• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
هه‌ینی, تشرینی یه‌كه‌م 17, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 119

    جەنگی ئوحود و فەوزای ڕاگەیاندن

    دۆڕان و سەرکەوتن

    سزای خراپ مامەڵە کردن بە دامەزراوە ئایینییەکان

    ڕۆڵی دەزگاكانی ڕاگەیاندن و بانگەشەی هەڵبژاردن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    هاوپەیمانێتیی کۆمەڵەی ئاسایشی هەرێمی, سعوودیە – پاکستان

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی حەوتەم

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی شەشەم

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    ڕێگریکردن لە جەڵتەی ڕێکخراوەیی لە فەرمانگە حکومی و ناحکومییەکان

    ڕێگریکردن لە جەڵتەی ڕێکخراوەیی لە فەرمانگە حکومی و ناحکومییەکان

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

  • ئــــابووری
    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 119

    جەنگی ئوحود و فەوزای ڕاگەیاندن

    دۆڕان و سەرکەوتن

    سزای خراپ مامەڵە کردن بە دامەزراوە ئایینییەکان

    ڕۆڵی دەزگاكانی ڕاگەیاندن و بانگەشەی هەڵبژاردن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    هاوپەیمانێتیی کۆمەڵەی ئاسایشی هەرێمی, سعوودیە – پاکستان

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی حەوتەم

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی شەشەم

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    ڕێگریکردن لە جەڵتەی ڕێکخراوەیی لە فەرمانگە حکومی و ناحکومییەکان

    ڕێگریکردن لە جەڵتەی ڕێکخراوەیی لە فەرمانگە حکومی و ناحکومییەکان

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

  • ئــــابووری
    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا

یەکەی وەرگێڕان لەلایەن یەکەی وەرگێڕان
ئاب 23, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
چین، سەرکەوتن بەسەر هەژاریدا
0
هاوبەشکردنەکان
26
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

لە ڕۆژی ٢١ـی شوباتی ساڵی ٢٠٢١ـدا، چین کۆبوونەوەیەکی گەورە و دەگمەنی لە شاری پەکین ئەنجام دا بە مەبەستی ڕێزگرتن لە شێوازە نموونەییەکانی بەرەنگاربوونەوەی هەژاری، کاتێك لە کۆبوونەوەکەدا جەنابی شی جینپینگ، سەرۆکی چین گوتارێکی گرنگی پێشکەش کرد و ڕایگەیاند کە کۆماری چین سەرکەوتنێکی تەواوی لە جەنگی دژی هەژاریدا بەدەست هێناوە و، لە سایەی هەوڵی هاوبەش لەلایەن سەرجەم ئەندامانی پارتی کۆمۆنیستی چین و ڕۆڵەکانی گەلی چین لە سەرجەم پێکهاتەکان ئەرکی سەختی سەرکەوتنی ڕەها بەسەر هەژاریدا لە سەروبەندی یادی سەد ساڵەی دامەزراندنی پارتی کۆمۆنیستی چیندا بەدی هاتووە.

بەرەنگاربوونەوەی هەژاری هەمیشە بە پرسێکی گرنگ بۆ ئیدارەدانی دەوڵەت و پاراستنی سەقامگیرییەکەی لە جیهاندا دادەنرێت. مێژووی وڵاتی چین پڕە لە جەنگی نەتەوەی چین دژ بە هەژاری. دوای ئەوەی پێی نایە نێو سەردەمی هاوچەرخیشەوە، چین کۆمەڵە گرژییەکی سیاسی و جەنگی بەردەوام و ژیانی سەختی بەخۆیەوە بینی بەهۆی حوکمی دەرەبەگایەتیی لەناوچوو و دەستدرێژیی وڵاتانی زلهێزی ڕۆژئاوا، ئەوەیش وایکرد کابوسی هەژاری بەشێوەیەکی مەترسیدار گەلی چین بشێوێنێت، بۆیە ڕزگاربوون لە هەژاری بوویە خەونێك کە گەلی چین بێوچان هەوڵی بۆ بدات و وەك بەشێکی گرنگی خەونی چین بوو کە خۆی لە ڕاپەڕینی گەورەی نەتەوەکە بینیەوە.

پارتی کۆمۆنیستی چینی هەر لە دامەزراندنیەوە بەدەستهێنانی خۆشگوزەرانی بۆ گەلی چین و ڕاپەڕینی گەلی چینی کردە ئامانجی سەرەکی و، ڕابەرایەتی گەلی کرد بۆ گوزەرکردن بەنێو خەباتگەلێکی زەحمەت و درێژ لەپێناو بەدیهێنانی ژیانێکی جوان. پارتی کۆمۆنیست و گەلی چین بەرەنگاری چەندان ئاستەنگ و بەربەست بوونەوە و، لە بەرەنگاربوونەوەی هەژاریدا کۆمەڵێك ئەرکی تەواو سەختیان یەك بەدوای یەك ڕاپەڕاند و لە بەرەنگاربوونەوەی هەژاریدا دەستکەوتگەلێکی گەورە مێژووییان بەدەست هێنا. بە تایبەتی لەدوای 18ـەهەمین کۆنگرەی نەتەوەییی پارتی کۆمۆنیست، لیژنەی ناوەندیی پارتەکە ئەرکی زاڵبوون بەسەر هەژاری خستە شوێن و پێگەیەکی دیار لە حوکم و ئیدارەدانی وڵاتی چین و، وەك ئەرکێکی بنەڕەتی بۆ بوونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئارەزوومەند لە ژیان بەشێوەیەکی گشتگیر دەستنیشانی کرد. هەروەها جەنگێکی نەتەوەیی بەرفراوانی دژی هەژاری ڕێکخست، کاتێك ملیۆنان کادیر لەپێناو ئەم ئەرکەدا تەواوی هەوڵەکانیان بەشێوەیەکی ڕژد و بێوچان خستەگەڕ و زیاتر لە 1800 هەڤاڵ لە جەنگی دژی هەژاریدا قوربانییان بە ژیانی خۆیان دا.

ستانداردی زاڵبوون بەسەر هەژاری لە چین ستانداردێکی گشتگیر و فرەڕەهەندە کە پێوەری تێکڕای داهاتی تاکەکەس دەگرێتەوە، جگە لە ئاستی بەردەستبوونی خۆراك و پۆشاك و خوێندنی ناچاری و زامنکردنی چاودێریی تەندروستیی بنەڕەتی و نیشتەجێبوون و پێداویستییە بنەڕەتییەکان و پێوەرە جەوهەرییەکان بۆ هەڵسەنگاندنی نەهێشتنی هەژاری. ستانداردی چین لە بابەتی نەهێشتنی هەژاری بەشێوەیەکی گشتی لەگەڵ ئاستی گەشەی ئابووری و کۆمەڵایەتییەکەیدا دەگونجێت و، لەسەروو ئەو پێوانەی هەژارییەیە کە لە ساڵی 2015ـدا بانکی نێودەوڵەتی وەك 1.9 دۆلاری ئەمەریکیی ڕۆژانە بۆ هەر تاکێك دیاریکرد و، لەسەروو ڕێژەی گشتی ئەو هێڵە هەژارییە ڕەهایەشە کە پڕۆگرامی گەشەپێدانی بەردەوامی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ساڵی 2030 دەستنیشانیکرد.

لە سایەی هەوڵە چڕەکاندا، لەماوەی هەشت ساڵ و نیوی ڕابردوودا ساڵانە زیاتر لە 10 ملیۆن کەس لە چین لە هەژاری ڕزگاریان بووە، ئەم ژمارەیەش هاوتایە لەگەڵ ڕێژەی تەواوی وڵاتێکی قەبارە مامناوەند. سەرجەم هەژارانی ناوچەی دەوروبەری شارەکان کە ژمارەیان 98 ملیۆن 990 هەژارە لە هەژاری ڕزگار بوون و لەکەی هەژاری لە سەرجەم شار و گوندە هەژارنشینەکان سڕایەوە کە ژمارەیان دەگاتە 832,128، ئەوەیش بوویە هۆی چارەسەری هەرێمی تەواوەتیی کێشەی هەژاری. زیاتر لە 20 نەخۆشی هەژار بەپێی پسپۆڕییەکان چارەسەریان وەرگرت و نزیکەی 20 ملیۆن دانیشتووی هەژار سوودمەندن لە بیمەی نزمترین ئاستی گوزەران و هەروەها هاوکاری بۆ ئێرە کەسانە تەرخانکراوە کە بەدەست هەژاریی سەختەوە دەناڵێنن. زیاتر لە 24 ملیۆن هاووڵاتیی کەمئەندامیش کە لە ژیانێکی سەختدا دەژین و ڕێژەی کەمئەندامییان زۆرە، لە هاوکاریی دارایی بۆ ژیان و چاودێریی تەندروستی سوودمەند بوون. هەروەك ڕێژەی گەیشتنی کارەباش لە ناوچە هەژارنشینەکان گەیشتۆتە 99% و ڕێژەی گەیشتنی فایبەر ئۆپتیك و تۆڕی نەوەی چوارەم بۆ ماڵی گوندە هەژارنشینەکان گەیشتۆتە 98%. هەروەها خانووی ڕووخاوی 7,900,000 خێزان و 25,680,000 دانیشتووانی هەژار بوونیاد نراوەتەوە و گوازراونەتەوە بۆ ماڵی نوێ.

بە پشتبەستن بە هەلومەرجی ناوخۆییی چین و پابەندبوون بە بنەماکانی نەهێشتنی هەژاری توانیمان ڕێگەیەکی ڕزگاربوون لە هەژاری بە تایبەتمەندیی چینی بدۆزینەوە. یارمەتیدانی هەژاران لەڕێی ڕێکاری وردەوە چەکی جادووییمانە بۆ بەدەستهێنانی سەرکەوتن لە جەنگی دژی هەژاری و سیاسەتی هاوکاریی هەژاران بە ئامانجی گەشەپێدان ڕووکارێکی ئاشکرا و ڕوونی رێگای سوککردنی سەختیی هەژارییە بە تایبەتمەندیی چینی. سیستەمێکی نیشتمانیمان دامەزراند بۆ تۆمارکردنی زانیاری بۆ دڵنیابوون لە سوودمەندبوونی هەژاران و ناوچە هەژارنشینەکان لەو سەرچاوانەی بۆیان تەرخان کراوە. پابەند دەبین بە دەستگرتن بە گەشەپێدان وەك ڕێگەچارەیەکی بنەڕەتی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی هەژاران و، کار لەسەر باشترکردنی دۆخی تایبەت بە گەشەپێدان و بەهێزکردنی توانای گەشەپێدان دەکەین لە گۆڕینی شێوازی “گواستنەوەی خوێن” لە هاوکاریی هەژاران بۆ شێوازی “دروستکردنی خوێن” لە هاوکاریی هەژاران، ئەوەیش گەشەپێدان دەکاتە ڕێگایەکی کاریگەرتر و سەقامگیرتر بۆ زاڵبوون بەسەر هەژاری و بەدیهێنانی ژیانێکی خۆش.

ڕزگارکردنی سەرجەم هەژارانی دەوروبەری شارەکان لە هەژاری شتێکە کە پشکی یەکلاییکەرەوەی هەبووە لە بەدەستهێنانی ئامانجی بوونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئارەزوومەندی گشتگیر لە وڵاتی چین و خولقاندنی مۆدێلی چینی لەبارەی کەمکردنەوەی توندیی هەژاری، ئەوەیش ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە پرسی نەهێشتن و بەرەنگاربوونەوەی هەژاری لەسەر ئاستی جیهاندا. لەژێر ڕۆشنایی بەردەوامیی کێشەی ڕژد و مەترسیداری هەژاری و زیادبوونی کەلێنی نێوان هەژاران و دەوڵەمەندان لە بەشێك لە وڵاتان، چین دە ساڵ پێش وادەی پڕۆگرامی گەشەپێدانی بەردەوامی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ساڵی 2030 ئامانجی سوککردنی توندیی هەژاری بەشێوەی پلەبەند بەدەست هێناوە و کاری لەسەر پێشکەشکردنی هاوکاریی نێودەوڵەتی کردووە بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەژاری بەشێوەیەکی چالاك. هەروەها پابەند بووە بە بەرپرسیارێتیی نێودەوڵەتیی خۆی لە کەمکردنەوەی توندیی هەژاری و بەپێی توانا هاوکارییان پێشکەش بە وڵاتانی تازەپێگەیشتوو کردووە، ئەوەیش پاڵنەرێکی بەهێزی برەوسەندنی پرسی بەرەنگاربوونەوەی هەژاری بووە لە جیهاندا و لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە پێشوازیی فراوانی لێکراوە.

سەرکەوتنی گشتگیر لە جەنگی دژی هەژاری وەك سیمبولی پلانێکی گەورە و تۆکمە خۆی دەنوێنێت کە وڵاتی چین لە ڕێگەی بەدیهێنانی ژیانێکی خۆشگوزەران و بەدەستهێنانی سەرکەوتنی هاوبەشدا کێشای. بەڵام نەهێشتنی هەژاری بە واتەی تەواوبوونی کارەکانمان نایەت و هێشتا ئەرکێکی سەخت و ڕێگایەکی درێژمان لەبەردەمدایە بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی گەشەسەندنی ناهاوسەنگ و کەمتر لە ئەندازەی پێویست و، تەسککردنەوەی کەلێنی گەشەسەندن لەنێوان شارەکان و ناوچەکانی دەوروبەری شارەکان و هەروەها بەدەستهێنانی گەشەسەندنی گشتگیر بۆ مرۆڤ و سەرکەوتنی هاوبەش بۆ هەمووان.

پارێزگاریکردن لە سەرکەوتن لە خودی سەرکەوتن قوڕسترە. چین لە ئیستادا قۆناخێکی ڕاگواستن لە سەرکەوتنی ڕەها بەسەر هەژاریدا بەرەو بەدەستهێنانی گەشەسەندن لە ناوچەکانی دەورووبەر. لە قۆناخی دواتردا، کار لەسەر کەرتی ڕێگەی گەشەپێدانی هاوبەشی ناوچەکانی دەوروبەری شارەکان دەکەین لەسەر شێوازی تایبەتمەندیی چینی، ئەوەیش بەپێی هەلومەرج و پێداویستییە نوێکان لە پشتبەستن بە قۆناخێکی نوێی گەشەسەندن و جێبەجێکردنی ناوەڕۆکەکەی و کێشانی هاوکێشەکەی. هەوڵێکی زیاتر دەخەینە گەڕ بۆ پتەوکردنی هەستی ڕۆڵەکانی گەل لە دەستگەیشتن بە خۆشگوزەرانی و ئاسایش و هەوڵ و کۆشش لەپێناو بەدەستهێنانی ئامانجی سەدەیی دووەم بە ئیرادە و بەشێوەیەکی بوێرانە.

وڵاتی چین لە گەشەسەندنەکەیدا لە پێویستبوون بە جیهان بەدەر نییە، هەروەك گەشانەوەی جیهانیش پێویستی بە چین هەیە. ئەوەیش کاتێك چین ستراتیژییەتی کرانەوە و دەستکەوتی هاوبەشی بەبێ شێواندنی سەقامگیری گرتۆتە بەر و هاندەری وزەی گەشەپێدانە لە جیهاندا و لەهەمان کاتدا سوودێکی زیاتر لە گەشەپێدانی چین وەردەگرێت. چین و عێراق بە دوو هاوڕێی نزیك و هاوبەشی ئازیز دادەنرێن. جەخت لەسەر بەردەوامیی پتەوکردنی متمانەی سیاسیی هاوبەش لەنێوان هەردوولادا دەکەینەوە، هەروەها جەخت لەسەر بەشداریی لە پرۆسەی بوونیادنانی عێراق بەشێوەیەکی چالاکانە و، قووڵکردنەوەی هاوکاریی هەردوو وڵات لە چوارچێوەی بونیادنانی “پشتێنە و ڕێگاوبان” و بەشداریی لە گەشەپێدانی ئابووری و کۆمەڵایەتی لە عێراق دەکەینەوە. هەروەها ئامادەسازی دەکەین بۆ بەگەڕخستنی هەوڵی هاوبەش لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و لەنێویشیدا عێراق لە پتەوکردنی پرسی جیهانیی سوککردنی سەختیی هەژاری و پێشکەشکردنی پشکداریی گەورەتر لە بوونیادنانی کۆمەڵگەیەکی داهاتووی هاوبەش بۆ مرۆڤایەتی کە دوور بێت لە هەژاری و نەخشەکێشراوی دەستی سەرکەوتنی بەردەست بێت بۆ هەمووان.

 

چانگ تاو: باڵیۆزی کۆماری میللی چین لە بەغدا

وەرگێر: محەمەد ڕەحمان فەیزوڵڵا

پۆستی پێشوو

سەربردەى ئەو خێزانەى لەسەر کورسى دەسەڵات گیانیان لەدەستدا

پۆستی داهاتوو

ئەگەر ئێمە لە جێگەی کورد بووینایە چیمان دەکرد

یەکەی وەرگێڕان

یەکەی وەرگێڕان

پەیوەندیداری بابەتەکان

1111
شــیکار

ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی حەوتەم

تشرینی یه‌كه‌م 15, 2025
18
کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ
شــیکار

کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

تشرینی یه‌كه‌م 14, 2025
32
1111
شــیکار

ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی شەشەم

تشرینی یه‌كه‌م 9, 2025
21

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئاب 2023
د س W پ ه ش ی
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  
« تەموز   ئیلول »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە