• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
هه‌ینی, ته‌مموز 11, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕانانێك بۆ کتێبی (ترس وەک دياری)

    گۆڕینی چەمکی ئیرادەی هێز

    گەمەیەکی خراپ!

    گەمەیەکی خراپ!

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    تابلۆی هاوشێوە

    تابلۆی هاوشێوە

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 112

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    کورد لە کوێی هاوکێشەکەدایە؟

    گەرووی هورمز؛ کلیلی ئابوریی جیهان

    گەرووی هورمز؛ کلیلی ئابوریی جیهان

    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    ئیسرائیل ئێران: چی رویدا، چی ڕودەدات؟

    ئێران و ئیسرائیل لە دۆستایەتییەوە بۆ دوژمنایەتییەکى توند

    ئێران و ئیسرائیل لە دۆستایەتییەوە بۆ دوژمنایەتییەکى توند

    چی دەبارەی کۆبوونەوەی G7 دەزانی؟

    چی دەبارەی کۆبوونەوەی G7 دەزانی؟

  • شــیکار
    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    هەڵپساردنی ئەندامێتی ئێران لە ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم؛ هۆکار و لێکەوتەکان

    هەڵپساردنی ئەندامێتی ئێران لە ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم؛ هۆکار و لێکەوتەکان

    جەنگی ئێران و ئیسرائیل؛ کێ براوە و دۆڕاو بوو؟

    جەنگی ئێران و ئیسرائیل؛ کێ براوە و دۆڕاو بوو؟

    جەنگی زانیارییەکان

    جەنگی زانیارییەکان

    دیارترین بنکە سەربازییەکانى ئەمەریکا لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست

    دیارترین بنکە سەربازییەکانى ئەمەریکا لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست

    ڕۆڵی هەڵە و ڕێکەوت لە پێشکەوتنی زانستیدا؛ وانەیەک لە مێژووەوە

    ڕۆڵی هەڵە و ڕێکەوت لە پێشکەوتنی زانستیدا؛ وانەیەک لە مێژووەوە

  • ئــــابووری
    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    ڕانانێك بۆ کتێبی (ترس وەک دياری)

    گۆڕینی چەمکی ئیرادەی هێز

    گەمەیەکی خراپ!

    گەمەیەکی خراپ!

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    تابلۆی هاوشێوە

    تابلۆی هاوشێوە

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 112

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    کورد لە کوێی هاوکێشەکەدایە؟

    گەرووی هورمز؛ کلیلی ئابوریی جیهان

    گەرووی هورمز؛ کلیلی ئابوریی جیهان

    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    ئیسرائیل ئێران: چی رویدا، چی ڕودەدات؟

    ئێران و ئیسرائیل لە دۆستایەتییەوە بۆ دوژمنایەتییەکى توند

    ئێران و ئیسرائیل لە دۆستایەتییەوە بۆ دوژمنایەتییەکى توند

    چی دەبارەی کۆبوونەوەی G7 دەزانی؟

    چی دەبارەی کۆبوونەوەی G7 دەزانی؟

  • شــیکار
    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    هەڵپساردنی ئەندامێتی ئێران لە ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم؛ هۆکار و لێکەوتەکان

    هەڵپساردنی ئەندامێتی ئێران لە ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم؛ هۆکار و لێکەوتەکان

    جەنگی ئێران و ئیسرائیل؛ کێ براوە و دۆڕاو بوو؟

    جەنگی ئێران و ئیسرائیل؛ کێ براوە و دۆڕاو بوو؟

    جەنگی زانیارییەکان

    جەنگی زانیارییەکان

    دیارترین بنکە سەربازییەکانى ئەمەریکا لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست

    دیارترین بنکە سەربازییەکانى ئەمەریکا لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست

    ڕۆڵی هەڵە و ڕێکەوت لە پێشکەوتنی زانستیدا؛ وانەیەک لە مێژووەوە

    ڕۆڵی هەڵە و ڕێکەوت لە پێشکەوتنی زانستیدا؛ وانەیەک لە مێژووەوە

  • ئــــابووری
    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی ئـــابووری

حەج وعومره وەك لایەنێكی وەبەرهێنان

وەهاب حەسیب محەمەد لەلایەن وەهاب حەسیب محەمەد
شوبات 5, 2023
لە بەشی ئـــابووری
0 0
A A
حەج وعومره وەك لایەنێكی وەبەرهێنان
0
هاوبەشکردنەکان
38
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

حەج  و عومره وەك لایەنێكی وەبەرهێنان  لە بواری ئابووریدا ” سندوقی حەج لە مالیزیا به نموونە”

“دەستپێك”

حەج یان سەردانی ماڵی خودا، یەكێكە  لە پایەكانی ئیسلام، لە ڕووی ڕۆحی و مادییەوە گرنگی تایبەتی هەیە، موسڵمان لە دەوارانی ژیانیدا پێویستە لە سەری جارێك سەردانی ماڵی خودا بكات، لە ئێستادا جۆرێك لە گەشتیاری ئاینی لە كوردستاندا سەریهەڵداوە كە بە “عەمرە یان عومرە” ناو دەبرێت، ڕۆژ بە رۆژیش ژمارەیان لە هەڵكشاندایە، لایەنی ئابووری ئەمكارە تێچووی زۆرە، دەكرێت حكوومەت بۆ چەندایەتی سەرچاوەی داهات بەركاریبهێنێت و كەڵكی لێ‌ وەربگرێت، چونكە جۆارو جۆری سەرچاوەی داهات یه كێكە لە نیشانەكانی ئابووری بەهێز  و گەشەسەندوو، هاوكات  گەشتیاری بە گشت جۆرو شێوازەكانیوه (12%) كۆی داهاتی جیهان پێكدەهێنێت، هاوكات نموونەیەكی زیندوی وەك وڵاتانی “مالیزیا” لە بەردەستە دەكرێت كەڵكی لێ‌ وەبگیریت و كارەكەی تیادا رێكبخرێت. لەم چەند دێرەدا هەوڵدەدم گرنگی ئەم پایە سەرەكییەی ئیسلام بخەمە ڕوو، نەك بۆ ئەو كەسانەی كە دەبن بە خانەخۆێی میوانەكان، بەڵكۆ بۆ ئەو كەس‌ و كۆمەڵگایانەی كە سەردانی ماڵی خودا دەكەن، هەروەها ڕۆڵی حەج لە بوژانەی ئابووری و دەستەبەركردنی  دادگەری كۆمەڵایەتیدا  پیشاندەدەم، هاوكات كەمكردنەوەی بێ كاری و بەگەڕخستنی توانا مرۆیەكانی كۆمەڵگایش باسده كه‌م.

ساڵانە بە مەبەستی بە دیهێنانی “فەریزەی حەج”بە ملێونان كەس باروبارگەیان دەپێچنەوەو ملی ڕێگا دەگرنەبەر، وڵاتی خانەخوێش بۆ ڕێكخستنی ڕێوڕەسمی حەج ‌و پاراستنی ماڵ وگیانی میوانەكان چەندین رێگای پیادە كردووە، لەم پێناوەشدا كات وكۆشش‌ و دارایەكی زۆر خەرجدەكات، بە دڵنییاوە زیاتری دەست دەكەوێت، كە كاریگەری لەسەر ئابووری ‌و كەلتووری ئەو وڵاتە هەیە. ئەوی جێگای سەرنجە دامەزراوە و دەزگای ئاینی لە هەرێمی كوردستاندا توێژینەوەیەكی ئابوورییان لەم بوارەدا نەكردووەو بیریان نەكردۆتەوە ئەمكارە بە دامەزراوەی بكەن، بەر لەوەی سەرمایەی وڵات بڕواتە دەرەوە وەبەرهێنانی تیادا بكرێت ‌و بەشێوازی جۆراوجۆر سوودی لێ وەربگیرێت. لەم بوارەدا وڵاتی “مالیزیا” نموونەیەكی جوانی  لە ڕێگای سندوقی حەجەوە پیشانداوە كە دەكرێت وەك پێشەنگێك چاوی لێبكرێت.

“فەلسەفەی ئابووری مالیزیا”

بیرۆكەی فەلسەفەی ئابووری “مالیزیا” لەسەر بنەمای ” گەشەی ئابووری پێویستە هۆكاری یەكسانی داهات بێت دروستبووە و بەڕێوەدەچێت”واتە پێویستە گەشەی ئابووری بە شێوەیەكی كاریگەر كاریگەری لە سەر هەژاران‌ و بێ كاران هەبێت، هەروەها بە شێوەیەكی باش ڕەنگ بداتەوە لە باشكردنی ژیان‌ و گوزەرانیان، هۆكاری دەستە بەركردنی پێداویستیە سەرەتاییەكانی ژیانیان بێت وەك خواردن، شوێنی نیشتەجێبوون، فێربوون‌و‌و ئاسایش ‌و … هتد.

ئەو فەلسەفەیە لە سیاسەتی وەرگرتنی باج، بە گەڕخستنی گەشەی وڵات لە كەمكردنەوەی ڕادەی هەژاری، زیادكردنی خەرجی لە داهاتی گشتی بۆ هەژاراندا دەردەكەوێت.

“بیرۆكەی سندوقی حەج”

سندوقی حەج لە وڵاتی مالیزیا بە (تابونگ حاجی) ناودەبرێت، واتە ئەو سندوقەی پارەی لۆكالی وڵاتی تیادا هەڵدەگیرێت. بەر لە دروستكردنی ئەو بیرۆكەیە، باوەڕدارانی ئەو وڵاتە لە ترسی سوود پاشەكەوتەكانیان پارەی نەدەخستە بانكە حكومێكانەوە، بەشێوەی كۆن لە بوخچەو ژێر زەوی …هتد، پارەكانیان دەشاردەوەو هەڵدەگرت. لە ڕوانگەی ئابووریەوە  ئەم سامانە لە دەرەوەی سووڕی  بەرهەم هێنانە و دوورە لە بازنەی چالاكی ئابووریەوە، هیچ بەرهەمێكیشی لێ‌ سەوز نابێت. دواتر سندوقی حەج هاتە كایەوە كە لە یەككاتدا كاری پاشەكەوت و وەبەرهێنانی ئەنجامدا. ساڵی (1959) ئابووری ناسی ناوداری ئەو وڵاتە (ئەنقو عزیز)، لە زانكۆی (مەلایا) بیرۆكەی سندوقی حەجی خستە ڕوو، ئەو بە مەبەستی  دابینكردن ‌و تێچوونی گەشتی حاجیان داوای دروستكردنی دامەزراوەیەكی كرد گرنگی بە پاشەكەوتی  حاجیان بدات، هاوكات ئەو دامەزراوەیە، وەبەرهێنان لەو سامانەدا بكات بەشێوەیەك لە بەرژەوەندی بەشداربوونیدا بێ‌. پلانی پرۆژەكە لە ساڵی (1959) خرایە بەردەستی (تەنقۆ عبدالرحمن)، “دامەزرێنەرو سەرەك وەزیرانی ئەو كاتی مالیزیا”ڕای لە سەر بوو، پرۆژەكە خرایە  بەردەستی  پەرلەمان، پەرلەمانیش ڕەزامەندی پیشاندا، بەمشێوەیە  بیرۆكەی  پرۆژەكە  پەسەندكرا. ساڵی (1962) لە كاتێكدا شێخی ئەزهەر (محمود شەلتوت) سەردانی ئە وڵاتەی كرد، بیرۆكەی سندوقی حەجی خرایە بەردەست، كارەكە لە ڕووی شەرعەوە تاوو توێ كرا. لە وەڵامدا شێخی ئەزهەر پلانەكەی پەسەندكرو گووتی: باوەڕداران سوودی زۆر لە بەری ئەم سندوقە  دەچنەوە! داوایكرد هەرئێستا دەست بە جێبەجێكردنی بكرێ. ساڵی (1962) سندوقەكە دروست بوو، لە (30/10/ 1963) دەستی بەكارەكانی كرد.

ساڵی (1969) سندوقی حەج لەگەڵ بەڕێوەبەرێتی كاروباری حەج تێكەڵكرا، بەڕێوەبەری حەج لە ساڵی (1951) ەوە لەو وڵاتەدا دەست بەكاربووە، گرنگی بە كارو بەڕێوەبردنی حاجیان داوە، ساڵی (1995) لە سەردەمی (ئەنوەر ئیبراهیم) وەزیری پێشووی ئابووری نوێكاری لە دامەزراوەكەدا كراو چالاكییەكانی بەشێوەیەك پێشخرا، لەگەڵ پێشكەوتنی وڵاتدا هاوتا بێت. پێشتریش ساڵی (1973) چاكسازی لە سندوقی حەجداكرابوو.

“كارو چالاكییەكانی سندوقی حەج”

سندوقی حەج “بەگوێرەی ئاماری ساڵی 2003” ئوسولی سندوقەكە زیاتر (2،8) ملیار دۆلاری ئەمریكییە، بە هاوبەشی(4,5) ملێون هاوبەش كارەكانی بەڕێوەدەبات، هەروەها (100) بریكاری لە چوارچێوەی وڵاتدا هەیە، ساڵانە بە ڕێژەی (27%) ، ژمارەی بەشداربووانی زیاد دەكات، ئەو ڕێژەیە بەرزترە لە گەشەی دانیشتوان كه (2.5%) ه. سندوقی حەج ساڵانە و لە ئاستێكی بەرزدا كاری خزمەتگوزاری لە بوارەكانی بەخێوكردن، تەندروستی، گەیاندنی  حاجیان بۆ بەجێگەیاندنی فەریزەی حەج  بەڕێوەدەبات  كە ساڵانە ژمارەیان (25000 ) حاجییە “ئەو ژمارەیە پشكی وڵاتی مالیزیایە بە گوێرەی ژمارەی دانیشتوان ” وڵاتی عەرەبستانی سعودیە ساڵانە بە بڕێكی دیاریكراو ڕێگا بە زیارەتكارانی دەدات بۆ بە جێهێنلنی فەریزەی حەج و زیارەتكردنی ماڵی خودا.

سندوقی پاشەكەوتی حەج بە یەكێك لە دامەزراوە پێشەنگەكانی وڵاتانی موسڵمان دادەنرێت، كە پێداویستی ئاینی بۆ حاجیان دابیندەكات، پاشان سامانەكانیان  بەشێوەیەك پاشەكەوت دەكات ك ە هاوتا و گونجاو بێت لەگەڵ داواكاری و ڕێنمایەكانی شەرعدا. موسڵمانێكی مالیزی دەتوانێت بەشداری ئەو سندوقە بكات، كەمترین ڕادەی بەشدار بوو بۆ پێگەیشتوان مانگانە (2,6$)ە، منداڵانیش بە (60) سەنت بەشداری دەكەن. داهاتی سندوقەكە لە ڕێگای نوسینگەكانی  سندوقەكەوە، بریكارانی سندوقەكەو پۆستەوە كۆدەكرێتەوە، واتە ڕاستەو خۆ پشكی بەشداربوو لەو لایەنە  وەردەگیرێت كە  ئیشی  لە گەڵدا دەكات” كۆمپانیا یان دامەزراوەكانی حكوومەت بە نموونە”. بەشدار بوو هەركات ویستی لە ناوخۆی وڵات یان لە وڵاتی سعودیە بێت دەتوانێت پارەكەی بكێشێتەوە. سندوقەكە بەڕێوەبەریەكی ڕاوێژكاری هەیە، كارەكانی بەڕێوەدەبات ‌و چاودێریان دەكات، هەروەها لە بوارەكانی خزمەتگوزاری، گەیاندن، بیناسازی و پیشەسازیدا كارو وەبەرهێنان دەكات بەڕێوەبردنی ئەو چالاكیانەش نزیكەی (12) دەزگاو دامەزراوە  تەواوی دەكەن، هەروەها سندوقەكە  لە دەرەوەی وڵاتی مالیزیا و لە بواری كشتوكاڵدا وەبەرهێنان دەكات. دواتر زەكات لە قازانجی كارو وەبەرهێنانەكانی دەردەكات كە ناوەندی قازانجی (8 بۆ 12%)ە. پاشان زەكاتی سندوقەكە لە ڕێگای “بەڕێوەبەرێتی كاروباری ئاینی” یەوە لە وڵاتدا بەڕێوەدەچێت.

“ئامانجەكانی سندوقی حەج”

بەراورد بە وڵاتانی دراوسێی مالیزیا، سندوقی  حەج ڕۆڵی  هەبووە لە  كەمكردنەوەی تێچوونی حەج، لە ئێستادا  تێچوونی سەفەری حاجیەكی وڵاتی مالیزیا (2300$) ە، لە كاتێكدا  لە وڵاتی سەنگاپورە (5300$) ە، لە وڵاتی ئەندەنوسیا (3200$)ە، واتە سندوقی حەج خزمەتگوزاریەكی باشی بۆ بەشداربووانی دابینكردووە، لەم بوارەدا تەنها خەرجی گواستنەوەو خواردن لەحاجیان وەردەگرێت، لایەنی كارگێڕی ئەو ئیشە لە ئەستۆی سندوقەكەیە، هەرچی خزمەتگوزاری تەندروستی، جەوازات و ڕێنمایی ئاینیشە بێ‌ بەرانبەرە. لە هەریمَی كوردستان ساڵانە زیاتر (6000) كەس حەج و عەمرە دەكەن، هەرتاكێك ( 1500 تا 4000$) لەو پێناوەدا خەرجدەكات. شایەد نێوەندی ژمێرەیی ئەو بڕەپارە بە “2500”$ دیاری بكرێت ئەوا ساڵانە پازدە ملێون دۆلار لە و پێناوەدا خەرجدەكرێت و لە ڕووی ئابوریەوە هیچ داهات و كەڵكی نییە.

ئەگەر ئەو بڕەپارەیە بەهاوشێوەی سندوقی حەجی مالیزی، لە جێگایەكدا هەڵبگریت و وەبەرهێنانی تیادا بكرێت بێ گومان كاریگەری باشی دەبێت لەسەر ئابووری ‌و كەلتووری كۆمەڵی كوردەواری، بە داخەوە فەلسەفەی ئابووری لە كوردستاندا بەشێوەیەك بونیاد نراوە كە تاك‌ و دامەزراوە كوردیەكان تا ئێستاش حەزدەكەن كارێك بكەن بە كەمترین ماوە زۆرترین داهاتیان دەست بكەوێت. ئەو بۆچونەش پێچەوانەی وەبەرهێنان و مانەوەیە لە بازاڕی‌ كاردا بۆ مەودایەكی دووردا.

پۆستی پێشوو

جێبەجێکردنی‌ یاسای‌ بودجە لەنێوان هەولێروبەغداد

پۆستی داهاتوو

دەوڵەتی ئێراقی ئینقیلابی کردوە بەسەر دەستوردا

وەهاب حەسیب محەمەد

وەهاب حەسیب محەمەد

وەرگێڕ، مامۆستا لە زانکۆی چەرموو

پەیوەندیداری بابەتەکان

دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا
ئـــابووری

دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

ته‌مموز 11, 2025
1
تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا
ئـــابووری

تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

ته‌مموز 8, 2025
20
ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ
ئـــابووری

ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

حوزه‌یران 18, 2025
72

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە