• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
سێ شه‌ممه‌, ئازار 21, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    زانست بەبێ ئەخلاق

    ئەمریکا لە کارتی هێزەوە بۆ کارتی دۆلار

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    نەخشەی وزەو جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    چۆنیەتی پێكهێنانی (استحداث)ـی پارێزگای نوێ لە ئێراق

    چۆنیەتی پێكهێنانی (استحداث)ـی پارێزگای نوێ لە ئێراق

    تایبه‌تمه‌ندی كێشه‌ داراییه‌كانی کوردستان

    رووداوه‌كه‌ی بۆرسای توركیا، سته‌مێكی رێكخراو

  • شــیکار

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ناکۆکییەکانی نێو ماڵی بزووتنەوەی تاڵیبان

    ناکۆکییەکانی نێو ماڵی بزووتنەوەی تاڵیبان

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد چۆن ده‌رفه‌تی‌ ده‌وڵه‌تی له‌ده‌ستدا؟

    كورد چۆن ده‌رفه‌تی‌ ده‌وڵه‌تی له‌ده‌ستدا؟

    كورد وردە خێڵە، نەتەوە نیە!

    كورد وردە خێڵە، نەتەوە نیە!

  • چاوپێکەوتن

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    زانست بەبێ ئەخلاق

    ئەمریکا لە کارتی هێزەوە بۆ کارتی دۆلار

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    نەخشەی وزەو جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    دەرچوون لە ئێراق بەشی (57)

    چۆنیەتی پێكهێنانی (استحداث)ـی پارێزگای نوێ لە ئێراق

    چۆنیەتی پێكهێنانی (استحداث)ـی پارێزگای نوێ لە ئێراق

    تایبه‌تمه‌ندی كێشه‌ داراییه‌كانی کوردستان

    رووداوه‌كه‌ی بۆرسای توركیا، سته‌مێكی رێكخراو

  • شــیکار

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ناکۆکییەکانی نێو ماڵی بزووتنەوەی تاڵیبان

    ناکۆکییەکانی نێو ماڵی بزووتنەوەی تاڵیبان

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد چۆن ده‌رفه‌تی‌ ده‌وڵه‌تی له‌ده‌ستدا؟

    كورد چۆن ده‌رفه‌تی‌ ده‌وڵه‌تی له‌ده‌ستدا؟

    كورد وردە خێڵە، نەتەوە نیە!

    كورد وردە خێڵە، نەتەوە نیە!

  • چاوپێکەوتن

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی دووەم و کۆتایی

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    ئاڵنگارییەکانی بەردەم دیموکراسی‌ تەوافوقی لە ئێراق

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    جیابوونەوە وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی یەکەم

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    پاندۆمیی فانتێزییه‌کان له‌ فه‌زای دیستۆپیایی: به‌شی یه‌كه‌م

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    نوێترین بەڵگەنامەی نهێنی ئەرشیفی ڕووسیا

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

    ئه‌مریكاییه‌كان ده‌یانه‌وێت چ جۆره‌ ئێراقییه‌ك دروست بكه‌ن؟

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

ساڵە لە بیرکراوەکانی ناسیۆنالیزمی کوردی: بەشی دوو

یەکەی وەرگێڕان لەلایەن یەکەی وەرگێڕان
شوبات 15, 2023
لە بەشی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی
0 0
A A
ساڵە لە بیرکراوەکانی ناسیۆنالیزمی کوردی: بەشی یەک
0
هاوبەشکردنەکان
1
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر

ئەمە لە ڕاستیدا شوێنی پێکگەیشتنی پێوەندییە (سیاسی-سەربازی-ئەمنییەکان)ی حکوومەتی ڕەهای پەهلەوی و پێکهاتی موڵکداریی گشتی خاوەندارانە و پێوەندییەکانی به‌رژه‌وه‌ندی خاوەندارانە و چەوساندنەوە بوو، کە بەردەوامبوونی دەسەڵاتی زاڵی گه‌رەنتی دەکرد. سەرکوتکردنی شووناسی کوردی مەبەستی ستراتیژیکی سیاسەتی مودێڕنیزمی زۆرەملێ لە کوردستان بوو، کەواتە؛ پێوەندیکی ڕاستەوخۆ لە نێوان مودێڕنیتە، مودێڕنیزاسیۆن و دەسەڵاتی هێزی زاڵ بە سەر کوردستان دروست بوو. ئەم بارودۆخە لانیکەم  لە ساڵی ١٩٣٥ به‌ملاوه‌ لە ئارادایە. کەواتە سەردەمێک کە سەرکوتی سیستەماتیکی ئیتنیک و زمانی کوردی دروست بوو تا ئاکامەکانی سیاسەتەکانی مودێڕنیزمی دەسەڵاتخواز و دەسەڵاتی حکوومەتی ڕەها بە شێوەیەک گه‌رەنتی بکرێت. سەرکوتکردنی شووناسی کوردی گرێ و هه‌ڵپێکرانی دیالکیتیکی پێوەندیی ده‌سه‌ڵات و سەرکوت بوو، هەم به‌گریمانەگیراوی سیاسەتی مودێڕنیزمی دەسەڵاتخواز لە کوردستاندا بوو و هەم بەرهەمی ده‌هێنایه‌وه‌. بەم شێوەیه‌ ئەم سەرکوتکردنە هەم بارودۆخی پۆڕان و لوان و هەم پاڵپشتیی سیاسەتی مودێڕنیزمی دەسەڵاتخوازانە بوو، کە حکوومەتی ڕەهای پەهلەوی بە شوێنیدا دەچوو. ئامێر و ڕێگەچارەکانی مسۆگەرکردنی دەسەڵاتی زاڵ لە کوردستان، بە تایبەت ئه‌و ڕەوت و کردەوانەی کە بۆ سەپاندنی شووناسی (ئێرانی-فارسی) زاڵ بە سەر کۆمەڵگای کورد بە کاردەهێنرا، ڕەوت و ئاکامی سیاسەتی مودێڕنیزاسیۆنی لە کوردستان دیاری دەکرد. ئەم تایبەتمەندییە تایبەتەی دەسەڵاتی زاڵ لە کوردستان، کە لە پراکتیکدا لە ناوچەکانی دیکەی ئێران جیای ده‌کرده‌وه‌، کاریگەرییەکی یەکلاکەرەوەی لە سەر شکڵگیری و گەشەسەندنی سیاسەتی گشتی جەماوەری و هەروەها سووژە و ناوەندی ئەم سیاسەتە دروست کرد.

لە ڕووی مێژووییەوە دەرکەوتنی بەرگری جەماوەری لە هەمبەر دەسەڵاتی زاڵ، زۆرتر لە گەڵ گوتار و کردەوەکانی مودێڕنیزاسیۆنی دەسەڵاتخوازی دەوڵەتی ڕەها بەرهەم دەهێنرا، هاوکات دروستبوونی جه‌ماوه‌ر وەکوو سووژەی سیاسەتی گشتی جەماوەری لە کوردستانیش بوو، ئەم بابەتە هەروەها لەبارەی توێژی نوێی ڕۆشنبیری کوردیش، بە پێچەوانەی توێژە خوێندەوارە نەریتییەکان لە ناو چینە مامناوەندییە شارییەکاندا دەرکەوت و دەسکەوتی فێرکارییە گشتییە سەرتاسەرییەکان و پرۆسە و کردەوە سەربازی و ئیدارییەکانی په‌یوه‌ندیدار له‌گه‌ڵ دەوڵەتی سەنتراڵیزەی مودێڕن و مودێڕنیزاسیۆنی دەسەڵاتخواز بوو، ڕاسته‌. لەم ڕووه‌وه‌، هەم جه‌ماوه‌ر و هەم توێژی ڕۆشنبیر به‌رهه‌می خواستگه‌لێکی  سیاسی- کەلتوورییه‌، گشتی دیاریکراون کە زۆرتر لە سەرکوتکردنی شووناسی کوردی و بە شێوەیەکی دیاریکراوتر لە سەرکوتی ئەتنیک و زمانی کوردی، هه‌ڵده‌قوڵا. داواکاری گشتی بۆ ناسین و دانپێدانانی ئەتنیکی کورد و کەڵکوەرگرتن لە زمانی کوردی بە پێی مافی نەتەوەیی و تاکه‌که‌سی  باس ده‌کراو و بەم شێوەیە ئەمانەیان وەکوو سووژەی ناڕەزایەتییە گشتی و سیاسییەکانی جەماوەر دروست دەکرد. ئەو ڕەوت و کردەوانەی کە ئەم گۆڕانکارییە بنەڕەتییانەی مەیسەر دەکرد، پێویستی بە ڕادەیەک لە گەشەسەندنی کۆمەڵگای مەدەنی و پانتای گشتی بوو کە لە نەبوونی ئەمەدا داواکاری و خواستی گشتی و بە تایبەت هەوڵی گشتگیری جەماوەری بۆ ناسینی مافە نەتەوەیی و گشتییەکان، خپ و خەوتوو، بەڵام زیندوو و گوێقوڵاغی دەربڕینی خۆیان لە سیاسەتی گشتی کۆمەڵگادا، ده‌مایه‌وه‌. ئەم خاڵە ئاماژە بە بوونی پێوەندییەکی هەرە پێویست لە نێوان شکڵگیری کۆمەڵگای مەدەنی و دەرکەوتنی سیاسەتی گشتی جەماوەریدا، واتە؛ پێشمەرجی پێویستی دەرکەوتنی خەڵک وەک سووژەی سیاسەتی مودێڕن، دەکات. ئەم پێوەندییە لە کوردستاندا ئاڵۆزبوو. لێرەدا ئۆبژەی سیاسەتی جەماوەری کە هاوکات ئۆبژەی بەرگریی جەماوەریش بوو، بە شێوازێکی کاریگەر لە ژێر ئەو شتەدا جێی دەگرت کە ئاگامبن وەکوو “کۆسپی ده‌سه‌ڵات” ( ئاگامبن ١٩٩٨)[١٠] باسی دەکات. خواستی گشتی بۆ ناسین و دانپێدانانی ماف و شووناسی کوردی، نایاسایی ئه‌ژمار دەکرا.  بەم مانایە کە سیاسەتی گشتی لە دەرەوەی هه‌رێمی سیاسەتی یاسایی گەشەی دەسەند و تایبەتمەندییەکی ژێر زەمینی و نهێنی پەیدا دەکرد. ئەم بارودۆخە بۆ پێش دامەزران و بۆ دوای کەوتنی کۆماری کوردستان ڕاسته‌. گەشەسەندنی کۆمەڵگای مەدەنی و پانتای گشتی لە سەردەمی کۆماری کوردستان، بنیاتی سیاسەتی دیموکراتیکی جەماوەری بوو و ئەمه‌ تایبەتمەندییەی شووناسی مێژوویی ئەم حکوومەتە وەکوو ناوەند و کانوونه‌کانی فەرمانرەوایی و خۆبەڕێوەبەری بوو.

سەرەڕای ئەمانەش ئەو هێز و پێوەندییانەی ڕیشەیان لە ناو گەشەی مێژوویی کۆمەڵگای کورد لە نێو چوارچێوە یاسایی، ئابووری و سیاسییەکانی دەسەڵاتداری “ئێران” لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا بوو، بە شێوازێکی کاریگەر سیاسەتی جەماوەری کۆماری کوردستانیان بەرتەسک دەکرده‌وه‌. زاڵێتی دیسپۆتیزمی خێڵه‌کی لە ڕێکخراوە سەربازی و سیاسییەکانی کۆمەڵگای کورد و ساوایی سیاسی و نەبوونی ڕێک وپێکی کەلتووری له‌ ناو چینە کۆمەڵایەتییە شارییەکان، هەردوو لەم ڕووه‌وه‌ دیار و بەرچاو بوون. ئەوانە ئاکام و کاریگەری پێکهاتی دواکه‌وتوویی دوورودرێژی پێوەندی و هێزە ئابوورییەکان لە کۆمەڵگای کوردیدا بوون. بەڵام کاریگەرییە بەرتەسککەرەوەکانی دیسپۆتیزمی خێڵه‌کی زۆرجار لە ڕێگەی پێوەندییە فرەچەشن و جۆراوجۆرەکانی لە گەڵ هێزی دەسەڵاتدار لە ناوەند و هەروەها زۆر جار لە رێگەی ڕەوت و ئەو کردەوانەی کە دەسەڵاتی ئەوانی لە کوردستاندا جێگیر دەکرد، نه‌رم و هەموار دەبووه‌وه‌. کەواتە لەم ڕووه‌وه‌ بەرتەسکییە پێکهاتییەکانی سیاسەتی دیمۆکراتیکی جەماوەری زۆرجار لە گەڵ پێوەندییەکانی دەسەڵاتی زاڵ گرێدرابوو. ئەوان دەست لە نێو دەستی یەک لە ڕێگەی ئەو ڕەوت و کردەوانەی کە لە سەر بنەمای بەرهەمهێنانی پێش سەرمایەداریدا بوو، یەکگرتوویی جه‌مسه‌ر و بلۆکی دەسەڵاتیان لە  نێو رێژیمی موڵکدارانه‌ی گشتی خاوەندارانە لە ئاستی وڵاتدا گه‌رەنتی دەکرد. یەکگرتوویی پێکهاتی لە ناوخۆی کورد  و لە دەرەوەی – دەسەڵات لە بلۆکی دەسەڵات و ڕۆڵی چالاکی ئەم پێکهاتە لە بارودۆخی سیاسی و سیستتماتیکی سیاسەتی جەماوەریدا، لە ئەو ڕووداوانەی کە بوو بە هۆی کەوتنی کۆمار، بە ڕاشکاوی دیار بوو. ئەم کۆمارە سەرەڕای تەواوی کەم وکورتییە (ئەقڵانی-تەکنیکی و سیاسی) به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ی  لە نێو مکانیزمی دەسەڵاتداریدا هه‌یبوو، ڕێکخراوێکی جەماوەری بوو. کۆماری کوردستان لە پاڵپشتیی ڕاستەقینەی زۆربەی زۆری جه‌ماوه‌ر و خەڵک پێکهاتبوو؛ خەڵکێک کە بە هۆی ئەم حکوومەتە هاتوونە نێو پرۆسەی سیاسییه‌وه‌. لە دوای کەوتنی کۆمار و سڕینەوەی جێدەستی سیاسەتی جەماوەری لە کوردستان، جەماوەری کوردیش لە پانتای سیاسیدا پاشەکشەیان کرد.  ئەوان گەڕانەوە بۆ سووچە هێمنەکانی ماڵەکانیان و خۆیان لە نێو چوارچێوە خێڵییەکانی کۆمەڵگای خۆیان، واتە تەنیا جێگەیەک وا دەیانتوانی دەنگی بۆڵە بۆڵی تووڕەیی و بێ هیوایی خۆیان ببیستن، زیندانی کرد. بەڵام نە پاشەکشە لە پانتای سیاسەت و نە ‌بێدەنگییان، نەیتوانی داڵده‌یان بدات لە تووڕەیی و غەزەبی ده‌سه‌ڵات.

دەسەڵاتی زاڵ ئێستە ئیتر لە ده‌یه‌یه‌کی کورت بەڵام چارەنووسسازی دوای کەوتنی حکوومەتی “ڕەزا شا”، پوتانسییه‌ل و توانستی ڕاپەڕینی لەناکاوی خەڵک لە گۆڕەپانی سیاسیدا نە تەنیا لە کوردستان، به‌ڵکوو لە تەواوی وڵاتی ئێران ئەزموون کردبوو. خەڵک شێوازێک لە “بوون” و هەبوونی نایه‌کانگیریان درووست کردبوو، لە ڕووی کۆمەڵایەتییه‌وه‌ جیاکراوە و لە ڕووی کەلتوورییه‌وه‌ لەت لەت، بەڵام خاوەنی شووناسی سیاسی هاوبەش  و گشتی بوو کە بە پێی گوتار و کردەوە جەماوەری  و گشتییه‌کان کە ڕەوتی دەسەڵاتی زاڵی لە پانتای گشتیدا دەبردە ژێر پرسیار و تووشی گیروگرفتی ده‌کرد،  ده‌خرایه‌ ڕوو. ئەم پانتا گشتییە ساوایە  بێبەری بوو لە شێوازە بنەڕەتییەکانی پاڵپشتی یاسایی و شوێنگه‌ی لەرزۆکی ناڕەزایەتی سیاسیی جەماوەری و بۆیه‌ لە بەردەم هه‌ڕه‌شه‌ و ڕه‌شه‌بای تووندوتیژیی دەسەڵاتدا بوو. ئامادەیی مێژوویی جەماوەر، کە بە دژایەتی لە گەڵ دەسەڵاتی زاڵ خۆی دەردەبڕی، بەم مانایە بوو کە یەکێتی سیاسی و یاسایی دەسەڵاتی زاڵ بە سنووردانان، چاودێری و سەرکوتکردنی دژایەتییە جەماوەرییەکان، گرێدراوە. دەرکەوتنی خەڵک وەکوو سووژەیەکی سیاسی چالاک و هورووژمی بۆ نێو ژیانی سیاسی وەکوو هێزێکی وشیار، لە کۆمەڵگایەکدا کە دەسەڵات لە ئیرادەی دەسەڵاتداره‌وه‌ سەرچاوەی دەگرت، گۆڕانکارییەکی نوێ بوو. دەرکردنی جەماوەر لە پرۆسەی سیاسی، کە لە ڕێگەی سەرکووتی بێ پسانەوەی دەنگیان لە بازنەی دەسەڵاتدا بەردەوام دەبوو، مەرجی ژیانەکی و ناچاریی مۆدێڕنیزمی دەسەڵاتخوازی حکوومەتی پەهلەوی بوو. سەرهەڵدانی دووبارەی جەماوەر و خەبات بۆ دەرخستنی ئیرادەی گشتی، “نۆرم”ە جێکەوتووەکانی هەڵسوکەوتی سیاسی لە نێوان دەسەڵاتدار و دژایەتییەکانی جەماوەر لە ساڵەکانی دوای کەوتنی ڕەزا شا گۆڕی. واتە؛ بونیاتنانەوەی حکوومەتی ڕەهای پەهلەوی پێویستی بە شتێک زۆرتر لە پێکهێنانەوەی جه‌مسه‌ر و بلۆکی دەسەڵات لە سەر بنەمای ڕژێمی گشتی خاوەندارانە بوو. گۆڕانێکی بنەڕەتی و گرینگ لە شێوازی دانانی دەسەڵاتداریی پێویست بوو تا بەردەوامی دەسەڵاتی زاڵ لە ڕووبه‌ڕووبوونەوە و بەرانبەری لە گەڵ دژایەتی گشتی گه‌شه‌سه‌ندوودا، کە یەکێتی یاسایی و ڕەوایی سیاسی ده‌سه‌ڵاتی دەخستە ژێر پرسیار، گه‌رەنتی بکات.

بەردەوامی هه‌یمه‌نه‌ی دەسەڵاتی زاڵ لە ڕێگەی گۆڕانی ئەقڵانییەتی دەسەڵات گەرەنتی دەکرا کە خۆی بە پێی مۆدێڕنیزاسیۆنی دەزگا دەوڵەتییەکان، بە تایبەت دەزگا ئەمنی و سەربازییەکان ده‌مانیفێست. ئەو ماتریسە ئەقڵانییەی کارکردی دەسەڵات لە نێو میکانیزمە دەوڵەتییەکاندا شکڵ دەدا، بە دەربڕینی فۆکۆ به‌ “پرۆپلماتیکی ئەمنی دەوڵەت”دا هه‌ڵپێکراوه‌ (فۆکۆ ٢٠٠٣). لەمەودوا تێبینییە ئەمنییەکانی دەسەڵاتی زاڵ نە تەنها پێکهاتی چەمکی گوتاری فەرمی دەوڵەت، بەڵکوو ئامانجە ستراتژیکییەکانیشی لە گۆڕەپانە کەلتووری، سیاسی و ئابوورییەکاندا چ لە ناوخۆ چ لە دەرەوە، دەستنیشان دەکرد. ئەم گۆڕانە جەوهەرییە ژیانەکیییە لە هەڵسوکەوتی دەسەڵاتی زاڵدا، زیاتر لە هەر شتێک لە خووخده‌ی کۆنسێرڤاتیستانه‌ی نوێکردنەوەی دەوڵەت لە دوای کۆدێتای ٢٨ی گەلاوێژ خۆی خستە پیشاندا. حکوومەتی ڕەهای (نۆژه‌نکراو)، چەمکێک کە ده‌لاله‌ت لە سەر تایبەتمەندی ڕژێم لە دەیەی پاش کوودەتا ده‌کات، ئاکامی دژوازی ئەم ڕەوتەیە. کردەوەی ڕژێم کە تێبینییە ئەمنییە نوێکان بە سەریدا زاڵ بووبوو، زیاتر بە ئەمە گرێدرا بوو کە پێش به‌ دووبارە گەڕانەوەی خەڵک بۆ نێو گۆڕەپانی سیاسی و نواندنەوەی گشتیی خواست و داواکارییە دیمۆکراتیکه‌ جەماوەرییه‌کا، بگرێت. پرۆپلیماتیکی ئەمنی و ئەقڵانییەتی حوکومڕانی هاوڕێ له‌گه‌ڵی لە دەسەڵاتی ڕەهای دیسانەوە چنراو و نۆژه‌نکراودا تەمەنێکی درێژتری بوو و تایبەتمەندی هه‌یمه‌نه‌ی سەرکوتکەرانەی دەسەڵاتی زاڵ لە ساڵە چاره‌نووسسازه‌کانی نێوان (شۆڕشی سپی) و (شۆڕشی ئیسلامی) ( ١٣٤١- ١٣٥٧)(1962-1978) دیاریکرد.

دوورخستنەوەی خەڵک لە گۆڕەپانی سیاسی نەتەوەیی و وێرانکاری و لەبەیندانی بارودۆخ و ئامێرە نواندنەوەکانی گشتی و جەماوەری، بیچمی دا بە ئامانجە ستراتیژیکییەکانی دەسەڵاتی زاڵ لە ساڵی ١٣٥٦- ١٣٥٧. بونیاتنانەوەی بلۆکی دەسەڵات و دووبارە چنینه‌وه‌ی پێوەندی و هێزەکان لە ژێر سێبه‌ری هه‌یمه‌نه‌ و هه‌ژموونیی دەسەڵاتی زاڵ کە بە شوێن زنجیرەیەک لە قەیرانی نەتەوەیی دروست بووبوو، لەگەڵ تایبەتمەندی بەرگری کۆنسێرڤاتیستانه‌ی ئەم ستراتیژییە هان ده‌دراو و پێناسە دەکرا. بەرژەوەندی دەوڵەت(١٢) شوێنەی خۆی دابوو بە لۆژیکی دەسەڵات (١٣) : ئامنی و ئاسیش ڕووی لە دەسەڵاتی زاڵ بوو. (١٤)کوردستان داڵغەی بەرزی ئەم نەزمە بونیات نراوە، لە ژێر سێبه‌ری دیکتاتۆریی پاشایه‌تیدا بوو.

دەیەکانی پێش لە ناوەڕاستی شۆڕشی ١٣٥٧ (1978) لەخۆگری  تووندبوونەوەی سەرکوتە پاشایه‌تییه‌کان و ناوەندخوازی زۆرتر لە پێشی ئامراز و مێکانیزمەکانی بەرانبەری لەگەڵ سیاسەتی دیمۆکراتیکی جەماوەری بوو. ئەم سیاسته‌ سەرکوتکەرانە، سووژەی خۆی لە ناو و دەرەوی هه‌رێمی یاسایی دەسەڵات و سیاسەت ده‌کرده‌ ئامانج. گرتنەبەری بەردەوامی ئەم سیاسەتە، لە گەڵ کەڵکوەرگرتنی بێ سنوور لە تووندوتیژی، کۆمەڵگای مەدەنی بەرەو لاوازی برد و گۆڕەپانی کەلتووری و ئابووری و کۆمەڵایەتی سیاسه‌ت زه‌ده‌کرد. ئەنجامە دژوازەکانی سەرکوتە پاشایه‌تییه‌کان لە کوردستان لە ناوچەکانی دیکەی ئێران سه‌رنجڕاکێشتر بوو، بۆ ئەوەی لێرەدا نە تەنها ئەم ڕەوتە بوو بە هۆی کوشت و بڕی ڕادیکاڵی گۆڕەپانی سیاسی، بەڵکوو هەروەها بوو بە هۆکاری پێش نەکەوتنی ئابووری ئیفلیجکەریش.  ئەم دوودانە ( واتە سەرکوتی سیاسی زۆروزەبەند و پێش نەکەوتنی ئابووری ئیفلیجکەر) لە ناوەوەی سنوورەکانی ئیتنیکی کومەڵگای مەدەنی سەرکوتکراو کاریگەرییان لە سەر یەکتر دادەنا و ئەم بابەتە بوو بە هۆی گۆرانی سیاسەتی نەتەوەیی و زاڵێتی پێکدادانی شەڕی چەکداری لە بزووتنەوەی بەرگری کورد لە ئێراندا.

ساڵی ڕووداوه‌کان به‌ ڕیز به‌ پێی کۆچی و زاینین.

ئه‌م وتاره‌ پێشه‌کیی کتێبی ((ساڵه‌ له‌بیرکراوه‌کانی ناسیۆنالیزمی کوردی)) نووسینی پرۆفیسۆر عه‌باس وه‌لییه‌.

سه‌رچاوه‌: نقد اقتصاد سیاسی  30/08/2019

نووسینی/ پرۆفیسۆر عه‌باس وه‌لی

وه‌رگێڕان/ له‌ ئینگلیزییه‌وه‌ موراد ڕووحی

وه‌رگێڕان/ له‌ فارسییه‌وه‌؛ سپێده‌ ساڵحی

پۆستی پێشوو

ساڵە لە بیرکراوەکانی ناسیۆنالیزمی کوردی: بەشی یەک

پۆستی داهاتوو

سیاسه‌ته‌ زمانییه‌کانی ده‌وڵه‌تی په‌هله‌ویی یه‌که‌م و به‌دواداهاته‌کانی: بەشی یەک

یەکەی وەرگێڕان

یەکەی وەرگێڕان

پەیوەندیداری بابەتەکان

نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

ئازار 20, 2023
7
کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

ئازار 19, 2023
8
کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

ئازار 19, 2023
4

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە