• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم هزر

تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی نیۆ-ڕیالیزم چین؟

یەکەی وەرگێڕان لەلایەن یەکەی وەرگێڕان
ئاب 29, 2023
لە بەشی هزر
0 0
A A
تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی نیۆ-ڕیالیزم چین؟
0
هاوبەشکردنەکان
164
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

بە درێژایی سەدەی بیستەم نیوڕیالیزم چەند بزووتنەوەیەکی هونەری گرنگ لەخۆ دەگرێت، نموونەکانی وەک نیوڕیالیزمی ئیتاڵی لە سینەما و ڕیالیزمی نوێی فەڕەنسی لە هونەرە جوانەکاندا تایبەتمەندییەکانی بزووتنەوەکە پێناسە دەکەن. نیوڕیالیزم: زاراوەیەکی بەربڵاوە دەتوانرێت لە چەندین بواری جیاوازدا جێبەجێ بکرێت، بۆ نموونە لە سیاسەتدا؛ وەک بیردۆزێک پێناسە دەکرێت لەسەر پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان کە سیاسەتی دەسەڵاتێک بەکاریدەهێنێت بۆ ئەنجامی نادڵنیایی و فشاری حکومەتەکانی تر، بەڵام دەربارەی هونەر مانایەکی جیاوازی هەیە، نیوڕیالیزم چەند بزووتنەوەیەکی هاوشێوە  لە وڵاتان دەگرێتەوە کە لە دەیان ساڵی جیاوازدا سەریان هەڵداوە. هونەرمەندان پێیان وابوو هەموو پێشەنگەکان ئامانجێکی هاوشێوەیان هەیە، داهێنانەکانیان ئیلهام لە دەوروبەرەکەیان وەردەگرن و واقیع بە مانایەکی ڕاستەقینە نیشان دەدەن، پاشان وێنەی ڕاستگۆیانەی کۆمەڵگایەک کە لە جەنگەوە چاک دەبێتەوە یان وێنەی گەندەڵی سەرمایەداری بابەتی هەرەگرنگی نموونە باوەکانی ئەم بزووتنەوەیەن. لێرەدا سێ تایبەتمەندی سەرەکی نیوڕیالیزم هەیە:-

“ژیانی ڕۆژانە لە نیۆرالیزمدا”

زارەوەی نیوریالیزم لە بنەڕەتدا لە ساڵی ۱۹۱٤ لەلایەن دوو وێنەکێشی ئینگلیزییەوە بەناوەکانی “چاڕڵس جینەر و هارۆڵد گیڵمان” داهێنرا. هەردووکیان سەر بە گرووپی کامدن تاونی لەندەن بوون و پێکهابوون له‌ پۆست-ئیمپڕێسنیستەکان کە شوێن باوەڕە داهێنەرانەکانی “ڤینسنت ڤان کۆخ و پاوڵ گۆگن” کەوتبوون.  شانزە ئەندامە بەشداربووەکە تیشکیان خستە سەر وێنەکێشانی ژیانی ڕۆژانە لەناو لەندەن و لەناو چینە کۆمەڵایەتییە جیاوازەکاندا، بەدیاریکراوی پێش جەنگ و لە ماوەی جەنگی جیهانی دووەمدا. لە مانیفێستی ڕیالیزمی نوێی جینەردا بابەتەکە لەگەڵ ئەکادیمیزم و مەیلی هونەرمەندان بۆ بەرهەمهێنانی کار و لێکدانەوەی سرووشت بەبێ هیچ ڕەسەنییەک و ڕاستییەک نیشاندرا. ئەمەش بووە هۆی دوورکەوتنەوە لە واقیع و لەهەمان کاتیشدا بیرکردنەوە بووە هۆی وێرانکردنی شارستانیەتەکان و خودی هونەر.

جینەر بەردەوام دەبێت لە ڕوونکردنەوەی کێشەکان لەگەڵ پۆست-ئیمپرێسنیستەکان و ئەو ڕووکەشییە شاراوەیە ئاشکرای دەکات کە ئەوانیش شوێن هاوکێشەیەک کەوتوون، ئەمە لە کاتێکدایە ئەو باس لە باڵادەستی ڕیالیزمی نوێیی جیاواز لە سرووشتیزم دەکات یان بە سادەیی جەخت لەوەدەکاتەوە نیوریاڵیزم بە بێ ئاشکرا کردنی مانا بە تەواوی ڕاستەقینەیە، نیوریالیزم بە لێکۆڵینەوەیەکی ورد دەربارەی سرووشت لە دایک دەبێت و، دواتر دەگۆڕێت بۆ  لێکدانەوەیەکی تایبەت بە تاکەکەس، بەشێوازێکی تر ئەم بزووتنەوەیە هونەرییە لە جیاواز لە سەیرکردنی جیهانی سرووشتی بۆ وەرگرتنی ئیلهام، جەخت لەسەر گەڕان بەدوای ژیانی ڕۆژانەدا دەکاتەوە و، لەهەمانکاتدا کارەکە دەکاتە ئەرشیفی قۆناغێک لە مێژوودا.

هەرچەندە هونەرمەندان لە پەیوەندییە نزیکایەتییەکانیان لەگەڵ سرووشتدا دوورکەوتبوونەوە کە پێویستبوو بۆ دروستکردنی نا-فۆڕمۆلەکە، بەڵام “سیزان و گۆگان و ڤان کوخ” لە مێشکی جینەردا وەک پێشەنگ بۆ نیوریالیزم مانەوە، ئەوەی ئەم سێ کەسە لە کاتی کارکردن لە دیمەنێکی پۆست ئیمپڕێسنیستیدا توانیان بەدەستی بهێنن، پەیوەندییەکی قووڵ بوو لەگەڵ خودی ژیان و وەرگێڕان بۆ بەرهەمەکانی خۆ-دەربڕین کەتیایدا ڕاستییەکانی پشت مرۆڤبوون نیشان دەدەن. “گیڵمان” و جینەر ئەمەیان لە مێشکدا مایەوە کاتێک کارەکانیان گەشەیان کرد بۆ نیشاندانی مۆدێرنیتە و ژیانی ڕۆژانە، لەکۆتاییدا لەگەڵ دەستپێکردنی جەنگی جیهانی یەکەم. قوتابخانەیەکی هونەرییان پێکەوە دامەزراند و گۆڤارێکی نوێیان دروستکرد بە ناوی ”هونەر و نامە” لە ساڵی ۱۹۱۷، ژمارەیەکی زۆر لە قوتابییەکانیان کۆکردەوە کە دوای تێپەڕبوونیان بەردەوام بوون.

“پەرەپێدانی دژە فاشیزم”

لە ساڵانی چلەکانی سەدەی بیستەمدا، سینەما و وێنەکانی ئیتاڵی بوون، بە شێوەیەک هونەرکە نیشانەکانی هاتنی نیوڕالیزمی پیشان دەدا، ساڵی۱۹٤٣’ بڵاوکردنەوەی فیلمی ”وەسوەسەی” لوچینۆ ڤیسکۆنتی بوو،  سێ ساڵ دواتر لە ساڵی  ١٩٤٦ ”ڕۆمای شاری کرانەوە” ی ڕۆبێرتۆ ڕۆسۆلینی بوو بەبراوە خەڵات و سینەمای نیۆڕیالیزم لە دایک بوو،  لە هەمان ساڵدا،  ؛’ Fronte Nuovo delle Arti (بەرەی نوێی هونەر) دەستی پێکرد  و هەر لەو کاتەدا مانیفێستی ڕیالیزم ئیمزا کرا کە  بە شێوەیەکی سەرەکی ئیلهام لە “پاوڵ سیزان و کوبیزم” وەرگیرا. ڕینات گۆتوسۆ و ئەنتۆنیۆ کۆرپۆرا لە نێو دووان لەو وێنەکێشانە بوون  پەیوەندیان بە بزووتنەوەکەوە کرد.

تەوەری بنچینەیی ئەو فیلم و کارە هونەرییانەی کە لەو ماوەیەدا بەرهەم دەهێنران بە شێوەیەکی ئاسایی هاوشێوە بوون،  لە نیوڕیالیزمی ئینگلیزیدا نوێنەرایەتیکردنی ڕەسەنایەتی و واقیع  پێشینەی ژیانی خەڵکی ئاسایی بوو، بەڵام لە ئیتاڵیا بابەتی باوی بزووتنەوەی هونەری دوای جەنگی جیهانی دووەم دەربارەی ئەو کەسانەبوو کە دژی نادادپەروەری و هەژاری شەڕیان دەکرد. ئەو کەسانەی لە ڕێگەی کارە هونەریەکانیانەوە دژی فاشیزم یاخی بوون و بانگەشەی یەکسانیانن دەکرد ڕێزیان لێگیرا.

دروستکەرانی فیلم لە ڕێگەی سینەماوە تیشکیان خستە سەر شێوازێکی دۆکیومێنتاری، گرتە ڤیدیۆییەکان لە شوێنی خۆیان وێنەی دەگیرا و زۆرێک لە ئەکتەرانی بەکرێ گیراو پیشەگەر نەبوون، زۆرێک لە کڵیشە ناسراوەکانی نواندنی هۆڵیوودیان بە ساتە ڕاستەقینەکانی خەباتی “ئابووری و ئەخلاقی” بۆ چاکبوونەوە لە جەنگ جێگێرکرد. سەرکردەی فاشیستی ئیتاڵی بێنیتۆ مۆسۆلینی پێگەی دەسەڵاتی خۆی لەدەستدا کاتێک جەنگی جیهانی دووەم کۆتایی هات، ئەمەش فەزای بۆ دژە فاشیستەکان ڕەخساند کە ترسناکییەکانی دوای جەنگ لە ڕێگەی فیلم و تابلۆکانەوە ئاشکرا بکەن.

ئەوەی جێگەی سەرسوڕمانە، لە ڕاستیدا نیوریالیزم لە ئیتالیا لە ساڵانی ١٩٢٠ لە ڕێگەی ئەدەبەوە دەرکەوت. بەڵام کۆنترۆڵی فاشیزم بزووتنەوەکەی سەرکوت کرد بەهۆی ئەم سەرکوتکردنە نیو ریالیستەکان بە تووڕەییەوە وەڵامیان دایەوە لەوەی چۆن سەرکردایەتی زاڵ و خودی جەنگ چەندین نووسەری بەهرەمەندیان کەمکردەوە، لە سەردەمی دوای جەنگ بزووتنەوەکەیان بە ژمارەیەکی زۆری کاری سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانی  ئینگلتەرا ویلایەتە یەکگرتووەکان دامەزراند. هەموو ئەم پارچە ئەدەبییانە ڕەنگدانەوەی هەمان بابەتی هونەری بینراوی ئەو سەردەمە بوون.

“یاخیبوون دژی سەرمایەداری”

نزیکەی ٢٠ ساڵ دواتر نیوریالیزم لە فەرەنسا وەک بزووتنەوەیەکی هونەری بینراو سەریهەڵدا کە لەلایەن ڕەخنەگری هونەر “پیێر ڕێستانی” و نیگارکێش ئیڤ کلاین دەستیپێکرد. وەک کاردانەوەیەکی ناڕاستەوخۆ بۆ هونەری پۆپ پەرەی پێدرا. ماوەی پەنجاکانی سەدەی ڕابردوودا هونەری پۆپ لە بەریتانیا و ئەمریکا پەرەی سەندووە. ئەم هونەرە جەختی لەسەر بەکارهێنانی کۆمەڵ دەکردەوە و سەرمایەداری لە مێشکیاندا شکۆمەند دەکرد، لە لایەکی دیکەوە بە ڕوانگەیەکی تێگەیشتنێکی ڕەخنەگرانە بۆ واقیع نیوریالیزم سەرمایەداریی ئیدانە کرد و ڕاستییە تاریکەکانی ڕۆشن دەکردەوە.

لە مانیفێستی ساڵی ۱٩٦١دادایزم وەک ئیلهامبەخشێک بۆ بزووتنەوەکە ناونراوە کە پێشتر بە ڕیالیزمی نوێ ناسرابوو. دادایزم وەک کاردانەوەیەک بۆ دڕندەیی جەنگ لە جەنگی جیهانی یەکەمدا سەرچاوەی گرتووە، بە بێمانایی و نا ئەقڵانی خۆی دژایەتی ئاژاوەی جەنگ دەکات. کۆمەڵگای سەرمایەداری مۆدێرن بە پێناسەی بۆرژوازی لەلایەن دادایزم و ماتریالیزمەوە ڕەتکرایەوە. ڕیالیزمی نوێ لەژێر کاریگەری دادایزمدا بوو کاتێک شۆڕشیان دژی بەرهەمهێنانی قورسی کاڵای ماددی لە ئەوروپای دوای جەنگ ئەنجامدا. هونەرمەندان لەبری ئەوەی لە ڕێگەی ئەبستراکت یان فیگۆراسیۆنەوە واقیع پشتگوێ بخەن، بە شێوەیەکی سەرچاوەیی پەرەیان پێدەدا، توانیان دەوروبەری مرۆڤ وەک بابەت بەکاربهێنن.

کۆبوونەوەکە یەکێک بوو لەو ناوەندانەی لەم کاتەدا بەناوبانگ بوو. ئەم جۆرە داهێنانە لەگەڵ پەیامی ڕیالیستیە نوێکاندا دەگونجا، ئەوان لەبری زیادکردنی شتێکی نوێ بۆ جیهانێکی زیاد لە پێویستییەکان، نیوڕیالیستەکان ئەو کەرەستانەیان بەکاردەهێنا بۆ دروستکردنی شتێکی نوێ کە پێشتر هەبوو،. تەنانەت هونەرمەندان پشتیان بە وێرانکردن بەستووە و شتێکیان لابردووە بۆ دەربڕینی گۆڕانکارییە پێویستییەکان دەربارەی تێڕوانینی خەڵک سەبارەت بە سەرمایەداری و خودی مانای هونەر.

“ژان تینگوێلی” کەسایەتییەکی گرنگی ئەو بزووتنەوەیە بوو کە پەیکەری لە تەنە دۆزراوەکان دروست دەکرد. زنجیرەی باڵوبا کە لە ساڵانی ١٩٦١ بۆ ١٩٦٣ دروستکراوە، پارچە کۆمیدیەکانی 3-D لە پارچە بەکارهاتووەکاندا پێکهێنا و، وەک لێکۆڵینەوەیەک بوو لەسەر پێویستی بێمانایی بەردەوام بۆ بەرهەمهێنان و کۆکردنەوەی ڤێرژنی نوێی هەموو شتێک، تینگوێلی پێشەنگ بوو لە پەیکەرێکی جووڵەیی، کە بانگهێشتی چاودێرانی دەکرد بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ کارلێک بکەن لەگەڵ پارچەکە، هاوکات بەربەستەکانی نێوان هونەرمەندان و بینەرەکانیان شکاند، ئەمەش دەروازەیەک بوو بۆ پچڕانی بەرهەمهێنانی بەردەوامی نێوان جەماوەر و خەڵک.

وێنەکێشانی ژیانی ڕۆژانەی خەڵکی ئاسایی، ئەو ئازارانەی بەهۆی جەنگەوە دروست دەبن و مەترسییەکانی بەکارهێنانی بەکۆمەڵ بابەتێکن کە پێناسەی نیوڕیالیزم دەکەن. هەموو پێشەنگانی ئەم بزووتنەوە هونەرییە هەوڵیان داوە واقیع بە نزیکترین شێوە لە ڕاستی نیشان بدەن. ئەوان ئەو بیرۆکەیەیان ڕەتکردەوە کە پێویستە مانایەکی قووڵتریان هەبێت، لە جیاتی ئەوە باوەڕیان وابوو مانا شتێکە لە ڕاستگۆیی کارەکانیاندا دۆزراوەتەوە. نیوڕیالیزم کاریگەری لەسەر سینەما و هونەرە جوانەکان و ئەدەب لە چەندین کولتووری جیاوازدا داناوە و، کەسایەتییەکانی وەک فیلمساز “ڕۆبێرتۆ ڕۆسێلینی” و هونەرمەندی فەڕەنسی “ئیڤ کلین” بەردەوامن لە کاریگەری دانان لەسەر فیلمسازان و بینەران.

سه‌رچاوه‌:

https://www.thecollector.com/what-are-the-main-characteristics-of-neorealism/?fbclid=IwAR2kEHgItpMr8GJrSLOEbKWIK3Rn1zbCpYLO0xbxjxUmzlZH8HCdTnj8XA0

 

نووسین: سوزانا ئەندرۆس

وەرگێڕان: هاوژین محەمەد

پۆستی پێشوو

ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

پۆستی داهاتوو

بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

یەکەی وەرگێڕان

یەکەی وەرگێڕان

پەیوەندیداری بابەتەکان

دەردە کوشندەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاست؛ دەمارگیری ئایینیی و مەزهەبی
هزر

دەردە کوشندەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاست؛ دەمارگیری ئایینیی و مەزهەبی

ته‌مموز 13, 2025
68
شوێنی ئادەم و ئیڤا (حەوا) لەزانستی شوێنەوارناسیدا
هزر

شوێنی ئادەم و ئیڤا (حەوا) لەزانستی شوێنەوارناسیدا

ته‌مموز 7, 2025
61
لەبارەی “جۆن ستوارت میل”ەوە
هزر

دژەئۆدیپ؛ چۆن دەکرێت لە چنگی قەدەر هەڵبێین؟

حوزه‌یران 11, 2025
60

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئاب 2023
د س W پ ه ش ی
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  
« تەموز   ئیلول »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە