنێك لە كتێبە بەناوبانگەكەی( توحفەی موزەفەریە ) دا تۆماری كردوون بەمەش بەشێكی گرنگی لە ئەدەبی ناوچەی موكریان لەو سەردەمەدا لە فەوتان پاراستووە و نەكەوتوونەتە بەر هێرشی بەربەریانەی لەشكری ڕووس ئەو بەرهەمەی ئۆسكارمانیش بۆتە سەرچاوەیەكی گرنگی فۆلكلۆری كوردی.

هێمن موكریانی دەڵێت” لە مێژساڵ بوو بیستبووم زانایەكی ئەڵمانی بەناوی ئۆسكارمان، لە سەرەتای ئەم چەرخەدا هاتۆتە سابڵاخ و هەندێك بەیت و بەندی كوردی، بە یارمەتی دكتۆر جەوادی قازی ئەو كاتە مەلایەكی لاو بوو كۆكردبۆیەوە و بەخەتی لاتینی تایبەتی چاپی كردوون.

بەداخەوە هەرچی تێكۆشام ئەو كتێبەم بەدەستنەكەوت، دەترسام ئەو ئاواتەم ببەمە ژێر گڵ، تا لە ساڵی 1974 لە كتێبخانە دەوڵەمەندەكەی كۆڕی زانیاری كورد دۆزیمەوە، لە سەرەتادا زۆر زەحمەت خەتەكەم بۆ دەخوێنرایەوە، پاشان لێی ڕاهاتم. تەماشام كرد كتێبێكی زۆر گرنگە و بێ وێنەیە، لەبەر ئەوە پێشنیارم بۆ كۆڕی زانیاری كورد كرد ئەم كتێبە بكاتە سەر ڕێنووسی ئێستای كوردی، هەتا هەموو كەسێك سوودی لێببینێت. كۆڕ پێشنیارەكەی قبوڵ كردم و بڕیاریدا لیژنەیەك لەو كەسانەی شارەزای زاراوەی موكرین پێكبێت و ئەم ئەركە ئەنجام بدات. بەڵام بەداخەوە ئەم لیژنەیە پێك نەهات. بەڵام من كە بڕیارمداوە بەهەموو هێز و توانای خۆمەوە خزمەت و ئەدەبی كوردی بكەم، وازم نەهێنا و ئەو ئەركە سەختەم خستە ئەستۆی خۆم هەر چەندە كاری دیكەی ئەدەبیشم هەبوو وازم لە هەمووی هێنا بۆ ئەم كارە.”ساغكردنەوەی ئەو تێكستانە كارێكی زەحمەت بووە و كاری زۆرو بەدوا داچونی مەیدانی پێویست بووە بۆیە زۆر كەس نەیتوانیووە ئەو ئەركە لە ئەستۆ بگرێت.

“توحفەی موزەفەرییە” كە یەكیان بە ڕێنووسی لاتین و ئەوی تریان بە ئارامی نووسراوەتەوە، جیاوازییان هەیە، بەڵام جیاوازیان ئەوەندە نییە كە لە ناوەرۆكدا گۆڕانی بە سەردا هاتبێت. یەك دوو شتی بەرچاون و یەك دوو شتیشی هەڵەن كە كراون. بۆ نموونە پیتی [ح] لەگەڵ [ع] لە ناوچەی شاروێراندا ئەو دووانە تێكەڵ دەكەن، یانی لە جیاتی [ع]، [ح] دەڵێن و بە‌پێچەوانە. جا ئۆسكارمان ئەو شتەی كە بیستوویەتی هاتووە ئەوی نووسیوەتەوە، مامۆستا هێمن بەشێكی چاك كردوون، چونكە چاكی نەكردایە، بۆ كەسانێك كە لە ناوچەی موكریان نەبوون، تێگەیشتنی سەخت دەبوو. بەشێكی تریش هەڵەكانی چاپین كە تێیكەوتوون، چونكە ئەو كتێبە لە باشووری كوردستان چاپ بووە، ئەوانی كە خۆیان بە خاوەنی (وارسی) ئەم كتێبەیان كردووە، جارجار دەستێكیان تێوەرداوە، ئاڵوگۆڕێكیان ساز كردووە كە لە ڕووی نەزانییەوە كردوویانە و ئەشێت بەشێكی هەر ڕەبتی بەو نەبێ. بەڵام بە‌ گشتی هەڵەكانیان ئەوەندە نییە كە گرنگی كتێبەكە كەمبكاتەوە. بەڕێزێكی دی بە ناوی “عەلی نانەوازادە” هاتووە لاتینەكەی چاپ كردۆتەوە، كە بەداخەوە ئەویش هەڵەیی تێدایە. بە گشتی هۆیەكەش بۆ ئەوە دەگە‌ڕێتەوە كە ئۆسكارمان “ئەلف بێیەكی تایبەتی بۆ نووسیوە كە بەشێكیان ناخوێندرێنەوە. ئەگەر تۆ موكریانی، مەهابادی، دێهاتی، شاماتی نەبی ناتوانی لێكی دەیەوە، زۆرتر كێشەی وشەیە دەنا ناوەرۆكەكە كێشەی نییە.

 

سەرچاوەكان:

1- توحفەی موزەفەرییە، كۆكردنەوەی ئۆسكارمان، پێشەكی و ساخكردنەوە و هێنانەسەر ڕێنووسی كوردی: هێمن موكریانی، دەزگای چاپ و پەخشی ئاراس، چاپ: هەولێر 2014.

2- ژمارە ( (7ی گۆڤاری مەهاباد، وتار، نووسینی هێدی.3- ژمارە (3425)ی ڕۆژنامەی هەولێر، ڕۆڵی ئۆسكارمان لە ئەدەبی موكریاندا، نووسینی عەباس سوارە.4- چاوپێكەوتنی ڕۆژنامەنووسی كورد ئەحمەد بەحری لەگەڵ ماڵپەڕی هاژە.5- ئەدەبی زارەكی و چەند سەرنجێك، نووسینی شەریف فەلاح-هەولێر.

پۆستی پێشوو

وەزیری دەرەوەی یۆنان: ئەنادۆڵ خاکی کوردو یۆنانییەکانە

پۆستی داهاتوو

بۆچی وڵاتانی موسڵمان دیموكراتی نین؟

هۆشیار جەمال

هۆشیار جەمال

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی
کورد لە چاوی ئەواندا

كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

ئازار 21, 2023
6
كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌
کورد لە چاوی ئەواندا

كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

ئازار 21, 2023
6
كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس
کورد لە چاوی ئەواندا

كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

ئازار 21, 2023
8

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە