• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
یه‌ك شه‌ممه‌, حوزه‌یران 1, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 110

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    پیلانێک کە بووە هۆی ئەوەی کورد بگاتە ئامانجەکانی

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    گوڵان بە شکۆمەندی خۆی نووسييەوە

    تاران و واشنتن دوو هەنگاو یەک ئامانج

    سەقامگیریی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە وتارەکەى سەرۆکوەزیرانی کوردستاندا

    دیبلوماسیەتی درەوشاوە

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    دەربارەی ساختە هەواڵ

    هەر خزمەتگوزارییەک بەخۆڕایی بوو، تۆ کاڵاکەیت

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 109

    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

  • شــیکار
    مافی هەرێمی کوردستان لە خاوەندارێتی و بەڕێوەبردنی كەرتى وزە

    مافی هەرێمی کوردستان لە خاوەندارێتی و بەڕێوەبردنی كەرتى وزە

    ترامپیزم و ته‌وژمی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ده‌وڵه‌تی نیشتمانی و نه‌ته‌وه‌یی

    ترامپیزم و ته‌وژمی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ده‌وڵه‌تی نیشتمانی و نه‌ته‌وه‌یی

    لوتکەی عەرەبی ئێراق؛ کێشەی ناسنامە لە نێوان قووڵایی نەژادیی و ئایینزایی

    لوتکەی عەرەبی ئێراق؛ کێشەی ناسنامە لە نێوان قووڵایی نەژادیی و ئایینزایی

    ئێراق سەرزەمینى دیکتاتۆرەکان و نیشتیمانى گۆڕە بەکۆمەڵەکان

    ئێراق سەرزەمینى دیکتاتۆرەکان و نیشتیمانى گۆڕە بەکۆمەڵەکان

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

  • ئــــابووری
    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 110

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    پیلانێک کە بووە هۆی ئەوەی کورد بگاتە ئامانجەکانی

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    گوڵان بە شکۆمەندی خۆی نووسييەوە

    تاران و واشنتن دوو هەنگاو یەک ئامانج

    سەقامگیریی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە وتارەکەى سەرۆکوەزیرانی کوردستاندا

    دیبلوماسیەتی درەوشاوە

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    ئاشتی کوردستانی باکوور و گەمەی دادێ

    دەربارەی ساختە هەواڵ

    هەر خزمەتگوزارییەک بەخۆڕایی بوو، تۆ کاڵاکەیت

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 109

    ڕەخنەی شین

    ڕەخنەی شین

    سەرکردە و جەماوەر

    سەرکردە و جەماوەر

  • شــیکار
    مافی هەرێمی کوردستان لە خاوەندارێتی و بەڕێوەبردنی كەرتى وزە

    مافی هەرێمی کوردستان لە خاوەندارێتی و بەڕێوەبردنی كەرتى وزە

    ترامپیزم و ته‌وژمی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ده‌وڵه‌تی نیشتمانی و نه‌ته‌وه‌یی

    ترامپیزم و ته‌وژمی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ده‌وڵه‌تی نیشتمانی و نه‌ته‌وه‌یی

    لوتکەی عەرەبی ئێراق؛ کێشەی ناسنامە لە نێوان قووڵایی نەژادیی و ئایینزایی

    لوتکەی عەرەبی ئێراق؛ کێشەی ناسنامە لە نێوان قووڵایی نەژادیی و ئایینزایی

    ئێراق سەرزەمینى دیکتاتۆرەکان و نیشتیمانى گۆڕە بەکۆمەڵەکان

    ئێراق سەرزەمینى دیکتاتۆرەکان و نیشتیمانى گۆڕە بەکۆمەڵەکان

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    کۆڵۆنیالیزم؛ ڕووخساریی داگیركارییە كلاسییەكییەكەی ڕۆژئاوا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    دۆزینەوەی لوسی؛ پەردەلادان لەسەر گۆڕان  و پەرەسەندنی مرۆڤ

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    سەرە قەڵەمێك لەمەڕ هەڕەشەی هایبرید لەسەر هەرێمی كوردستان

    چاویلکەی زیرەک

    چاویلکەی زیرەک

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    گەشتوگوزاری ڕەش؛ جیهان لەبەردەم ڕەوتێكی نوێی گەشتوگوزاریدا

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

    نزیکەی هه‌شت سه‌د هه‌زار ساڵ لەمەوبەر تەنیا 1%مرۆڤایەتی ڕزگاری بووە

  • ئــــابووری
    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاڵنگارییەكانی بەردەم بودجەى ٢٠٢٥ ئێراق

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    ئاستەنگ و دەرفەتەکانی کارکردن لە دوورەوە لە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

    سه‌رچاوه‌ به‌پیته‌کانی نه‌وت و غاز له‌ ڕۆژهه‌ڵات و باشووری کوردستان

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    کۆمەڵەی ئیتحاد و تەرەقی و سەرەتاکانی دەرکەوتنی بیری کەمالیزم

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    دۆخی کورد له‌ سایه‌ی ده‌سه‌ڵاتی سته‌مکاری ڕه‌زا شا له‌ ئێران

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    کوردستانییە دێرینەکان دامەزرێنەری سیستەمی دەوڵەتداری بوون

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕەوشی خوێندنی ئایینی و فەرمی شاری سلێمانی ١٩٧٠ بۆ ١٩٧٤: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی یه‌كه‌م

    نووڕۆژ (نەورۆز)؛ مێژووی دێرین و نەریتی لەبیرکراو: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كورد برای منن

    كورد برای منن

  • چاوپێکەوتن
    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    موحسین ڕمڵی؛ کتێبی ڕاستەقینە ئەوەیە لەکاتی نووسیندا، نووسەر دڵی لای خەڵات نەبێت

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

    سکارمیتا؛ لەنێو شاعیرانی هەردوو ئەمەریکا و چیلی، نێروادا بە شاعیری دڵخوازم دەمێنێتەوە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم ئەدەب و هونەر

کوردبوون له‌ کۆمه‌ڵه‌ شیعری “ئێوارانی ڕاین”

عادل قادری لەلایەن عادل قادری
ته‌مموز 16, 2023
لە بەشی ئەدەب و هونەر
0 0
A A
کوردبوون له‌ کۆمه‌ڵه‌ شیعری “ئێوارانی ڕاین”
0
هاوبەشکردنەکان
84
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“کوردبوون له‌سه‌ سنووره‌کانی جیهان”

ئه‌گه‌ر شیعر به‌ ڕه‌سه‌نترین شێوه‌ی بوون و وجوودی مرۆڤ وێنا بکه‌ین، بێگومان به‌ زایه‌ڵه‌ و ده‌نگدانه‌وه‌یه‌کی که‌ونینه‌ و منداڵئاسایانه‌ هاوار ده‌کات و ده‌چریکێنێت، واته‌ ده‌رکه‌وتنی شێوه‌یه‌کی دژه‌باو و دانسقه‌ی هه‌یه‌، شیعر له‌م حاڵه‌ته‌دا یاخیبوون و ڕاسانێکه‌ له‌ هه‌مبه‌ر هه‌موو ئه‌و شته‌ی که‌ ئینسانبوون و ڕه‌سه‌نایه‌تی ئینسان ده‌خاته‌ مه‌ترسیی و کاڵکردنه‌وه‌وه‌. که‌ونینه‌بوون و به‌ واتایه‌ک به‌ده‌ویبوون لێره‌دا ده‌لاله‌ت له‌ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ به‌ناو ده‌سکه‌وته‌ دێز و نه‌گریسه‌کانی مۆدێڕنیته‌ی ڕۆژئاوایی و مامه‌ڵه‌ و سه‌وادگه‌رێتییه‌ ڕه‌شه‌کانێتی.

مۆدێڕنیته‌یه‌ک که‌ نه‌ به‌ زۆر و تۆپزی توانی هێوریی و ئارامی له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی زه‌وی مسۆگه‌ر بکات و نه‌ ئاسایشێکی ڕێژه‌یی و دیاریکراوی به‌ شێوه‌یه‌کی یه‌کسان و عادیلانه‌ خسته‌ خزمه‌تی مرۆڤی ئه‌م گۆشه‌یه‌ی گۆی زه‌وی، لێره‌دا به‌ده‌ویبوون و منداڵانه‌ ڕوانین بۆ دونیا، لێدان له‌ ده‌رکه‌وته‌ مۆدێڕنه‌کان و لێشاوی سوپا و فه‌رمانبه‌ر و سیاسییه‌کان و جه‌نگاوه‌ره‌کانی، هه‌مان به‌رخۆدان و یاخیبوونێکه‌ که‌ بیرمه‌ندانێکی وه‌کوو فۆکۆ و کامۆ پێشه‌نگی و نوێنه‌رایه‌تییان ده‌کرد، زێده‌ڕۆیی نییه‌ ئه‌گه‌ر بڵیین؛ ئه‌ده‌بی کوردی و به‌ پله‌ی یه‌که‌م شیعری کوردی له‌ سه‌د ساڵی ڕابردوودا به‌ شێوه‌ی وشیارانه‌ یان ناوشیارانه‌، زایه‌ڵه‌ و هاوارێکی گه‌وره‌ دژی ئه‌م دۆخه‌ سه‌پێنراو و لایه‌نه‌ ڕه‌شه‌ی مۆدێڕنیته‌ی زۆره‌ملی و ئامێرته‌وه‌ر بوون، ئه‌م ڕه‌وته‌ نامێژوویی و ناسرووشتییه‌، به‌ده‌ر له‌و دابڕان و قه‌ڵشته‌ گه‌وره‌یه‌ی که‌ له‌ نێوان دانیشتووانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین دروستی کرد، پرۆسه‌ و ڕه‌وتی گه‌شه‌ی پێکهاتمه‌ندانه‌ و گۆڕانه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کانی به‌ شێوه‌ی سرووشتی و بنه‌مایی، په‌کخست و موسته‌شار و نوێنه‌ره‌ ناڕه‌سه‌نه‌کانی خۆی به‌ سه‌ریاندا زاڵ و جێگیر کرد و بانگه‌شه‌کانی خۆی له‌ چوارچێوه‌ی گوتار  و دیسکۆرسی جۆراوجۆر، بازاڕی مه‌سره‌ف و خه‌ریته‌ی سیاسیی و کو‌لتوریی جۆراوجۆر خسته‌ هه‌ناوی کۆمه‌ڵگاوه‌، ئه‌وه‌ی له‌م دۆخه‌ پڕتراژیک و ڕه‌شه‌دا وه‌کوو ئه‌رکی شاعیران و ئه‌دیبانی کورد ده‌رکه‌وتووه،‌ هاوار دژی ئه‌م ناعه‌داله‌تییه‌ بووه‌ جا ئه‌م ناعه‌داله‌تییه‌ چ به‌هۆی زاڵبوونی ئامێره‌ مۆدێڕنه‌کان بووبێت یان پێکهاتی کو‌لتووریی جیهانی نامۆدێڕنی ڕۆژهه‌ڵات.

به‌ ده‌ربڕینێکی دیکه‌ ئه‌م هاواره‌ دژی ئه‌و ڕۆحه‌ پووکاو و ده‌عجانی و لار و له‌وێره‌ی ڕۆژهه‌ڵاتیشن که‌ فۆرم و ڕۆحی مۆدێڕنیته‌که‌ی له‌ ناو کایه‌ی پاش کۆلۆنیالیزمدا بیچمی گرتووه‌ و له‌دایک بووه‌. ئه‌گه‌رچی ئه‌مه‌ تاقانه‌ تێڕوانین و دیدگا نییه‌ بۆ مۆدێڕنیته‌ و به‌دواداهات و چییه‌تی به‌دیارکه‌وتنی له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا به‌ڵام جه‌نگ و خوێن و ناعه‌داله‌تی و گه‌نده‌ڵی و نه‌وت و…ده‌رهاوێشته‌ی هه‌بوونی هه‌مان ئه‌و ئامێرانه‌ن که‌ وه‌کوو پشتیوانی ئه‌م خواسته‌ ناته‌ندروسته‌ هاتوون و مۆدێڕنیته‌ و مۆدێڕنیزاسیۆنی ڕۆژئاوا به‌رهه‌می هێناون، به‌ڵام له‌م گۆشه‌یه‌ی گۆی زه‌وی به‌ ڕوانین و خواستێکی چڵێسانه‌ و خۆپه‌رستانه‌، فاشیزمی به‌رهه‌م هێناوه‌. له‌ گۆشه‌یه‌کی زه‌ویدا که‌ هه‌موو شتێک له‌ ژێر ده‌ستی که‌مینه‌یه‌کی دیاریکراو که‌ خۆیان وه‌کوو ئیلیت و پیتۆڵی کۆمه‌ڵگا و مێژووه‌ خوێناوییه‌که‌ی وڵات ناوزه‌د ده‌که‌ن و هه‌موو ده‌سکه‌وت و ده‌رهاوێشته‌کان و نه‌وت و خوێن و پیرۆزیی به‌ هی خۆیان ده‌زانن.

 ئه‌گه‌رچی هه‌ر چه‌ند زیاتر له‌ نه‌زمی نوێ و هه‌یمه‌نه‌ و زاڵێتی میدیدا گشتییه‌کان تێده‌گه‌ین، به‌م ڕاستییه‌ ده‌گه‌ین که‌ زمان و نووسین و ئه‌کتی ئاوه‌زمه‌ندانه‌ و بیرمه‌ندانه‌ی زمان، که‌وتۆته‌ داوی لایه‌نێکی دیکه‌ی مۆدێڕنیته‌ی ئامرازیانه‌ و ته‌کنه‌لۆژیی پاش مۆدێڕنه‌وه‌، به‌ تایبه‌تی له‌ جیهانی ڕۆژهه‌ڵات و به‌ تایبه‌تیتر له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین که‌ زمان و وشه‌کان که‌وتوونه‌ته‌ داوی دۆخێکی بۆش و به‌تاڵ و ئابزۆرده‌وه‌(Absurd)، بۆیه‌ له‌ ئه‌کتی ناڕازییانه‌ و چۆنایه‌تی و کوالێتی ئاوه‌زمه‌ندانه‌ و ڕه‌هه‌ندی بوونناسانه‌ و خه‌رمانه‌ی پیرۆزی خۆی ورده‌ورده‌ داماڵرا هه‌ر بۆیه‌ ئه‌مه‌ زیاتر له‌ هه‌ر که‌سێک ئه‌رکی شاعیران بوو که‌ حورمه‌ت و پیرۆزایه‌تی و ناکۆتابوون بگه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ جیهانی وشه‌ و زمان و یانه‌ی بوون، که‌ ئه‌وه‌ش له‌ ڕێگه‌ی ناڕه‌زایه‌تی و دژایه‌تی له‌ هه‌مبه‌ر دۆخی ئاماده‌ و سه‌پێنراو، هه‌روه‌ها به‌ دژوه‌ستان و ناڕه‌زایه‌تی ده‌ربڕین له‌ هه‌مبه‌ر ناعه‌داله‌تیییه‌ک که‌ فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتی به‌ یارمه‌تی ئه‌قڵانییه‌تی ماتریالیستی و ئامرازیانه‌ی ڕۆژئاوا خه‌ریکی پراکتیزه‌کردنێتی، ماشێن و مه‌کینه‌ی فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتی به‌ سووتماکی به‌رهه‌مهێنراوی ڕۆژئاوایی خوێن ده‌ڕێژێت و برینه‌کانی نه‌ته‌وه‌کانی ڕۆژهه‌ڵات به‌سوێ و به‌ئازارتر ده‌کاته‌وه‌، بیره‌وه‌ریی ئینسانبوونی که‌ونینه‌یان ده‌سڕێته‌وه‌، ڕق و قین له‌ جێگه‌ی خۆشه‌ویستی و هاوڕێیه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان داده‌نێت و فه‌رامۆشی و له‌بیرکردن، ڕه‌سه‌نایه‌تیی ڕاسته‌قینه‌ی مرۆڤ ده‌کاته‌ ئامانج، شاعیران و ئه‌دیبه‌ کورده‌کان به‌هۆی دۆخی ئۆنتۆلۆژیک و بوونناسانه‌ و هه‌روه‌ها هه‌لومه‌رجی ژیۆپۆله‌تیکی شه‌ڕی نیشتمان، له‌ به‌ره‌ی پێشه‌وه‌ی ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ و ده‌سته‌ویه‌خه‌بوون له‌گه‌ڵ ئه‌م لایه‌نه‌ی مۆدێڕنیزم و ئه‌و شێوه‌ڕوانینه‌ ئامرازیانه‌یه‌ن که‌ ئه‌گه‌ر و هه‌لی چالاکبوون و ده‌سه‌ڵاتگرتنی فاشیزمیان له‌خۆیاندا هه‌ڵگرتبوو.

 ئه‌ده‌بی کوردی له‌ یه‌ک سه‌ده‌ی ڕابردوودا ده‌نگی بڵند و دلێری ناڕه‌زایه‌تی دژی فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتی و کۆلۆنیالیزمی ڕۆژئاوایی بووه‌، کوردستان تاقیگه‌ی پراکتیزه‌کردنی ئه‌م دوو تێڕوانینه‌ دژه‌مرۆیی و دژه‌ شارستانییه‌ بووه‌ و له‌ هه‌مان کاتیشدا مه‌ته‌رێز و سه‌نگه‌ری به‌رخۆدان و خۆڕاگری دژ به‌ فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتی که‌ له‌ سه‌ره‌وه‌یان تورکیه‌ی ئه‌ردۆغانی و دیکتاتۆرییه‌تی سه‌دام حوسێنه‌، که‌ هه‌ر دووک جێبه‌جێکاری تاقیکردنه‌وه‌ی چه‌ک و ته‌قه‌مه‌نی ئامرازه‌کانی مۆدێڕنیته‌ی ڕؤژئاوایی له‌ کوردستاندا بوون.

ئه‌ده‌بێک که‌ “ده‌ربه‌ندی په‌پووله‌” و “گۆڕستانی چراکان”ی شێرکۆ بێکه‌س له‌ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ گه‌وره‌ترین ژینۆساید و پاکتاوکردنی نیوه‌ی دووهه‌می سه‌ده‌ی بیسته‌م واته‌ ئه‌نفال و هه‌ڵه‌بجه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێت، ئه‌ده‌بێک که‌ له‌ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ڕۆحی داگیرکراو و به‌کلۆنیالکراوی نیشتمان، “شاری مۆسیقاره‌ سپییه‌کان” و ” غه‌زه‌ڵنووس و باخه‌کانی خه‌یاڵ”ی(به‌ختیار عه‌لی) به‌رهه‌م هێنا، پێویستی به‌ باسکردن و سه‌لماندنی ڕۆحییه‌تی ئازادیخوازانه‌ و ناڕه‌زایه‌تییانه‌ی نییه‌. کۆمه‌ڵه‌ شیعری “ئێوارانی ڕاین” له‌ نوووسینی یووف مه‌نتیکه‌ و ئه‌م ئه‌زموونه‌ شیعرییه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی چوارچێوه‌ی مانایی و ناوه‌رۆکه‌ گشتییه‌ییه‌که‌ی ئه‌ده‌ب نییه‌، مانا و ناوه‌رۆکگه‌لێک که‌ له‌ جیهانی ڕاسته‌قینه‌ و ڕۆژانه‌وه‌ هه‌ڵخێزراون و سه‌رچاوه‌یان وه‌رگرتووه‌، ئازار و ئێش و گرێ و په‌ژاره‌ی سه‌رکوتکراوی مێژوویی نه‌ته‌وه‌که‌ی ده‌گێڕێته‌وه‌ که‌ ڕه‌خنه‌ی تووند و ئاگراوی دژی سیاسییانێک که‌ نه‌یانتوانیوه‌ ئێش و زامه‌کانی نه‌ته‌وه‌ ساڕێژ بکه‌ن، کاکڵه‌ سه‌ره‌کییه‌که‌یه‌تی.

شیعری “یوسف مه‌نتک” لێوانلێوه‌ له‌ ئاماژه‌ی مێژوویی به‌ به‌یت و ئه‌فسانه‌ عاشقانه‌ و حه‌ماسییه‌ کوردییه‌کان، که‌سایه‌تییه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌ کورده‌کان و ده‌رکه‌وته‌کانی زوڵم و نادادی و سته‌م، له‌ هه‌مانکاتدا که‌ به‌ خوو و خواستێکی ڕه‌خنه‌گرانه‌ و ناڕازیانه‌وه‌ دێته‌ گۆ، به‌رگریکار و ستایشکاری جیهانێکی ئارام و هێمن و سیخناخ له‌ خۆشه‌ویستی و نه‌رمونیانییه‌، کوردبوون له‌ نێوان ئازار و ناڕه‌زایه‌تی و خۆشه‌ویستی و میهره‌بانی له‌ سنووره‌کانی کوردستان تا ئه‌ڵمانیا جاڕ ده‌دات و ده‌یچریکێنێت. هه‌ر بۆیه‌ ئه‌م شه‌پۆله‌ له‌ پرسیار و گومان و ناڕه‌زایه‌تی و مافخوازی له‌ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕه‌وته‌ ئایدۆلۆژیکانه‌ی که‌ ڕاسته‌وخۆ یان ناڕاسته‌خۆ کۆیله‌ و فه‌رمانبه‌ری کۆلۆنیالیزمی ڕۆژئاوا یان فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتن و خوێندنه‌وه‌ و هه‌ڵگۆزینی پێچه‌وانه‌ و به‌رژه‌وه‌ندیخوازانه‌ی ئه‌وان له‌  چه‌مکه‌ قودسی و پیرۆزه‌کان به‌م شێوه‌یه‌ دێنێته‌ گۆ:

تۆ لەکوێی ئەی خودا؟

سەدان ساڵە

کورد هاوارت بۆ دەکا

دەنگی نابیستی؟

زیندەبەچاڵ دەکرێ

ئەنفال دەکرێ

تەعریب و تەهجیر دەکرێ

منداڵ و ژنانی

بە کەنیزەک دەبرێ

تۆ لەکوێی ئەی خودا؟

سەدان ساڵە

کورد هاوارت بۆ دەکا

لەم سەردەمی عەولەمەدا

نابینی؟

بە دەست جوندەکانتەوە چی بە سەردێ

شەنگال، کۆبانێ،

شارەکانی باشوور

ئیعدامی سەرشەقامەکانی ئێران

تاوانەکان بە درێژایی مێژوو

چیت بۆ باس بکەم

هەر قسەناکەی

ئیمڕۆ قامیشلۆت بینی؟

ئەوانەش مرۆڤی تۆن

لە کاتێکدا دنیا ئیدانەی کرد

تۆ هەر قسەیەکت نەکرد!

تۆ لە کوێی ئەی خودا ؟

سەدان ساڵە کورد هاوارت بۆدەکا

قسەیەکت نەکرد!

ئه‌م خودایه‌ی که‌ شاعیر باسی ده‌کات ده‌شێت وه‌کوو خودایه‌کی سیاسی گریمانه‌ی بکه‌ین که‌ گوتار و وێژمانه‌ هه‌یمه‌نه‌خواز و پاوانخوازه‌کان له‌سۆنگه‌ی خواستی دژه‌ مرۆڤانه‌یان و توونداژۆخوازییان له‌ خوێن تێراو و پاراوی ده‌که‌ن.

تێڕوانینی ڕه‌خنه‌گرانه‌ی شاعیر ڕادیکاڵ و بێڕه‌حمانه‌یه‌ و له‌ ده‌ربڕینیدا هیچ هاوزمان و هاوخوێنێک نابوێرێت، چوونکه‌ ئازادی شتێک نییه‌ بۆ هه‌ر پاساوێک قوربانیی بکرێت و له‌ به‌رگریکردن لێی شل و شۆڵ ده‌رکه‌وین یان پاشگه‌ز ببینه‌وه‌، چوون مرۆڤایه‌تی ئامێر و شتومه‌ک نییه‌ تاکوو سه‌ودا و موعامه‌له‌ی پێ بکه‌ین و له‌ شوێنێک به‌رگری لێبکه‌ین و له‌ شوێنێکی دیکه‌ پشتی تێکه‌ین یان که‌متر به‌رگری لێکه‌ین و هه‌ر بۆ ئه‌مه‌شه‌ له‌ شیعری “دیوه‌ی دووه‌می مرۆڤ”دا ده‌ڵێت:-

ئاگری بن کا

ڕووباری مەند

کەم دوو و بێدەنگ

درۆزن

ترسناکن

بەڵام سیاسییە بازرگانەکان

دیوێکی دیکەی هەموو ئەوانەن 

سیاسه‌تی نه‌وت و سیاسه‌تی سه‌رمایه‌دارانه بوو به‌ نه‌زمێکی نوێ تاکوو مرۆڤ و مرۆڤایه‌تی و ڕۆحی به‌رزه‌جێ و ترانسێندێنتاڵی سه‌رکوت بکرێت، یه‌خسیر بکرێت و بخه‌سێنرێت، به‌ڵام ئه‌مه‌ هه‌موو ڕووداوه‌که‌ نییه‌، له‌ ڕۆژئاوا و مۆدێڕنیته‌که‌ی، له‌ باوه‌ش و هه‌ناوی کۆلۆنیالیزمیشدا “کلۆدیا ڕۆت”ه‌کانیش هه‌ن که‌ ئامێزیان بۆ مرۆڤانی بێ نیشتمان و په‌نابه‌رانی دونیا به‌ میهر و خۆشه‌ویستییه‌وه‌ کراوه‌یه‌‌ و جێگه‌ی بڕوا و متمانه‌ی دووباره‌ن بۆ ئه‌م په‌نابه‌ر و بێ نیشتمانانه‌:

پیترای شاژنی تەدمر

ئازابوو

کە ڕۆم بەدیلیان گرت

چەندە  ئازابوو

هێندەش  بەهێزبوو

تا زەلیل نەبێ لەدەستی دووژمن

کۆتایی بە ژیانی هێنا

 

نازانم چۆن

ئەو هەموو:

ئازار و خەمە

خوێن و برینە

ماڵوێرانی و ئاوارەییەی

پەنابەرانت لە کۆڵناوە!

ئه‌م ئازاره‌ی “ئێوارانی ڕاین” به‌ هه‌بوونی کلۆدیا ڕۆت ئه‌خژنی بۆ دێت و ئۆقره‌ ده‌گرێت:-

ئێوارانی ڕاین

ئێوارەی پەنابەرانە

پیاوەکان، عەرەبانەی منداڵ پاڵ دەنێین

ژنەکان سەریان لەناو مۆبایلەکانیانە

بۆ شتێکی بزربوو دەگەڕێن

ڕاینیش ئارام

جارناجارێک نەبێت

کەشتییەک خۆی ڕادەوەشێنێ

دیسان ئه‌مه‌ هه‌موو ڕووداوه‌که‌ نییه‌، شاعیر له‌ ئاوه‌ها جیهانێکی ته‌نگ و تاریک و سامناکدا خۆشه‌ویستی له‌بیرناکات، “شێته‌کانی هه‌ولێر” و فۆرمی تایبه‌تی ده‌ربڕین، شیعرییه‌ت و پته‌وبوونی پێکهاتی شیعره‌که‌ی چه‌ند قات کردۆته‌وه‌:

 

مەمەندە شێت:
بێدەنگی
کۆنی جل و عەرەبانە کۆنەکەی
کۆن
بە قەدەر 
قەڵای هەولێر
لیکاوەکەی
درێژ 
بە قەدەر
دیجلە و فورات

ئه‌و له‌ هه‌مان کاتدا که‌ ناڕه‌زایه‌تی و تووڕه‌یی و بێ ئۆقره‌بوون ده‌رده‌بڕێت و بۆ خۆشه‌ویستی ده‌هۆنێته‌وه‌، بۆ عه‌شق هاوار ده‌کات، هاوکات له‌ نادادپه‌ره‌وه‌ری و بێ عه‌داله‌تی ده‌دات و ژێی میهر و خۆشه‌ویستی و ئه‌وین ده‌ژه‌نێت:

لە ڤاڵەنتایندا

شەپۆڵی ماچ و گوڵباران

ڕێگەی دابران، دواتر

 

———–

لە گوند

هەموو ڕێیەك دەچێتەوە

سەر کانی

 

———-

قوڕگی حەیرانێک و

لارو لەنجەی کیژانی

ڕێی کانی

ئاوازێکی دزراون

لە دڵی کوڕانی گوند.

———–

لێکدانه‌وه‌ و هه‌ڵسه‌نگاندنی هه‌موو ورده‌کارییه‌کانی ئه‌م ئه‌زموونه‌ شیعرییه‌ له‌ وتارێکی کورتی ئاوه‌هادا له‌مه‌ زیاتر هه‌ڵناگرێت و مه‌به‌ستی منیش لێره‌دا شیکاریی لا‌یه‌نه‌کانی فۆرم و ناوه‌رۆک و ده‌ربڕین نه‌بووه‌، ئه‌گه‌رچی له‌ زۆربه‌ی شیعره‌کاندا که‌ڵکه‌ڵه‌ی فۆرم ئاماده‌ و زه‌ق نییه‌ که‌ زمان و ده‌ربڕین تووشی ئاڵۆزکاویی بکات و له‌ کایه‌ زمانی و فۆرمییه‌کاندا ده‌رکه‌وێت، به‌ڵام  ده‌ربڕینی ساده‌ و ساکار و فۆرمی نێزیکی له‌ شێوه‌ ئاخافتنی سه‌رشه‌قام و زاره‌کی و ژیانی ڕۆژانه‌ی خه‌ڵک، تاونوپۆی پێکهات و جومگه‌کانی ئه‌م شیعرانه‌ی ته‌نیوه‌، جگه‌ له‌ چه‌ند شیعر له‌وانه‌”شێته‌کانی هه‌ولێر”، ده‌ربڕینی شیعری و فۆرمی ده‌ربڕین به‌ شێوه‌ی هێڵیانه‌ و باو و ڕاسته‌وخۆیه‌ و شوێنپێی لۆژیکی ده‌ربڕینی ساده‌ و ساکار و زۆر جار کورتبێژانه‌ ده‌گرێت، له‌ ڕووی ناوه‌رۆکیشه‌ ئه‌م شێعرانه‌ ده‌رخه‌ر و ده‌ربڕی کوردبوون له‌ سه‌رسنووره‌کانی جیهان و زه‌میندان له‌ دونیای بێ سنووری هه‌نووکه‌ و له‌ نیشتمانی خوێن ئاڵینی خۆیه‌وه‌ تاکوو نیشتمانی په‌نابه‌ران و غوربه‌ت و ئاوه‌ره‌یی هاوار ده‌کات و ده‌هۆنێته‌وه‌.

پۆستی پێشوو

کۆمەڵکوژى و دەستكەوتەکانى ڕووسیا لە سوریا

پۆستی داهاتوو

دیسان مەسەلەی بۆڕییەکەیە

عادل قادری

عادل قادری

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

فرۆید و برایانی کارامازۆڤ
ئەدەب و هونەر

فرۆید و برایانی کارامازۆڤ

ئایار 25, 2025
20
سمێڵی دالی
ئەدەب و هونەر

سمێڵی دالی

ئایار 23, 2025
53
هونەر وەکوو بەرهەمهێنان
ئەدەب و هونەر

هونەر وەکوو بەرهەمهێنان

ئایار 19, 2025
28

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ته‌مموز 2023
د س W پ ه ش ی
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  
« حوزەیران   ئاب »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە