• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
یه‌ك شه‌ممه‌, ئازار 26, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئێمە هەین…

    ئێمە هەین…

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    زانست بەبێ ئەخلاق

    ئەمریکا لە کارتی هێزەوە بۆ کارتی دۆلار

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    نەخشەی وزەو جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست

  • شــیکار
    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو  و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

  • چاوپێکەوتن
    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو  و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    ئێمە هەین…

    ئێمە هەین…

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    هێڵنجی زەریاکان لەڕۆژی جیهانی ئاودا

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    مێژووی گردی مامە یارە و نەورۆز

    زانست بەبێ ئەخلاق

    ئەمریکا لە کارتی هێزەوە بۆ کارتی دۆلار

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییە هەرێمایەتییەکان و کاریگەریی لەسەر کورد

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    ئاسایبوونەوە لەگەڵ رژێمی سوریا لەنێوان چەندین چەمکدا

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    قۆناغێکی دیکەی تەعریب لەکەرکوک

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ساڵێکی تر هات و هێشتا هەڵەبجە بێ نازە

    ڕەنگە هاوردەی وزەی ئێراق لە ئێرانەوە کۆتایی پێبێت

    نەخشەی وزەو جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست

  • شــیکار
    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو  و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

    هاوکاری چین و عەرەب لە سەردەمی نوێدا: بەشی دووەم

  • ئــــابووری
    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پشكی هه‌رێم له‌ ره‌شنوسی بودجه‌ی ئێراق بۆساڵی 2023

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    پرۆژە یاسایى بودجەى 2023 ئێراق و پشکى کورد

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    سوود و كەڵكی  ئەزموونی مالیزیا بۆ هەرێمی كوردستان

    هەژاری لە ئێراقدا

    هەژاری لە ئێراقدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەنێوان دوو بەرداشدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    ئابوری ئێراق لەبەردەم داڕووخانێکی حەتمیدا

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    هۆشیاری دارایی لەلای منداڵ

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئایندەی هەرێمی کوردستان لەچوارچێوەی ئێراقی فیدراڵدا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    ئاسایشی ئابووری و ڕۆڵی لە ئاراستەكردنی سیاسەت و دادپەروەری كۆمەڵگا

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

    فەرهەنگی پشت بەستن بەدەرەوە، شکستێکی گشتیی کارگێڕیی و فەرهەنگییە

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    نه‌ورۆز و شوناسی سیاسی

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی دووەم

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    کورد له‌ نێوان دوو گوتاری پاشایه‌تیخواز و ویلایه‌تخواز

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کەمینە و دەوڵەت و نەتەوە: به‌شی یه‌كه‌م

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی دوو کۆتایی

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    کوردەکانی کەلار دەشتی مازەندەران و خەسارەکانی سەر زمانەکەیان: به‌شی یه‌ك

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەو پاشا کوردەى لە قورئاندا باسی لێوەکراوە

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلێکساندر ژابا و مەلا مەحموودی بایەزیدی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

    ئەلفبێی کوردی یان ئەلفبێی لاتینی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    توندکردنەوەی سزاکانی سەر ئێران و کاریگەری لەسەر ھەرێمی کوردستان

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    چارەسەری کێشەی ئاو لە یاسای نێودەوڵەتیدا

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

    گه‌مه‌ی هه‌واڵگرى – ئۆپەراسێۆنی (٠٠٧)ی موساد به‌نمونه‌

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    شۆڕشی ماگوشە میدییەکان لە گێڕانەوەکانی هێرۆدۆتسدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

    كورد و كێشەی كورد لە یادداشتەكانی ئیسماعیل بێشكچیدا

  • چاوپێکەوتن
    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    مێژوونووسی و کایه‌کانی ده‌سه‌ڵات

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ترۆمای کرۆنا؛ ئه‌خلاق و ململانێی جیهانی

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا لە سوریا چۆن ئامادەکاریی بۆ سەردەمی بایدن دەکات

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو  و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی دوو و کۆتایی

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    ڕووسیا؛ کلیلی سێگۆشەی مۆدێرنی سیستەمی جیهانی: بەشی یەک

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

    دەوڵەتەکان چەندە هێزیان دەوێت؟

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

بیرنارد لویس، داڕێژەری بیرۆكەی دابەشكردنی ڕۆهەڵاتی ناوەڕاست

شاهۆ عەبدوڵا لەلایەن شاهۆ عەبدوڵا
كانونی دووه‌م 17, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
بیرنارد لویس، داڕێژەری بیرۆكەی دابەشكردنی ڕۆهەڵاتی ناوەڕاست
0
هاوبەشکردنەکان
1
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر


بیرنارد لویس، مێژوونووسی ئەمریكی – بەریتانی، پسپۆڕ لەبواری مێژووی ئیسلامی و ڕۆژهەڵاتناسی و شارەزا لە شرۆڤەی سیاسی، هەروەها شارەزا لەپەیوەندی نێوان ئیسلام و ڕۆژئاوا، مامۆستا لە كلیڤلاندای، داج، مامۆستای فەخری بواری ڕۆژهەڵاتی نزیك لەزانكۆی پرینستۆن، لەخێزانێكی جوو لەشارۆچكەی ئستوك نیوئینگتن لە ( 1916 )لەلەندەن لەدایك بووە، لەدوای چوونی بۆ ئەمریكا و لەساڵی ( 1982 ) دەبێتە هاونیشتیمانی ئەمریكی. لویس لە ساڵی ( 1936 ) لەكۆلێژی لێكۆڵێنەوەی ڕۆژهەڵاتناسی لەزانكۆی لەندەن بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لەڕۆژهەڵاتناسی و ڕۆژهەڵاتی نزیك بەدەست هێنا. لەدوای سێ ساڵ لەبەدەستهێنانی بڕوانامەی بكالۆریۆس لەهەمان كۆلێژ لەژێر ناونیشانی مێژووی ئیسلام بڕوانامەی دكتۆرای بەدەست هێنا. لەدەوروبەری جەنگی جیهانی دووەم پێش ئەوەی ئەركی لەوەزارەتی دەرەوە پێ بەخشرێت، لەسوپای شانشینی بەریتانی و یەكەی هەوالگری سەرقاڵی خزمەت دەبێت. ئەوەی زیاتر بەناوبانگی كرد لەڕووی ئەكادیمییەوە، ئەو بەرهەمی بوو لەباری (ئیمپراتۆری عوسمانی )یەوە.


بێرنارد لویس: 
بەناوبانگترین تیۆرەكانی بیرنارد لویس كە بە بیروڕاكانی (دۆكترینی لویس ) ناوی ڕۆشتووە، بابەتی پێكدادانی شارستانییەكان و پارچەپارچەبوونی ئێران و وڵاتانی دیكەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە. لەڕێگەی پارچەبوونی سعودییە، ئێران، ئێراق، سوریا، توركیاوە، ڕۆژهەڵاتی نوێ دروست دەبێت و چەند وڵاتێك چێ‌ دەبێت هێندە ڕووبەر و تواناییان سنوردارە، كەچیتر توانای ئەوەیان نیە دژ بە بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا بووەستنەوە، سەرقاڵی یەكدی دەبن. ئەوەی ئەم بۆچونەی هێندەی تر گرنگتر دەكات بۆ كورد، بابەتی دروست بوونی كوردستانە وەك دەوڵەت وەك لەنەخشەكەدا دەبینرێت و لەكۆنفرانسی بێلدەربێرگ لویس پێنشیاری دابەشكردنی ئێران دەكات بۆ سێ بەش ئەوانەش ( پرۆژەی كوردستانی گەورە، پشتۆنستان، ئازەربایجانی گەورە) لویس هەوڵیدا بەرەو بابەتە یاساییەكان بڕوات، بەڵام لەنیوەی ڕێگە دەستی هەڵگرت و گەڕاییەوە لێكۆڵینەوە لەڕۆژهەڵاتناسی. هەر لەسەروبەندی تەواوكردنی خوێندنی خۆیدا دەچێتە زانكۆی پاریس و لەژێر سەرپەرشتی ڕۆژهەڵاتناسێك بەناوی لویس ماسینیۆن بەردەوام دەبێت تا ساڵی ( 1937 ) بڕانامەی باڵا لەبواری ( لێكۆڵینەوەی سامی ) بەدەست دێنێت دوای ئەوەی دەگەڕێتەوە كۆلێژی ڕۆژهەڵاتناسی و لێكۆڵینەوەی ئەفریقا، هەر لەوێدا بەناونیشانی یاریدەر لەبواری مێژووی ئیسلام دەستبەكار دەبێت.

بیرنارد لویس لەساڵی ( 1966 ) یەكێك دەبێت لەبنیادنەرانی كۆمەڵەی هزرمەندان و كۆمەڵەی لێكۆڵینەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەمریكای باكوور. دوای ساڵانێكی زۆر ئەو كۆمەڵەیە بەجێدەهێلێت و كۆمەڵەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا بۆ ڕوبەڕوبوونەوەی كۆمەڵەی لێكۆڵینەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەمریكای باكوور بنیاد دەنێت. هۆكاری ئەمەش دەگەڕێننەوە بۆ بوونی هزرمەندانی دژ بەسیاسەتەكانی ئەمریكا و ئیسرائیل لەڕۆهەڵاتی ناوەڕاست لەو كۆمەڵەیە.

لەساڵی ( 1972 ) لەتەمەنی ( 57 ) ساڵی دا كورسی هاوبەشی زانكۆی پریسنستۆن و دامەزراوەی لێكۆڵینەوەی پێشكەوتووی بۆ تەرخان دەكرێت و دەچێتە نیوجێرسی و پرینستۆن. مانەوە و دەستبەكاربوونی لویس لەپرینستۆن سەردەمێكی پڕ لەكار و ئەزموونێكی ئەكادیمی باش بووە، چوون لەو ماوەیەدا  چەندین بابەت و كتێبی لەسەر بنەمای زانیاری كە لەساڵانی پێشوو بەدەست خستبوو بەچاپ گەیاند. چوونی لویس بۆ ئەمریكا هەلی ئەوەی پێدا لەنێوان خەڵكدا وەك ڕۆشنبیرێك بناسرێت. دوای خانەنشین بوونی لە زانكۆی پرینستۆن لەساڵی ( 1986 ) و لەساڵی ( 1990 ) دەچێتە زانكۆی كرنل.

لەساڵی ( 1990 ) لەلایەن دامەزراوەی وەقفی میللی زانستی مرۆی بەنگهێشت دەكرێت بەهۆی لێكۆڵینەوەی لەبورای مرۆیدا، لەكۆبوونەوەی بەخشینەوەی خەڵاتی جیفرسۆن بەوتارێك بەشدار دەبێت بەناونیشانی ( شارستانێتی ڕۆژئاو لەدیدگای ڕۆژهەڵاتییەكان ) ئەو وتارە پاش داڕشتنەوەی بەناونیشانی ( ڕەگەكانی توندوتیژی مسوڵمانان ) بەچاپگەیەنرا. لەساڵی (2007 ) بەناونیشانی ( ئەوروپا و ئیسلام ) بەشدار دەبێت كەلەلایەن دامەزراوەی ئەمریكان ئنترپریزەوە ڕێكخراوبوو.

“لێكۆڵینەوە و كارەكانی”

بێرنارد لویس شارەزایەكی باشی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و لێكۆڵەرێكی دیاری ڕۆژئاوایە، سەرنجەكانی بەگرنگییەوە لەلایەن سیاسییەكانەوە لەپێشچاو دەگیردرێت بەتایبەت لەلایەن جۆرج بوشی سەرۆكی پێشووی ولایەتەیەكگرتووەكانی ئەمریكا. مارتین كرامەر سەرپەرشتیاری لێكۆڵینەوەی لویس بەو شێوە سەرنجی خۆی لەبارەیەوە دەخاتەڕوو” لویس زیاتر لە 60 ساڵ كاری لێكۆڵینەوە، كاریگەرترین و دەركەوتووترین مێژونووسانی ئیسلام و رۆژئاوایە لەسەردەمی دوای جەنگ. هەروەها  لویس بەنكۆلی كردن لەجینۆسایدی ئەرمەنییەكان بەناوبانگە.

كاریگەریی لێكۆڵینەوە و بۆچوونەكانی لویس ئاستی ئەكادیمی تێپەڕاندووە و گەشتووە بەئاستی گشتی لەنێوخەڵكی ئاسییدا. لەباری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەڕوی سیاسی و ئابورییەوە لەئاستی زێڕینەكان ئەژماردەكرێت، ئەمەش بەهۆكاری بوونی توێژنەوەكانی لەچەند بوارێكدا بەتایبەت لەبارەی ئەرشیفی دەوڵەتی عوسمانیەوە ناوبانگی گەروەی بەدەستهێنا. لێكۆڵینەوەكانی تایبەت بەوڵاتە عەرەبییەكان لەوەوە دەسپێكرد پاش دروست بوونی ئیسرائیل لەساڵی (1948) بۆ بیرمەندەكانی جوو ئاسان نەبوو لێكۆڵینەوە لە وڵاتە عەربییەكان بكەن و دەستپێڕا گەیشتنیان ئاستەم بوو. چوون سیخوڕ و بەكرێگیراو ئەژمارە دەكران. لەوكاتانەدا بوو لویس دەست دەكات بەلێكۆڵینەوە لە ئیمپراتۆری عوسمانی و كەم كەم بەرەو لێكۆڵینەوە لە ئیسلام لەسەردەمی سەدەكانی ناوەڕاست سەردەردێنێت و لەوڕێگەیەشەوە لێكۆڵینەوەكانی لەدنیای عەرەبی دەسپێدەكات.

بەڕای بێرنارد لویس، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی دواكەوتوو و هۆكارەكەیشی دواكەوتووی كلتووری ومەزهەبییە. هەروەها دژی سیاسەتی دووبارەی ئیمپریالیزمە و هۆكاری ئابوری و كلتووری بەدواكەووتنی ناوچەكە دەبینێت. لەكتێبەكیدا بەناونیشانی دۆزینەوەی ئەوروپا لەلایەن مسوڵمانانەوە وەها دەنووسێت ” دواكەوتوویی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پەیوەندی بەجەنگ و فشارەكانی دەرەوە نەبووە. بەڵكو ناوچەكە نەیتوانیووە كلتوور و ئابوری و دینی پێش بخات و ئەمەش لەدوای سەده‌ی یازدەوە دەستی پێكردووە، و چەقبەستوویی و دواكەوتیی كلتووری وای كردووە نەتوانێت سوود لەكلتوورە پێشكەوتووەكان وەرگبرێت. ئەوەی بۆ ئێمە وەك كورد گرنگە بزانین كوردستان لەكوێی بۆچوونەكانی بێرنارد لویسە، لەدرێژەدا بۆچوونەكانی لویس  لەبارەی هەریەك لە ( كوردستان و ئێراق و توركیا و ئێران و پاشان ئیسرائیل ) دەخەیەنەڕوو.

“لەبارەی كوردستانەوە”

پرۆژەی ( كوردستانی گەورە، پشتونستان گەورە، ئازەربایجانی گەورە  )ئەم پرۆژەیە لە كۆنفرانسی بێڵدەربێرگ بۆچوونەكانی بێرنارد لویس دابوون. ئەم پرۆژەیە واتە هەڵوەشاندانەوەی هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سەرلەنوێ داڕشتنەوەی بۆ دەوڵەتی بچوك بچوك. لەوانەش پێشنیاری دروستكردنی كورستانی گەورە وەك لەوێنەكەدا دیارە و ناوی كوردستان هاتووە.

“لەبارەی ئێراقەوە”

بێرنارد لویس یەكێك بوو لەكاریگەرترین و لەلایەنگرەكانی كۆتایی هێنان بەڕژێمی بەعسی ئێراق. لە ساڵی ( 2001 ) دەستەی داڕێژەری سیاسیی بەرگریی ئەمریكا، كۆبوونەوەیەكی نهێنی سازدەكات، لەكۆبوونەوەكەدا بێرنارد لویس و لەتەنیشتیدا ( ئەحمەد چەلەبی ) و بەشێك لە دورخراوە سیاسییەكانی ئێراق بەشداری تێدا دەكەن. لەكۆبوونەوەكەدا لویس وەها ئێژێت “دەبێت ئەمریكا پشتیوانی چاكسازیخوازانی دیموكراتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەروەك ئەحمەد چەلەبی دۆست كەلێرەدا ئامادەیە”

بەوتەی جاكۆب ویسبێرگ “بێرنارد لویس دیارترین و كاریگەرترین ئەو بیرمەندانابوو، كەپشتیوانی لەبیرۆكەی هێرشكردنە سەر ئێراقی دەكرد” هەرچی لەبارەی هێرشكردنە سەر ئێراق و كۆتایی هێنان بەڕژێمی بەعس، لویس لەسەردانەكەی بۆ توركیا ئەو ئایدیایەی بۆ دروست بوو، نمونەیەكی لەوشێویە لەئێراق تاقی بكرێتەو و چاوی لێبكریت. چون دیدگای لەبارەی توركیاوە وابوو “لەوڵاتێكی خاوەن ئاینیەوە هەنگاوی ناوە بەرەو مۆدێرنیتەی ڕۆژئاوا و چوارچێوە ئاینییەكەی كاڵ بووتەوە، بەها ئاینییەكان لەخۆی دادەماڵێت و پێشوازی لەبەهاكانی ڕۆژئاوای سیكۆلار دەكات” ئەم ڕوانییەی لەبارەی توركیاوە وایكرد هەمان مۆدێل لەئێراق تاقی بكرێتەوە، پاشان دابەش بكرێت. لەبری مۆدێلە ڕۆژئاواییەكە و دانانی سیستمەێكی نوێی سیكۆلار بۆ ئێراق، كەچی گۆڕا بۆ كۆمەڵگەیەكی ئیسلامیی توندی ڕادیكاڵ. ئەمە سەرەڕای دواكەوتوویی لەكەرتەكانی دیكەی بەڕێوەبردن.

“لەبارەی ئێرانەوە“

لەساڵی ( 2004 )دا لویس لەوتارێكدا ئەوەی خستەڕوو كە ئێران بۆماوەی ( 15 ) ساڵە لەسەر چەكی ئەتۆمی كاردەكات. لە وتارەكەیدا باس لەوەدەكات ئایا جیهان دەتوانێت چەمكی (وێرانبوونی دوولایەنە ) بەهۆكاری هێشتنەوەی ئێران و پشتی پێ ببەستێت. لەوتارەكەیدا باس لەوە دەكات ناتوانرێت چەمكی ( وێران بوونی دووڵایەنە ) لەتەك ئێراندا پەیڕەوی لێ بكرێت. چونكە ڕابەرانی ئێران هەڵگری دیدگای خۆكوژی و جیهادە لەجیهانی ئیسلامە. بێرنارد لویس لەوتارێكی دا لە(والستریت ژۆرناڵ) سەرنجی هەمووان بۆ گرنگی ( 22 ) ئۆگستی ( 2004 ) بەرامبەر بە مێژووی جیهانی ئیسلام ڕادەكێشێت كە بەرامبەرە بە ( 27 ڕەجەبی 1427 ) كە لەو بەروارەدا مسوڵمانان لەو بڕوایادان محەمەدی پێغەمبەر لەئۆرشەلێمەوە (بیت المقدس) گەڕاوتەوە عەرشی عروج. ئەو بەروارەش ڕێكەوتی كۆتایی ئیسرائیل و لەوانەشە جیهان بێت. هەرچەند ئەم واتارە دەنگدانەوەیەكی ڕۆژنامەوانی زۆری هەبوو لەمەڕ كاركردنی ئێران لەسەر چەكی ئەتۆمی. بەڵام ئەو بەروارە بەبێ هیچ ڕووداوێك تێپەڕ و جگە لەدەنگدانەوەیەكی ڕۆژنامەوانی هیچی تری بەدواوە نەبوو. هەروەها لەزۆربەی بۆچوونەكانیدا باس لەدابەشكردنی ئێران دەكات وەك چۆن هەمان پێشنیاری كردووە بۆ وڵاتانی دیكەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

“لەبارەی توركیاوە”

بێرنارد لویس كاریگەربوو بەو گۆڕانكارییانەی لەتوركیا ڕوویانداوە، لەسیما ئاینی و ئیسلامییەكەوە كاریگەرە بەڕۆژئاوا و پێشوازی لەبەهاكانی ڕۆژئاوا دەكات. ئەمەش لەنێو شەقام و سیاسییەكانی توركیا بەڕوونی دیاربوو. هەر لەو ڕووەشەوە لەیەك نزیكبوونەوەی توركیا و ئیسرائیلی پێگونجاو و كاریگەر بووە. ڕەنگە هەر ئەمەش وایكردبێت توركیا و ئیسرائیل تاپێش ساڵی ( 2010 ) چەندین پەیمانی ستراتیژیی و سەربازی لەنێوانیاندا هەبێت. لویس بەڕادەیەك كاریگەربوو بەو سیستەمی توركیا بەڕێوەدەبات لەسەربەندی پێش ڕووخاندنی ڕۆژمی بەعس لەئێراق هەمان چارەنووس و هەمان خەون بۆ ئێراق دەبینێت و پێشنیار دەكات. بەڵام سەرلەبەری پێچەوانە دەبێتەوە.

“لەبارەی عەرەب – ئیسرائیلەوە”

بەبڕوای لویس شارستانی ئیسلامی و مەسیحی لەكاتی دەركەوتنی ئیسلام لەسەدەی حەوتەمەوە تائێستا لە ململانێكی بەردوام بووە. ئەم ململانێیەش ڕۆژ لەدوای ڕۆژ توندتر دەبێت، بۆیەكەمجار چەمكی “پێكدادانی شارستیانییەكان” لەوتارێكدا بەناوی بنیادگەرایی ئیسلامی و لەساڵی (1957) لەكۆبوونەوەیەك دا لەواشتنگتۆن هێنایە سەرزمان. هەر لەوباریەوە لەناوەڕاستی ساڵەكانی(1960) كێشەی (ئیسرائیل – فەلەستین) بووە بابەتێكی گرنگ لای بێرنارد لویس، لەو ڕووەشەوە پێی وابووە دەبێت پەیوەندییەكانی (ڕۆژئاوا – ئیسرائیل – توركیا ) بەهێزبكرێت و دەبێتە لەمپەرێكیش لەبەرامبەر یەكێتی سۆڤێتی جاران. ئەو هەوڵانەشی لەناوخۆی توركیا دەدرێن بۆ مۆدێركردن و بەهێزكردنی بەهاو چەمكە ڕۆژئاوییەكان جێگەی بایەخن و ئەم بەگرنگ سەیركردنەی پەیوەندی نێوان توركیا و ئیسرائیل لەلایەن لویسەوە وایكردووە ببێتە ئەندامی فەخری دامەزراوەی توێژینەوەی توركیا.

لەساڵی ( 1998 ) واترێكی لەڕۆژنامەی قودسی عەرەبی بڵاویكردەووە لەباری درووست بوونی جەنگێك دژ بەئەمریكا لەلایەن ئوسامە بنلادنەوە. لویس لەوتارەكەیدا بەناونیشانی (مۆڵەتێك بۆ كوشتن) بیركردنەوەی بنلادنی بە ئایدۆلۆژیایی كوشتن دەچوبهێنێت، جەختی كردەوە بنلادن مەترسییەكی گەورە دەبێت بۆ خۆرئاوا. ئەم وتارە بەچاپ گەیشت و ئەمریكا دامەزراوەی هەوڵگرییەكانی لە سودان و بەتایبەت لەئەفغانسان دەسپێكرد. لویس پێی وابوو كۆچی مسوڵمانان بۆ ئەوروپا هێرشێكی نوێیە بۆ خۆرئاوا.

“ئەو ڕەخنانەی ئاڕاستەی بۆچوونەكانی بێرنارد لویس دەكرێن” 

ئیدوارد سەعید تیوریستی فەلەستینی – ئەمریكی مامۆستا لە زانكۆی كۆڵمبیا، لەدیدارێكدا لەتەك هەفتەنامەی ئەلئەهرام بۆچوونی وایە “زانیارییەكانی بێرنارد لویس لەبارەی ڕۆهەڵاتی ناوەڕاستەوە لایەنگریی پێوەدیارە نابێت لەبەرچاو بگیرێن” هەروەها ئێژێت  “لویس ( 40 ) ساڵە پێی نەخستووەتە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و وڵاتانی عەرەبییەوە، و ئەو زانیاریانەی هەیەتی لەبارەی توركیاوەیە نەك وڵاتانی عەرەبی.

ئیدوارد سەعید: خوان كول لەكتێبەكەیدا لە ساڵی ( 2009 ) هیچ بەڵگەیەكی بەرجەستەكراو لەبەردەستدا نەبووە لەبارەی سەرقاڵبوونی ئێران بەشێوەیەكی بەردەوام بە چەكی ئەتۆمییەوە. كول پێی وایە بۆچوونەكانی لویس لە بۆچوونەكانی ئەحمەدی نەژادی سەرۆك كۆماری پێشووی كۆماری

ئیسلامی ئێران سەیرتن لەباری كۆتایی هێنان بەئیسرائیل. هەروەها پێی وایە بۆچوونەكانی لویس نائەقڵانی و زیاتر نەژادپەرستانەیە.

خوان كول: نوام چۆمسكی لەبارەی بۆچوونەكانی بێرنارد لویسەوە وەها ئێژێت “لویس ئەو بەڵگانە لەناو دەبات كە تایبەتن بە ڕۆڵی رۆژئاوا لەدواكەتووی ناوچەیی (ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست) لویس باوەڕی وابوو وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەت جیهانی عەرەبی و ئیسلامی كلتوور و باوەڕیان هۆكاری دواكەوتوویانە نەك وڵاتانی ڕۆژئاوا.

نوام چۆمسكی: لویس لەباری ئێراق و توركیاوە كەتووەتە هەڵەوە چ وەك ئەوەی توركیا وەك نمونەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەیر بكرێت و تەنانەت ئێراقی پاش ڕژێمی بەعس هاوشێوەی توركیای مۆدێرن و ڕوو لە ئەوروپا و بەهاكانی ڕۆژئاوا بێت. كەچی ئەمە بۆ توركیا زۆری نەخایاند كەڕوویدا لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانی عەرەبی و مەسەلەی فەلەستین كردەوە. هەروەها لەباری ئێراقی پاش ڕژێمی بەعسەوە كە ئێراقێكی سیكۆلاری مۆدێرن دەبێت. كەچی لەئەنجامدا ئەو ئێراقە وێرانە و پابەند بەبەها ئاینییەكان و لانكەی توندڕەوەكان و دژە ڕۆژئاوای لێكەوتەوە.

لەو بەرهەمانەی بێرنارد لویس بەچاپی گەیاندون:

* مێژونووس و ڕۆژهەڵاتناس.

* مامۆستای خانەنشین لەزانكۆی پرینستۆن بەپسپۆری لەلێكۆڵینەوەی ڕۆژهەڵاتی نزیك.

* بەدەستهێنانی خەڵاتی ( ئیروینگ كریستۆل ) لەدامەزراوەی ئەمریكان ئنترپرایز ( 2007 )

* خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرا.

* خاوەنی واژوو لە كۆمیتەی ئاشتی و ئاسایش لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

*ئەندامی میوان ڕاوێژكاری دەستەی سیاسەتمەدارانی بەرگری لە ( 19 – 20 2001)

* ڕیشەكانی ئیسلامگەرایی( 1940 )

* نامەی عەرەبی و دیبلۆماسی( 1947 )

* عەرەب لەمێژوو(1950)

* دەركەوتنی توركیای مۆدێرن( 1961 )

* ئستانبول و شارستانیەتی دەوڵەتی عوسمانی(1963)

* حەشاشین:گروپی ڕادیاكاڵ لەئیسلام(1967)

* خوێندنەوەی كامبریج لەئیسلام(1970)

* هەڵچن كتێبی ئیسلام: لەپەیامبەر محەمەدەوە تا گرتنی قوستەنتینیە(1974)

*مێژوو– ئەوەی بەبیردەهێنرێتەوە، ئەوەی بەدیددەهێنرێتەوە، ئەوەی لەبەری دەگیرێتەوە(1975)

* نەژاد و ڕەنگ لەئیسلام(1979)

* مەسیحیەكان و جووەكان لەئیمپۆاتۆری عوسمانی: هەلسوكەوتی كۆمەڵگەی پلۆرالی(1982)

* یەهودیەكانی ئیسلام(1984)

* سامییەكان و دژەسامی(1984)

* ئیسلام لەپەیامبەرەوە تا گرتنی قوستەنتینیە(1987)

* زمانی سیاسی ئیسلام(1988)

* ڕەچەڵەك و بەكارهێنانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست: لێكۆڵینەوەی مێژوویی(1990)

* ئیسلام و ڕۆژئاوا(1993)

* ئیسلام لەمێژوودا(1993)

* بەمۆدێرنكردنی ڕۆژەڵاتی ناوەڕاست(1994)

* كەلتورەكان لەململانێدا(1994)

* رٍِۆژهەڵاتی ناوەڕاست: مێژووی 2000ساڵی ڕابردوو(1995)

* داهاتووی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست(1997).

* ناسنامەی جیاوازە ڕۆهەڵاتی ناوەڕاست(1998)

* مۆزایكی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست: بەشێك لەژیان، نامە و مێژوو(2000)

* دەنگی تەپڵ لەدوورەوە: شیعری كلاسیكی عەرەبی، فارس، توركی، و عبری(2001)

* دۆزینەوەی ئەوروپا لەلایەن مسوڵمانەكانەوە(2001)

* هەڵە لەكوێدابوو؟ ڕوبەڕوبوونەوەی ئیسلام و مۆدێرنە لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست(2002)

* قەیرانی ئیسلام: جەنگی پیرۆز و تیرۆری ناپیرۆز(2003)

* لەبابلەوە تا وەرگێڕەكان: شیكردنەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست(2004)

* ئیسلام: مەزهەب و خەڵكی(2008)

* باوەڕ و هێز: مەزهەب و سیاسەت لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست(2010)

سەرچاوەكان:

1.      www.mashreghnews.ir
2.      http://arthurzbygniew.blogspot.com/2005/08/bernard-lewis-map-of-middle-east.html
3.      https://www.middleeasteye.net/tags/orientalism-bernard-lewis-edward-said-islam-middle-east-neocons
4.      https://aawsat.com/home/article/603926/الإعجاب-الملتبس-أوروبیون-أمام-الإسلام

5.      In His New Memoir ‘Notes on a Century,‌ Bernard Lewis Still Holds Out Hope for the Muslim World – Tablet Magazine

پۆستی پێشوو

ئافره‌ت مێژوویه‌کی فه‌رامۆشکراو

پۆستی داهاتوو

مافی کەمینە

شاهۆ عەبدوڵا

شاهۆ عەبدوڵا

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ
شــیکار

ئۆغڵۆو ئەردۆغان، دۆستی دوێنێ و نەیاری ئەمڕۆ

ئازار 25, 2023
7
دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست
شــیکار

دوا ستونى خاشوقچی لەڕۆژنامەى واشنتۆن پۆست

ئازار 25, 2023
2
دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی
شــیکار

دەوڵەتی نوێی ئەڵمانیا و یەکسانیی ڕەگەزیی

ئازار 24, 2023
7

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

كانونی دووه‌م 2023
د س W پ ه ش ی
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
    شوبات »
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە