• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
دوو شه‌ممه‌, ئه‌یلول 25, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    پارتی وەک پشکۆی ژیلەمۆیە

    ڕیفراندۆم و پەڕاوێکی زێرینی مێژووی

    هێزی تەبایی و کۆتایی مەترسییەکان

    هێزی تەبایی و کۆتایی مەترسییەکان

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ڕیفراندۆم، بناغەی دەوڵەتی کوردستان

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    ڕیفراندۆم بەڵێ یەکی گەورە

    ریفراندۆم، یەکەمین هەنگاو بۆ سەربەخۆیی

    ریفراندۆم، یەکەمین هەنگاو بۆ سەربەخۆیی

    ڕیفراندۆم ئەو ڕاستییە بوو کە دراوسێکانی کوردیش دەیانزانی

    ڕیفراندۆم ئەو ڕاستییە بوو کە دراوسێکانی کوردیش دەیانزانی

    ڕیفراندۆم و دەوڵەت

    ڕیفراندۆم و دەوڵەت

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    ڕێكەوتننامە ئەمنیەكان و چارەنوسی هەرێم

    لای ئێمەش زەنگی مەترسیداری زیرەکی دەستکرد دەستی پێکرد

    لای ئێمەش زەنگی مەترسیداری زیرەکی دەستکرد دەستی پێکرد

    هەژاری لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

    هەژاری لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

  • شــیکار
    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    پارتی وەک پشکۆی ژیلەمۆیە

    ڕیفراندۆم و پەڕاوێکی زێرینی مێژووی

    هێزی تەبایی و کۆتایی مەترسییەکان

    هێزی تەبایی و کۆتایی مەترسییەکان

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ڕیفراندۆم، بناغەی دەوڵەتی کوردستان

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    ڕیفراندۆم بەڵێ یەکی گەورە

    ریفراندۆم، یەکەمین هەنگاو بۆ سەربەخۆیی

    ریفراندۆم، یەکەمین هەنگاو بۆ سەربەخۆیی

    ڕیفراندۆم ئەو ڕاستییە بوو کە دراوسێکانی کوردیش دەیانزانی

    ڕیفراندۆم ئەو ڕاستییە بوو کە دراوسێکانی کوردیش دەیانزانی

    ڕیفراندۆم و دەوڵەت

    ڕیفراندۆم و دەوڵەت

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    ڕێكەوتننامە ئەمنیەكان و چارەنوسی هەرێم

    لای ئێمەش زەنگی مەترسیداری زیرەکی دەستکرد دەستی پێکرد

    لای ئێمەش زەنگی مەترسیداری زیرەکی دەستکرد دەستی پێکرد

    هەژاری لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

    هەژاری لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

  • شــیکار
    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

پەیوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لەگەڵ دەوڵەتانی ئاسیای ناوەڕاست: بەشی پێنجەم و کۆتایی

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا لەلایەن م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا
شوبات 1, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
پەیوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لەگەڵ دەوڵەتانی ئاسیای ناوەڕاست: بەشی پێنجەم و کۆتایی
0
هاوبەشکردنەکان
16
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر

پێنجەم: پەیوەندی نێوان ئێران و تورکمانستان

کاتێک کازاخستان دبلۆماسیەتی چالاک و سیاسەتی دەرەوەی فرە ڕەهەند پەیڕەو دەکات بۆ کەمکردنەوەی پاڵەپەستۆی هێزە هەرێمی و جیهانییەکان لەسەرخۆی، تورکمانستان لە 12ی کانونی یەکەمی ساڵی 1195 ستاتۆی بێلایەنی هەمیشەیی هەڵبژاردووە. لەم ڕووانگەیەوە تورکمانستان بەیەکێک لەدەوڵەتانی دونیا دەژمێردرێت. کەواتە سیاسەتی دەرەوەی کازاخستان و سیاسەتی دەرەوەی تورکمانستان نوێنەرایەتی دوو ئاراستەی جیاواز دەکەن لە ئاسیای ناوەراست. تێڕوانینی سیاسەتی دەرەوەی هەردوو دەوڵەتیش بەباشترین شێوە خزمەتی بەرژەوەندییەکانیان دەکات، بە هەمان شێوەی سیاسەتی دەرەوەی کازاخستان، سیاسەتی دەرەوەی تورکمانستانیش ئابووری بە خاڵی مەرکەزی دادەنێت. ئەشق ئاباد بۆ ڕزگاربوون لە چەوسانەوەی سیاسی و پیلانگێڕی لە ڕێگای سیاسەتی بێلایەنی، هەموو هێز و تواناکانی خۆی خستۆتەگەڕ لە پێناو گەشەپێدانی ئابووری و هەناردەکردنی سەرچاوەکانی وزە بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان، لەم ڕوویەوە ئێران بۆ تورکمانستان هاوبەشێکی گرنگە.

تورکمانستان تاکە دەوڵەتە کە سنوری وشکانی ئێران بە ئاسیایی ناوەڕاست دەبەستێتەوە، لەنێوانیاندا 1000 کیلۆمەتر سنوری وشکانی هاوبەش هەیە. هەموو ئەو ڕێگا وشکانی و ئاسنینانەی کە لە ئاسیای ناوەڕاستەوە دێت لێرەوە تێپەڕدەبن. لەبەر ئەمە تورکمانستان بۆ ئێران خاوەن شوێنێکی ستراتیژی گرنگە و دەروازەی وشکانی کرانەوەی ئاسیای ناوەراستە بە ئێران. لەبەر هەموو ئەم هۆکارانە پەیوەندییەکانی نێوان ئێران و تورکمانستان لە سەرەتاوە بە گەشبینی دەستی پێکرد و ئێران یەکەم دەوڵەت بوو دانی نا بەسەربەخۆیی تورکمانستان.

گرنگی ئێران بۆ تورکمانستان لە سێ خاڵدا دەردەکەوێت؛

1-ستاتۆی یاسایی دەریای قەزوین.

2-  پێشکەشکردنی گازی سروشتی و پەتڕۆڵی تورکمانستان بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان.

3- بارودۆخی نزیکەی دوو ملیۆن کەمینەی تورکمان لە ئێران.

دەربارەی ستاتۆی یاسایی دەریای قەزوین هەردوو دەوڵەت خاوەنی ڕووانگە و دیدگای جیاوازن، تورکمانستان زیاتر پشتگیری لە کارکردن بە پێوەری هێلی ناوەڕاستی دەریاکە (تالوک) دەکات، لە کاتێکدا ئێران بەرگری لەو تێڕوانینە دەکات کە دەبێت دەریاکە بەشێوەی پرەنسیپی یەکسان دابەش بکرێت لەنێوان دەوڵەکان. هەروەها ئەم دیدگا جیاوازەی هەردوو دەوڵەت بۆ بابەتەکە ڕێگری دروستکردووە بۆ گەشەپێدانی هەماهەنگی نێوان لە بوارەکانی دیکە، بەتایبەتی لەبابەتی ئابووریدا کاریگەرییەکانی ئەم تێڕوانینە جیاوازە دەردەکەوێت. لە ڕاستیدا ستاتۆی بێلایەنی تورکمانستان ئەشق ئابادی لە یارییە جیۆلۆلیتیکییەکان دوورخستۆتەوە. هەروەها ئێرانیش رازییە لەم هەڵوێستەی تورکمانستان.

بابەتی کەمینەی تورکمانی لە ئێران، بەپێی تێڕوانینی هەریەکە لە توێژەران ئیرۆل و ئیکینجی (Erol & Ekinci)؛ 

“سەرۆک کۆماری پێشووی تورکمانستان سەپار موراد نیازۆڤ (Saparmurad Niyazov) لە ساڵی 1992 خۆی کاندیدکرد بۆ سەرکردایەتیکردنی تورکمانەکان لە جیهان و کۆنگرەی جیاوازی ڕێکخست لەمیانەی دامەزراندنی )یەکێتی مرۆڤایەتی تورکمان لە جیهان( بۆ ئەو دەوڵەتانەی لە ناوچەکە تورکمان لەخۆدەگرێت، بەتایبەتی ئێران تووشی ناڕەحەتی بوو چونکە نفوسی تورکمان لە پێکهاتەی کۆمەڵگەی ئێرانی ڕێژەیەکی بەرچاو پێکدەهێنن. دوای ماوەیەک تورکمانستان دەستی لەم هەوڵە ڕۆمانتیک و هەیەجانەی بەردا  بۆ ئەوەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئێران بە هەر هۆکارێکی جیاواز بێت بەرەو ڕووی پێکدادانان و ناکۆکی نەبێتەوە. بەڵام بە هەر حاڵ دەرکەوتنی بارودۆخی بێ متمانەیی لە پەیوەندییە سیاسییەکان بووە هۆکاری دووبارە چاوخشانەوە بە سیاسەتە ئەمنییەکانی ئێران”

لە قۆناغی ئێستادا هەردوولایەن پەرۆشن بۆ ئەوەی بابەتی کەمینە لە دەرەوەی ڕۆژەڤەوە بێت، هەروەها تورکمانەکانی ئێران کە ژمارەیان نزیکەی دوو ملیۆن کەس دەبێت  و لە بیابانەکانی تورکمان لە ئێران دەژین، پرسی تورکمانەکانی ئێران زوو یان درەنگ دەبێتە یەکێک لە بابەتەکانی ڕۆژەڤ لە پەیوەندی نێوان ئێران و تورکمانستان. بەهۆکاری شەڕەکانی گۆک تەپە لە میانەی داگیرکاری ڕوسیە بۆ ناوچەکە و دابەشکردنی خاکی تورکمانەکان لە نێوان ڕوسیاو ئێران بە دیاریکردنی چەمی ئێتریک وەک سنوری نێوانیان دواتر ئەمە لە بیرەوەری و زیهنییەتی تورکمانەکان بە بەردەوامی مایەوە، ئەم بابەتە لە خوارەوە لە چوارچێوەی تێگەیشتنێک گفتوگۆی لەبارەوە دەکەین. هەروەها ئەو خاڵەی کە پێی گەیشتووین ئەوەیە کە ڕەهەندی ئابووری لە پەیوەندییە دوولایەنییەکان زیاتر بەدیدەکرێت.

لە بواری ئابووریدا ئێران دووەمین هاوبەشی بازرگانیە لە دوای وڵاتی ڕوسیا، ئێران یەکەمین وڵات بوو کە قۆرخکاری ڕوسیای لە هەناردەکردنی گازی تورکمانستان بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکانی تێکشکاند. لە ساڵی 1998 دروستکردنی هێلی گواستنەوەی گازی (کۆرپێچ کورتکۆی) لە نێوان تورکمانستان و ئێران، ئەمش بووە هۆی خستنە دەرەوەی ڕوسیا لە بابەتەکە و گەیشتنی  گازی تورکمانستان لە ڕێگەی ئێرانەوە بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. هێلی بۆڕی گازی سروشتی نێوان ئێران و تورکمانستان لە ساڵی 2010 لەگەڵ هێلی بۆڕی(دەوڵەت ئاباد – سەرخەس – خانگیران ) بەهێز و تۆکمە بوو،  ئێران بۆ گازی تورکمانستان بۆتە دەوڵەتێکی بەکارهێن و ترانزێت. لایەنی ڕوسیش لەم بارودۆخەدا بێ دەنگ نەبوو، دروستکردنی هێلی بۆڕی گازی سروشتی نێوان تورکمانستان، کازاخستان و ڕوسیا لە ساڵی 2012  پێگەی ڕوسیای لەو وڵاتە بەهێزکرد. وەک دەرئەنجامی هەموو ئەمانە، ئەشق ئاباد ڕوسیا لەبەرامبەر ئێران و ئیڕانیش لە بەرامبەر ڕوسیاوەک فاکتەری هاوسەنگی بەکاردێنێت.

ئێران ئەلیکتریک لە تورکمانستان دەکڕێت و ئەم کارەبایەش ڕەوانەی تورکیا دەکات. هەردوو دەوڵەت لە بواری وزە و بیناسازیدا بەیەکەوە کاردەکەن، پردی دۆستایەتی یەکێکە لە بابەتە هاوبەشەکانی نێوان ئێران و تورکمانستان. جگە لەمەش لە ساڵی 2009 سەد پڕۆژەی پیشەسازی لە تورکمانستان لە ڕێگەی یارمەتیدانی ئێرانەوە ئەنجامدران. هەروەها  گەشەپێدانی ڕێگای وشکانی و ئاسنین لە نێوان تورکمانستان و ئێران بۆ تەواوی دەوڵەتانی ناوچەکە خاوەنی گرنگییەکی ستراتیژییە، لەبەر ئەوەی ئاسیای ناوەڕاست بە ڕۆژئاوای ئاسیا و کەنداوی بەسرە/فارس دەبەستێتەوە. لەم ڕووانگەیەوە هێلی ئاسنینی نێوان کازاخستان، تورکمانستان و ئێران کە لە ساڵی 2016 کراوەتەوە هەنگاوێکی گرنگ بوو لە زیادکردنی ڕێگاکانی بازرگانی بە ئاراستەکانی باکور – باشور و ڕۆژهەڵات – ڕۆژئاوا.

بە کورتی، تورکمانستان هەم لە ڕووانگەی وڵاتانی ئاسیای ناوەڕاست هەمیش لە ڕووانگەی ئێران دەولەتێکی گرنگە. ستاتۆی بێلایەنی، تورکمانستان دەپارێزێت لە هەژموونی ئیسلامی ئێران، لەلایەکی ترەوە ئەم ئاراستەیە بۆتە هۆی ئەوەی کە ئێران زیاتر ئەمانتر بێت وەک دەوڵەتێکی هاوسێ. بە گوزارشتێکی تر، ئێران بۆیە دژی سیاسەتی بێلایەنی تورکمانستان نەوەستاوەتەوە بۆی ئەوەی هەژموونی ئەمریکا نەچێتە نێو  وڵاتەکە.

سەرەڕایی هاوسێی هەردوو دەوڵەت لە رووی جوگرافییەوە، لە ڕووانگەی کلتوورییەوە تورکمانستان بەڕێژەیەکی زۆر لە کلتووری ئێران دوورە، لەبەر ئەوەی تورکمانەکان ئەو کەسانەن کە پێگیری بە ڕووحی ئازاد دەکەن لە دەرکەوتنیان لە بیابان، ئەو ژیانەی شار کە لەسەر بنەمای کلتووری فارس بنیاتنراوە وەک (ئەوانی دیکە) هەژمار دەکات، نموونەش کازاکی و قیرقیزییەکانن. بەڵام کاتێک بەراوردی ڕووانگەی تورکمانەکان لە نێوان ڕوسیا و ئێران دەکرێت، ئەوا ڕووانگەیان بۆ ڕوسیا خراپترە لە ئێران. لە ساڵی 1879 لە شەڕی یەکەمی گۆک تەپەدا ڕووسیا لەبەرامبەر تورکمانەکان بەرەو رووی شکست بوویەوە، دواتر لە شەڕی عوسمانی – ڕوسی سەرکەوتنی بەدەست هێنا لە هەمان سەردەم کە جەنگەکە بە ناوی “جەنگی 93” ناونرا بوو، لە ژێر فەرماندەی جەنەڕال سۆبلۆڤ کە بە هەموو هێز و تواناکانی خۆی دەستی بە پروپاگەندە کرد بوو ، هەروەها لە شەڕی دوومی گۆک تەپە لە ساڵی 1881 بە هەزاران تورکمان بە شێوەیەکی نامرۆڤانە بەرەو ڕووی کۆمەڵکوژی بوونەوە. ئەم کۆمەڵکوژییە تا ئێستاش لە بیرەوەری و زیهنییەتی تورکمانەکان بە زیندووی ماوەتەوە. بە پێچەوانەوە شەڕەکانی نێوان تورکمان و کزلباشەکان زۆر کەمن و بە گشتی ئەو جەنگانەن کە ژێر حوکمی خانەدانەکانی ئۆزبەکیدا ڕوویانداوە. لەبەر هۆکاری ئەم دوژمنایەتییەی ڕوسیا، تورکمانەکان شاری خۆیان ناوناوە “تورکمانستان” لە جیانی وشەی “تورکمانیە” کە لە لایەن ڕوسەکانەوە بەکاردەهات. بە مانایەکی تر، ئەوان ناوی وڵاتی خۆیان بە زمانی فارسی لا پەسەندترە.

دەرئەنجام، ئێران بۆ ئەوەی لە ڕووی ئایینیەوە کاریگەری بکاتە سەر تورکمانستان و بیروباوەڕی سیاسی ئیسلامی بۆ ئەو وڵاتە هەناردە بکات، سەرەتا پێویستە چەمکی “ئەوانی دیکە” تێبپەڕێنێت. هەروەها تورکمانەکان میللەتێکن بە بەراورد لەگەڵ کازاک و قیرقیزییەکان زیاتر پەیوەستە بە دابونەریتەکانی، ئەمەش  دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئێران بە زەحمەت بتوانێت بیرۆکەی ناردنە دەرەوەی شۆڕشی ئیسلامی لەسەر تورکمانستان جێبەجێ بکات. لەبەر ئەوە پەیوەندییەکانی نێوان هەردوولا لە ڕێگای هەماهەنگیە ئابوورییەکانەوە بەرەو پێش دەچن. بەپێی دواین شرۆڤەکردن، تورکمانستان بۆ ئێران خاوەنی پێگەیەکی ستراتیژی گرنگە، هەڵکەوتەی نزیکی جوگرافیای هەردوو دەوڵەت وای کردووە هەماهەنگی و هاوکاری لەنێواناندا ببێتە حاڵەتێکی ناچاری. تورکمانستان لە ڕێگای ئێرانەوە بەرەو ڕووی دەریا، واتە کرانەوە بە ڕووی ئاوە نێودەوڵەتییەکانەوە، لە کاتێکدا ئێرانیش لە ڕێگای تورکمانستانەوە بەرەو ناوەوەی ئاسیا دەچێت. لەبەر ئەوە چاوەڕواندەکرێت پەیوەندییە دوولایەنی هەردوو دەوڵەت بە ئاراستەیەکی ئەرێنی بەرەو پێش دەچن.

پەراوێزەکان:

(1) Dr. Dinmohammed AMETBEK, İran ve Orta Asya: Tarih, Kültür ve Politika, ANKASAM Yayınları, No:12, 2017.

(2)Dr. Kaan DİLEK, İran‌ın Orta Asya Politikalrı, 2011.

پۆستی پێشوو

چیرۆكی‌ سه‌نگافوره‌: لە (جیهانی سێ)وە بۆ پلەی یەکەم: بەشی شەش

پۆستی داهاتوو

چیرۆكی‌ سه‌نگافوره‌: لە (جیهانی سێ)وە بۆ پلەی یەکەم: بەشی حەوت

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

شەڕی ساردی چین و تایوان
شــیکار

شەڕی ساردی چین و تایوان

ئه‌یلول 24, 2023
2
زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی
شــیکار

زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

ئه‌یلول 11, 2023
16
ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟
شــیکار

ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

ئه‌یلول 10, 2023
32

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە