• EnglishEnglish
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
سێ شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 3, 2023
چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    کورد بێ ناسنامە دەکرێت، کە مەلەفی نەوت ناسنامەی پێدابوو

    بۆ ڕۆژی سەربەخۆیی ئێراق

    چین، لەسەر مانگەوە

    چین، لەسەر مانگەوە

    تاوانى فێڵکردن

    تاوانى فێڵکردن

        سیناریۆکانی بەردەم ئایندە: ئێمە بەرەو کوێ دەچین!؟

    بۆقی ناو بیرەکە: ئایا بۆچی “بیرناکەینەوە”؟

    توندوتیژیی لە سەردەمی جهانگیریی‌دا

    توندوتیژیی لە سەردەمی جهانگیریی‌دا

    ناسنامەی ڕاستەقینەی كەركووك

    کەرکووک و ناوچە کوردستانییەکان لە سیاسەتی پارتیدا

    شوباتی داهاتوو

    شوباتی داهاتوو

    کابینەی نۆیەم و ڕوبەڕوو بوونەوەی ئاڵنگارییەکان

    دەوڵەت و میلیشیا لە ئێراقی نوێدا

    پەروەردەی تایبەت بۆکێیە؟

    پەروەردەی تایبەت بۆکێیە؟

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (67)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 70

  • شــیکار
    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی دووەم و کۆتایی

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    کورد بێ ناسنامە دەکرێت، کە مەلەفی نەوت ناسنامەی پێدابوو

    بۆ ڕۆژی سەربەخۆیی ئێراق

    چین، لەسەر مانگەوە

    چین، لەسەر مانگەوە

    تاوانى فێڵکردن

    تاوانى فێڵکردن

        سیناریۆکانی بەردەم ئایندە: ئێمە بەرەو کوێ دەچین!؟

    بۆقی ناو بیرەکە: ئایا بۆچی “بیرناکەینەوە”؟

    توندوتیژیی لە سەردەمی جهانگیریی‌دا

    توندوتیژیی لە سەردەمی جهانگیریی‌دا

    ناسنامەی ڕاستەقینەی كەركووك

    کەرکووک و ناوچە کوردستانییەکان لە سیاسەتی پارتیدا

    شوباتی داهاتوو

    شوباتی داهاتوو

    کابینەی نۆیەم و ڕوبەڕوو بوونەوەی ئاڵنگارییەکان

    دەوڵەت و میلیشیا لە ئێراقی نوێدا

    پەروەردەی تایبەت بۆکێیە؟

    پەروەردەی تایبەت بۆکێیە؟

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی (67)

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 70

  • شــیکار
    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

    چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

  • ئــــابووری
    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    گرفتەکانى پاکتاوى دارایى لەنێوان هەولێرو بەغداد

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    جیۆپۆڵەتیکی گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان: چەقبەستن یان دیدگایەکی نوێ؟

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    ڕێگای ئاوریشم، چین دەكات بەگەورەی دونیا

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    لێکەوتەکانى ڕێكکەوتنى نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بەیاساى بودجە

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    کۆچ وەک هۆکارێک بۆ گەشە کردن و خۆشگوزەرانى وڵاتان

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی دووەم و کۆتایی

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    بودجەی سێ ساڵە: بەشی یەکەم

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    دیوه‌ مه‌ترسیداره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

    ڕۆڵی بانكە ئیسلامیەكان لە گەشەكردنی كۆمەڵایەتییدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    شۆڕشی ژینا له‌ نێوان ڕه‌مز و ئامرازدا

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی دووەم و کۆتایی

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    بنەچەی کورد: به‌شی یه‌كه‌م

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    ريفراندۆم و چەن سەرنجێک

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    شوناسی دزراوی شوێنه‌کان

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا:  به‌شی یه‌كه‌م

    بزاڤی شارستانی لە کوردستانی ئێراق لە ماوەی ماندێتی بەریتانیا: به‌شی یه‌كه‌م

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    پێوه‌ره‌کانی کوردبوون کامانه‌ن؟

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    بەسەرهاتى بەرەنگاربوونەوەى دادوەرێکى کورد لەگەڵ بەعسییەکاندا

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

    ڕەگ و ڕیشەی زمان و خەت و نووسین: به‌شی دووه‌م وکۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    پۆپۆلیزم… فرە بەکارهێنان و کەم تێگەیشتن لێی

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    کۆمەڵگا لە نێوان گرووپەکانی فشار و حزبە سیاسییەکاندا

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی سێ و کۆتایی

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی دوو

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

    چوارچێوە و بنەما یاساییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی هەرێمی کوردستان: بەشی یەک

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كورد.. نوێترین قوربانیی ده‌وڵه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كوردستان ده‌وڵه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاسته‌

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كان وه‌كو هێزێكی‌ داگیركه‌ر ڕوانیویانەتە حکومەتی بەعس

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    كورده‌كانی‌ میسر: ڕه‌چه‌ڵه‌ك ‌و داهێنانیان

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    سەربەخۆیی کوردستان و ئاسایشى نەتەوەیی ئەمریکا

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    درەنگ بێت یان زوو هەرێمى کوردستان سەربەخۆ دەبێت

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    دەربارەی داستانی سیابەندو خەجێ

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

    كــورد, تێبینی و وردبوونەوە

  • چاوپێکەوتن
    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    شەڕی ساردی چین و تایوان

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    ته‌ڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی یاسای بودجه‌ی ئێراق كه‌ی دانرا؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    بۆچی کورد پێویستی بەخۆداچوونەوەی خێرا هەیە؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    چارەسەر چی یە؟ ئایا دەرفەتێک ماوەتەوە بۆ ئەوەی بازێک بدەین؟

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    لوبنان، دەوڵەتێکی قەیراناوی لەژێر کاریگەری سیاسەتە جیهانی و ناوچەییەکاندا

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

    گۆڕی بەکۆمەڵ لە مێژوودا و ئێراق لەمەشدا بەدناوترینە

چاوی کورد
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا لەلایەن م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا
ئاب 27, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
نەزمی نوێی جیهانی لە ڕووانگەی چینەوە
0
هاوبەشکردنەکان
33
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“دەستپێک”

مشتومڕ و گفتوگۆی بەرفراوان لە وڵاتانی ڕۆژئاوادا دەگوزەرێت کە پرسیارێکی قورسە، ئەویش ئەوەیە کە  ئایا ئەژدیهای چینی نەیتوانی ساتەوەختی ڕووبەڕووبوونەوە هەڵبژێرێت بۆ ئەوەی کۆتایی بە سەردەمی ئەمریکا بهێنێت، یان پێیوابوو کە لەم ساتەوەختە مێژووییەدا شایستەی ئەوە بووە کە ئەو کارە بکات؟ پرسیارە زۆرەکانی دواتر سەبارەت بە سرووشتی گۆڕانکارییە دراماتیکییەکانی ڕێبازی چینییەکان بۆ پەیوەندییە جیهانییەکانی، و ئەوەی ڕوویدا تا “چین” خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەکانی بەرزکردەوە و هەوڵەکانی چرچ کرد و دەستپێشخەرییە نێودەوڵەتییەکانی خستەڕوو، کەمترینیان دەتوانرێت وەک بەدواداچوونێکی بێوچان بگوترێ بۆ بنیاتنانی نەزمێکی جیهانی نوێ.

ڕاستە ستراتیژیستەکان لە جیهاندا ئاماژە بە لەدایکبوونی جەمسەرە ناوچەییە بەهێزەکان لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا دەکەن، بەڵام ئەمە بە هیچ شێوەیەک بەو مانایە نییە کە چین بتوانێت سەرکردایەتی سیستەمی جیهانی بکات، هەروەها سەردەمی ئەمریکا بەرەو لەناوچوونی حەتمی خۆی دەڕوات. بە مانایەکی تر ئەم گۆڕانکارییانە گوزارشت نین لە پاشەکشەی سروشتی ئەمریکا بەڵکو پێ دەچێت گۆڕانکارییەکان زیاتر تاکتیکی و ڕۆڵ پێدان و ڕۆڵ دابەش کردن بێت.

“سەرۆک شی چیپینگ و دۆزینەوەی ڕێبازێکی نوێ”

زۆرێک لە چاودێرانی کاروباری “چین” هۆکاری ئەوەی لە “چین” ڕوویدا لە ڕووی گۆڕانکاری بنەڕەتییەوە دەگەڕێننەوە بۆ کەسایەتی “شی جینپینگ”، سکرتێری گشتیی حزبی شیوعی چین، کە لە ساڵی ٢٠١٢ دەستبەسەرداگرتنی پڕۆژەی فراوانکردنی چینی بێ وێنە لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا گرتە دەست، دوای دەیان ساڵە چین کە خۆی دەخاتە سەر خۆی و گۆڕانکارییەکە قبوڵ دەکات، ئەو کار دەکات بۆ ئەوەی لە وڵاتێکی کشتوکاڵییەوە بگوازرێتەوە بۆ ئەژدیهایەکی پیشەسازی بە هاوکاری لەگەڵ جیهانی ئازاد لە ژێر سەقفی جیهانگیریدا. واتە شی چیپینگ مەبەستییەتی ئەو ڕێبازە سەر بخات کە گۆڕانە جۆرییەکانی سیاسەتی پەکین بکاتە ئەمری واقیع. ڕەنگە “شی جینپینگ” پاڵنەرەکەی بووبێت بۆ ئەو بوومەلەرزە گەورەیەی سامانی وڵاتەکە کە بەرهەمی گشتیی نیشتمانی لە ساڵی ١٩٧٠دا ٩٢ ملیار دۆلار بووە و لە ساڵی ٢٠٢١دا گەیشتە نزیکەی ١٨ تریلیۆن دۆلار.

دوای قۆرخکارییەکەی لەسەر دەسەڵات، “شی جینپینگ” بڕیاریدا کە کاتی ئەوە هاتووە دیدگایەک پەرەپێبدات بۆ وەرگێڕانی سێ دەیە هەوڵەکانی چین بۆ هەنگاونان بۆ سەردەمێکی هەژموون و کاریگەری ستراتیژی و سەرکردایەتیکردنی ئەم بزووتنەوەی پۆپۆلیستییە. “شی جینپینگ” لە میانی وتارەکەیدا لە مانگی ئابی ئەمساڵ لە لوتکەی بریکس جۆهانسبێرگ بەڵێنیدا کە جیهان شاهیدی بزوێنەری نوێی گەشەی جیهانی دەبێت کە جێگەی بزوێنەری کۆنەکان دەگرێتەوە، هەروەها دووبارە داڕشتنەوەی قووڵی سیستەمی حوکمڕانی نێودەوڵەتی دوای ئەوەی جیهانی ئەمڕۆ گەیشتە قۆناغێکی مێژوویی گرینگ، هەروەها جەختی لەوە کردەوە شتە نوێیەکان جێگەی کۆنەکان دەگرێتەوە، لە ئاماژەیەکی پەردەپۆشدا بۆ کۆتایی سەردەمی ڕۆژئاوا و سەرەتای سەردەمی ڕۆژهەڵات، کە “چین” سەرکردایەتی دەکات.

لێرەدا “چین”، لە چلەمین ساڵیادی دەستپێکردنی چاکسازییەکانی ئابووری بازاڕدا، فڕێدانی ئابووری کۆمۆنیستی بۆ ناو زبڵدانی مێژوو، و کرانەوەی بەڕووی ڕۆژئاوادا، بە سەرۆکایەتیی سەرکردە “دێنگ شیاوپینگ”، کە بەهۆی گەورەییەوە گەشەیەکی ئەفسانەیی لە ئاستی بەرهەمهێناندا بەدەستهێناوە-بە قەبارەی وەبەرهێنانی سەرمایەداری بە پارەی پاشەکەوتی گەورەی ناوخۆیی و وەبەرهێنانی ڕۆژئاوایی، هەوڵدان بۆ بازدان بەسەر واقیعەکانی مێژوودا بۆ بەدیهێنانی خەونی ئەو پیاوەی کە پێنج دەیە لەمەوبەر پێشبینی کردبوو، دوای تەواوکردنی پرۆسەی مۆدێرنیزاسیۆن و کۆنترۆڵی ئابووری و سیاسی جیهانی. ئایا لۆژیکی ئەستێرەناسی کاردەکات، یان مێژوو قسەیەکی تری هەیە؟

“پەکین لە نەتەوە یەکگرتووەکانەوە موژدە دەدات لە ڕێگەی پڕۆژەی “پشتێنە و ڕێگا”وە”

دوای دەستبەسەرداگرتنی دەسەڵات و ، ڕێک دە ساڵ لەمەوبەر تا ئەمڕۆ، شی جینپینگ دەستپێشخەریی ” پشتێن و ڕێگا”ی دەستپێکرد بۆ بنیاتنانی بازاڕێکی یەکگرتووی گەورە لە تێکەڵەیەک لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان، لە ڕێگەی پەرەپێدانی ژێرخانی وڵاتانی جیاواز بۆ ئاسانکاری چینییەکان ستراتیژی فراوانخوازی کە بە ڕووخسارێکی ئابووری دەستی پێکرد، تەنها ئەوە نەبێت کە بەم زووانە بە لایەنە ئەمنی و سەربازییەکان بە شێوەیەکی نایاب کۆتایی دێت.

لە ڕاستیدا، پڕۆژەی ” پشتێنە و ڕێگا” لە ڕۆژانی سەرەتاییەوە ڕووبەڕووی نیگەرانی نێودەوڵەتی بووەتەوە سەبارەت بە قەبارەی ئەو قەرزانەی کە لەگەڵ وڵاتانی ئەفریقا و ئاسیادا بەدوای خۆیدا دەهێنێت، لەنێویاندا نیگەرانییەکان لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپا، کە دوایینیان مەبەستی ئیتالیا بوو بۆ کشانەوە لە دەستپێشخەرییەکەوە تا ئەو کاتەی کە ناوی لێنرا دەستپێشخەری “کۆلۆنیالیزمی نوێ لە ڕێگەی دیپلۆماسی تەڵەی قەرزەوە”.

لە خەمڵاندنی چاودێراندا، ئەو لێشاوەی چینی بەرەو دەستپێشخەرییەکە دەستی بە کەمبوونەوە کرد، لە ماوەی دە ساڵ و نیوێکدا چین قەرزی بە 100 وڵات داوە بە بەهای نزیکەی 500 ملیار دۆلار، بەڵام ژمارەی قەرزەکان لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوودا کەمیکردووە تا بگاتە ئەو ئاستە تەنها ١٠ ملیار دۆلار. “شی جینپینگ” لە وتارەکەیدا لە مانگی ئەیلولی ساڵی ڕابردوودا لە دانیشتنی ٧٦ی کۆبوونەوەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان، “دەستپێشخەریی گەشەپێدانی جیهانی”ی وەک بەردی بناغەی دیدگای “چین” بۆ نەزمێکی جیهانی بەدیل کە بەرامبەر ئەو سیستەمەی ئەمریکا و وڵاتانی ڕۆژئاوایی ڕابەرایەتی دەکات، بوەستێتەوە، پێشکەشی کرد. “چین” دەستپێشخەرییەکەی لە ژێر ئاڵای هاندانی گەشەپێدان و کەمکردنەوەی هەژاری و باشترکردنی تەندروستی جیهانی لە وڵاتانی تازەپێگەیشتودا دەخاتە ڕوو.

لە ماوەیەکی کورتدا دەستپێشخەری گەشەپێدانی جیهانی پەیوەست بوو بە دەستپێشخەرییە تەواوکەرەکان کە لەلایەن “شی جینپینگ”ەوە دەستیپێکردبوو، وەک دەستپێشخەری ئاسایشی نێودەوڵەتی و دەستپێشخەری شارستانیەتی جیهانی، لە سێ هەنگاوێکدا کە بوێرترین هەنگاوەکانی “چین” پێکدەهێنن بۆ کۆکردنەوەی پشتیوانی وڵاتانی باشوور لە پشتەوە سەرکردایەتییەکەی، و چین وەک بەدیلێک بۆ نەزمی جیهانی ئێستا بخاتەڕوو.

“چین”، کە پێشتر نەناسرابوو کە زۆر حەزی لە کۆکردنەوەی پشتیوانی نێودەوڵەتی بۆ سیاسەتەکانی بوو، هەرچەندە ئەندامێکی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایش بووە و ئێستاش هەروایە، بەڵام کاریگەرییەکەی هەرگیز لە ئاستی کاریگەریی ئەندامانی هەمیشەیی دیکەدا نەبووە. بڕیارەکەی “شی جینپینگ” وای لە شاندی “چین”ی لە نەتەوە یەکگرتووەکان کرد بە تووندی پەلە بکەن لە کۆکردنەوەی پاڵپشتی وڵاتانی باشوور بە دابینکردنی دارایی بۆ دەستپێشخەرییەکە بۆ دروستکردنی گروپێک کە پشتیوانی لە خواستە نێودەوڵەتییەکانیان بکات لە نەتەوە یەکگرتووەکان، یان وەک “شی جینپینگ” خۆی لە کۆڕبەندێکدا ساڵی ڕابردوو لە نیویۆرک ئاماژەی بەوەدا کە چین بەوپەڕی خۆشحاڵییەوە دەنگی وڵاتانی تازەپێگەیشتو لە سیستەمی جیهانیدا بەرز دەکاتەوە.

بۆ ئەم مەبەستە چین بە پاڵپشتی سەرکردایەتی نەتەوە یەکگرتووەکان گرووپی دۆستانی دەستپێشخەری گەشەپێدانی نێودەوڵەتی دامەزراند، کە لە ماوەیەکی کورتدا ئەندامێتییان فراوانتر بوو و گەیشتە ٧٠ وڵات، تاجیکستان و ئۆزبەکستان و زیمبابۆی کە ئێستا دەنگیان لە ٨٠ وڵات هەیە  زیاتر لە بەرژەوەندی “چین” لە هەموو بڕیارنامەکانی ئەنجومەنی گشتیدا، لەنێو ئەو وڵاتانەدان کە زۆرترین بەستراوەتەوە بە قەرزی چینییەوە، و تا دڵسۆزی بۆ “چین” زیاتر بێت، قەرزی بەخشندەتر بۆ ئەو وڵاتانە، بەڵام لە کۆتاییدا قەرز و قەرزن، نەک دیاری.

چین هەوڵدەدات گروپی دۆستەکانی لە نەتەوە یەکگرتووەکان فراوانتر بکات بۆ ئەوەی ١٥٢ کەس لە لیستی وڵاتانی تازەپێگەیشتووی ئەو ڕێکخراوە نێودەوڵەتییە بگرێتەوە و ئەگەر قەبارەی شوێنکەوتووانی بگاتە ئەم ژمارەیە، ئەوا زۆرینەی ڕەهای لیستی 193 وڵاتی ئەندامی ڕێکخراوی نێودەوڵەتی، بەهۆی سود و کاریگەری گەورەی کۆنتڕۆڵەوە چین دەڵێت بەرگری لە مافی پێدانی پێگەیەکی یەکسان بە هەموو وڵاتانی ئەندام دەکات. “چین” بە خستنەڕووی ئەم بنەمایە، دژایەتی پراکتیکی هەڵوێستی خۆی دەکات سەبارەت بە پرۆسەی چاکسازی و فراوانکردنی ئەنجوومەنی ئاسایش، بەو پێیەی ڕەتیدەکاتەوە مافی ڤیتۆ بدات بە هیچ کام لەو وڵاتانەی لە فراوانکردنەکەدا پێشنیارکراون کە لەگەڵ پێنج ئەندامە هەمیشەییەکەیدا بەدەستی دەهێنێت، هەروەها بەشداریکردنی هیندستان و ژاپۆن بۆ ئەنجومەنی ئاسایشی فراوانکراو ڕەتدەکاتەوە چونکە ئەوان نەیاری تاڵیانن لە ئاسیا.

“پەکین لە نێوان ڕاستی ناوخۆیی و تەحەدییەکانی ڕۆژئاوا”

لە ڕاستیدا ئەو سیاسەتە ئابووری و بازرگانییەی “شی جینپینگ” گرتویەتیەبەر بۆ کۆمپانیا ڕۆژئاواییەکان کەمتر جێگەی پەسەند و قایلکەر بووە، هەوڵەکانی بۆ خستنەڕووی “چین” وەک هاوبەشێکی بەهێز و نەیارێکی مەترسیدار چیتر زۆر کەس فریو نادات، دروشمەکانی سەبارەت بە سەرهەڵدانی ڕۆژهەڵات سەرکردایەتی کرد لەلایەن چین-ەوە و دابەزینی ڕۆژئاوا بووەتە جێگەی پرسیار گرنگ و سەرنجڕاکێش. پەکینێکی ئابووری کە شایەتحاڵی درزێکی جددییە، “چین” تەنها توانیویەتی گەشەیەکی لاواز لە بەرهەمی ناوخۆیی گشتی بەدەستبهێنێت دوای چەندین ساڵ لە داخستنی و سنووردارکردن بەهۆی پەتای کۆرۆناوە. چاودێران پێشبینی دەکەن زیاتر قەیرانی خانووبەرە و زیادبوونی ڕێژەی بێکاری لەنێو گروپە گەنجەکاندا بۆ ئاستێکی مەترسیدار کە ڕەنگە بگاتە 50%، لەکاتێکدا کەرتی بازرگانی تایبەت لە زیادبوونی نیگەرانیدا دەژی سەبارەت بەو سیاسەتە سنووردارانەی کە دەوڵەت بەسەر وەبەرهێنانەکانیاندا سەپاندویەتی،  دوودڵی بەکاربەران بۆ خەرجکردن، لەگەڵ ئاماژەکانی نزیکبوونەوەی قەیرانێکی گەورە لە ئابووری چین، وەستان لە گەشەسەندنی بەردەوامیدا.

بابەتەکە پەیوەندی بە توانای شی جینپینگەوە هەیە بۆ درێژەدان بە رێبازی بەرەوپێشبردنی دیدگای خۆی بۆ تەواوکردنی پێشبینیی “هەژموونی ئابووری و سیاسی جیهانی”، هەروەها مامەڵەی بێ وێنەی پەکین لەگەڵ ڕۆژئاوا، لەگەڵ ئاماژەدان بە کۆنترۆڵکردنی کەسانی توندڕەو لە سەرکردایەتی چینییەکان حزبی شیوعی کە بە ئەنقەست کێشەکانی چین دەخەنە ئەستۆی ڕۆژئاوا و ئەمریکا بەتایبەتی، بۆ هەڵگیرسانی هەستی ناسیۆنالیستی و سەرقاڵکردنی ڕای گشتی، وەک لە دوایین کۆبوونەوەی مەکتەبی سیاسی حزبی شیوعی چین، بە گوێرەی ئاژانسی فەرمی “شینهوا”، هێنایە ئاراوە پشتگیری لەوە بکەین کە چین ڕووبەڕووی چەندین مەترسی شاراوە دەبێتەوە لە ناوچە سەرەکییەکان، و ژینگەیەکی دەرەکی تاریک و ئاڵۆز.

پۆستی پێشوو

ئایندەى نەوتى هەرێمى کوردستان

پۆستی داهاتوو

قەدەم‌ خێری شۆڕشگێڕ و قارەمان لە ناوچەی لوڕستان

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا

م. تەحسین وسو عەبدوڵڵا

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟
شــیکار

ئایا ده‌كرێت به‌غداد ڕاسته‌وخۆ مووچه‌ بدات به‌‌ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم؟

ئه‌یلول 25, 2023
11
شەڕی ساردی چین و تایوان
شــیکار

شەڕی ساردی چین و تایوان

ئه‌یلول 24, 2023
35
زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی
شــیکار

زانستی پەروەردەی ڕەخنەیی

ئه‌یلول 11, 2023
19

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئاب 2023
د س W پ ه ش ی
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  
« تەموز   ئیلول »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان
Call us: +964 770 CHKURD THEME

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • EnglishEnglish
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

© 2022 CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لەلایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە