گشتپرسی هەرێمی کوردستان یان ڕیفراندۆم، لەمانگی ئەیلوولی ساڵی ٢٠١٧ بڕیاری ئەنجامدانی ڕیفراندۆم، بڕیارێکی هەڕەمەکی نەبووە، بەڵکو پرسی لێکتێگەیشتنی هەموو لایەنە سیاسیەکان وە بەرئەنجامی بیرکردنەوەی لایەنە شۆڤینیەکان بوو کە دەرحەق بە گەلی کوردستان دەکرا.
ویستیان هەرێمی کوردستان لەدەست کورد دەر بێنن بیکەنە شاریکی ئێراقی عەرەبی، بەڵام تاوتوێ کردنی دۆخی سیاسی ئێراق و ناوچەکە و بارودۆخی ئیقلیمی ململانێ جەمسەرەکانی جیهان و گەلێک ڕووداوی تر کەتایبەت بەکوردستان و چەندین هۆکاری تر دەهاتە پێشەوە وەک ڕادەست کردنی سنورەکان هەرێم و گەڕانەوە حه‌شدی شه‌عبی و سوپای ئێراق بۆ هه‌موو ئەو شوێنانەی كه پێشتر له ترسی داعش تێیدا هەڵاتبوون و پێشمه‌رگه به‌خوێن به‌رگری له‌و شوێنانه كردبوو،
كشانه‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه له‌ناو شاری كه‌ركووك و گه‌ڕانه‌وه بۆ سنووره‌كانی پێش ٢٠٠٣ (نێوان قوشتەپە و هەولێر) و قەدەغەکردنی زمانی کوردی لەشاری کەرکوک و دەرکردنی بارەگای حزبە کوردیەکان و کشانەوەی هێزی ئاسایش لەجێگای ئەوان ئەمن و مخابراتی ئێراقی ئیتلاعات ایرانی بۆشایەکان پڕ بکەنەوە هەروەها بەرزکردنەوەی ئاڵای کوردستان بەهەموو شێوەیەک قەدەغە بکرێت لە هەموان گرنگتر ئەوەبوو ویستیان ماددەی 140 هەڵوەشێننەوە و پۆستی پارێگاری کەرکوک لەکورد وەرگرنەوە کۆمەڵێک کێشەی ترکە تایبەت بە مافەکانی گەلی کورد کە ئامادە نەبوون دان بەمافەکانمان بنێن بەتایبەتی جێناکوکیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم.
بۆیە دوای چەندین کۆبونەوە لەنێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەند بەردەوام کێشەی بۆ کورد دروست دەکرد لەڕووی سیاسی و ئابوری تەگەرە خستنەوە بۆ پێنەدانی بودجە و مووچەی هەرێمی کوردستان و کێشەی زەوی زاری ناوچە دابرێنراوەکانی کوردستان و کەرکوک بەتایبەتی هەموو کات دەسەڵاتی ئێراق مافى ڕەوای گەلەکەمانی پێشیل دەکرد، کاروانی خەباتی سیاسی جەماوەری بزاڤی ڕزگاریخوازی خەڵکی کوردوستان بە رابەرایەتى رێبەرى نیشتیمانى گەلەکەمان جەنابی سەرۆک مەسعود بارزانى و بە پشتیوانى سەرجەم هێزەسیاسییەکانى کوردستان، ڕیفڕاندۆمی یاسایی کۆدەنگى نیشتیمان خوازى گەلى کوردستانی ئەنجامدا بۆ رەتکردنەوەى ژێردەستى و خۆنە چەماندن.
