• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, ئایار 15, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 109

    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ململانێکانی چین و ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ساڵی ٢٠٢٥

    خەونی سوریایەكی یەكگرتوو كۆتایی هاتووە ؟

    حكومەتێكی مەركەزی یان فیدڕاڵی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 108

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    جەنگ لە ئەقڵییەتی کوردا ( هەقیقەتی جەنگ لای کلاوسڤیتز)

    کێبرکێی جیهانی لەپێناو دووبارەداهێنانی دەوڵەتدا

    پەیوەندی نێوان جوگرافیا و زمان

    جینۆسایدی كورد و گەشتوگوزاری ڕەش

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 107

  • شــیکار
    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

  • ئــــابووری
    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 109

    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ململانێکانی چین و ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ساڵی ٢٠٢٥

    خەونی سوریایەكی یەكگرتوو كۆتایی هاتووە ؟

    حكومەتێكی مەركەزی یان فیدڕاڵی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 108

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    ڕۆژی جیهانی کتێب

    جەنگ لە ئەقڵییەتی کوردا ( هەقیقەتی جەنگ لای کلاوسڤیتز)

    کێبرکێی جیهانی لەپێناو دووبارەداهێنانی دەوڵەتدا

    پەیوەندی نێوان جوگرافیا و زمان

    جینۆسایدی كورد و گەشتوگوزاری ڕەش

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 107

  • شــیکار
    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    ئێراق لە دیکتاتۆریی نەژاد-ناوەندیی بۆ مەزهەب-ناوەندیی

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    تێڕامانێك لەسەر دانوستانی نێوان ئێران و ئەمریكا

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    ئایا ئەوەى لە غەززە روودەدات جینۆسایدە؟

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

    چەمكی دەستێوەردانی مرۆیی و بڕیاری 688

  • ئــــابووری
    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    مۆدێرنیتە و مۆدێرنیزاسیۆن

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

    بەرەو پیاچوونەوەی ڕیشەیی بە پرۆسە نەوتییەکان لەهەرێمی کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نەورۆز وەک جەژنی نەتەوەیی کورد

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

    مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

    ئەمبەرتۆ ئیکۆ؛ هەمیشە پێم وایە کتێبێکی باش لە خودی نووسەر بلیمەتترە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم کولتوور و مرۆڤسازی

ئەوكوردەی بە پارە وپلە وپایەی حكومەتی ئێراقی رازی نەبووە

فاتیح عەبدوڵڵا شوانی لەلایەن فاتیح عەبدوڵڵا شوانی
كانونی دووه‌م 16, 2023
لە بەشی کولتوور و مرۆڤسازی
0 0
A A
ئەوكوردەی بە پارە وپلە وپایەی حكومەتی ئێراقی رازی نەبووە
0
هاوبەشکردنەکان
23
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

مێژوونووس حوسێن حوزنی موكریانی داماو.         

ئەمرۆ نەتەوەی كورد لە هەموو نەتەوەكانی دیكە زیاتر پێوستی بە خوێندنەوە و نوسینەوەی مێژووەكەیەتی، چونكە تەنیا نەتەوەیە نەیتوانیوە سود لە مێژوو وەربگرێت و تەنیا گەلێكیشە كە بە درێژایی مێژوو چەوساوەو ژێر دەستەیە، ئەوانەی خەریكی نوسینەوەی مێژووی كورد بوون بە ئومێدی گرێدانی رابردوو بە ئایندەوە ئاگاداركردنەوەی نەوەكانمان لەهەڵەكانی مێژوو مان، ئەركێكی قورسیان هەڵبژاردووە، چونكە كورد خاوەنی دەوڵەت و هێزی رامیاریی خۆی نەبووە دووژمنانی هەمیشە بەردەوام بوونە لە شێواندنی كلتورو مێژوو و شارستانیەتی كورد دا بە ئارەزووی خۆیان مێژووی كوردیان تۆمار كردووە، بۆ یە راست كردنەوەو تۆمار كردنی رووداوە مێژوویەكان بۆ مێژوونوسانی كورد كارێكی ئاسان نەبووە، لە بەر ئەوە دەكرێت رێزو پلەو پایەی گەورە بۆ مێژوو نوسانمان دابنێن، بە فەیلە سوف و مامۆستای خۆمانی بزانین هەرگیز پەراوێزیان نەخەین، قسەكانیان بە ئاوی زێر بنوسینەوە.

ئەگەر هەڵەشیان هەبوو چاوپۆشیان لێنەكەین و رەخنەیان لێبگرین. هەموو یادەكانی لە دایك بوون و كۆچی دواییان بە گەرمی و بە پەرۆشەوە بەرێی بكەین, یەكێك لەو مێژوونووسە نیشتمانپەروەرانەی كە جێی شانازیی گەلی كوردە ” حوسێن حوزنی موكریانی ” یە. 

كمال مەزهەر دەڵێ‌ت: (حوزنی یەكەم مێژوونووسە كە دوای محەمەد ئەمین زەكی  شایەنی باس و لێدوان بێت). هەرچەندە ئەو پێش ئەمین زەكی دەستی داوەتە نووسین و نیشتمانپەروەرتریش بوو ،چونكە حوزنی بە پارە وپلە وپایەو حكومەتی عێراقی تازە دروست بوو رازی نەبووە،بە ناپاكی زانیووە هەركوردێك ببێت بە فەرمانبەری دەوڵەتی ئێراق كەچی ئەمین زەكی بووە پیاوی دەوڵەت.

لێرەدا پێوستە بزانین حوسێن حوزنی موكریانی كێیە؟ حوسێن كوڕی سەید لەتیفە لە 12 ئەیلولی ساڵی 1893 ز لە مهاباد لە دایك بووە، تاڵ و ترشی ژیان و ئاوارەیی وای لی كردووە حوزنی بكاتە نازناو بۆ خۆی لە بەر ئەوەش مهاباد سەر بە موكریانە بووە بە (حوسێن حوزنی موكریانی) ناوبانگی دەركرد.(1)

حوزنی لە سەیدەكانی (بێچكە ، شقوبقە )كە دوو گوندن دەكەونە نزیك بۆكانەوە، بەڵام خۆی لە گەڕەكی (حسەینان) لە مهاباد لە دایك بووە.(2)

هەروەها لە لایەكی ترەوە شەهید شاكر فتاح دەڵێت: ( ناوی تەواوەتی حسێن كوڕی سید لتیفی كوڕی شیخ اسماعیلی كوڕی شێخ لەتیفی خەزایی یە و گەلێ‌ نازناوی بۆ خۆی داناوەی وەك  حوزنی، خدرۆك، داماو، بێژەن، بەڵام لەم دواییە داماوی لە هەموویان پێ‌ باشتر بوو، هەر لە منداڵیەوە نیشانەی زیرەكی و ووریایی و ژیری پێوە دیار بووە، خوێندنی لای باوكی و خاڵۆكانی بووە بە كوردی و عەرەبی و فارسی خوێندویەتی لە تەمەنی (12) ساڵیدا ماڵەوەی جێ‌ هێشتووە كەوتۆتە گەڕان بەدوای خوێندن و  زانست دا گەلێ‌ شار و دێهاتی كوردستان گەڕاوە، زۆر وڵاتی دیووە لە هەر شوێنەو شتێ‌ فێر بووە لە زۆر كاتیشدا خۆی خۆی فێر كردووە.

لە زانستەكانی وەك ئاین و مێژوو وێژەی كوردی و عەرەبی و فارسی توركی دا قاڵ بۆتەوە، زمانی رووسی و ئینگلیزی وفەرەنسیشی زانیوە,جگە لە كوردستان روسیاو توركیا و ئێران و ئەفغانیستان و سورییە و لوبنان و مسر و حجاز و فەرەنسە و گەلێ‌ وڵاتی تر گەڕاوە، پێگەیاندنی خۆی و دامەزراندنی چاپخانەكەی لە حەلەب و رەواندوز لە هەموو شت گرنگترە، چونكە حوزنی توانیویەتی بەو هۆیەوە بیروباوەڕی كوردەواری بگۆڕێت و بیخاتە سەر ئەوەی كە هەرچەندێ‌ مرۆڤ هەژارو بێ‌ كەس و ئاوارەبێ‌ لە توانایدا هەیە چارەنووسی وڵاتی بگۆڕێ و بیگەیەنێتە چڵە پۆپەی بەرزی مرۆڤایەتی و نیشتمان پەروەری، حوزنی نیشتمان پەروەر و مێژوونوسێكی چاك و پاكی كارا و زانا بوو.(3)

هەر لەبەر ئەوەشە مانگی موكریانی لە ئاسمانی مێژونووسی كورددا گەش و دیارە، حوزنی لە زۆر شتدا دەستپێشخەرو یەكەم كەس بووە، حوزنی یەكەم مێژوونووسی كوردە بە كوردی لە زانستی مێژوو دوواوە ساڵی 1925 لە ( خونچەی بەهارستان) دا باسی مێژوو، قۆناغەكانی مێژوو، زبان و رەگەز و میللەتی كردووە، دوای مەلا مەحمودی بایەزید دیسان حوزنی یەكەم كەس لە سەردەمی نوێ دا بەرهەمی مێژووی بە كوردی داناوە، بەرگی یەكەمی ((ئاوڕێكی پاشەوە)) یەكە م كتێبی مێژووی بڵاوكراوەی سەربەخۆی كوردیە كە بۆ باسی مێژووی كورد تەرخان كراوە، هەر لەبەر ئەوەشە چەند بە قەبارە ئەو كتێبە بچووكە هێندە بە مانا گەورەیە، حوزنی لە دانانی ژمارەیەك ووشە و زاراوەی مێژووی پەتی پێش روناكبیرانی تر كەوتووكە بەمەبەستی مێژووی لە نووسیندا بەكاری هێناوە لەزۆر بەشیاندا نیشانەی درووستی پێكاوە.

حوزنی یەكەم مێژوو نووسی كوردە لە بیستەكاندا (مێژوو) ی لە بری (التاریخ) بەكارهێناوە كە پربە پێستی خۆیەتی هیچ كام لە مێژوونوسەكانی بیستەكان ئەو زاراوەییەیان بەكار نەهێناوە زاراوەی فێژوونوسیش بەرهەمی ئەو بۆ چوونە ووردەی حوزنی یە,(وڵاتی مەیان دوورووباران) كە دیسان حوزنی یەكەم كوردە لە نوسینەكانی دا بەكاری هێناوە كە وەرگێرانی دروستی ((میسۆپۆتامیا – mesopotamia) كە لە دوو ووشەی یۆنانی پێك هاتووە (میسۆس – mesos) كە مانای (نێوان , ناوەند , ناوەڕاست) و ( پۆتامۆس – potamos) كە مانای رووبار دەگرێتەوە , بەسەر یەكەوە بە ئێراق دەگوترا , كە ئەندازیاری ئینگلیزی هامڵتن هاتە رەواندز بە چاوی خۆی هەوڵ وتەقەلای پڕ لە دڵسۆزی حوزنی بینی و زانی (زاری كرمانجی)كە بڵاوكراوەیك بوو بەرهەمی چ رەنجێكە لە كتێبەكەی خۆیدا كە بە ناوی (( رێگایەك بەناو كوردستاندا )) بڵاوی كردەوە.(4)

حوزنی لە هێنانی چاپخانەش دا پێش كەسانی تر كەوتووە لە ساڵی 1914 چاپخانەیەكی لە ئەڵمانیا كڕی و هێنایە شام و ساڵی 1915 لە حەلەب دای مەزراند، پاشان لە 1925 دا  هێنایە رەواندوز .(5)

سەرەڕای ئەوانەش پایە بەرزی موكریانی لە گۆڕەپانی مێژوونووسیندا دەردەكەوێت ،چونكە تاكۆچی دوای موكریانی (17) پەرتووكی هەمەجۆری بڵاوكردەوە، كە یانزەیانی (11) بۆ مێژووی كورد و دووانیانی بۆ مێژووی گشتی تەرخان كردووە. هەر لەبەرئەوەشە (ئەدمۆندس) لەوبیبلۆگرافیایەدا كە بۆ چاپەمەنی كوردی لە عێراق تەرخانی كردبوو ناوی (13) سیانزە بەرهەم دێنێ ودەڵێ زۆربەیان موكریانی دایناون. لەهەمانكاتد، چونكە موكریانی شەرەفنامەی وەك سەرچاوە بەكارهێناوە سەرنجی باسیل نیكتنی راكێشاوە بۆیە باسیل دەڵێ: (حوزنی نووسەری كورد دواساڵانی ژیانی بۆ لێكۆڵینەوە لەسەر مێژووی كورد تەرخان كرد كە چەندین پەرتووكی بڵاوكردۆتەوە كە سەرچاوەكانی دەسنووس و قسەی سەرزاری خەڵك وسەرچاوەی عەرەبی و فارسی و توركین.(6)

هەربۆیە وەرگێڕێكی باش و رۆژنامەنووسێكی لێهاتوو بوو،چوونكەگۆڤاری (زاری كرمانجی) بڵاوكردەوەكە گۆڤارێكی كۆمەڵاتیەتی مێژووی ئەدەبی، هونەری مانگانە بوو، خۆی خاوەن ئیممتیاز و سەرنوسەری بوو، دوای داخستنی ئەم گۆڤارە گۆڤاری (روناكی) دەركرد كە ئەمەش گۆڤارێكی كۆمەڵایەتی زانیاری وێژەی بووە چەندین رۆژنامەی نهێنی بلاوكردۆتەوە وەكو (كوردستان , چیا كرمانج , سۆران , دیاربكر , ئارارات , بۆتان.(7)

لەمانەش گرنگتر لەساڵی 1934دا هاوكاری پیرەمێردی كرد لە چاككردنەوەی چاپخانەكەیدا وماوەیەكیش لە دەركردنی رۆژنامەی ژیان هاوكاری بووە(8)

هەروەهاحوزنی تا دوا هەناسەی خۆی بۆ گەلەكەی تەرخان كرد لەو پێناوەشدا برسێتی كێشا، رووتی و هەژاری بینی، دەربەدەری شاران بوو هەر لەبەر ئەوەش بوو لە (20)ی ئەیلول 1947 ز لە بەغداد گیانی بەدەستەوەدا و لەسەر وەسێتی خۆی لاشەكەیان سپاردە هەولێری دێرین.(9)

لەسەر مردنی حوزنی چەند بۆ چونێك هەیە ،هەندێ‌ دەڵێن ژنەكەی دەرمان خواردی كردووە بە فیتی ئینگلیزەكان، هەندێ‌ دەڵێن لە داخا مردووە، هەرچۆنێك بێت بە مردنی حوسێن حوزنی موكریانی زانای گەورە ومێژوونووسی كورد , كورد و نەتەوەی كورد زیانمەندبوون.(10) 

ئەمەش ناوی هەندێ لە كتێبەكانێتی (مێژووی مێرگی دڵانی ساڵانی 1916 ، پێشكەوتن – 1927 ، پەروەردەكردنی كرمی ئاوریشم ، وەرگێران -1928 ، خۆشی و ترشی – 1929 ، وێنە گرتن و هەڵكۆڵین (زەنگۆغراف) -1934, مێژووی شاهانشای كوردی زەند لە ئێران – 1934 ، پێشەوای ئاین – 1926 ، دەستوری خوو بۆ كوڕوكچ – 1935 ، چەپكێ‌ گوڵی ئەدیبان ، خونچەی بەهارستان – 1925، ئاوڕێكی پاشەوە ، سێ‌ بەگ – 1931 ، مێژووی دەوری ئەمارەتی لە كوردستاندا، حكومەتی بەرزەكانی لە حەلوان و دێنەوەردا ، حوكمدارانی كورد لە هەولێر ، پاشایانی چەند بنەماڵەیەكی كورد ، حوكمدارانی بابان ، ناودارانی كورد ، مێژووی كوردو نادر شا ، مێژووی میرانی سۆران ، مێژووی كوردستانی موكریان ، لەگەڵ چەندین بەرهەمی تر كە چاپ نەكراون.(11) 

سەرچاوەكان و پەراوێزەكان: 

1) كمال مەزهەر ئەحمەد , مێژوو , بغداد , 1983 ،ل 167.

2) عوسمان سید قادر , ژیاننامەی مێژوونوسانی كورد , بەرگی یەكەم چاپی یەكەم , 2001 , ل 101. 

3)شاكر فتاح , داماوی موكریانی , چاپخانەی كامەرانی ، سلێمانی1972,ل 6  – 8  – 21 .

4)كمال مەزهەر, مێژوو س.پ, لا 169 – 170 – 171 – 172. 

5)عوسمان سید قادر , ژیاننامەی مێژوونووسانی كورد،س.پ , ل 105 – 106. 

6)كمال مەزهەر , مێژوو س.پ , ل 173.

7) عوسمان , ژیاننامەی مێژوونووسانی كورد،س.پ, ل 106 .

8)لوقمان حەسەن حەمەرەشید:فەرهەنگی مێژوو،چ1، سلێمانی،2008،ل178.

9) د.كمال مەزهەر, مێژوو س.پ ل 174 .

10) شاكر فتاح , داماوی موكریان س.پ, ل 7. 

11) ه.س , ل 18. 

پۆستی پێشوو

فاکتەرەکانى پشت گه‌ڕانه‌وه‌ی داعش بۆ ئێراق

پۆستی داهاتوو

ئەدەبی ئیرۆتیکی ژنانی عەرەب

فاتیح عەبدوڵڵا شوانی

فاتیح عەبدوڵڵا شوانی

مامۆستا لە زانکۆی سلێمانی کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی

پەیوەندیداری بابەتەکان

کاریگەری سیستەمی پاداشت لەسەر فەرمانبەران
کولتوور و مرۆڤسازی

کاریگەری سیستەمی پاداشت لەسەر فەرمانبەران

ئایار 13, 2025
22
بەخێربێن بۆ گوند
کولتوور و مرۆڤسازی

بەخێربێن بۆ گوند

ئایار 7, 2025
30
نەزمی نوێی جیهانی
کولتوور و مرۆڤسازی

نەزمی نوێی جیهانی

ئایار 4, 2025
26

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

كانونی دووه‌م 2023
د س W پ ه ش ی
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
    شوبات »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە