• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی

یەکەی وەرگێڕان لەلایەن یەکەی وەرگێڕان
تشرینی یه‌كه‌م 22, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
جه‌نگی ئەتۆمی و کۆتایی مرۆڤایەتی
0
هاوبەشکردنەکان
92
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A
لە ساڵی ١٩٥٨ “کارل یاسپەرز” لە ژێر ناوی “بۆمبی ئەتۆمی و داهاتووی مرۆڤایەتی” کتێبێکی بڵاوکردەوە، تێیدا بەنیازی ئەوە بوو بە شێوەیەکی ڕیشەیی پرسیار لە هۆشیاری سیاسی سەردەمه‌كه‌مان بکات، وەک لە ناونیشانه‌كه‌دا هاتووە. “بۆمبی ئەتۆمی” دۆخێکی نوێی ڕەهای لە مێژووی مرۆڤایەتیدا بەرهەمهێناوە، لەگەڵ بەدیلێک كه‌ ناتوانی لێی هه‌ڵبێیت و ڕووبەڕووی ‌بیتەوە “یان هەموو مرۆڤایەتی لە ڕووی فیزیکییەوە لەناو دەچێت یان مرۆڤ دەبێت بارودۆخی ئەخلاقی-سیاسی خۆی بگۆڕێت.” ئەگەر لە ڕابردوودا وەک چۆن لە سەرەتای کۆمەڵگا مەسیحییەکاندا ڕوویدا، مرۆڤەکان “نوێنەرایەتی ناڕاستەقینە”ی کۆتایی جیهانێکیان کردبا، ئەمڕۆ بۆ یەکەمجار لە مێژووی خۆیدا، مرۆڤایەتی “ئەگەری ڕاستەقینە”ی لەناوبردنی خۆی و هەموو ژیانێکی لەسەر زەوی هه‌یه‌. ئەم ئەگەرە تەنانەت ئەگەر پێ ناچێت مرۆڤەکان بە تەواوی درکی پێ نەکەن، تەنیا دەتوانێت سەرەتایەکی نوێ بۆ هۆشیاری سیاسی دیاری بکات و ئاماژە بە “خاڵی وەرچەرخانێک لە تەواوی مێژووی مرۆڤایەتیدا” بکات.
دوای نزیکەی حەفتا ساڵ، پێدەچێت “ئەگەری ڕاستەقینە”ی خۆ لەناوبردنی مرۆڤایەتی، کە پێدەچوو ویژدانی فەیلەسوفه‌كه‌ بهەژێنێت و یەکسەر خوێنەره‌كانی سەرقاڵ دەکات (کتێبەکە بەشێوەیەکی بەرفراوان باسی لێوەکراوه‌)، پێدەچێت بووبێتە ڕاستییەکی ئاشکرا، كه‌ ڕۆژنامە و سیاسەتمەداران بە جادووییەوە دەیخەنە ڕوو؛ هەموو ڕۆژێک وەک ڕووداوێکی ته‌واو ئاسایی. بەهۆی باسی فریاگوزاری کە تێیدا ئاوارته‌‌ دەبێتەوه‌، وەک دەزانن یاسا ئەو ڕووداوەیه‌ یاسپەرز بە نەبیستراو سەیری دەکرد، خۆی وەک ڕووداوێکی زۆر بێ بایەخ دەخاتە ڕوو گونجاوی و نزیکبوونەوەی بابەتی شارەزایانە بۆ هەڵسەنگاندن. بەو پێیەی بۆمبەکە وازی لە “ئەگەری” یەکلاکەرەوە بۆ مێژووی مرۆڤایەتی هێناوە و لەبری ئەوە وەک یەک “چانس” لەنێو ئەوانی دیکەدا دۆخی شەڕ پێناسە دەکات، لە نزیکەوە پەیوەندی بە ئێمەوە هەیە، ئەو کاتە باش دەبێت سەرلەنوێ بە پرسیارەکەدا بچینەوە، ڕەنگە نەخرێته‌ ڕوو به‌ زاراوەی گونجاوی خۆی. دوای سێزدە ساڵ، لە وتارێکدا بە شێوەیەکی بەرچاو بە ناونیشانی “ئاپۆکالیپس” نائومێدمان دەکات، “مۆریس بلانشۆ” گەڕایەوە سەر پرسی کێشەی کۆتایی مرۆڤایەتی. ئەو کارەی کرد، بە خستنەڕووی تێزەکانی “یاسپەرس بۆ ڕەخنەكردن بەڵام کەمتر کاریگەر بوو. ئەگەر تەوەری کتێبەکە پێویستی گۆڕانکاری سەردەمی بووبێت، ئەوە شتێکی سەرسوڕهێنەرە
“لەلایەن یاسپەرسەوە، لەو کتێبەدا کە بڕیارە هۆشیاری و دەستپێکردنەوە و شرۆڤەی ئەم گۆڕانکارییە بێت، هیچ شتێک نەگۆڕاوە؛ نە لە زماندا، نە لە بیرکردنەوەدا، نە لە فۆرمولەی سیاسیدا، پێشوه‌خته‌ زانینی ته‌واوی ژیان پارێزراوه‌ و لەڕاستیدا بەدەوری خۆیاندا كڵۆم دراون، هەندێکیان زۆر بەرزن، بەڵام هەندێکی تریان زۆرنزم، چۆن دەکرێت پرسیارێک کە چارەنووسی مرۆڤایەتی دەخاتە مەترسییەوە و بە جۆرێک کە مامەڵەکردن لەگەڵیدا تەنیا دەتوانێت بیرکردنەوەیەکی تەواو نوێی گریمانە بکات، ئەو زمانەی نوێ نەکردبێتەوە کە دەریدەبڕێت و تەنیا ڕەچاوکردنی بەشەکی و حزبی لە نەزمی سیاسی یان بەپەلە و ورووژێنەر لە نەزمی ڕۆحیدا بەرهەم دەهێنێت، بەڵام هاوشێوەی ئەوانەن کە دوو هەزار ساڵە بێهودە بیستراون؟”

بە دڵنیاییەوە ناڕەزایەتییەکە پەیوەندیدارە، چونکە نەک هەر کتێبەکەی یاسپەرز وەک مۆنۆگرافییەکی ئەکادیمیی بەرفراوان پێشکەش دەکرێت بە مەبەستی لێکۆڵینەوە لە کێشەکە لە هەموو لایەنەکانیدا، بەڵکو ئەوەی نووسەر بەنیازە دژی لەناوچوون بوەستێتەوە، شتێکی باوی “ئاشتییەکی گشتگیرە بەبێ بۆمبی ئەتۆمی، لەگەڵ ژیانێکی نوێ کە لە ڕووی ئابوورییەوە لەسەر بنەمای وزەی ئەتۆمی دامەزراوە”. کەمتر تایبەت نییە کە بۆمبی ئەتۆمی وەک مەترسییەک بە هەمان شێوە کوشندە لەگەڵ دەسەڵاتی تۆتالیتاری بەلشەفیزمدا جێگیر کراوە، کە مەحاڵە لەگەڵیدا ڕێکبکەوین. ڕاستییەکە ئەوەیە، پێدەچێت “بلانشۆ” پێشنیاری ئەوە بکات ڕوانگەیەکی وەها ئەپۆکالیپتیک بەپێویستی نائومێدکەر بێت، چونکە وەک هێزێک لە دەستی مرۆڤایەتیدا شتێک دەخاتە ڕوو کە لە ڕاستیدا وا نییە.

دەسەڵاتێک، كه‌ لە دەسەڵاتی ئێمەدا نییە، ئاماژە بە ئەگەرێک دەکات کە ئێمە وەستای نین، ئەگەرێک-با وەک ئەگەری- نا ئەگەری وەریبگرین-کە تەنها دەسەڵاتێکی ئێمە دەرئەبڕێت ئەگەر بە سەلامەتی شارەزا بین. بەڵام بۆ ئێستا ئێمە هێندەی ویستمان بێتواناین لە زاڵبوون بەسەریدا و به‌ یەک هۆکاری ئاشکراش: ئێمە شارەزا نین لە خۆماندا، چونکە ئەم مرۆڤایەتییە کە توانای لەناوچوونی تەواوەتی هەیە، هێشتا بە گشتی بوونی نییە. لە لایەک دەسەڵاتێک کە ناتوانرێت بەهێز بکرێت؛ لە لایەکی دیکەوە وەک بابەتی ئیدیعای ئەم دەسەڵاتە، کۆمەڵگەیەکی مرۆیی، کە دەتوانرێت سەرکوت بکرێت، بەڵام دووپات نەکرێتەوە، یان کە بە جۆرێک تەنیا دوای نەمانی لە ڕێگەی بۆشاییەوە مەحاڵە دەستی پێ بگات، تەنانەت ناتوانرێت لەناو ببرێت، دووپات بکرێتەوە، چونکە بوونی نییە

ئەگەر وەک ئەوەی پێدەچێت حاشا هەڵنەگر بێت، لەناوبردنی مرۆڤایەتی ئەگەرێک نییە کە مرۆڤایەتی بە ئاگادارییەوە فڕێی بدات، بەڵکو بە ڕەچاوکردنی بڕیار و هەڵسەنگاندنەوه‌ تا ڕادەیەکی زۆر هەڕەمەکییەکانی ئەم یان ئەو سەرۆک دەوڵەتە بمێنێتەوە، ئەوا ئارگومێنتەکەی “یاسپێرس” لە زەوییەوە لەناو دەچێت، چونکە ئەو پیاوانەی کە لە ڕاستیدا توانای لەناوبردنی خۆیان نییە تەنانەت ناتوانن ئاگاداری ئەم ئەگەرە بن، بۆ ئەوەی لە ڕووی ئەخلاقی و سیاسییەوە هۆشیاری خۆیان بگۆڕن. پێدەچێت “یاسپه‌رز” لێرەدا هەمان ئەو هەڵەیە دووبارە بکاتەوە کە “هوسرێڵ” کردبووی، کاتێک لە وتارێکی ساڵی ١٩٣٥دا سەبارەت بە فەلسەفە و قەیرانی مرۆڤایەتی ئەوروپی، لەکاتێکدا “لادانەکانی ئەقڵانیزم”ی وەک هۆکاری قەیرانەکە دەستنیشان کردبوو، سەرەڕای ئەوەش “عەقڵ” لەگەڵ ئەرکی ڕێنماییکردنی مرۆڤایەتی لە پێشکەوتنی بێکۆتاییدا بەرەو پێگەیشتن. ئەو بەدیلەی کە پێشتر لێرەدا بە ڕوونی لە نێوان “ونبوونی ئەوروپا کە تا دێت لە خۆی و پیشە ئەقڵانییەکەی دوورکەوتووەتەوە” و “لەدایکبوونەوەی ئەوروپا” بەهۆی “پاڵەوانێتییەکی ئەقڵ”ەوە داڕێژراوە، خیانەت لەو هۆشیارییە باسنەکراوە دەکات کە لە کوێدا پێویستی بە “پاڵەوانایەتی”یه‌، ئیتر هیچ شوێنێک بۆ ئەو “پیشە ئەقڵانییە” نەماوە (کە تێیدا دیاری کراوە کە مرۆڤی ئەوروپی “لە پاپۆری دڕندە” جیا دەکاتەوە، لانیکەم ئەوەندەی کە ئەمه‌ی دووەمیان لەگەڵ دڕندەیەک جیاوازە).

ئەوەی هۆکارێکی بە مەبەستی باش بوێری قبوڵکردنی نییە، ئەوەیە کە کۆتایی مرۆڤی ئەوروپی یان خودی مرۆڤایەتی، کە تەرخانکراوە بۆ ئاوات و خواستە بێهودە و بێ بنەماكانی بەرپرسیار لەوان، لە کۆتاییدا ڕژاوە، وەک “بلانشۆ” پێشبینی کردبوو؛ بۆ “ڕاستییەکی سادە کە هیچ شتێک لەبارەیەوە ناگوترێ، تەنها ئەوە نەبێت کە ئەوە هەر نەبوونی مانایه‌، شتێک کە نە شایەنی بەرزکردنەوە و نە بێهیوایی و ڕەنگە تەنانەت سەرنجیش نەبێت.” هیچ ڕووداوێکی مێژوویی- ەک شەڕی ئەتۆمی (یان، بۆ هوسرێڵ، جەنگی جیهانی یەکەم)، نە قڕکردنی جوولەکەکان و بە دڵنیاییەوە نەک پەتا، ناتوانرێت هێپۆستاتیزە بکرێت بۆ ڕووداوێکی سەردەم سازکەر، ئەگەر نەبێتە شتێکی تێنەگەیشتوو و vacuous idolum historie، کە مرۆڤ چیتر ناتوانێت بیری لێبکاتەوە و مامەڵەی لەگەڵدا بکات.

بۆیە پێویستە بەبێ ڕەخنەگرتن لە ئارگومێنته‌كه‌ی “یاسپەرس” ، کە بێتوانایی ئەقڵی ڕۆژئاوایی لە بیرکردنەوە لە کێشەی کۆتایییەک کە خۆی بەرهەمی هێناوە، بەڵام بە هیچ شێوەیەک توانای زاڵبوون بەسەریدا نییە. لە بەرامبەر واقیعی کۆتایی خۆیدا، هەوڵدەدات کات بکڕێت بە گۆڕینی ئەم واقیعە بۆ ئەگەرێک کە ئاماژە بە وەدیهاتنێکی داهاتوو دەکات، بۆ شەڕێکی ئەتۆمی کە ئەقڵ هێشتا دەتوانێت خۆی لێی دوور بخاتەوە. ڕەنگە یەکگرتووتر بوایە ئەگەر وا دابنێین مرۆڤایەتی بۆمبەکەی بەرهەمهێناوە لە ئێستاوە لە ڕووی ڕۆحییەوە مردووە و ئەوە هۆشیارییە لە واقیعه‌وه‌ و نەک ئەگەری ئەم مردنە کە مرۆڤ دەبێت دەست بکات بە بیرکردنەوە. ئەگەر بیرکردنەوە نەتوانێت بە شێوەیەکی مەعقول کێشەی کۆتایی جیهان بخاتەڕوو، ئەوە لەبەر ئەوەیە کە بیرکردنەوە هەمیشە لە کۆتاییدا هەڵکەوتووە، لە هەموو کاتێکدا ئەزموونی واقیعیە نەک ئەگەری کۆتایی.

ئەو شەڕەی ئێمە لێی دەترسین هەمیشە بەردەوامە و هەرگیز کۆتایی نایەت، هەروەک چۆن بۆمبەکە جارێک لە هێرۆشیما کەوتە خوارەوە و ناكازاکی هەرگیز لە فڕێدانی نەوەستا. تەنیا لەم درککردنەدا کۆتایی مرۆڤایەتی و شەڕی ئەتۆمی و کارەساتەکانی کەشوهەوا واز لە فانتۆم بوون دێنن کە دەترسێنن و ئیفلیجیان دەکەن، توانای ئەوەیان نییە لەگەڵیان ڕێکبکەوێت و لەبری ئەوە دەردەکەون بۆ ئەوەی کە هەن؛ دیاردە سیاسییەکان کە لە ئێستاوە هەمیشە لە ڕوداوەکانیاندا هەن و بێمانایی وردە وردە لەبەر ئەم هۆکارە چیتر پێویست ناکات وەک کوژراوێک بەبێ بەدیل بترسین، بەڵکو دەتوانین هەر جارێک بەپێی ئەو نموونە کۆنکرێتیانەی کە تێیدا سەرهەڵدەدەن و ئەو هێزانەی کە لەبەردەستماندایە بۆ بەرپەرچدانەوەیان یان دەربازبوون لێیان، ڕووبەڕووی ببینەوە. لە بەرامبەر کەسانی زلهێزدا کە تادێت خۆیان دەسەلمێنن هاوكات، تا دێت بێ تواناییان لە بەڕێوەبردنی ئەو باری نائاساییەی خۆیان بەرهەمیان هێناوە، بەنیازین بە خه‌ڵاتی بزانین.

سەرچاوە:

Giorgio Agamben: Atomic Warfare and the End of Humanity

نووسین: جۆرجیۆ ئاگامبێن
له‌ ئیتاڵییه‌وه‌ بۆ ئینگلیزی؛ لینا بلۆچ
له‌ ئینگلیزییه‌وه‌: هێمن عوسمان عه‌بدوڵڵا.
پۆستی پێشوو

ستراتیژیەتی ئێران لە بەرامبەر جەنگی غەززەدا

پۆستی داهاتوو

ڕەهەندی باوککوژی لە ڕۆمانی حەسار و سەگەکانی باوکم دا

یەکەی وەرگێڕان

یەکەی وەرگێڕان

پەیوەندیداری بابەتەکان

1111
شــیکار

ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

ئه‌یلول 30, 2025
11
ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   
شــیکار

ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

ئه‌یلول 29, 2025
17
لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان
شــیکار

لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

ئه‌یلول 24, 2025
73

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

تشرینی یه‌كه‌م 2023
د س W پ ه ش ی
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
« ئیلول   تشرینی دووهەم »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە