• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

سیاسەتەکانی حکومەتی ئێراق و سەربەخۆخوازی هاووڵاتیانی هەرێم

محەمەد ڕەحمان ئەحمەد لەلایەن محەمەد ڕەحمان ئەحمەد
شوبات 29, 2024
لە بەشی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی
0 0
A A
سیاسەتەکانی حکومەتی ئێراق و سەربەخۆخوازی هاووڵاتیانی هەرێم
0
هاوبەشکردنەکان
53
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“لێکەوتەی سیاسەتەکانی حکومەتی ئێراق لەسەر هەستی سەربەخۆخوازی هاووڵاتیانی هەرێم”

سیستەمە فیدڕاڵییەکان لەڕووی جۆری یەکە پێکهێنەرەکانیان بە گشتی دوو جۆرن، فیدڕاڵیەتی ئیداری یاخود جوگرافی لەگەڵ فیدڕاڵییەتی ئیتنی و نەتەوەیی. جۆری یەکەمیان سەرکەوتووترە و سازانی ئاسانترە، بەهۆی ئەوەی کێشەی فرەیی ئیتنی و زمان و ئایینیان نیە، زیاتر هۆکاری جوگرافی وایکردووە یەکە پێکهێنەرەکان تایبەتمەندی ناوچەیی خۆیان وەربگرن بەدرێژایی مێژوو، ئامادە نەبن دەستبەرداری سەربەخۆیی خۆیان بن بەتەواوەتی، وەک نموونەی ئەڵمانیا و ووڵاتە یەکگرتووەکانی  ئەمریکا. بەڵام  جۆری دووەم وەکو ئێراق، کەنەدا، ئیسپانیا…هتد هەمیشە تایبەتمەندە بە ململانێی ئیتنی و نەتەوەییەکان، بەتایبەتی ئەگەر ناهاوسەنگی سیاسی هەبێت لە نێوان نەتەوەی زاڵ و باڵادەست لەگەڵ نەتەوەی ژێردەست. نەتەوەی زاڵ کە هەژموونی کردووە بەسەر حکومەتی فیدڕاڵی هەمیشە لە هەوڵی ئەوەدایە کە هەموو ڕێگا و هەنگاوەکانی سەربەخۆیی لە نەتەوەی ژێردەست بنەبڕ بکات، چ لەڕێگای توواندنەوەی کولتوور و زمانی نەتەوەی ژێر دەست لەنێو کولتووری زاڵی نەتەوەی باڵادەست، چ لە ڕێگای لاوازکردنی دۆخی ئابووریان تاوەکو بیر لە سەربەخۆیی زیاتر و جیابوونەوە نەکەنەوە.

لەبەرامبەردا؛ نەتەوەی ژێردەستە هەرچەندە هەمیشە هەوڵی پاراستنی تایبەتمەندیە نەتەوەییەکانی خۆیان دەدەن و خەونی سەربەخۆییان هەیە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا جۆرێک لە ڕاهاتنیان هەیە لەگەڵ ئەو دەوڵەتەی کە تیایدان، ئەمەش چونکە تامی سەربەخۆییان نەکردووە، هەر کە خۆیان بینیوە هەر لە چوارچێوەی ئەو دەوڵەتەدا بووە. ئەم جۆرە ڕاهاتنەیە کە زۆرجار وا دەکات حکومەتی فیدڕاڵی لە ڕێگەی هەندێک سیاسەتەوە بتوانێت دڵبەندی و وەلائی نەتەوەی ژێردەستە بە دەستبهێنێت و وایان لێبکات مانەوەیان لە چوارچێوەی ئەم دەوڵەتە فیدڕاڵییە پێ باشتر بێت نەک جیابونەوە و سەربەخۆیی. گرنگترین ستراتیژیەتیش کە دەیگرنەبەر ئەوەیە، باوەڕێکی وا بۆ خەڵکی ئەو نەتەوە ژێردەستانە دروست بکەن کە دۆخ و گوزەران و باری داراییان لەگەڵ حکومەتی فیدڕاڵی باشتر دەبیت، حکومەتی ناوچەیی خۆتان توانای بەڕێوەبردنی ئێوەی نیە، بە جیابوونەوە ژیانتان سەخت و وێران دەبێت. بەگشتی توانای ئابووری هەرێمەکان کاریگەری زۆری هەیە لەسەر متمانە و پشتگیری هاووڵاتیانی بۆ سەربەخۆیی و جیابوونەوە یان مانەوە لەگەڵ دەوڵەتی فیدڕاڵی. بۆ ئەمەش دەتوانین دوو نموونەی پێچەوانە بهێنینیەوە لە دوو دەوڵەتی فیدڕاڵی، لە یەکەمیان نەتەوەی ژێردەست جیابوونەوە و سەربەخۆیی خۆی ڕەتدەکاتەوە بەهۆی  باڵادەستی ئابووری نەتەوەی سەردەست بەسەریدا، وەک “هەرێمی کیوبک لە کەنەدا”. لە دووەمیان بە پێچەوانەوە، نەتەوەی ژێر دەست دەنگ بە جیابوونەوە دەدات بەهۆی بەرزی توانای ئابووری و متمانە بە خۆبەڕێوەبەری خۆیان، وەک “هەرێمی کەتەلۆنیا لە ئیسپانیا”.

هەرێمی کیوبک لە کەنەدا کە دانیشتوانەکەی  فەرەنسین، ململانێیەیەکی مێژووی قوڵیان هەبووە لەگەڵ دەوڵەتی کەنەدا، کە کەنەدییە ئینگلیزەکان باڵادەستن تیایدا. هەرچەندە کیوبکە فەڕەنسییەکان هەستی نەتەوایەتیان زۆر بەهێزە و هەمیشە وێڵی سەربەخۆیی بوون، بەڵام لە دوو ڕاپرسیدا بۆ کە سەربەخۆیی ئەنجامیاندا، زۆرینەی خەڵک دەنگیان بە نەخێر داوە، لەگەڵ مانەوەدا بوونە لەگەڵ کەنەدا و سەربەخۆییان ڕەتکردۆتەوە، ڕاپرسی یەکەم لە ساڵی ١٨٨٠ ئەنجامدرا، دووەمیش لە ساڵی ١٩٩٥.  هۆکاری ئەم ڕەتکردنەوەش ئابووری بووە، کەنەدیە ئینگلیزەکان کە حکومەتی فیدڕاڵیان لەژێر دەست  بووە، هەژموونی تەواویان کردبوو بەسەر ئابووری ناوچەی کیوبک. زیاتر لە ٩٠% کۆمپانیا زەبەڵاحەکانی کیوبک و پیاوانی گەورەی کار و سەرمایەدارەکان لە کەنەدییە ئینگلیزەکان بوون، خەڵکی کیوبک زیاتر چینی کرێکارانیان پێکدەهێنا لە کارگەکانی ئەوان کاریان دەکرد، لە ئەگەری جیابوونەوە هەموو ئەو کۆمپانیا زەبەڵاح و سەرمایەدارە گەورانە دەکشانەوە بەمەش زیانێکی گەورە بە ئابووری کیوبک و دۆخی دارایی خەڵک دەگەیشت، هەروەها کاریگەری زۆر خراپی دەبوو لەسەر کەرتی بانکی و هەناردەکردن و بەهای دراو و قەرزی گشتی و بێ بەشبوون لە چەندین خزمەتگوزاری گشتی و، یارمەتییە داراییەکانی حکومەتی فیدڕاڵی کەنەدا. بە گشتی کیوبک لە ڕووی ئابوورییەوە وابەستەی حکومەتی فیدڕاڵی بوو، دۆخی ئابووری خراپ بوو، بە جیابوونەوە خراپتریش دەبوو، بۆیە سەرەڕای هەستی گەرمی نەتەوایەتیان، جیابوونەوە و سەربەخۆییان ڕەتکردەوە. ئەم دۆخە ئابوورییە وابەستەییەش، سیاسەتەکانی حکومەتی فیدڕاڵی و کەنەدییە ئینگلیزە باڵادەستەکان هێنابویانە کایەوە، تاوەکو کیوبکە فەڕەنسییەکان بخەنە دۆخێک کە بوێری ئەوەیان نەبێت سەربەخۆیی هەڵبژێرن و جیاببنەوە.

بە پێچەوانەی هەرێمی کیوبک، هەرێمی کەتەلۆنیامان هەیە لە ئیسپانیا. کەتەلۆنیەکان بەهەمان شێوەی کیوبکە فەڕەنسییەکان هەستی نەتەوایەتیان بەهێزە و سەبەخۆخوازن، بەڵام بە پێچەوانەوەی کیوبکە فەڕەنسییەکان، لە ساڵی ٢٠١٧ کاتێک ڕاپرسیان کرد بۆ سەربەخۆیی و جیابوونەوە لە ئیسپانیا، لە ٩٠% خەڵک دەنگیان بە بەڵی دا بۆ سەربەخۆیی و جیابوونەوە لە ئیسپانیا. هۆکار و پاڵنەری سەرەکیش هەر ئابووری بوو، چونکە هەرێمی کەتەلۆنیا دەوڵەمەندترین ناوچەیە لە ئیسپانیا، بە تەنها نزیکەی لە ٢٠% کۆبەرهەمی ناوەخۆیی ئیسپانیا پێکدەهێنێت. لە ٢٥% کەلوپەلی ئیسپانیا بە بەندەرە ئاوییەکانی کەتەلۆنیا تێدەپەڕێت، لە هەمووی کاریگەرتر ڕێژەی پارەی گەڕاوە لە باجی هاووڵاتیانی کەتەلۆنی بۆ حکومەتی فیدڕاڵی ئیسپانیا ٢٠ ملیار یۆرۆیە ساڵانە، لەبەرامبەریشدا خزمەتگوزاری و بەرنامەکانی یارمەتی دارایی حکومەتی فیدڕاڵی بەو جۆرە نین کە پێشکەشیان دەکات، بۆیە کەتەلۆنییەکان سیاسەتەکانی حکومەتی ئیسپانیایان بە بارگرانی دەزانی لەسەر بژێوی ژیانی خۆیان، گەیشتبوونە ئەو باوەڕەی، گەر سەربەخۆبن ئەوا ژیان و گوزەرانیان زۆر خۆشتر دەبێت، لەم سۆنگەیەوەش هەستی سەربەخۆیی و متمانەیان بە خۆبەڕێوەبەری زۆر زیاتر بوو، بەڵێ یان کرد بۆ سەربەخۆیی.

بەم شێوەیە، لە سۆنگەی ئەو دوو نموونەیەوە، دەگەینە ئەو ئەنجامەی کە نەتەوە ژێردەستەکانی نێو حکومەتی فیدڕاڵی هەرچەندە توانای ئابوورییان بەهێز بێت لەچاو دەوڵەتی فیدڕاڵی ئەوەندە هەوڵی جیابوونەوە و سەربەخۆیی دەدەن، بە پێچەوانەوەش گەر هەژاربن و توانای ئابووریان زۆر خراپ بێت بەبەراوورد بە حکومەتی فیدڕاڵی ئەوا هەوڵی مانەوە دەدەن لەناو دەوڵەتی فیدڕاڵی، یاخود ڕەنگە هەر خودی دەوڵەتە فیدڕاڵیەکە ڕێگەی بە جیابوونەوەی نەتەوەی ژێر دەستە بدات  وەک بارگرانیەک بیان بینێت لەسەر خۆی، وەک دەرکردنی سەنگافوورە لەلایەن دەوڵەتی مالیزیا. کەواتە لێرەدا لەوە تێدەگەین کە ئەو سیاسەتانەی کە حکومەتی فیدڕاڵی ئێراق بەرامبەر بەهەرێمی کوردستان پەیڕەوی لێدەکات چ مەبەست و بەرنامەکی لە پشتە. مەبەست و ئامانجی ئێراق لەم سیاسەتانەی وەکو “ڕاگرتنی نەوت و ڕێگریکردن لە ڕاکێشانی بۆڕی غاز و بڕینی موچە و بودجە و دەستبەسەر داگرتنی کۆی داهاتی ناوخۆیی هەرێم و، تۆمەتبارکردنی حکومەتی هەرێم بە پابەندنەبوون بە جێبەجێکردنی ڕێککەوتنی بودجە و بەهۆکاریدانانی ڕەوانە نەکردنی موچەی خەڵک”. ئەمانە هەمووی لەپێنا و بنبڕکردنی دەسەڵاتی ئابووری و دارایی هەرێمی کوردستان و لە قالبدانیەتی، تاوەکو هیچ دەسەڵاتێکی نەمێنێت، بەمەش ئابووری هەرێم بەتەواوەتی وابەستەی ئابووری بەغدا بکات، خەڵکیش لەڕووی داهاتەوە تەواو وابەستە و گرێدراوی بەغدابن بەشیوەیەکی ڕاستەوخۆ، دەرکەوتەی دواتری ئەمەش وابەستەیی سیاسیە.

سەرەنجام ئەو باوەڕە لای خەڵکی هەرێمی کوردستان دروست دەبێت، کە دەسەڵاتی کوردی مایەی قات و قوڕی و نەهامەتیە بۆ خەڵکەکەی، توانای خۆبەڕێوەبەری نیە، ژیان و گوزەرانی خەڵک کاتێک باش دەبێت کە سەر بە بەغدادبن. ئەمەش دواجار کاریگەری زۆر نەرێنی دروست دەکات لەسەر هەستی هاووڵاتیانی هەرێم لەمەڕ سەربەخۆیی و خۆبەڕێوەبەری وەکو کیوبکە فەڕەنسییەکان لە کەنەدا. هەروەها تێکشکاندنی دەروونی تاکی کوردە لەمەڕ متمانەکردن بەخۆی و هەستی خۆبەکەمزانینی تۆختردەکاتەوە لەوەی پشت بەخۆبەست و سەربەخۆ بێت. گەر تەماشاش بکەین حکومەتی فیدڕاڵی ئێراق تا ڕادەیەکی زۆر باش سەرکەوتوو بووە لەم سیاسەتە و لە دروستکردنی ئەم باوەڕە لەلای خەڵکی هەرێمی کوردستان. ئەمەش لە توێژینەوەیەکی مەیدانی سەلمێندراوە، کە لە ساڵی ٢٠٢٣ ئەنجامدراوە، تیایدا لە ٥٠،٧% خەڵکی بەشداربووی توێژینەوەکە داوای هەڵوەشانەوەی قەوارەی هەرێمی کوردستان و گەڕانەوەیان کردووە بۆ سەر بەغدا. هەروەها بەو بڕیارانەی دادگای فیدڕاڵیش کە لە دژی هەرێم دەرچوو، خەڵکێکی زۆر دڵخۆش بوو پێێ. ئەمەش دەرخەری ئەو ڕاستیەیە کە هۆکاری ئابووری کاریگەری زۆری هەیە لەسەر هەستی سەربەخۆیی نەتەوە ژێر دەستەکانی نێو دەوڵەتی فیدڕاڵی.

پۆستی پێشوو

مافه‌ نه‌ته‌وه‌ييه‌كانى كورد له‌ ده‌ستوورى ده‌وڵه‌تى ئێراق و ئێران و توركيا و سوريا

پۆستی داهاتوو

مێژووی سەرهەڵدانی چاپ لە سلێمانی و بایەخی لە بواری ڕووناکبیری

محەمەد ڕەحمان ئەحمەد

محەمەد ڕەحمان ئەحمەد

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

ئه‌یلول 30, 2025
79
کوردەکانی خوراسان   
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

کوردەکانی خوراسان  

ئه‌یلول 30, 2025
27
میتانییه‌كان
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

میتانییه‌كان

ئه‌یلول 28, 2025
29

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2024
د س W پ ه ش ی
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
26272829  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە