• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم ئەدەب و هونەر

چەمکی مرۆڤ لای هەریەک لە دۆستۆیڤسکی و نیچە

یەکەی وەرگێڕان لەلایەن یەکەی وەرگێڕان
ئازار 16, 2025
لە بەشی ئەدەب و هونەر
0 0
A A
چەمکی مرۆڤ لای هەریەک لە دۆستۆیڤسکی و نیچە
0
هاوبەشکردنەکان
115
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“دۆستۆیڤسکی و مرۆڤ”

کارەکانی بە گوزارشتکردن و دەرخستنی ناخی مرۆڤ ناسراوە، ئەمەش ئاماژەیەکە بۆ هەستی بەرزی مرۆڤایەتی دۆستۆیڤسکی. تۆمەتبارکردنی “سۆنیا” بە دزینی سەد ڕوبڵێ سەر مێزەکە لەلایەن “یوجین”، قیژەی “کاترینا ئیڤانۆڤا” و خۆ دادانەوەی بەسەر کچەکەیدا و لە ئامێزگرتنی و وتەکانی، وشک هەڵاتنی سۆنیا وەکوو شێتێک! ئەم دیمەنانە زۆرجار منیان ڕاگرتووە.  لە پڕ ڕوخساری سوور هەڵگەڕا و قریشکاندی. ڕووخساری لەنێو دەستەکانیدا شاردەوە. کە بەرەو کاترینا ئیڤانۆڤنا دەڕۆشت بەشێوەی پچڕ پچڕ دەیقیژاند و دای لە پڕمەی گریان. دەیگوڕاند و دەیوت: “نا، من نیم! من نەمبردووە” کاتریناش وەکوو ئەوەی منداڵێک ژیر بکاتەوە سنگی دەکات بە داڵدەیەک و بە توندی لە ئامێزی دەگرێت و هێوری دەکاتەوە: “سۆنیا! سۆنیا گیان! بڕوا بەمە ناکەم! تۆ دزی دەکەیت؟ دەبێت ئەوان زۆر گەمژە بن کە بڕوا بەم قۆڕیاتە دەکەن؟ دەبینی، دەبینی من بڕوا ناکەم؟ ئای خودایە!”

دۆستۆیڤسکی لێرەدا بە ڕوونی و بێ پەردە سەوڵی خۆی لەنێو ناخی مرۆڤەکاندا لێدەدات. سەر ڕاستانە گوزارشتەکانی لە قووڵایی ناخی مرۆڤەوە سەر دەردێنن و لە ئەدەبێکی باڵا کۆتایی پێ دێت. وا لە خوێنەر دەکات بە خۆی سەرسام بێت و وێنای کەسایەتییەکان بکات و تا قوڵایی ناخیان لەگەڵیاندا بڕوات، بەشێوەیەکی جوان دیمەنەکان و پۆشاک و هەستەکان لە خەیاڵی خۆیاندا داتاشن. ڕۆمانەکانی پڕن لە وێنەی مرۆڤ کە شایەن بە نووسینن. زیادەڕۆی ناکەم گەر بڵێم هەر وشەیەک کە نووسیوێتی ڕەنگدانەوەی ناخی مرۆڤە و هەر ئەمەشە وایکردووە بەرهەمەکانی لە لوتکەدا بن. خوێنەر پێش خوێندنەوەی هەر ڕۆمانێکی، دەبێت خۆی بۆ ئامادەبکات و خۆی کۆ بکاتەوە، تەنیا بە یەک پەڕە و دوو پەڕە لە بابەتەکانی تێناگات و پێویستە بچێتە دونیای نووسەر، خودان هەموو ئامرازەکانی نووسەر بێت و ئەندێشەیەکی دەوڵەمەند و قوڵ و فراوانی هەبێت. ئەوەی لە ئەدەبی ڕووسیدا ڕوویدا، تەنیا لە توانای دۆستۆیڤسکیدا بوو. کارێکی دژوارە دەروون و ویژدانی مرۆڤی مۆدێرن بجووڵێنیت.

دەتوانێت هەستەکانی خوێنەر بەخەبەر بهێنێت و خۆشەویستی پاڵەوانەکانی ڕۆمانەکانی لای خوێنەر دروست بکات، بە تینەوە وەدووی کارەکتەرەکان بکەوێت و ئومێدی کۆتاییەکی جوانیان بۆ بخوازێت. لە هەندێک دیمەنیشدا ترسی لەدەستدانی کارەکتەرەکان لای خوێنەر دروست دەکات. کاتێک کارەکتەرەکان نەخۆش دەکەون، خوێنەر ئازار دەچێژێت و ئومێدی زوو چاکبوونەوەیان بۆ دەخوازێت. وامان لێدەکات خەم بۆ خەمەکانیان بخۆین، لەگەڵ کێشەو تەنانەت چیرۆکی خۆشەویستیشیان هاودڵ بین. کاتێک ئەوان لە ترۆپکی خۆشەویستیدان، تۆ بەختەوەر دەبیت. لەکاتی ناکۆکی و بە گژ داچوونەوەکاندا خەم بەرۆکت دەگرێت. کاتێکیش یەکێک لە پاڵەوانەکان کۆتاییەکەیان مردنە، دڵتەنگ دەبیت و دەگەڕێیتەوە سەر ئەو دیمەنانەی کە تیایدا زیندوو بووە و بە دڵێکی پڕەوە دیسانەوە دەیانخوێنیتەوە. کاتێکیش لە خوێندنەوەی ڕۆمانەکە دەبیتەوە، بیری تاک بە تاکی کارەکتەرەکان دەکەیت.  لە “تاوان و سزا”دا خوێنەر خۆشەویستی بۆ ڕاسکۆلینکۆف دروست دەبێت و دژوارە بۆیان ڕێگە بدەن ڕەوانەی کەشی سارد و سەختی سیبیریا بکرێت. بەزەییان بە “پۆلیخیریا ئەلکساندرۆڤنا” دێتەوە. دڵخۆشیش بوون کاتێک “ڕازومیخین” لەگەڵ “ئاڤدۆتیا ڕۆمانۆڤنا” هاوسەرگیری کرد.  بەلای شەیدایانی ئەدەب و دەرئەنجامە فەلسەفی و ئەدەبییەکان، هێشتا دووبارە بوونەوەی ناوی دۆستۆیڤسکی و نیچە، بابەتێکی جەوهەرییە. هۆکارەکەشی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە هەردووکیان بە مەترسیدارترین زاناکانی ئەخڵاقی و کولتووری سەدەی نۆزدە و سەرەتای سەدەی بیستەم دادەنرێن. ئەو دەم کاتی گەشەپێدانی زانستی مرۆڤایەتی و هونەری بوو، بەڵام بە هۆی دوو جەنگە جیهانییەکەوە بە سەرەتای داڕمانیش دادەنرێت، لەوانە: پاشەکشەکردنی هونەری کلاسیکی باو و دەرکەوتنی جووڵە ئەدەبی و هونەرییەکان.

بەرهەمەکانی هەر یەک لە نیچە و دۆستۆیڤسکی بە شێوەیەکی بەرچاو لەیەک دەچن و پرسیاری بنەڕەتی لەبارەی بوونی مرۆڤ دەخەنە ڕوو. هەردووکیان (بەتایبەت دۆستۆیڤسکی) خوێنەر بە پرسیاری بوون و گومان گەمارۆ دەدەن و دواتر بەبێ وەڵام لە سەرلێشێواویدا بەجێی دەهێڵن، لەگەڵ ئەمانەشدا، نیچە لە دۆستۆیڤسکی ڕوونترە.  هەردووکیان دەرخەری ئەقڵی ئەو خەڵکانەن لە جیهانی خوارەوەن و لە کۆمەڵگە دابڕاون، یان بە هۆی ئەو دۆخەی بینیوویانە ناتوانن ئاشتەوایی ڕابگەیەنن. هەردووکیان تەقەڵای ئەوە دەدەن هەقیقەتێک بخولقێنن، جیا لەو هەقیقەتەی پێشتر لە ئەقڵەکانماندا چێنراوە. لەوەیە دۆستۆیڤسکی بەشێوەیەکی ڕوون پڕۆژەکەی خۆی بەنەفرەت نەکردبێـت، بەڵام نیچە زۆر بە ڕوونی دەڵێت زەردەشت بۆ جەرگەی بەهاکان گەڕاوەتەوە.  نیچە، لە یەکێک لە کتێبەکانی بە ناوی “ئاوابوونی بتەکان” ئاماژەی بە دۆستۆیڤسکی کردووە. وێڕای ئەوەی نیچە لەگەڵ هەموو ڕایەکی دۆستۆیڤسکی نەبووە، بەڵام بە تاکە دەروونشیکاری دادەنێت کە شتێکی لێوە فێر بووبێت، ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ شێوازی گوزارشتکردنی ناخی مرڤەکان لەلایەن دۆستۆیڤسکییەوە.  لە سەدەی نۆزدەیەم و لە فەڕەنسا، نیهیلیزمەکان پەیدابوون کە بانگەشەیان بۆ بێ باوەڕی دەکرد. لەم وەختەدا نیچە بە نووسینی کتێبی “هکذا تکلم زردشت” و “العلم المرح” پڕۆژەی “مەرگی خودا”ی ڕاگەیاند. زۆرێک لە خوێنەرە ڕووکەشییەکانی نیچە پێیان وایە داتایەکی ئاهەنگگیڕان بووە، بەڵام خوێنەرانی دیکە لەسەر ئەم ڕایە نین و هاوڕا نین و پێیانوایە بانگەشەیەکی تراژیدییە و ئاماژەیە بە ئاوەژووبوونی ئەوروپا و کۆتایهاتنی شارشتانییەتی ڕۆژاوا. نیچە پێیوایە کۆمەڵگە دەتوانێت واز لە ئایین بهێنێت و بەهایەکی نوێ دروست بکات، مرۆڤ بەرزببێتەوە بۆ شوێنی خودا.

نیچە لە کتێبەکەی زەردەشتیدا باس لە زەردەشت دەکات کە بۆ پەیداکردنی شوێنکەوتوو خەڵوەتی خۆی لە چیا بەجێدەهێڵێت. کە بە دارستانەکەدا دەڕوات چاوی دەکەوێت بە پیاوێکی پیر و پێی دەڵێت: “من مرۆڤم خۆشدەوێت.” پیاوە پیرەکەش بۆ گەڕان بەدوای “خودا” مرۆڤی جێهێشتووە و بەرەو خەڵوەت دەڕوات،  پیرە مێردەکە دەڵێت: “مرۆڤ ناکامە و خۆشویستنی بە هیلاکداچوونم دەبات. من مرۆڤم خۆشناوێت و ئێستا خودام خۆشدەوێت.” دواتر دەڕوات تا ئامۆژگاری زەردەشت بکات و بڵێت: مرۆڤ بە کەڵکی هیچ شتێک نایەت. هەموو گوێیەک گوێ لە نیچە ناگرێت و بۆ ئەو گوێیانە دەمێکی باش نییە. خۆی دەبینێتەوە لە نێو مێگەلێک کە هیچی زیاتر نییە. مرۆڤی باڵا: لەسەروو ئەوانەیە و هەوای پیسـی ئەو مێگەلە هەڵنامژێت. مرۆڤی باڵا لەسەرو مرۆڤی ئاسایی یان پێوەرەکانی مرۆڤی ئاساییەوەیە. لەسەرو هەموو بەڵایەکەوەیە و دەبێت باوەش بۆ هەموو ئازار و چەڵەمەیەک بکاتەوە کە ژیان بۆی دەنێرێت. ئەو جووڵە بێ بڕواییەی لە ڕووسیا دەرکەوت، دۆستۆیڤسکی بە زەنگێکی مەترسیداری لە قەڵەم دەدا. دۆستۆیڤسکی لە تاوان و سزا، تیشکی خستووەتە سەر لایەنی دەروونی و ئەخلاقی راسکۆلینکۆف.  دۆستۆیڤسکی ویستی کەسایەتییەک دروست بکات کە هەموو پاڵنەرە فەلسەفی و زانستی و ئەخلاقییەکانی تێدایە بۆ ئەنجامدانی تاوانێک. کتێبەکە ئەوەندەی لەسەر قوڵی دەروونی ڕاسکۆلینکۆف و لێکەوتەکانی تاوانێک چڕ بووەتەوە، ئەوەندە لەسەر خودی تاوانەکە چڕ نەبووەتەوە.

ڕاسکۆلینکۆف شانازی بە خۆی دەکات کە لە کۆمەڵگە دابڕاوە. خۆی بە مرۆڤێکی باڵا دەبینێت. لەڕاستیدا خۆی لەسەرو ئەو مرۆڤانەوە دەبینێت  کە یاسا ئەخلاقییەکان جڵەوی کردوون. دواتریش ناتوانێت لەگەڵ ئەو کەسانەدا بژی کە ناتوانن سنوور تێپەڕێنن (بەشێوەیەکی گشـتی خەڵکانێک کە بیرۆکەی نوێ دابهێنن و ڕابەرایەتی خەڵکی بکەن بەکەمی لەدایک دەبن) ڕاسکۆلینکۆفیش خۆی بە یەکێک لەم مرۆڤانە دەبینێت. لە ژێر  سێبەری دونیایی و بەشێوەیەک لە شێوەکان دەرخستنی ڕەگەزی مرۆڤ، ڕاسکۆلینکۆف سزای دزی و کوشتنەکە تێدەپەڕێنێت. لەگەڵ ئەمانەشدا شتەکان بەوشێوەیە نەڕۆشت کە پیلانی بۆ دانابوو. دوای تاوانە داڕێژراوەکە، ڕاسکۆلینکۆف خۆی لە نێوان پارانۆیا و بێزکردنەوە لە تاوانەکەی دەبینێتەوە. بە ماوەی وڕێنەکردن و جەنگی دەروونی لە نێوان هەستکردن بە تاوان و ترس تێدەپەڕێت. خەونی ترسناک و بێزارکەر دەبینێت. ڕاسکۆلینکۆف لەپاڵ تاوانی کوشتنەکە، بەشێک لە خودی خۆشی کوشت. چیتر نەیتوانی بەپێی چاوەڕوانییەکانی مرۆڤی باڵا بژی. وەکوو ئەوەی نیچە باسیدەکات، نەیتوانی بگاتە ئاستی مرۆڤی باڵا. نەیتوانی ببێتە شتێک لەسەروی ئەو مرۆڤەی لە نێو عەوامدا دەژی.

بەلای دۆستۆیڤسکییەوە خودا باڵاترینە و هیچ مرۆڤێک ناتوانێت جێگەی بگرێتەوە. گەر خودا بوونی نەبێت هەموو شتێک ڕێگەپێدراوە و ژیانکردن بەبێ ئومێد مانای وەستانە لە ژیان. یان وەکوو ئەوەی ڤۆڵتێر دەڵێت: “گەر خودا بوونی نەبێت، پێویستە دانەیەک بخوڵقێنین.”  هەریەک لە نیچە و دۆستۆیڤسکی لە بوونێکی ترسناک و بە گومان ئاگادارن، لەگەڵ ئەمانەشدا نیچە نایەوێت لە وەهمدا بژی و ناشیەوێــت بە هەڵە لە بوون تێبگات. لەلایەکی دیکەشەوە دۆستۆیڤسکی بە هەمان دیدگا تراژیدییەکەی بۆ ژیان، نایەوێت تەنیا لەسەر بوونیادی ڕاستییەکانی سەر زەمین بژی. ئەو کاتەی کە لە زیندانی سیبیریا بوو و جەستەیەکی ماندوو نەخۆشی هەبوو و بە سەختی بەسەری دەبرد، ئەمانە وایانکرد لایەنی بڕواداری دۆستۆیڤسکی پتەو تر بێـت و ژیانی سەر زەمینیشـی مانایەکی هەبێت. بڕواداری دۆستۆیڤسکی ئەوەندە پتەو بوو، گەر عیساش بوونی نەبێت ئەو هەر لە ڕیزی عیسا دەمێنێتەوە. ئەم بڕوادارییەشی لە کتێبی “برایانی کارامازۆف” دا و لە دیمەنی گفتوگۆی نێوان ئالیۆشا و براکەیدا دەرکەوت.

سه‌رچاوه‌؛

https://elmahatta.com

https://www.aljazeera.net/blogs

وەرگێڕانی: مەدینە ئەحمەد

پۆستی پێشوو

مافی چارەی خۆنووسینی كورد لە دیدی كۆمۆنیستانەی حیزبی شیوعی ئێراقدا

پۆستی داهاتوو

قۆناغی گواستنەوەیی هۆڵیوودی سوور

یەکەی وەرگێڕان

یەکەی وەرگێڕان

پەیوەندیداری بابەتەکان

هێرمینۆتیک؛ ڕامانێک لە تیۆریی ڕاڤەکردن
ئەدەب و هونەر

هێرمینۆتیک؛ ڕامانێک لە تیۆریی ڕاڤەکردن

ئه‌یلول 14, 2025
95
ڕۆمانی شیرین و فەرهاد نوسخەی ململانێ
ئەدەب و هونەر

ڕۆمانی شیرین و فەرهاد نوسخەی ململانێ

ئه‌یلول 14, 2025
69
كۆمه‌ڵناسی هونەر
ئەدەب و هونەر

كۆمه‌ڵناسی هونەر

ئه‌یلول 1, 2025
43

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئازار 2025
د س W پ ه ش ی
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  
« شوبات   نیسان »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە