• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی ئینسکلۆپـیدیا بەڵگەنامە و ڕوداو

چەردەیەك لە مێژووی سوریا

کازم جەباری لەلایەن کازم جەباری
كانونی دووه‌م 8, 2025
لە بەشی بەڵگەنامە و ڕوداو
0 0
A A
چەردەیەك لە مێژووی سوریا
0
هاوبەشکردنەکان
59
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“پێشەكی”

سوریا یەكێكە لە وڵاتانی كیشوەری ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، هەر لە دێرزەمانەوە بایەخێكی مێژوویی و شارستانی دیاری هەبووە، خاوەن پێگەی شارستانیەتێكی دێرینە و بەهۆی پێگە گرنگەكەیەوە زۆرترین جار رووبەرووی جەنگ و داگیركاری بووەتەوە. لە مێژوودا چەندین نەتەوە لە هەژموونیان بەسەر خاكی سوریای ئێستادا هەبووە و فەرمانرەواییان كرووە گرنگترینیان: (سۆمەریەكان، ئاشورییەكان، حیسیەكان(حیتیەكان)، ئامورییەكان، كەنعانییەكان(فینقییەكان)، ئارامییەكان، ڕۆمەكان، فارسەكان، موسڵمانەكان، بیزەنتینییەكان، مەمالیكەكان و ئەیوبییەكان…هتد). هەروەها لە مێژووی كۆندا سوریا بەشیك بووە لە (بیلادی شام)، مەبەست لە (شام)یش هەریەك لە وڵاتانی (سوریا، لوبنان، ئوردن، فەلەستین)ی ئێستا دەكات. خاوەن شارستانییەتی ئیبلا و یەكێك لە كۆنترین پایتەختەكانی جیهانە كە شاری (دیمەشق)ە. ماوەیەكیش شارەكە ناوەندێكی گرنگی دەسەڵاتی سیاسی و شارستانی و كەلتوری و ڕۆشنبیری و فەرمانڕەوایی ئەمەوییەكان بووە.   

“یەكەم؛ گەڕان بەدوای ناو و نازناوی سوریا”

 ناوی وڵات كۆماری سوریای عەرەبی، بە عەرەبی (سوریة)  و بە ئینگلیزی (Syria) و بە كوردی (سوریا)، پایتەختەكەی (دیمەشق)ە، سوریا وشەیەكە بۆ ئەو هاووڵاتیانە بەكاردەهێنرێت كە بە دانیشتووی سوریا ناودەبرێن(1) سەبارەت بە بەكارهێنانی ناوی سوریا و وشەكە بیروڕای جیاوازی لەسەرە، هەندێك ناوەكە دەبەنەوە بۆ سەردەمی سەلجوقییەكان، ناوی (سوریا) لە سەردەمی دەسەڵاتی (سەلجوقی)یەكانەوە لە پێش زایین بەكارهاتووە و سەرچاوە مێژوویەكان باس لەوە دەكەن یەكەمجار ئەو وشەیە لە زمانی ئیمپراتۆرییەتی بێزەنتینەكان(هەرقل)ەوە بیستراوە. چەند سەرچاویەكی ئەدەبی كۆنیش باس لەوە دەكەن كە وشەی سوریا لەلایەن مێژوونوسی یۆنانی (هیرۆدۆت) و شاعیری یۆنانی و خاوەنی (ئیلیادە و ئۆدیسە)، (هۆمیرۆس)ەوە ناوبراوە(2). لە كۆندا وڵاتی شام، كە مەبەست لێی (سوریا، لوبنان، ئوردن، فەلەستین) و میزۆپۆتامیا(ئێراق)، شانۆیەکی بەردەوامی شارستانییەتە کۆنەکان بوون، لەو ناوچانە بوون کە هەر لە دێرزەمانەوە ئاوەدان بووە و مرۆڤی تێدا نیشتەجێ بووە و شارستانیەتی تێدا بوونیادنراوە. ئەگەرچی لەو کاتەدا ناوی هەرێمەکان تۆمار نەكرابوو، چونکە هیچ سنوورێک نەبوو کە لەیەكیان جیا بکاتەوە. بەڵکو ئەم شوێنانە و ناوەکانیان بە دۆزینەوەی هەندێک نووسراو و تۆمار کە لەسەر بەردەکان کێشراون دەناسرێنەوە. سەربارەت بە ناوی سوریا بیروڕای جیاواز لای مێژوونووسان و توێژەران گەڵاڵە بووە. بووەی کە ناوی سوریا لە چییەوە هاتووە و بۆ ئەم ناوەی لێنراوە؟. لە یەكێك لە كۆنترین سەرچاوەكاندا ئەوە هاتووە، كە ناوی سوریا ئاماژیە بۆ ئیمپراتۆریەتی ئاشووری(ئاسور-ئاسیریا) کە لە وڵاتی هیلالی بەپیتدا نیشتەجێ بووە و ئەم ئیمپراتۆریەتە توانی شارستانیەتێکی پێشکەوتوو و ئاوەدان بنیات بنێت، کە کاریگەرییەکانی تا ئەمڕۆش دیارە. سەرچاوەكان جەخت لەوە دەكەنەوە پیتی شین بە پیتی (س) گۆڕدرا و ئەمەش ڕووداوێکی باو لە زمانی سامیدا کە لە نێو گەلانیدا باو بوو(3).

هەندێکیان سەرچاوەی ناوەکە دەگەڕاننەوە بۆ ئاشووریەكان (ئاشور-Assyria)، هەندێکیان بۆ سریانی، هەندێکیشیان پێیان وایە ناوی سوریا سەرچاوەکەی لە وشەی شامەوە هاتووە، كە لە زمانی سانسکریتیدا بە واتای (خۆر) دێت.  هەندێك سەرچاوەی تر ناوەكە دەگەڕاێننەوە بۆ ناوی شاری (صور) یاخود (سر).  سەرچاوەش هەیە پێی وایە ناوەكە لە وشەی (هوری، خوری)، كە ئاماژەیە بۆ خورییەكان،  پاشان پیتەکان لە زمانی بەكارهێناندا گۆڕانكاریان بەسەردا هاتووە و وشەی (خوری، هوری) بووە بە سوری. لەناو ڕۆمەکاندا ناوی (surus) بە واتای هەموو ئەو کەسانە دەهات کە بە زمانی سریانی قسەیان دەکرد. لەسەر بنەمای هەموو ئەمانە، بۆ یەکەمجار ناوی شام لەلایەن یۆنانییەكانەوە هاتووە و بە مانای سرووشتی دەوروبەری سوریایان وتووە، یاخود بە واتایەکی ئایینی لێكیانداوەتەوە، وەک ناوی خودایەک، یان سروشتی و ژینگەیی، یاخود سەربازی. پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە ئەو ناوانەی ناوی تایبەتی کەسییان هەڵگرتووە کە بە وڵاتان یان شارەکان دەدرێت، داهێنانێکی یۆنانی(سلوقیەكان)، وەک چۆن سلوقیەكان ناوی هەندێك لە شارەكانی سوریایان بە ناوی کەسەكانەوە بەستووەتەوە، وەک لاودیقیا/لازقیە، یان أفامیا، سلوقیا و هتد(4). هەندێكی تر لە سەرچاوەكان وشەی شام و سوریا دەبەستنەوە بە دەریای (سور)، وەك ئەوەی ناوی شام لە شارە دەریاییەكانی دەریای سورەوە هاتووە، ناوی شام هێما بووە بۆ شارە دەریاییە بەناوبانگەکانی کە دەریای سور. یۆنانیەکان خەڵکی دەوروبەرەكەیان دەناسی بەهۆی سەردانی و چالاكی بازرگانی وڵاتەکەیان لەگەڵ خەڵكی ئەو ناچانە، كە بە سوریا ناویان بردون. هەروەها وشەی (صار) لە زمانی فینیقیدا بە واتای بەرد یان دیوار دێت. ئەم ناوە لەسەر ئەو دراو(پارە) دێرینانە هەڵكۆڵراوە، کە لەم شارەدا دۆزراونەتەوە(5). هەندێكی تر لە مێژوونووسان بەرگێكی ئاینی بەسەردا دەكەن بەوەی ناوی سوریا بۆ (سامی كوڕی حەزرەتی نوح) دەگێڕنەوە، چونكە ناوی (سام) لە زمانی سریانی عیبریدا بە (شام) هاتووە(6).

“دووەم؛ سوریا لە مێژوودا”

زانایان وای بۆ دەچن کۆنترین پاشماوەی مرۆڤ کە لە سوریا دۆزرایەوە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ نزیکەی (٧٠٠) هەزار ساڵ پێش زایین. شوێنەوارناسان ئێسکەپەیکەر و ئێسکی مرۆڤی نیاندەرتاڵیان دۆزیوەتەوە کە لەم ماوەیەدا لەو ناوچەیەدا ژیاون. بۆ نموونە (ئیبلا)، شارێکە لە سوریا کە وا بیردەکرێتەوە کە لە دەوروبەری (٣٠٠٠پ. ز)، ژیان تێیدا بوونی هەبووە و یەکێکە لە کۆنترین شوێنە نیشتەجێبووەکان بووە کە مرۆڤی تێدا ژیاوە. هەروەها سوریا یەکێک بوو لە ناوەندە سەرەتاییەکانی کولتووری مرۆیی چاخی بەردینی نوێ (١٢ هەزار)ساڵ لەمەوبەر. پێشکەوتنی گرنگ لە بواری کشتوکاڵدا لەوێ سەری هەڵدا، وەک پەرەپێدان و چاندنی جۆرەکانی دانەوێڵە و ڕامکردنی ئاژەڵ و…هتد. ئەمە جگەلەوەی تا نزیکەی  (٣٠٠٠ ساڵ پێش زایین)، دەوڵەت شاری (ئیبلا) كە سوریای ئێستا دەكات، پایتەختی ئیمپراتۆریەتێکی گەورەی سامی بوو کە پەیوەندی بازرگانی لەگەڵ سۆمەر و ئەکاد و تەنانەت میسرییەكانیشدا هەبوو. بەڵام لەشکرکێشییەکانی گەلانی دەریایی ئەم شارستانییەتەیان لە هەزارەی دووەمی پێش زایین لەناوبرد(7).

لەگەڵ ئەوەشدا کەنعانییەکان لە هەزارەی سێیەمی پێش زایینەوە زاڵ بوون. بەسەر ناوچە کەناراوییەكان و ناوەڕاست و باشووری سوریا، پاشان لە دواتر لە هەزارەی دووەمی پێش زایین دەسەڵاتیان کەمبوونەوە. كەنعانییەكان لە ناوچە کەناراوەکاندا بە فینقییەکان ناسرابوون، یۆنانیەکان ئەم ناوەیان بۆ دانابوون(8). ماوەیەك سوریا لە ژێر دەسەڵاتی ئەسكەندەری مەكدۆنیدا بوو، دوای مردنی ئەسكەندەر سوریا بەر سلۆقسی یەكەم كەوت دواتر كەوتە دەست فارسەكان کاتێک ئیمپراتۆریەتی ڕۆمانی ڕووخا، سوریا بوو بە بەشێک لە ئیمپراتۆریەتی ڕۆژهەڵات یان بیزەنتینییەكان(9). لە ساڵی (٦٣٧ز)ی سوپای موسڵمانان ئیمپراتۆریەتی بیزەنتینیان تێکشکاند و سوریایان کۆنترۆڵکرد. ئایینی ئیسلام بە خێرایی لە سەرانسەری ناوچەکەدا بڵاوبوەوە، موسڵمانەكان دەسەڵاتی خۆیان لەناوچەكەدا چەسپاند. لە کۆتاییدا شاری (دیمەشق) بوو بە پایتەختی جیهانی ئیسلامی، بەڵام لە دەوروبەری ساڵی (٧٥٠)ی زایینیدا، كاتێك دەسەڵاتی ئەمەوییەكان هەرەسی هێنا لەسەردەمی عەباسییەكاندا پایتەختی جیهانی ئیسلامی گوازرایەوە بۆ بەغدا لە عێراق، ئەم گۆڕانکارییە بووە هۆی دابەزینی ئابووری لە سوریا و بۆ چەند سەدەی داهاتوو ناوچەکە ناسەقامگیر بوو و لەلایەن گروپە جیاوازەکانەوە حوکمڕانی دەکرا(10).

هەروەها لەدوای نەمانی دەسەڵاتی خەلافەتی ئیسلامی بیزەنتینییەکان(ڕۆمانی ڕۆژهەڵات) هەوڵیاندا سوریا کۆنترۆڵ بکەن، چەندین جار هێرشیان کردە سەری و هەتا وڵاتەكەیان خستە ژێر فەرمانڕەوایی خۆیانەوە. دواتر شارە گەورەکانی سوریایان لەدەستدا لە نێوان ساڵانی (٩٦٠ز بۆ ١٠٢٠ز)ی زایینی. ئاواتەکانی بیزەنتینییەكان کاڵ بووەوە کاتێک تورکە سەلجوقییەکان لە کۆتایی سەدەی (١١)دا هێرشیان کردە سەر بیزەنتین و هەروەها بەشێک لە خودی سوریایان داگیرکرد. بەڵام لە هەمان کاتدا خاچپەرستانی مەسیحی لە ئەوروپاوە دەستیان کرد بە دامەزراندنی دەوڵەتە خاچپەرستە بچووکەکان بەدرێژایی کەناراوەکانی سوریا. ئەوان لەلایەن جەنگاوەرانی دژە خاچپەرستانەوە دژایەتی کران لەوانە لەنێویاندا سەلاحەدینی ئەیوبی کە سوڵتانی سوریا و میسر بوو. هەردوو موسڵمانان و خاچپەرستان لە سوریا لە سەدەی (١٣)دا ڕووبەڕووی هەڕەشە و ئامادەسازی بوونەوە، لە شێوەی ئیمپراتۆریەتی مەغۆلەکان کە دەسەڵاتیان بە خێرایی فراوان بوو. مەغۆلەکان هێرشیان کردە سەر سوریا و ڕووبەڕووی بەرخۆدانی تووندی نەیارانیان بوونەوە لەلایەن سوپای مەمالیکەکانی میسر، کە لە شەڕی (عەین جەلوت) لە ساڵی (١٢٦٠ز)دا شکستیان بە مەغۆلەکان هێنا، هەتا ناوەڕاستی سەدەی (١4)، مەمالیکەکان دەسەڵاتیان بەسەر ناوچەکەدا چەسپاند. هەروەها لە ساڵی (١٥١٦ز) زلهێزێکی نوێ دەستی بەسەر سوریادا گرت. ئەویش ئیمپراتۆریەتی عوسمانی بوو، هەتا ساڵی (١٩١٨ز) حوکمڕانی سوریا و باقی ناوچەكانی (شام)یان کرد.

سوڵتانی عوسمانی لە جەنگی جیهانی یەکەمدا ئەو هەڵەیەی کرد، کە هاوپەیمانی لەگەڵ میحوەری (ئەڵمانییەکان و نەمسا-مەجارستان)دا كرد. کاتێک لە شەڕەکەدا دۆڕان، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی کە بە “پیاوە نەخۆشەکەی ئەوروپا” ناسرابوو، شكستی هێنا و هەڵوەشایەوە. خرایە ژێر چاودێری کۆمەڵەی گەلان، بەریتانیا و فەرەنسا، زەوییەکانی پێشووی عوسمانیان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە نێوان خۆیاندا دابەش کرد. سوریا و لوبنان بوون بەر فەرەنسا كەوت. پاشان لە ساڵی (1925)، ڕاپەڕینی خەڵكی سوریا دژی کۆلۆنیالیزم بەرپا بوو پاشان لە جەنگی جیهانی دووەمدا، حکومەتی فەرەنسا ئازادی و سەربەخۆیی بە سوریا بەخشی و دوایین سەربازی فەرەنسا لە مانگی نیسانی ساڵی (١٩٤٦ز) خاكی سوریایان بەجێهێشت و وڵاتەکە تا سەربەخۆیی ڕاستەقینەی بەدەستهێنا(11). دواتر ناوچەكانی سوریا لەلایەن سورریەكان خۆیانەوە فەرمانڕەوایی دەكرا لە ژێرناوی كۆماری سوریای عەرەبی و ئینجا كۆماری سوریای یەكگرتوو، دیسانەوە كۆماری سوریای عەرەبی.  

 

“مێژووی و جوگرافیای ئەو گەلانەی لە سەر خاكی شام و سوریادا فەرمانڕەواییان كردووە لە نێوان ماوەكانی (2000پ. ز- 2025ز)(12)“

گەلانی فەرمانڕەوایی سوریا               ساڵ و ماوەی فەرمانڕەواییان                         شوێنی فەرمانڕەوایی

كەنعانییەكان(فینقییەكان)                   3000 پ.ز- 2000 پ.ز            کەناراو و ناوەڕاست و باشوری سوریا

حسییەكان                                            هەزارەی دووەم و سێیەم              باكور و ناوەڕاستی سوریا

 سۆمەرییەكان                                     3000 پ. ز- 5500 پ.ز                          باكوری سوریا        

ئەكەدییەكان                                       2130 پ. ز- 1250 پ. ز            لە ڕۆژهەڵات و باكوری سوریا

ئامورییەكان                                         2200 پ. ز- 1880 پ. ز                      باكوری سوریا

بابلییەكان                                            2650 پ. ز- 3500 پ. ز                 لە ڕۆژهەڵاتی سوریا

ئارامییەكان                                           795 پ. ز- 1800 پ. ز             لە زۆربەی ناوچەكانی سوریا

ئاشورییەكان                                        600 پ. ز- 1060 پ. ز               باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا

فارسەكان                                              550 پ. ز- 332 پ. ز                      ناوچەكانی سوریا

یونانییەكان                                            332 پ. ز- 363 پ. ز                      ناوچەكانی سوریا

ڕۆمانییەكان                                                363 پ. ز- 636 ز                      ناوچەكانی سوریا

فتوحاتی ئیسلامی                                              632ز– 661ز                        ناوچەكانی سوریا

سەردەمی ئەمەوییەكان                                      661ز- 750ز                        ناوچەكانی سوریا

بیزەتنییەكان                                                   960ز- 1020ز                       ناوچەكانی سوریا

سەردەمی ئەیوبییەكان                                      750ز- 1258ز                       ناوچەكانی سوریا

سەردەمی مەمالیكەكان                                   1260ز– 1517ز                     ناوچەكانی سوریا

سەردەمی عوسمانییەكان                                  1517ز- 1918ز                    ناوچەكانی سوریا

سەردەمی بەریتانیا و فەڕەنسا                             1918ز- 1920ز                   ناوچەكانی سوریا

دەسەڵاتی عەرەبی سوری(ملك فیسەڵ)              1920ز- 1921ز                   ناوچەكانی سوریا

ئینتیدابی فەڕەنسی                                            1921ز- 1946ز                 ناوچەكانی سوریا

سەربەخۆیی سوریا(عید الجلاء)                         17/نیسانی 1946ز                 ناوچەكانی سوریا

كۆماری سوریای عەرەبی                                    1946ز- 1958ز                    تەواوی سوریا

كۆماری سوریای عەرەبی یەكگرتوو                      1958ز- 1961ز                    تەواوی سوریا

كۆماری سوریای عەرەبی                                   1961ز- 2025ز                     تەواوی سوریا

 

(1). William Evans Smith, Syria a country study, the Amercan University, Washington D.C, Third Edition, American, 2016, p:xi

(2) . ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی، سوریا، سایتی ژووری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی، ڕیكەوتی: 20/12/2014، بڕوانە بەستەری سایتەكە:

 https://www.sulcci.com/jmare-4352/ 

(3) . (براء الدویكات، لماذا سمیت سوریا بهذا الاسم، الموقع موضوع، بتاریخ: 10/ابریل 2016، الموقع الكتروني:

https://mawdoo3.com/%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%A7_%D8%B3%D9%85%D9%8A%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D9%87%D8%B0%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85       

(4) . بشار خلیف، سوریا الحضارة والاسم، الموقع New Syrian.net، الموقع الكتروني:

https://newsyrian.net/ar/content/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85.

(5) . هنری بدروس كیف، تعلیق تاریخی حول ما معنی (سوریة)، الموقع التنظیم الأرامي الدیمقراطي، الموقع الكتروني:

 https://aramean-dem.org/Henri_Kifa/Aramean_Identity/55htm

(6) . ادیب فرحات، سوریا و لبنان (مطول)، الطبعة الرابعةو بیروت، 1929، ص78

(7). Kallie Szczepanski, Syria | Facts and History, Thought co., August 05, 2018, Link: https://www.thoughtco.com/syria-facts-and-history-195089

(8) . أبوالفرج العیش، آثارنا في الإقلیم السوري الجمهوریة العربیة المتحدة، الطبعة الاولی، المطبعة الجدیدة، دیمشق-سوریا، 1960، ص18

(9) . عوسمان عەبدلڕەحمان سمایل، كورد لە سوریا 1920-1946، لە بڵاوكراوەكانی دەزگای موكریان، چاپخانەی خانی، چاپی یەكەم، دهۆك، 2009، ل20

(10). Amanda Onion, Missy Sullivan, Matt Mullen and Christian Zapata, Syria, History, August 21, 2018, Link: https://www.history.com/topics/middle-east/the-history-of-syria

(11). Kallie Szczepanski, Syria | Facts and History, Thought co., August 05, 2018, Link: https://www.thoughtco.com/syria-facts-and-history-195089

(12). سەرچاوە: سفارة الجمهوریة العربیة السوریة في رومانیا، الجمهوریة العربیة السوریة لمحة تاریخیة، الموقع: سفارة الجمهوریة العربیة السوریة في رومانیا، الموقع الكتروني:

https://syrianembassy.ro/ar/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7/%D9%84%D9%85%D8%AD%D8%A9-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9/

پۆستی پێشوو

لە هەسارەی خوێنەوە تا ساتۆرنی رۆح: به‌شی یه‌كه‌م

پۆستی داهاتوو

ڕۆڵی دەستوور لە چارەسەرکردنی کێشەکان لەسیستەمی فیدڕأڵی

کازم جەباری

کازم جەباری

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

ڕێكخراوی یه‌كگرتنى كۆمۆنیستیی ‌ و پرسی كورد
بەڵگەنامە و ڕوداو

ڕێكخراوی یه‌كگرتنى كۆمۆنیستیی ‌ و پرسی كورد

ئه‌یلول 23, 2025
45
یه‌كه‌مین كاروباری نێوده‌وڵه‌تی له‌ مێژوودا
بەڵگەنامە و ڕوداو

یه‌كه‌مین كاروباری نێوده‌وڵه‌تی له‌ مێژوودا

ئاب 10, 2025
77
جیۆگرافیایی سیاسی لە ڕوانگەی زانایانی ڕۆژئاوا و خۆر‌هەڵات
بەڵگەنامە و ڕوداو

جیۆگرافیایی سیاسی لە ڕوانگەی زانایانی ڕۆژئاوا و خۆر‌هەڵات

ته‌مموز 27, 2025
35

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

كانونی دووه‌م 2025
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
« کانونی یەکەم   شوبات »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە