• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, ئه‌یلول 21, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    بەدیلی قەوارەی هەرێم

    بۆچی ئێراق کێشەی لەگەڵ درۆنەکانی سەر ھەرێم نییە؟

    ڕێككەوتنی هەدەپە لەگەڵ ئاكەپە

    ڕێككەوتنی هەدەپە لەگەڵ ئاكەپە

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    ناسنامەی ڕاستەقینەی كەركووك

    هەڵە تێگەیشتبوون لە مەسرور بارزانی

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    له‌باره‌ی چاره‌سه‌ری كێشه‌ی خه‌رجیی فیعلییه‌وه‌

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (67)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 69

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    هەبین یان نەبین؟

    هەبین یان نەبین؟

    سۆشیال میدیا و مێگەل

    سۆشیال میدیا و مێگەل

  • شــیکار
    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    ماگوشە میدییەکان بەشداری شەڕی ماراسۆنی یۆنان دەکەن

    ماگوشە میدییەکان بەشداری شەڕی ماراسۆنی یۆنان دەکەن

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    بەدیلی قەوارەی هەرێم

    بۆچی ئێراق کێشەی لەگەڵ درۆنەکانی سەر ھەرێم نییە؟

    ڕێككەوتنی هەدەپە لەگەڵ ئاكەپە

    ڕێككەوتنی هەدەپە لەگەڵ ئاكەپە

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    سیاسەتی دژایەتیكردنی کورد لە فۆرمێکی نوێدا

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    گۆڕانكاریەکانی كەش و هەوا​

    ناسنامەی ڕاستەقینەی كەركووك

    هەڵە تێگەیشتبوون لە مەسرور بارزانی

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    له‌باره‌ی چاره‌سه‌ری كێشه‌ی خه‌رجیی فیعلییه‌وه‌

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (67)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 69

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    خه‌رجییه‌ فیعلییه‌كان و دۆخی ڕاسته‌قینه‌ی دارایی ئێراق

    هەبین یان نەبین؟

    هەبین یان نەبین؟

    سۆشیال میدیا و مێگەل

    سۆشیال میدیا و مێگەل

  • شــیکار
    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی یه‌كه‌م

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    ستراتیژی سەدەی کوردستانی

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    چەمەری؛ گۆڤەندێکی غەمگین بۆ شین و ماتەمین

    ماگوشە میدییەکان بەشداری شەڕی ماراسۆنی یۆنان دەکەن

    ماگوشە میدییەکان بەشداری شەڕی ماراسۆنی یۆنان دەکەن

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی یه‌كه‌م

    کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی ئینسکلۆپـیدیا شار و ناوچەکان

شاری ورمێ و گۆلی ورمێ

بێهزاد قادری لەلایەن بێهزاد قادری
كانونی دووه‌م 22, 2023
لە بەشی شار و ناوچەکان
0 0
A A
شاری ورمێ و گۆلی ورمێ
0
هاوبەشکردنەکان
30
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
“ورمێ” یان “ئورمییە” یەکێکە لە گەورە شارەکانی”ڕۆژھەڵاتی کوردستان ” و تەنانەت ئێرانیش.
ناوەندی پارێزگای ورمێ و شارستانی ورمێیە؛ ١٣٣٢ مەتر لە ئاستی دەریاوە بەرزە؛ کەوتووەتە سەر چۆمی پردی سوور یان چەمی شار و دەشتی ورمێ. لە ڕۆژھەڵاتییەوە دەریاچەی ورمێیە و لە ڕۆژئاوایەوە ناوچە شاخاوییەکانی سنووری دەستکردی باکووری کوردستانە؛ ھەوای ھاوینانی کەمێک گەرمە و زستانیشی ساردە. “ورمێ” لە ڕووی دانیشتووانەوە دەیەمین شاری ئێرانە. دانیشتووانی ئەم شارە لە (کورد، ئازەری، ئاشووری و ئەرمەنی) پێکھاتووە. ئەم شارە ناوەندێکی بازرگانیی بەرھەمە کشتوکاڵییەکانە، بەتایبەتی “سێو و ترێ و…”، ھەروەھا توتنیش تێیدا دەچێنرێت.

زۆرینەی دانیشتووانی پێڕەوی ئایینی ئیسلامن، ھەروەھا مەسیحی و یارسانیشی لێیە. لە سەدەی نۆزدەدا لە ڕووی ئایینەوە شارێکی گرینگ بووە. دانیشتووانی پێڕەوی ئایین و ئایینزاکانی (شیعە و سوننە، مەسیحی، یارسانی، جوولەکە، بەھایی و سۆفیگەری) بوون. لە ساڵی ١٩٠٠ی زایینیدا، مەسیحییەکان ٤٠ لەسەدی دانیشتووانی ورمێیان پێکدەھێنا، بەڵام لە ساڵی ١٩١٨دا ژمارەیان کەمی کرد. کاتێک ئیمپراتۆرییەتی عوسمانی  لەگەڵ قاجاڕەکان لە شەڕدا بوو، ورمێ لەلایەن عوسمانییەکانەوە داگیرکرا و ئەرمەنی و ئاشوورییەکان کۆمەڵکوژ کران.

وشەی “ئورمییە) ‌لە دوو بەشی “ئور” بە واتای شار و “میە” بە واتای ئاو داتاشراوە کە بە زمانی ئاشووری؛ یانی شاری کەنار ئاو. ھەڵکەوتی شاری ورمێش لە کەنار دەریاچەی ورمێیە. بە بۆچوونی “ڕیچارد نیڵسۆن فری”، وشەی ئورمیە لە وشەی “ئورارتوو” ھاتووە کە ئەوکات لەژێر فەرمانڕەوای ئەواندا بووە. ناوی ئەم شارە لە سەردەمی پەھلەویدا گۆڕدرا بۆ “ڕەزایە”، بەھۆی ناوی ڕەزا شا کە کاتی خۆی لەو شارەدا فەرماندەی سوپا بووە.

“ورمێ” کەوتووەتە شوێنێکی جوگرافیایی شازەوە؛ بە دووریی ٢٠ کیلۆمەتر لە ڕۆژاوای دەریاچەی ورمێ ھەڵکەوتووە. ورمێ کەوتووەتە دەشتی ورمێوە و بە چیاکانی “سیر، پەنجە عەلی، ناوسەر، کەمەر زەرد، گردەسەر و مەلا عەلی” دەورە دراوە. لە ڕاستیدا “ورمێ” کەوتووەتە نێوان دەریاچەی ورمێ و ئەو زنجیرەچیاگەلەی کە وەک دیوارێک کەوتوونەتە ڕۆژاوایەوە. پردی سوور یان چەمی شار لە چیا سەختەکانی سنووری دەستکردی باکووری کوردستانەوە سەرچاوە دەگرێت و بە نێو دۆڵەکاندا دێتە خوار و لە نزیک گوندی “نوشانا سەرێ” بەنداوی “بەند” لەسەری ساز کراوە و دواتر بە نێو شاری ورمێدا تێپەڕ دەبێت و شار دەکات بە دوو بەشەوە، پاشان دەچێتە دەشتی ورمێ و لەوێوە دەڕژێتە دەریاچەی ورمێوە. “ورمێ” لە کۆنەوە شوێنێکی ستراتیژی بووە و ھەشت دەرگای ھەبووە کە لەژێر دەستی سوپادا بوون، دەروازەکانی ئەم شارە بریتین لە “باڵو یان سەڵماس، تۆپراق قەڵا، سویق بوڵاق یان ھەزاران یان گازوران، بازاڕباش، ئارک، یوردشا و نۆچرینۆ”.

زۆرینەی کەنیسەکانی ورمێ پەیوەستن بە ئاشوورییەکانەوە، ھەرچەندە کەنیسەی پەیوەست بە ئەرمەنییەکانیشی لێیە. “کەنیسەی نەنە مەریەم، کەنیسەی ماریوخەنە و کەنێسەی حەزرەتی مەریەم” لە گرینگترینی ئەو کەنێسانەن. هەروەها لە ورمێ چەندین تەلاری مێژوویی بوونی ھەیە؛ وەکوو” بینای پۆلیسی ورمێ، کۆشکی سێ گومەز، مۆزەخانەی ورمێ، یەخچاڵی نۆ پلە، پردی باراندوز، خانی ورمێ، بازاڕی کۆنی ورمێ، گەرماوی مەلا، تەلاری زانکۆی جیھاد و تەلاری شارەوانیی ورمێ و… هتد.
“گۆلی ورمێ”
“گۆلی ورمێ” لە باکووری ڕۆژاوای ئێران هەڵکەوتووە و لەنێوان پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژهەڵات و پارێزگای ورمێی کوردستانی ڕۆژهەڵاتدایە. گۆلێک کە بە درێژایی مێژووی گۆی زەوی پڕئاو بووە و تا چەند ساڵ لەمەوبەر پێشوازیی لە میوانان و گەشتیاران کردووە و وەکوو سمبولێکی دەڤەرەکە ناسراوە. گۆلی ورمێ کە دووەمین دەریاچەی گەورەی ئاوسوێری جیهانە، گەورەترین دەریاچەی نێوخۆی ئێرانە و گەورەترین دەریاچەی هەمیشەیی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاستیشە و تا پێش وشکبوونی، شوێنی ژیان و کۆچی وەرزیی دەیان و سەدان جۆری باڵندە و گیانلەبەر بووە. بەداخەوە چەند ساڵێکە ڕووی لە وشکبوون کردووە و بووە بە شۆرەکات و بیاوانێکی بێئاو و بووەتە مەترسییەکی گەورەی ژینگەیی کە گیانی مرۆڤ و گیانلەبەرەکانی ناوچەکەی خستووەتە مەترسییەوە. بەڵام چی وای کرد کە گۆلی ورمێ بەرەو وشکبوون بچێت؟

لەنێوان ساڵەکانی دەیەی هەشتای هەتاوی، ئەم گۆلە بەرەو وشکبوون چوو و تاکوو ئێستاش مەترسیی لەنێوچوونی لەسەرە، لە ساڵی ۲۰۱٥ی زایینییەوە بەپێی توێژینەویەکی ماهوارەیی، ۸۸ لەسەد لە پانتایی خۆی لەدەست دابوو و ڕێژەیەکی زۆر کەم ئاو تەنیا لە باکووری ئەم گۆلەدا وەبەرچاو دەکەوت. کارناسانی بواری ژینگە و ژینگەوانی، هۆکاری وشکبوونی گۆلی ورمێ بۆ ئەم خاڵانە دەگەڕێننەوە؛

۱-  هۆکاری وشکەساڵی کە بەپێی توێژینەوەکان تەنیا هۆکاری ٥ لەسەدی وشکبوون بووە.

۲-  هۆکاری مرۆیی کە ئەم خاڵانە لەخۆ دەگرێت؛
– لێدانی لەڕادەبەدەر و زیاتر لە ۷۰ بەنداوی گەورە و بچووک لەسەر دەمارە سەرەکییەکانی ئەو ئاوانەی کە دەڕژێنه نێو گۆلی ورمێوە، بە مەبەستی پەرەپێدان بە کەرتی کشتوکاڵ و ئاوی خواردنەوەی شارکان و هەروەها پاساوی تێکەڵنەبوونی ئاوی شیرین و سوێر.

– لێدانی گەورەڕێگای نێوان ورمێ و تەورێز بە درێژایی ۱٥ کیلۆمەتر  و هێشتنەوەی ڕێگایەکی تەنیا یەک کیلۆمەتری بۆ هاتوچۆی ئاو لەنێوان ئەو دوو بەشەی سەر و خوار.

– کەڵک وەرگرتنی لەڕادەبەدەر لە ئاوی ژێرزەوی و لێدانی چاڵی قووڵ بە ڕێژەیەکی یەکجار زۆر و بە درێژایی هێڵی کەنارەی گۆلی ورمێ لە باکوورەوە تاکوو باشووری ئەو گۆلە بە مەبەستی پەرەپێدان بە کەرتی کشتوکاڵ و لە کۆتاییدا وشکبوونی هەموو سەرچاوە ئاوییەکانی ژێرزەوی یان کەمبوونیان بە ڕێژەیەکی بەرچاو.
وشکبوونی گۆلی ورمێ مەترسی و قەیرانگەلێکی زۆر لەسەر مرۆڤ و جوگرافیای ناوچەکە دەخولقێنێت کە دەتوانین ئاماژە بکەین بە؛

١- گۆڕانی کەشوهەوای ناوچەکە لە کەشوهەوایەکی مامناوەندی بۆ گەرمەسێری و سەرهەڵدانی با و باهۆز کە دەبێتە هۆی گۆڕانکاری لە دێموگرافیای ژینگەیی ناوچەکە بە پانتایی زیاتر لە ٥۰۰ کیلۆمەتر.

٢- زیادبوونی نەخۆشی بەتایبەت جۆرەکانی شێرپەنجە، نەخۆشیی پێست و سییەکان، بەهۆی بوونی هەوای پیس و ژهراوییەوە.

٣- چۆڵبوونی شار و گوندەکان و کۆچی بەناچاریی زیاتر لە ۱۳ ملیۆن خەڵکی دانیشتووی ئەو ناوچەیە بەهۆی بارینی خوێ و بارانی سوێرەوە.

“گۆلی ورمێ” کە ساڵانێک لە گەشتیارێکی زۆر، هەم بە مەبەستی گەشتوگوزار و هەم چارەسەریی پزیشکی و ده‌رمانی پێشوازیی دەکرد، ئێستا بەهۆی کەمتەرخەمی و نەبوونی سیاسەتی گونجاوی ژینگەیی، بووەتە مەترسییەکی گەورە بۆ سەر گیانی مرۆڤەکان و لە ئەگەری لەنێوچوونیدا، خەڵکانێکی زۆر دەمرن یان تووشی گرفت و کۆچی بەناچار دەبن و لە کۆتاییدا دەبێتە هۆی کێشەگەلی سیاسی و کۆمەڵایەتی و… هتد.

هەرچەند لە ماوەی چوار پێنج ساڵی ڕابردوو و لەژێر گوشاری ناوەند و ڕێکخراوە ژینگەییەکانی نێوخۆ و تەنانەت دەرەوەی ئێران و زەقبوونەوەی ئەو قەیرانە ژینگەییە بە شێوەیەکی جیهانی، حکوومەتی “ئێران” بە ناچار هەندێک هەنگاوی بۆ کەمکردنەوەی زیانەکان و پێشگرتن لە وشکبوونی یەکجاری هەڵێناوە، بەڵام تەنیا پێش لە کەمبوونەوەی زیاتری ئاوی گۆلی ورمێ گیراوە و قەیرانی سەرەکی هەر لەجێی خۆیدا ماوەتەوە.
پۆستی پێشوو

ئالودە بە ئایدیالیزم

پۆستی داهاتوو

عەفرین

بێهزاد قادری

بێهزاد قادری

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

لێکۆلینەوەیەک لە ناحیەی بازیان
شار و ناوچەکان

لێکۆلینەوەیەک لە ناحیەی بازیان

شوبات 5, 2023
147
ئیدارەی گەرمیان
شار و ناوچەکان

ئیدارەی گەرمیان

كانونی دووه‌م 23, 2023
106
ئیدارەی ڕاپەڕین
شار و ناوچەکان

ئیدارەی ڕاپەڕین

كانونی دووه‌م 23, 2023
72

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

كانونی دووه‌م 2023
د س W پ ه ش ی
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
    شوبات »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە