“یەکەم: پێشەکی”
پەرەسەندنی سەربازیی حوسییەکان لە دەریای سوور و هێرشە سەربازییەکانی ئەمریکا و بەریتانیا لە دژی ئەو گرووپەی کە ئێران پاڵپشتییان دەکات، تاقیکردنەوەیەکی ڕاستەقینەی بناغەکانی نفوزی چین لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست نیشان دەدەن. سەرەڕای ڕەتکردنەوەی کردەوە ناسەقامگیرکەرەکانی حوسییەکان، چین لێکدانەوەیەکی جیاوازی لە تێڕوانینی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بۆ پەرەسەندنەکانی ناوچەی دەریای سوور هەیە. بۆ سەرکردایەتی چین، خۆ بەدوورگرتن لە پاڵپشتیکردنی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ڕۆژئاوا یان هاوپەیمانی، تا ئێستا، پرسێکی توانا سەربازییەکان نییە (بە لەبەرچاوگرتنی نزیکیی شوێنی بنکەی سەربازی چین لە جیبۆتی لە باب ئەلمەندەب)، بە ئەندازەی ئەوە بابەتی ئیرادەی سیاسی و بنەمایەکی پشتیوانییە بۆ فەلەستینییەکان. شکستی چین لە گێڕانەوەی ڕۆڵی ئەمنی فراوانتر لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا وا دەکات توانای کاریگەری لەسەر ڕەوتە ستراتیژییە ناوچەییەکان، ئەگەر ململانێکان فراوانتر بێت، زۆر سنووردار بێت، لە کاتێکدا شارەزایانی چین پێیان وایە ڕەنگە ببێتە گەورەترین قوربانی ئەم پێشهاتە بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە هەیە گەورەترین هاوبەشی بازرگانی وڵاتانی عەرەبی.
پەرەسەندنی سەربازیی حوسییەکان لە دەریای سووردا بەرامبەر بە کەشتییە ئیسرائیلییەکان و ئەوانەی بەرەو بەندەرەکانی ئیسرائیل دەڕۆن و کەشتییەکانی دیکە کە پەیوەندییان بە ئیسرائیلەوە نییە، هەروەها ئەو هێرشە سەربازییانەی کە ئەمریکا و بەریتانیا لە ١٢ی جانیوەری و هێرشەکانی دواتر ئەنجامیانداوە، نوێنەرایەتی تاقیکردنەوەیەکی ڕاستەقینەی بناغەکانی کاریگەری چین لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. پەلەقاژەی ئەمەریکا و هاوپەیمانە ڕۆژئاواییەکانی (جگە لە بەحرەین) بۆ پێکهێنانی هاوپەیمانی “پاراستنی خۆشگوزەرانی ئۆپەراسیۆن” بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی حوسییەکان، سیماکانی ئەو سیاسەتە دووانەیەی پەکین سەبارەت بەم هەڵکشانە دەردەخات. پەرەسەندنەکە گەیشتە ئاستێکی مەترسیدار،دوای ئەوەی گرووپەکە کەشتییە جەنگییەکانی ئەمریکی و بەریتانیای کردە ئامانج بە هێرشێک کە هەژدە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و دوو مووشەکی کروز و مووشەکێکی بالیستیکی لەخۆگرتبوو، کە بەبێ ئەوەی زیانی گیانی لێبکەوێتەوە ڕووبەڕوویان بوونەتەوە، ئەمەش بە ئەگەرێکی زۆرەوە هۆکاری وروژاندنی زیاتری دۆخەکە بوو.
“دووەم: هەڵوێستی چین سەبارەت بە گرژییە سەربازییەکانی دەریای سوور”
لە 10ی کانوونی دووەم ئەمساڵدا، چین خۆی لە دەنگدان بە بڕیارنامەی (٢٧٧٢)ی ئەنجومەنی ئاسایش بەدوور گرت، کە “بە تووندترین شێوە” هێرشەکانی حوسییەکانی بۆ سەر کەشتییەکانی دەریای سوور ئیدانە کرد و داوای کرد دەستبەجێ بوەستێنن. “ژانگ جون” نوێنەری چین لە ئەنجوومەنی ئاسایش، بێ بەشبوونی چینی ڕوونکردەوە و ڕایگەیاند کە بڕیارنامەکە تێبینییەکانی پەکین و مۆسکۆ و وڵاتانی دیکەی لەبەرچاو نەگرتووە و شەرعییەتی ناڕاستەوخۆی داوە بە هاوپەیمانی “پارێزەری خۆشگوزەرانی” دەریایی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا. هەروەها جێی سەرنج بوو کە “ژانگ” پەرەسەندنی دەریای سووری بە شەڕی بەردەوامی غەززەوە گرێدا و وتی کە ئاڵۆزییەکانی ئێستای دەریای سوور یەکێکە لە دەرکەوتەکانی کاریگەرییە ناڕاستەوخۆکانی ململانێکانی غەززە (https://shorturl.at/yEIJO ).
خۆ بەدوورگرتنی چین لە دەنگدان، سیاسەتی دووانەی پەکین بەرامبەر بە قەیرانەکان ڕوون دەکاتەوە. لەلایەکەوە، لە 12ی ژانویەر، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین، ماو نینگ، داوای لە هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکانی ململانێی باشووری دەریای سوور کرد کە “ئارام بمێننەوە و خۆیان بپارێزن”. هاوکات “ماو” وتی: ناوچەی دەریای سوور ڕێڕەوێکی گرنگی بازرگانی نێودەوڵەتییە بۆ کاڵا و وزە، هیوادارین هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان بتوانن ڕۆڵێکی بوونیادنەر و بەرپرسیارانە بگێڕن لە پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری دەریای سوور کە لە ڕیزدایە لەگەڵ بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی”( https://shorturl.at/lsCHS ).
لە 12ی ژانویەر، وەزیری دەرەوە وانگ یی، لە میانی گەشتەکەی سەرەتای ساڵی ئەفریقا کە لە قاهیرە دەستیپێکرد، ئەم هەڵوێستەی دووپاتکردەوە و ڕایگەیاند، چین داوای “کۆتاییهێنان بە هەراسانکردن و هێرشکردنە سەر کەشتییە مەدەنییەکان و پاراستنی ڕێڕەوی نەرمی زنجیرە پیشەسازییەکان دەکات”، زنجیرەکانی دابینکردنی جیهانی و سیستەمی بازرگانی نێودەوڵەتی” بەبێ ئەوەی باسی حوسییەکان دەکات. بەڵام هەروەها تووندترین ڕەخنەی ناڕاستەوخۆی لە ئەمریکا و بەریتانیا و هاوپەیمانەکانیان لە سەرەتای پەرەسەندنی ئەو وڵاتە گرت و وتی، “دەبێت خۆمان لە زیادکردنی سووتەمەنی بۆ ئاگری گرژییەکانی دەریای سوور بەدوور بگرین و ڕێگری لە زیادبوونی ئاسایشی گشتی بکەین مەترسییەکان بۆ سەر هەرێم” (https://shorturl.at/dCEY9 ). لە لایەک چین نیگەرانی خۆی لە هێرشەکانی ڕۆژئاوا بۆ سەر پێگەکانی حوسییەکان دەربڕی و لە هەمان کاتدا نیگەرانی خۆی لە ناسەقامگیری ناوچەکە دوای هێرشەکانی حوسییەکان لە ئەنجومەنی ئاسایش دەربڕی. جگە لە لێدوانەکانی “ژانگ”، کە تیایدا داوای لە حوسییەکان کردووە پابەندبن بە بڕیارنامەی ٢٧٢٢، “جێنگ شوانگ”، جێگری نوێنەری چین، لە میانی دانیشتنی ئەنجوومەنی تایبەت بە هێرشەکانی حوسییەکان، لە ٣ی ژانویەر، داوای ڕاگرتنی ئەو هێرشانە دەکات و ڕایگەیاندووە کە ئەمەش ئاشتی و سەقامگیری ناوچەکە دەپارێزێت و بەشداری دەکات لە ئاسایشی زنجیرەکانی دابینکردنی جیهانی و سیستەمی بازرگانی نێودەوڵەتی، کە لەگەڵ بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا یەکدەگرێتەوە.
سەرەڕای ڕەتکردنەوەی کردەوەی ناسەقامگیرکەری حوسییەکان، چین لێکدانەوەیەکی جیاوازی لە دیدگای ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بۆ پەرەسەندن وەک قەیرانێک وەرگرت کە تەنیا پەیوەندی بە ئازادیی جیهانییەوە هەیە لە گەشتکردن، هەوڵیدا لە شەڕی غەززە داببڕێت. پەکین ڕێگریی حوسییەکانی لە کەشتیوانی وەک کاریگەری ڕاستەوخۆی شەڕی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە ڕوونکردەوە و دوو قەیرانەکەی بە یەکترەوە گرێدا و تیشکی خستە سەر دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی وەڵامدانەوەی سەربازی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا لەسەر سەقامگیری یەمەن و ناوچەکە (https://shorturl.at/qAHO9 ).
“سێیەم: دەرکەوتە و ئاسەوارەکانی ئالۆزییەکان لە روانگەی چینەوە”
- حوسییەکان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە سیاسەتی بەئامانجگرتنیان تەنیا لەسەر بەئامانجکردنی کەشتییەکانی ئیسرائیلە، ئەوانەی بەرەو بەندەرەکانی ئیسرائیل دەڕۆن. ئەم ئیدیعایە ئاڵۆزی بۆ حیساباتی پەکین سەبارەت بە ئۆپەراسیۆنی سەربازیی ڕۆژئاوا زیاد دەکات. پشتیوانیکردن لە مانگرتنەکانی ١٢ی ژانویە مەترسی تێکدانی پشتگیرییە بەردەوامەکانی بۆ ئاگربەستی هەمیشەیی و پرۆسەی سیاسی لە غەززە هەیە، بەو پێیەی کە ئەم پشتیوانییە ڕەنگە وەک پشتگیرییەکی ناڕاستەوخۆ بۆ سیاسەتەکانی ئیسرائیل لە کەرتی غەززە تێبگەین.
- پاڵپشتیکردنی هێرشەکانی ڕۆژئاوا ڕاستەوخۆ خزمەت بە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا و پێگەی ناوچەیی دەکات. سەرەڕای کاریگەرییەکانی هەڵکشانی حوسییەکان لەسەر جوڵەی بازرگانی بۆ ئیسرائیل، بەڵام هێشتا تێچووی بۆ ئیسرائیل زۆر کەمە. هێرشەکانی حوسییەکان هاتووچۆی کەشتییەکانی لە بەندەری ئیلات بە ڕێژەی ٨٠٪ کەمکردەوە. بەڵام ئەم بەندەرە تەنها 5%ی هەموو بازرگانییە دەریاییەکانی ئیسرائیل بەڕێوەدەبات. ئەم ڕاستییە باوەڕی چینی بەهێزتر دەکات کە “ئۆپەراسیۆنی پاسەوانی خۆشگوزەرانی” و مانگرتنەکانی ئەمریکا و بەریتانیا (کە لە ژێر چەتری هاوپەیمانیدا ئەنجام نەدراون) تەنیا پەیوەندییان بە پاراستنی ئابووری ئیسرائیلەوە نییە، بەڵکو زیاتر سەرنجیان لەسەر بەهێزکردنی سەرکردایەتی و ناوچەیی دایە پێگەی ئەمریکا وەک زلهێزێکی جیهانی کە چاوەڕوان دەکرێت پارێزگاری لە کەشتی و هاتوچۆ بکات.بازرگانی لە ناوچەکەدا.
- لەڕووی بەرژەوەندییە ئابوورییە ڕاستەوخۆکانی چینەوە، لەکاتێکدا بازرگانی چینی ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر بووە لەشێوەی بەرزبوونەوەی تێچووی کەشتیوانی و پارەی بیمە بۆ بارکردنی دەریایی، بەڵام هێشتا تێچوونەکە زۆر کەمترە، لانیکەم تا ئێستا، لە ئاستی سەردەمی Covid-19. هەروەها لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ڕابردووەوە هەناردەی چین بە هۆی لاوازی خواستی جیهانییەوە خاو بووەتەوە. پێشبینی دەکرێت هاتوچۆی هەناردەکردن بە درێژایی مانگی یەک بە خاوی بمێنێتەوە بەهۆی کۆتایی هاتنی وەرزی کریسمس لە ڕۆژئاوا، پێش ئەوەی پێش ساڵی نوێی مانگی شوباتی چین جارێکی دیکە بەرزبێتەوە. جگە لەوەش تا ئێستا کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر نرخی نەوت نەبووە، چونکە حوسییەکان بە دوورکەوتنەوە لە بەئامانجگرتنی کەشتییە نەوتهەڵگرەکان پراگماتیزمیان نیشانداوە. بە پشتبەستن بە حیسابکردنی قازانج و زەرەر بۆ ئەو گرووپە و لایەنگرانی لە تاران، دڵنیایە لەوەی کە خۆی لە بە ئامانجگرتنی کەشتییە چینییەکان بەدوور دەگرێت بۆ ئەوەی ئێران شەرمەزار نەکات و پەکین ناچار بکات گۆڕانکارییەکی ڕیشەیی لە هەڵوێستی خۆیدا سەبارەت بە پەرەسەندنی ئێستای خۆی بگرێتەبەر.
- بۆ سەرکردایەتی چین، خۆ بەدوورگرتن لە پاڵپشتیکردنی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ڕۆژئاوا یان هاوپەیمانان، تا ئێستا پرسێکی توانا سەربازییەکان نییە (بە لەبەرچاوگرتنی نزیکیی شوێنی بنکەی سەربازی چین لە جیبۆتی و ئەو کەشتییە جەنگییانەی بەشدارن لە شەڕی دژی چەتەی دەریایی له باب المندب)، ئەوەندەی مەسەلەی ئیرادەی سیاسییە.و پرەنسیپێکی پشتیوانە بۆ فەلەستینییەکان (https://shorturl.at/zNWXZ ).
ئەم هەڵوێستە بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی قورسایی چین دەخاتە پشت ستراتیژی ڕیتۆریکی حوسییەکانەوە بە پاساوی ئەوەی کە هێرشە سەربازییەکان ئامانجیان پاراستنی ئازادی گەشتیاری نێودەوڵەتی نییە، بەڵکو ئامانجی ئازادی کەشتییە ئیسرائیلییەکانە بە تایبەتی. هەرچەندە هێرشەکان ئەو کەشتیانەیان کردە ئامانج کە پەیوەندییان بە ئیسرائیلەوە نەبوو، بەڵام پێدانی پۆشینی سیاسی بۆ هێرشەکانی ڕۆژئاوا دەتوانێت لە ڕوانگەی چینەوە خەڵکی ناوچەکە نامۆ بکات و پلانە درێژخایەنەکانی بۆ سەرکردایەتیکردنی باشووری جیهانی بێ شەرعی بکات. واتە پەکین پەرەسەندنی سەربازی حوسییەکان بە دەرفەتێکی ستراتیجی دەزانێت بۆ لایەنگری وڵاتانی غەیرە ڕۆژئاوایی، کە تا ئێستاش خۆیان لە پشتیوانیکردنی خۆیان بۆ ئۆپەراسیۆنی ئەمریکی و بەریتانیا بەدوور دەگرن، بۆ ئەوەی شەرعیەتی نێودەوڵەتی لە پێگەی ئەمریکا بسەنێتەوە و خۆی وەک هێزێکی گەورە کە داکۆکی لە پرسەکانی باشووری جیهانی دەکات.
“چوارەم: ئاڵنگارییەکانی بەردەم بەرژەوەندییە ناوچەییەکانی چین”
سەرەڕای دەرفەتەکان، پەرەسەندنی دەرەوەی کۆنتڕۆڵ لە دەریای سوور کۆمەلێک هەڕەشە و مەترسیشی لێدەکەوێتەوە کە دەکرێت وەک ئاڵنگاری بەردەم بەرژەوەندییەکانی پەکین لەسەر ئاستی ناوچە بەدی بکرێ:-
داڕمانی ئەگەری ڕێککەوتنی سعودیە و ئێرانە کە بە نێوەندگیری چین لە مانگی ئازاری ساڵی ڕابردوودا ئەنجامدرا. پەکین ئەم نیگەرانییە لەگەڵ هەردوو ولاتی سعودیە و ئێران گەنگەشە کردووە. تاقمی حوسی دەیەوێت چوار ئامانجی سەرەکی لە ئەنجامی پەرەسەندنی ئێستای کەشتییە بازرگانییەکان بەدیبهێنێت، ئەوانیش؛
- سەرکەوتن لە شەڕی شەرعیەتی ناوخۆ لەدژی حکومەتی دانپێدانراوی نێودەوڵەتی و ئەگەری یەکخستنی گەلی یەمەن.
- ئیستغلالکردنی پشتیوانییە بەرفراوانەکان بۆ فەلەستینییەکان و باشترکردنی پێگەی خۆیان لەسەر ئاستی ناوچەکەدا.
- لە دانوستانەکانی لەگەڵ سعودیە سەبارەت بە چارەسەری سیاسی، دانپێدانانی ناوچەیی وەک پایەیەکی بنەڕەتیی “بەرەی مقاوەمە”ی ئێران.
- جگە لەوەش حوسییەکان دەیانەوێت زلهێزە نێودەوڵەتییەکان ڕاستەوخۆ مامەڵەیان لەگەڵدا بکەن و بەدوای شەرعیەتی نێودەوڵەتیدا بگەڕێن (https://shorturl.at/dnsuG ).
لێرەوە ڕەنگە خواستێکی بە ئەنقەست لەلایەن حوسییەکانەوە هەبێت بۆ ئەوەی پەرەسەندنەکە بگاتە ئەو ئاستەی کە زلهێزەکانی ڕۆژئاوا ئۆپەراسیۆنی سەربازی دژی ئەوان ئەنجام بدەن. ئۆپراسیۆنی سەربازیی ڕۆژئاوا نەک هەر ئەگەری ئەوە هەیە پێگەی حوسییەکان زەقتر بکاتەوە، بەڵکو ڕەنگە ببێتە هۆی داڕمانی دانوستانەکانی ئاشتی و دەستپێکردنەوەی هێرشی مووشەکی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی حوسییەکان بۆ سەر ئامانجە سەربازییەکانی ئەمریکا و بەریتانیا لە ناوچەکە، وەک ئەوەی پێشتر بەرپرسانی سعودیە کردوویانە پشتڕاستیان کردەوە بۆ هاوبەشە ئەمریکییەکانیان. ئەگەر ئەم سیناریۆیە بێتەدی، ڕەنگە بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی پرۆسەی کەمکردنەوەی پەرەسەندنی نێوان سعودیە و ئێران تێکبدات، کە لە سەرەتای شەڕەوە نیگەرانی بەرپرسانی چین بووە. لە میانی یەکەمین کۆبوونەوەی لیژنەی هاوبەشی چین و سعودیە و ئێران لە دوای واژۆکردنی ڕێککەوتنەکەوە، لە ١٥ی کانوونی دووەمدا، “وانگ یی”، وەزیری دەرەوەی چین بە شێوەیەکی چالاکانە هۆشداریدا لەوەی ئاساییبوونەوەی نێوان هەردوولا کاریگەری دەستوەردانی دەرەکی لە ناوچەکەدا دەبێت. وانگ وتی: پەکین پێیوایە سعودیە و ئێران توانای تەواویان هەیە دەستبەجێ دەستێوەردانەکانی دەرەکی لاببەن و پرۆسەی ئاشتەوایی بەرەو پێشەوە ببەن بۆ پاراستنی ئاشتی و سەقامگیری درێژخایەن لە ناوچەکەدا، داوای لە هەردوولا کرد لەژێر ڕۆشنایی “دوورکەوتنەوە لە حیساباتی هەڵە”. پێشهاتەکانی شەڕی غەززە(https://shorturl.at/zLM68 ).
لە لایەکی دیکەوە لێدوانەکانی نوێنەری چین لە ئەنجومەنی ئاسایش کە داوای “دیالۆگ و ڕاوێژکاری” دەکات، مەبەست لێی کاریگەرە لەسەر ئاراستەی گفتوگۆکانی ڕۆژئاوا و پاڵنانی بەرەو پەسەندکردنی ڕێگاچارەی دیپلۆماسی لەبری پەرەسەندنی سەربازی، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو مەترسیانەی کە ئەمە ڕەنگە ببێتە هۆی هاتوچۆی کەشتیوانی لە دەریای سوور و کەنداودا بە شێوەیەکی فراوانتر، کە ئەمەش بووەتە ڕەوتێکی گشتی لە بیرکردنەوەی چینیدا (https://shorturl.at/ailrC ).
“دەرئەنجام”
چین خۆی لە دووڕیانێکدا دەبینێتەوە کە توانای کاریگەری لەسەر ڕەوتی ڕووداوەکان کەمدەکاتەوە، بەمەش ئاستی مەترسییەکان کەمدەکاتەوە. ئایا ئەگەری هەیە ئۆپەراسیۆنەکان بە سەرۆکایەتی واشنتۆن و لەندەن دژی حوسییەکان لە چوارچێوەی شەڕی سنووردار بەردەوام بن یان هەنگاوی سەربازیی فراوانتر ئەنجام بدەن، یان ئەگەری گرتنەبەری ڕێبازێکی سەربازیی بەدیل لەلایەن واشنتۆن و لەندەنەوە لە ڕێگەی “رێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی دەستڕاگەیشتن”ەوە، لەسەر بنەمای یاوەریکردنی کەشتییەکان، دەوریەی دەریایی و بەرزکردنەوەی تواناکانی بە ئامانجگرتن، مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان، بێلایەنکردنیان و بەرزکردنەوەی هاوبەشکردنی زانیاری هەواڵگری لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە؛ ئەم دوو ڕێگایە دەرفەتێکن بۆ چین بۆ ئەوەی فشار بخاتە سەر پێگەی ئەمریکا و لێدانەکانی ئەمریکا و بەریتانیا وەک شەڕی بە وەکالەتی ئیسرائیل بەڕێوەدەبەن و لەناو شەڕی گێڕانەوەکان لە باشووری جیهانیدا بە “بێ ئەخلاقی” وەسفی دەکەن.
بە شێوەیەکی واقیعی، پێدەچێت ئەگەری شەڕی سنووردار و بەوەکالەت زۆرترین ئەگەری بەدیهاتبێت لە مەودای کورتخایەن و مامناوەندا. بەڵام دەبێت پێشبینی گەشەسەندنی شەڕ و گۆڕینی هەڵوێستی واشنتۆن بۆ فراوانکردنی چالاکیی سەربازی بکەین لەگەڵ زیادبوونی پەرەسەندنی سەربازی و وەڵامدانەوەی حوسییەکان، بەتایبەتی ئەگەر سەربازانی ئەمریکی یان بەریتانیا زیانیان بەرکەوێت. تاکە پێشهاتێک کە ڕەنگە ڕێگری لەم ئەگەرە بکاتە واقیع، خۆبەدوورگرتنی کۆنکرێتی ئێرانە لە فراوانکردنی بازنەی ململانێکان. لە هەر حاڵەتێکدا چاوەڕوان ناکرێت ئەم لێدانانە زۆر کاریگەر بن، بەڵام ئامانجیان زیاتر سیاسییە، ئەویش ئەوەیە کە ئەمریکا ڕۆڵی خۆی وەک زامنکاری ئاسایشی ناوچەکە بپارێزێت، هەروەها وەک هێزێک کە توانای گرتنەبەری ڕێوشوێنی خۆپارێزی هەبێت، بەبێ گوێدانە کاریگەرییان.