“سیاسەتی كۆماری ئیسلامی ئێران بەرامبەری پارتە كوردییەكانی باشووری كوردستان”
لەگەڵ دەسپێكی جەنگ و شكستی یەك لە دوای یەكی سوپای ئێران و سەركەوتنە یەك لە دوا یەكەكانی سوپای ئێراق لە بەرەكانی جەنگدا، تا بە داگیركردنی شار لە دوای شاری باشووری خۆرئاوای وڵاتی ئیران دەگات، دەسەڵاتدارانی ئێران وەك پێویست سوودیان لە هێزی پێشمەرگەی پارت و ڕەوتە كوردییەكان وەرنەگرت، بەڵكو كاتی ویست بگاتە ئەوەی نەخشەی جەنگەكە بگۆڕێت و كار بە ستراتیژییەكی نوێ بكات. ئەویش پشتبەستن بێت بەوان. گەڕانەوەش بۆ ئەو بیرۆكەیە، دوای ئەوە هات، كە تێگەیشت سوپا وڵاتەكەی ئەو شەڕەی بۆ ناكات، كە دەیەوێت، بەڵكو پێویستە ئەو شەڕە بەو هێزانە بكات، كە لە ناخەوە نەیاری دەوڵەتی ئێراق و ڕژێمی بەعسی دەسەڵاتداران. لە سەروویانەوە (سوپای پاسداران) بوو، كە لە (23ی نیسانی1979) بە فه‌رمانی (ئایەتوڵلا خومەیەنی) دامەزرا، تا بەرگری لە شۆڕشی ئیسلامی و كۆمارەكەی و بەهاكانی بكات. بەدوایدا (رێكخراوی بەسیجی زەحمەتكیشان-سازمان بسیج مستضعفان) دامەزرا، تا وەك هێزێكی رێكخراوی كۆمەڵایەتی بۆ پاڵپشتی سوپای پاسداران، دەست بەكاربێت.
مەبەست لەو هێزەش پێگەیاندنی بەردەوامی هێزی مرۆیی بوو بە بیروباوەڕی ئایینی و سیاسی، بۆ خزمەت و پاراستنی كۆماری ئیسلامی ئێران. هەروەها دواتر ببنە چەكداری هۆشیار و بچنە خزمەتی هێزی سوپای پاسدارانەوە. لەو هێزەشدا هەزاران كورد چەكدار كران، كە باوەڕیان بە خەباتی چەكداری پارت و ڕەوتە كوردییەكانی خۆرهەڵاتی كوردستان نەمابوو، یان لەبەر دۆخی تایبەتی خۆیان و بژێوی ژیانیان پەنایان بۆ ئەو هێزە بردبوو. لەپاڵ ئەو دوو هێزەو چەكداركردنی هەزاران ڕۆڵەی كوردی هەردوو بەشی خۆرهەڵات و باشووری كوردستان، سیاسەتی كۆماری ئیسلامی ئێران دوورتر ڕۆیشت و كەوتە بەكارهێنانی هێزە كوردییەكانی باشووری كوردستان بەناوی (پێشمەرگە موسڵمانەكان-پێشمرگان مسلمان). لە دژی سوپای دەوڵەتی ئێراق و لەناو بەرەكانی شەڕو لەناوچە كوردییەكانی سنووری شەڕەكاندا. ئامانجی گشتیش بەكارهێنانی هێزی مرۆیی زیاتر بوو، لەپاڵ سوپای پاسداران و سوپای فەڕمی وڵاتەكەی لەو جەنگەدا. بۆ ئەوەشی كارەكانی لەگەڵ هێزە كوردییەكان باشتر بچێتە پێش، (دوو) فەرماندەیی تری سەربازی دروستكرد. یەكەمیان بەناوی (هێزی فەرماندەیی حەمزە-نیروی قرارگاە حمرە)و دووەمیان بەناوی (هیزی فەرماندەیی ڕەمەزان-نیروی قرارگاه رمضان) بوو.
(هێزی فەرماندەیی حەمزە) لەساڵی (1981)و لەسەر ڕاسپاردە و فرمانی (ئایەتوڵلا خومەینی) وەك هێزێكی زەمینی لە باكوری خۆرئاوای ئێران دامەزراو ناوەندەكەشی شاری (ورمێ) مەڵبەندی پارێزگای (ئازەربایجانی خۆرئاوا) بوو. ئەم یەكەیەش، لەلایەن (سەرتیپ عەلی ئەكبەری پورجەمیشد) فەرماندەیی دەكرا. ئەركەكەشی لێدانی پارت و ڕەوتە كوردییە ئۆپۆزسیۆنەكانی خۆرهەڵاتی كوردستان بوو، لەپاڵ لێدان و سەركوتكردنی هەر مەترسییەك بۆ سەر بەرژەوەندییەكانی دەوڵەتی ئێران لەناوچە كوردییەكان و ناوچە سنوورییەكانی لەگەڵ دەوڵەتی ئێراق. ئەوەش دوای پشتیوانی و پەیوەندی بە پارت و ڕەوتە كوردییەكانی باشووری كوردستانەوە.
(هێزی فەرماندەیی ڕەمەزان)یش لە بەهاری (1983)و هەر لە ڕاسپاردە و فرمانی (ئایەتووڵلا خومەیەنی) دامەزراو (سەرتیپ مورتەزا ڕەزایی) كرایە فەرماندەی. كاری سەرەكی ئەم یەكەیەش، پەیوەندیگرتن و پشتیوانی بوو لە پارت و ڕەوتە كوردییەكانی باشووری كوردستان، كە دژ بە دەوڵەتی ئیراق لە جەنگدا بوون. ئامانج لێشیان بەكارهێنانی ئەو هێزانە بوو بۆ لاوازكردنی نەیارەكەی لە جەنگدا. بەهەردوو یەكە سەربازییەكەش كاری هێزە كوردییەكانی رێكخست. واتە بەهۆی ئەو یەكانەوە، مامەڵە لەگەڵ هێزە كوردییەكانی باشوور و شەڕی هێزە كوردییەكانی خۆرهەڵات، ئاسانتر كرد. لێرە بەدواش كاری دەوڵەتی ئێران لەگەڵ هێزە كوردییەكانی باشوور، ئاسان بوو. بەواتایەكی تر لێرە بەدوا خودی دەوڵەتی ئێران دەیزانی لەكام رێگاوە پەیوەندی بە هێز كوردییەكانی باشووری كوردستان دەكات و داواو مەبەستەكانیان وەردەگرێت. هێزە كوردییەكانیش دەیانزانی لەكام رێگاوە پەیام و داوای خۆیان دەگەیەنە حكومەتی ئێران. كێشەی گەورەش لە دروستكردنی ئەو (دوو) یەكەیە سەربازییەدا ئەوەبوو، كە هەردوو لایەنی كوردی خۆرهەڵات و باشووری كورستان، لە دوو بەرەی دژ بە یەكدا كۆكرانەوەو بەهۆی ئەو یەكانەشەوە شەڕیان پێكرا. ئەمەو سنووری شەڕەكانیش هەر خاكی كوردستان و قوربانییە سەرەكییەكانیش هەر كورد بوون.
لەلایەكی دیكەوە حكومەتی ئێران بەهۆی ئەو یەكانەوە، باشتر لە هێز و پلان و ئامانجی پارت و ڕەوتە كوردییەكان تێگەیشت و توانی سنوور بۆ ئامانجەكانیان دابنێت و لە شوێن و كاتی خۆیدا ڕایان بگرێت. بەپیچەوانەوە كۆی هێزە كوردییەكان و بەهۆی ئەو دۆخەی هەیانبوو، نەیانتوانی لە پلان و ئامانجی ئەو یەكانە ڕزگاریان بێت و كارێك بكەن، هەموو پلان و نیازی خۆیان نەدەنە دەستیان. هەربۆیە بەو پلان و سیاسەتە، حكومەتی ئێران توانی باڵانسی هێز بەلای خۆیدا بگۆڕێت و لە جەنگێكی بەرگرییەوە بچێتە قۆناغی هێرش بردن و لاوازكردنی سوپا و حكومەتی ئێراق.
