“تەحەددییەکانی بەردەم ئەوروپا لە چوارچێوەی سیاسەتی گۆڕاوی ئیداری نوێی ئەمریکا”
یەکەم تەحەدا بۆ ئەوروپا کشانەوەی واشنتۆنە لە گەرەنتییە ئەمنییەکانی. سەرەڕای زیادبوونی خەرجییە بەرگرییەکانی ئەوروپا، بەڵام هێشتا حەوت وڵاتی ئەوروپی نەگەیشتوونەتە ئامانجی 2%ی بەرهەمی ناوخۆیی بۆ خەرجییەکانی بەرگری کە لە لوتکەی ساڵی 2014دا دانرابوو، جگە لەوەش ئەوروپییەکان لە دانوستانەکانی ئیدارەی ترەمپ لەگەڵ ڕووسیا بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی ئۆکرانیا دوورخراونەتەوە، کە بە قبوڵکردنی پلانێکی ئەمریکا بۆ ئاگربەستی کاتی و دەستپێکردنی دانوستانەکانی ئاشتی لەلایەن کیێڤەوە گەیشتە لوتکە. ئەو پلانە لەسەر بنەمای لێدوانەکەی وەزیری بەرگری ئەمریکا لە ١٢ی شوباتدا هاتووە کە ئۆکرانیا ناچێتە ناو ناتۆ و تیشک دەخاتە سەر بنیاتنانی هێزێکی ئاشتیپارێزی “لە ئەوروپییەکان و ئەوانی دیکە” بۆ ئەوەی دوای ڕێککەوتنەکە لە ئۆکرانیا چالاکی بکەن. ئەمەش وایکردووە شرۆڤەکارانی چینی پێشنیار بکەن کە پەکین (گەورەترین بەشداربوو لە هێزەکانی ئاشتیپارێزی نەتەوە یەکگرتووەکان)، هیندستان، بەرازیل و وڵاتانی دیکە دەتوانن بەشداری هێزی ئاشتیپارێزی بکەن، ئەمەش وایکردووە چین ببێتە لایەنێکی ڕاستەوخۆی پرۆسەی ئاشتی ئۆکرانیا و ڕووسیا.
لە هەمان کاتدا ئەوروپا بووەتە ئامانجی باج، کە ئامرازێکی سەرەکی سیاسەتی دەرەوەی ئیدارەی ترامپە. لە مانگی شوباتدا ترامپ فەرمانی جێبەجێکردنی واژۆکرد کە باجی 10-20%ی بەسەر هەموو هاوبەشە بازرگانییەکانی ئەمریکادا سەپاند، کە بە باجی بەرامبەر ناسراوە، جگە لە چین (60%). هەروەها ترامپ باجی 25%ی بەسەر هەموو هاوردەکردنی پۆڵا و ئەلەمنیۆمدا سەپاند. هەروەها ناوبراو لە سەرەتای دەستبەکاربوونیدا وەک سەرۆکی ئەمریکا پەیوەندییە بازرگانییەکانی لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپا بە “شەرمەزاری” وەسفکرد و یەکێتی ئەوروپای تۆمەتبارکرد بەوەی کە ڕەتیدەکاتەوە کاڵای ئەمریکی زیاتر بکڕێت. بەڵام واقیعەکە جیاواز دەردەکەوێت. هەناردەی کاڵای ئەمریکی بۆ یەکێتی ئەوروپا لە ساڵی ٢٠٢٣دا گەیشتە بەرزترین ئاستی تۆمارکراو کە ٣٧٠ ملیار دۆلار بوو، بەڵام لە هەمان کاتدا کورتهێنانی بازرگانی ئەمریکا لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا لەو ساڵەدا بۆ ٢٢٠ ملیار دۆلار و لە ساڵی ٢٠٢٤دا بۆ ٢٣٥.٦ ملیار دۆلار بەرزبووەوە، لە کاتێکدا لە ساڵی ٢٠١٧دا ١٧٥ ملیار دۆلار بوو، لە سەرەتای خولی یەکەمی ترامپ. یەکێتی ئەوروپا لە 12ی ئازاردا باجی تۆڵەسەندنەوەی بەسەر هەناردەکردنی ئەمریکا بۆ ئەوروپا بە بەهای 26 ملیار یۆرۆ سەپاند. لە بەرامبەردا ترەمپ لە 13ی ئازاردا هەڕەشەی سەپاندنی باجی 200%ی لەسەر هەناردەکردنی ماددە ڕۆحییەکانی ئەوروپا بۆ بازاڕەکانی ئەمریکا کرد. ئەمەش لە کاتێکدایە کە یەکێتی ئەوروپا باجی بەسەر ئۆتۆمبێلە کارەباییەکانی چیندا سەپاند، دوای ئەوەی گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە “توانای بەرهەمهێنانی زیادە” کە لە یارمەتییەکانی حکومەتەوە سەرچاوەی گرتووە، ڕێگەی بە بەرهەمهێنەرانی چینی داوە نرخەکانی ئەوروپا دابەزێنن، ئەمەش ئیدیعایەک کە چین بە “پارێزگاریخوازی” ئەوروپی وەسفی کردووە. لە بەرامبەردا چین سیاسەتێکی باجی نوێی لە دژی بەرهەمە شیرەمەنیەکانی ئەوروپا دەستپێکرد. کەواتە،؛ ئەمەش بەو مانایەیە کە ئەوروپا بووەتە لایەنێک بۆ ناکۆکی بازرگانی لەگەڵ هەردوولا، سەرەڕای گەورەیی قەیرانەکە لەگەڵ ئیدارەی ترامپ.
گوشارەکانی ئەمەریکا بۆ سەر ئەوروپا درێژدەبێتەوە بۆ دەستوەردانی ئیدارەی ترامپ لە کاروباری ناوخۆی وڵاتەکانیدا، ئیلۆن ماسک، هاوپەیمانی سیاسیی سەرەکی ترامپ، لە هەڵبژاردنەکانی ئەم دواییەی ئەڵمانیادا بە ڕوونی پشتگیری لە پارتی بەدیل بۆ ئەڵمانیای ڕاستڕەوی توندڕەوی کرد و وتارەکەی جێگری سەرۆکی ئەمریکا جەی دی ڤانس لە کۆنفرانسی ئاسایشی میونشن ڕایگەیاند کە گەورەترین مەترسی بۆ سەر ئەوروپا لە چین و ڕووسیاوە نایەت. بۆیە ڕەنگە چین دەرفەتێکی ستراتیژی هەبێت بۆ ئیستغلالکردنی بۆشایی پەیوەندییەکانی ترانزاتلانتیک و نزیکبوونەوەی لەگەڵ ئەوروپا لە هەوڵێکدا بۆ پووچەڵکردنەوەی سیاسەتەکانی خۆگرتنی ئەمریکا و قەرەبووکردنەوەی زیانەکانی بازرگانی لە پەیوەندییەکانی لەگەڵ واشنتۆن، هەروەها فراوانکردنی کەلێنی نێوان واشنتۆن و برۆکسل.
“فاکتەری ڕوسیا لە ڕوانگەی سیاسەتی پەکین بەرامبەر ئەوروپا”
بۆ تێگەیشتن لە توانای نزیکبوونەوەی چین و ئەوروپا، سەرەتا دەبێت تیشک بخاتە سەر دیاریکەرێکی سەرەکی ئەم پەیوەندییانە: هاوبەشی “بێسنوور”ی چین لەگەڵ ڕووسیا لە چوارچێوەی گۆڕانکارییەکان لە نەزمی جیهانیدا. ئەوە ڕوون بووەتەوە کە ئیدارەی ترامپ بە نیازە ستراتیژێکی هاوشێوەی سیاسەتی نیکسۆن/کیسینجەری ساڵانی حەفتاکان بگرێتەبەر، کە سەرکەوتوو بوو لە نزیککردنەوەی چین لە ئەمریکا لەسەر حیسابی یەکێتی سۆڤیەت. ئەمجارە ئیدارەی ئۆکرانیا هەوڵدەدات پێچەوانەکەی ئەنجام بدات بە وەرگرتنی ڕێککەوتنی ئاشتی لە ئۆکرانیا کە مۆسکۆ لە واشنتۆن نزیک بکاتەوە و زیاتر لە خولگەی چین دوور بخاتەوە.
بەڵام ئەم سیاسەتە پڕە لە تەحەددای قووڵ، دیارترینیان دابەزینی ئاستی متمانە لە نێوان ڕۆژئاوا و ڕووسیا لە دوای دەستپێکردنی پێکدادانەکانی سەربازی لە ئۆکرانیا لە ساڵی ٢٠١٤، هەروەها دوژمنایەتی دیپلۆماسی و درز و گەمارۆ ئابوورییەکان کە لە دوای لەشکرکێشییەکەی ٢٠٢٢ەوە بەسەر ڕووسیادا سەپێندراون، بە پێچەوانەوە، پەکین و مۆسکۆ دیدگایەکی ستراتیژییان هەیە کە لەسەر بنەمای بەرەنگاربوونەوەی هەژموونی ڕۆژئاوا و پاڵنانی نەزمی فرە جەمسەری جیهانییە. چین حەزی کردووە پاڵپشتی دیپلۆماسی و بازرگانی پێشکەش بە ڕووسیا بکات (ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە ساڵی ٢٠٢٣دا گەیشتە ٢٤٠ ملیار دۆلار) بە کڕینی نەوت و غازی ڕووسیا، بەشداری دەکات لە بەهێزکردنی توانای ئابووری ڕووسیا بۆ بەرگەگرتنی کاریگەرییەکانی سزاکان، ئەمە جگە لە هەناردەکردنی کەرەستەی دەستی دوو کە ڕۆڵێکی سەرەکیی هەبووە لە پاراستنی توانای ڕووسیا بۆ پاراستنی باڵادەستی خۆی لە مەیدانی شەڕدا. یەکێک لەو هۆکارە گرنگانەی کە دەتوانێت نزیکبوونەوەی ئەمریکا و ڕووسیا لە ڕوانگەی ئابوورییەوە قورس بکات، بێتوانایی ئیدارەی ترامپە لە دابینکردنی بەدیلەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان و تەکنەلۆژی بۆ ڕووسیا بۆ چین ئەمە بە تایبەتی ڕاستە بە لەبەرچاوگرتنی سیاسەتەکانی وزەی ترامپ کە ڕاستەوخۆ لەگەڵ مۆسکۆ وەک دابینکەرێکی وزە ڕکابەری دەکات، هەروەها ڕێککەوتنی نێوان مۆسکۆ و پەکین لەسەر پێویستی تێکدانی دۆلار وەک ئامرازێکی هەژموونی ئابووری.
وەزیری دەرەوەی ڕووسیا سێرجی لاڤرۆڤ ئاماژەی داوە بەوەی کە ئەگەری جێبەجێکردنی پلانەکانی ئەمریکای ڕەتکردەوە، وادیارە لە هەوڵێکدا بوو بۆ دڵنیاکردنەوەی چینییەکان و وتی، “هەرگیز پەیوەندییەکی وا باش و درێژخایەنمان لەگەڵ چین نەبووە، بەو پشتیوانییە لەلایەن گەلانی هەردوو وڵاتەوە [وەک ئێستا]. ئەمریکییەکان دەزانن کە ئێمە خیانەت لەو بەڵێنانە ناکەین کە لەگەڵ چین پەرەی پێدەدەین. “بەڵام سەرکەوتنی کیسینجەر لە نزیککردنەوەی پەکین لە واشنتۆن لە ساڵی ١٩٧٢دا بە پلەی یەکەم لەسەر دوژمنایەتیی یەکتری نێوان پەکین و مۆسکۆ بوو کە گەیشتبووە ئاستی شەڕی سنووری و بۆشایی قووڵی ئایدیۆلۆژی و دەروونی نێوان ئەو دوو ڕژێمە. جگە لەوەش، سیاسەتی ئیدارەی نیکسۆن بەرامبەر بە چین لەسەر بنەمای ستراتیژێکی درێژخایەن بوو بۆ گۆڕینی هاوسەنگی هێزی جیهانی بە قازانجی واشنتۆن و سەرکەوتن لە جەنگی سارددا، کە لەسەر بنەمای سەرکردایەتی ئەمریکا لە بلۆکی ڕۆژئاوایییدا ئەمە بە پێچەوانەی دوژمنایەتی ئیدارەی ترامپ بەرامبەر بە هاوپەیمانەکانی و ناتۆ کە پشت بە مامەڵەگەرایی دەبەستێت کە دوور لە ڕەهەندە ئایدیۆلۆژییەکان.
بۆیە یەکێک لە ئامانجە سەرەکییەکانی هەوڵدان بۆ کۆتایی هێنان بە شەڕ لە ئۆکرانیا و نزیککردنەوەی ڕووسیا و کەمکردنەوەی هەژموونی چین بەسەر زەوییە دەگمەنەکاندا (لە ڕێگەی ڕێکەوتنی کانزاکان لەگەڵ ئۆکرانیا) ڕەنگە لەسەر بنەمای چەمکێکی بنچینەیی کەموکوڕی بێت و ڕەنگە دەرفەت بۆ چین لە چوارچێوەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ڕووسیادا دروست بکات. یەکێک لە گرنگترین ئەو دەرفەتانە کۆتاییهێنانە بەو شەڕەی کە ڕوسیای لاواز کردووە و گومانی ئەوروپیەکانی لەمەڕ نیازی چین زیاد کردووە، بەمەش هەنگاوەکانی جیهان بەرەو فرە جەمسەری خێراتر دەبێت.
ئەمەش بەو مانایە نییە کە پەیوەندییەکانی چین و ڕووسیا دوور بێت لە گومان و کەمبوونەوەی متمانە. هەردوولا دیدێکی هاوبەشیان نییە سەبارەت بە سروشتی نەزمی جیهانی داهاتوو: ڕووسیا هەوڵدەدات بەتەواوی جێگەی سیستەمی ئێستا بگرێتەوە، لەکاتێکدا چین مەیلی هەیە بۆ چاکسازی و فرەیی و کراوەتر و یەکگرتووتر لەگەڵ بەرژەوەندی و دیدگای ئایدیۆلۆژیی خۆی. هەروەها پەکین دڵنیا نییە لە پتەوکردنی پەیوەندییە سەربازییەکانی ڕووسیا لەگەڵ وڵاتانی ئاسیا کە چین کێشەی سنووری لەگەڵدا هەیە، دیارترینیان هیندستان و ڤێتنامن و گومانی هەیە لە هاوپەیمانی سەربازیی ڕووسیا لەگەڵ کۆریای باکور. لە بەرامبەردا ڕووسیا هەست بە بێدەسەڵاتی دەکات لە بەرامبەر پتەوکردنی پەیوەندییەکانی چین لەگەڵ کۆمارەکانی پێشووی سۆڤیەت بەتایبەتی لە ئاسیای ناوەڕاست لە ڕێگەی دەستپێشخەری پشتێن و ڕێگا و ڕێکخراوی هاوکاریی شەنگەهای ئەمە جگە لە سروشتی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان کە وردە وردە دەگۆڕدرێن بۆ پەیوەندییەکی وابەستە و ژێردەستەیی لە ئەنجامی فراوانبوونی کەلێنی دەسەڵاتی گشتی نێوان هەردوولا.
“ڕوانگەی ئەوروپا بۆ نیازی چین چۆنە”
جێگای سەرنج بوو کە وەزیری دەرەوەی چین وانگ یی لە میانی کۆنفرانسی ئەمساڵی ئاسایشی میونشن جەختی لەوە کردەوە کە ئەوروپا دەبێت ڕۆڵێکی بەرچاو بگێڕێت لە هەر ڕێککەوتنێکی ئاشتی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیا. لو شای، نوێنەری چین لە ئەوروپا، مامەڵەی ئیدارەی ترەمپ لەگەڵ ئەوروپا بە “ترسناک” وەسف کرد و جەختی لەسەر پێویستی بەشداریکردنی ئەوروپا لە هەر دانوستانێکدا کردەوە. لەم هەڵوێستانەدا ڕوون بوو کە پەکین لە ڕێگەی هاوبەشکردنی هەستی پڕ لە کێشەی وڵاتەکانی بەرامبەر بە واشنتۆن هەوڵی نزیکبوونەوەی لە یەکێتی ئەوروپا دەدات. جگە لەوەش، پەکین هەوڵیدا کاریگەرییەکی هاوبەش لەگەڵ ئەوروپا دروست بکات سەبارەت بە بێکاریگەری ڕێبازی ترامپ بۆ پاراستنی ئاشتی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیا لە درێژخایەندا. باڵیۆزی چین لە ئیسرائیل ڕایگەیاند، ترامپ “پێی وایە دەتوانێت ڕێککەوتنێک لە شەڕی ڕووسیا و ئۆکرانیا بکات بە بەستنەوەی تێڕوانینی ڕووسیا بۆ سەروەری بە سەرچاوە کانزاکانی ئۆکرانیا. ئیرادەی سیاسی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکە وەک پرسێکی ‘بازرگانی’ سەیر دەکرێت، پێموایە ئەمە ڕەنگە یارمەتیدەر بێت، بەڵام لەوانەیە ببێتە هۆی ململانێی زیاتر لە داهاتوودا”.
ئەمەش ڕەنگدانەوەی ئەو باوەڕەیە کە بەرپرسانی چین دەیانەوێت کاریگەرییەکانی سیاسەتی “ئەمریکا یەکەم” لەسەر پەیوەندییەکانی ناوچەی ئەتلانتیک تاقیبکەنەوە و بە ئەگەرێکی زۆرەوە ئەمە بەکاربهێنن بە هاندانی برۆکسل بۆ بەرپەرچدانەوەی واشنتۆن لەڕێگەی پەیوەندییە نزیکەکانی لەگەڵ پەکین. ئەمەش شتێکی نوێ نییە، چونکە چین لە یەکەم خولی سەرۆکایەتی ترەامپدا هەمان سیاسەتی گرتەبەر بۆ پەرەپێدانی هەنگاوی هاوبەشی فرەلایەنە لەگەڵ ئەوروپا. لەبەرامبەردا ئۆرسولا ڤۆن دێر لاین سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەوروپا تۆنێکی پراگماتیکتری بەرامبەر چین گرتەبەر و ئەگەری ئەنجامدانی “ڕێککەوتنی” نوێ لەگەڵ پەکین دەربڕی، هاوکات دووپاتیکردەوە کە هەردوولا دەتوانن “پەیوەندییەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان فراوان بکەن”.
بەڵام نزیکبوونەوەیەکی قووڵ و ستراتیژی هێشتا بە زەحمەت دەمێنێتەوە، بەبێ گوێدانە قووڵایی قەیرانی ئەوروپا لەگەڵ واشنتۆن. ململانێ بازرگانییەکانی نێوان چین و ئەوروپا بەم زووانە کۆتایی نایەت، بەڵام هێشتا لە قۆناغی سەرەتاییدایە. بۆ نموونە، کورتهێنانی بازرگانی ئەوروپا لەگەڵ چین لە ساڵی ٢٠٢٣دا گەیشتە نزیکەی ٣١٦ ملیار دۆلار، لە ساڵی ٢٠٢٤دا بۆ ٣٣٠ ملیار دۆلار زیادیکرد، سەرەڕای سەردان و کۆبوونەوەی یەک لە دوای یەک لە نێوان بەرپرسانی هەردوولا، نیگەرانییەکانی ئەوروپا سەبارەت بە “توانای زیادە”ی پیشەسازی، پاڵپشتی حکومەت بۆ کۆمپانیا چینییەکان، بەربەستەکانی پەکین لەبەردەم دەستڕاگەیشتن بە کۆمپانیا ئەوروپییەکان بۆ بازاڕی چین، و زیادبوونی وابەستەیی ئەوروپا بە بنکەی پیشەسازیی چینی گۆڕانی کەشوهەوا دوکتۆرینی ئەوروپی “مەترسی ڕزگارکردن” لە درێژخایەندا لە قاڵب دەدات. پێناچێت چین ئەو ئامرازانەی هەبێت بۆ گۆڕینی کاریگەرانەی سیاسەتەکانی ئەوروپا، بە لەبەرچاوگرتنی چاوەڕوانی نەبوونی چاوەڕوانی ئەوەی کە بەم زووانە سیاسەتە پیشەسازییەکانی بگۆڕێت، ئەمەش وەک فاکتەری سەرەکی بۆ بەرەوپێشبردنی گەشەکردن و دەرچوون لە قەیرانی ئابووریی ئێستای دەزانێت. لە لایەکی دیکەوە شەڕی بازرگانی لەگەڵ ئەمریکا وا دەکات بازاڕی ئەوروپا و وڵاتانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا ببنە دیارترین بژاردە بۆ کۆمپانیا چینییەکان بۆ هەناردەکردنی کاڵاکانیان. جگە لەوەش هەڵوێستی دوژمنکارانە بەرامبەر بە پشتیوانی چین لە ڕووسیا لە شەڕەکەدا بەردەوامە لە زاڵبوون بەسەر بیرکردنەوەی ستراتیژی ئەوروپادا و پێشبینی ناکرێ بەم زووانە ئەمە کۆتایی پێبێت.
بۆیە ئەگەر هەلومەرجێک هەبێت بۆ ئەوەی ئەوروپا هاوسەنگی دروست بکات، ئەگەر ئەمە ڕووبدات، بە ناچاری سروشتێکی پراگماتیک و مامەڵەیی وەردەگرێت و نابێتە هۆی سەرهەڵدانی هاوبەشی ستراتیژی ئەوروپی لەگەڵ چین کە لە درێژخایەندا زیان بە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا بگەیەنێت.
“کۆبەند”
یەکێک لە گرنگترین دەرەنجامەکان ئەوەیە کە داینامیکی ناو سێگۆشەی چین-ئەوروپا-ئەمریکا لە سەردەمی ئیدارەی ترامپدا هێشتا لە قۆناغی سەرەتایی پێکهاتنیدایە. چین لە قۆناغی سەرەتایی تاقیکردنەوەی قووڵایی دابەشبوونەکانی هاوپەیمانی ئەتلانتیکدایە، لە کاتێکدا ئەوروپا هێشتا هەوڵدەدات ئیدارەی ترامپ ڕازی بکات بۆ هەماهەنگی، بەتایبەتی سەبارەت بە ڕووسیا و چین، لەکاتێکدا واشنتۆن سوورە لەسەر هەوڵەکانی بۆ سەپاندنی دیدگای ترامپ بەسەر هاوپەیمانەکانیدا.
هاوتەریب لەگەڵ ئەوەشدا سیاسەتەکانی واشنتۆن و پەکین لە هەوڵەکانیاندا بۆ گۆڕینی هاوسەنگی هێزی جیهانی نزیکەی یەکسانن. ئیدارەی ترامپ پێی وایە دەتوانێت ڕووسیا بەرەو خۆی ڕابکێشێت و لە چین دووری بخاتەوە، هاوکات پەکین هەوڵدەدات هەمان کار لە چوارچێوەی پەیوەندییەکانی ئەوروپا لەگەڵ ئەمریکادا بکات. هەرچەندە بەدووری نازانرێت هیچ کام لەم دوو لایەنە سەرکەوتوو بن لە ڕازیکردنی هەردوو ڕووسیا و ئەوروپا بۆ گرتنەبەری گۆڕانکارییەکی ستراتیژی، بەڵام ئەم هەوڵانە لە درێژخایەندا ئاماژەکانی سەرەتایی نەزمی جیهانی نوێی سەرهەڵدەدات دیاری دەکەن. بەڵام لە کورتخایەندا، چین بەردەوام دەبێت لە هەوڵدان بۆ ئەوەی خۆی وەک بەدیلێکی متمانەپێکراوتر و عەقڵانی و پابەندتر بۆ فرەلایەنی و بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا لە ئەمریکا پیشان بدات، نەک تەنها بۆ ئەوروپا، بەڵکو بۆ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە گشتی.
سەرچاوەکان؛
- مركز الامارات للسياسات، “رهانات جديدة على رقعة الشطرنج العالمية: هل تُمثِّل سياسات ترمب العدائية تجاه أوروبا فرصةً استراتيجيةً للصين؟”، 20 مارس 2025. https://shorturl.at/oPG8e
- Anthony Zurcher, “US-Ukraine agreement shows a deal is never dead with Trump”, 12 March 2025. https://shorturl.at/Trpao
- The White House, “Vice President JD Vance Delivers Remarks at the Munich Security Conference”, Feb 14, 2025. https://shorturl.at/A2VHF
- Reuters, “China-Russia 2023 trade value hits record high of $240 bln – Chinese customs”, January 12, 2024. https://shorturl.at/EVvKV
- Yihan Ma, “Trade balance of the European Union with China 2014-2024”, Mar 6, 2025. https://shorturl.at/gwQdX
- Andreea BRINZA and Others, “EU-China relations: De-risking or de-coupling – the future of the EU strategy towards China”, Policy Department, Directorate-General for External Policies, European Union, 2024.
