• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم هزر

ئەوانەی خوازریاری بەهەشتن، دۆزەخ لەدوایانەوە جێدەمێنێت

هاوژین محەمەد لەلایەن هاوژین محەمەد
نیسان 22, 2023
لە بەشی هزر
0 0
A A
ئەوانەی خوازریاری بەهەشتن، دۆزەخ لەدوایانەوە جێدەمێنێت
0
هاوبەشکردنەکان
102
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

چ شتێک جەوهەری بوونی ئێمە دیاری دەکات؟ مرۆڤ دوولەت و کەرت دەکات؟ ئارەزوو بۆ بە دیهێنانی یۆتۆپیا “بەهەشت” دەکات؟، یاخوود ترس لە دۆزەخ دیتستۆپیایەک بەرهەم دەهێنێت؟ گەشەسەندنی مرۆڤ و ئاسانکاری قۆناغەکانی نوێ بوونەوە لەسەره‌تاوە ئامانجی دروستکردنی ژیان بوو، لەوێدا هەوڵدرا لەترسی مردن چەند پارچەیەک لەو “ژیانە” لەبەر بگیرێتەوە، بەڵام نەک بەو شێوەیە، بەڵکو بەشێوەیەکی ئاسانتر و سەلامەتر خاڵیبکرێتەوە لە ئازار و ناڕەحەتی، زۆر جار مەینەتی و بەدبەختییش، ئیدی ئەم لەبەرگیراوە ناونرا (بەهەشت) بەجۆرێک بیرۆکەکەی هەوڵدانێکی ئەبەدیی بوو بۆ کەمکردنەوەی خواستی ژیان، چونکە مۆرڤ دەیزانی ژیان بەهەشتی تێدا نیە، بۆیە کردیە ژیانی ئەوی تر، ژیانی دووەم؛ ئەڵتەرنەتیڤەکانیش عادەتیان وایە هێز لەبەر یەک دەبڕن. بەمانایەکی دی ئەو ژیانەی تێیداین کە کۆتایی ناڕوونە و نادیارە پێوویست بوو مەعلووم بێت بە کوێ دەگات؛ مرۆڤ لە فۆرمدا پرسیار و گومانی کرد، دەروونی تێکچوو بە نیگەرانییە مەجازی و وشەییەکان، هەرچەندی کرد کۆتایی نەبینی، بۆیە دەیووست تا خۆی ماوە ژیانێکی دی وەک کۆتای بناسێت.

ساڵانێک مرۆڤە سەرەتایییەکان ڕەنجیان داوە و تێکۆشان تا ژیان و چارەنووسیان بدەنە دەست ڕۆبۆتە زیرەکەکان. کێ بڕوا دەکات ئەو ئاکامەش هەوڵدانی بۆ ژیانی باشتر هێنایە ئاراوە؟ بەڕاستی ژیانی باشتر چییە؟ ژیانێک کە ئارامتر کارە ڕۆژانه‌ییەکان دەکەین و ئەرکەکانمان کەمتر دەبنەوە. “سایبەرپانک” تێکەڵ بوونی مرۆڤەکانە دەگەڵ ڕۆبۆتەکاندا. ئەمە لە بەدیهێنانی ئایدیاڵی بەهەشتەوە سەرچاوەی گرت، بەڵام دڵنیام بەوەشەوە ناوەستین، توانای مرۆییەکانمان لەسەرتر و باڵاترە؛ ڕۆژێکدێت وەهمی بەهەشت مێشکمان ئاوستر دەکات، توانامان کەمتر دەکاتەوە و ڕۆبەتەکان ئەرکەکانمان ڕادەپەڕێنن، بیر دەکەینەوە و هیچ ناکەین؛ بەڵام ئایا لەبەهەشتداین؟ ئێمە بۆ خۆدزینەوە لە کار بەهەشتمان دەوێت؟

کتێبەکان و فیلمە زانستییەکان خەیاڵییەکان بە گوێماندا دەچپێنن کە ئێمە لەڕێگای بەهەشت لامانداوە و نیازمان گۆڕاوە. دڕندەمان لێدەرچووە؛ بۆیە دەبێت بەخۆماندا بچینەوە و ئاسانکاری نەکەینە نۆرم، هیوای  بەدی نه‌هێنان، تەنانەت گەر لەشوێنکدا شتێک هەڵەبوو وەک نموونەکانی چەوساندنەوە لە ئەفریقا ناوچە هەژار نیشینەکان دەبێت بپرسیت چ شتێکی ترسناکت لە پێشە، وا ئاستەکانی خۆت و هاوەڵانت فەرامۆشدەکەیت؟

خەونی مرۆڤ نەگۆڕاون، هێشتا ئالوودەی زانست و هۆشیارییە، هەمووشتێک دەکات لە پێناوی تامەزرۆی زانین. لەڕووی دەروونیشەوە بوونەوورێکی سەربەخۆ و ئۆتۆنۆمیین، وەک لەقۆناغی منداڵاندا ڕەنگی داوەتەوە، غەریزەکانیان وەهایە ڕوو لەشوێنێک بکەن کە تۆ لێت قەدەغە کردوون، واتە دەچنە ئەو شوێنەی تۆ ئاگارداییان دەکەیتەوە بۆی نەچن. ئایناس و دەقە تیۆلۆژییەکان پشت ڕاستی دەکەنەوە، خوا بە مرۆڤی گوتووە کە لەو میوە مەخۆن تا زانست و هۆشیاری جیهانی دەرەوە بەدەستنەهێنن، بەڵام مرۆڤ ڕەتیکردۆتەوە گوێیبداتێ، بۆیە خۆی لە جیهانی دەرەوە بینیەوە.

لەجێگەیەکدا “دۆیستۆڤیسکی” ڕەخنەی بیرۆکەی بەهەشت دەکات، ناڕازەیەتییەکە بە شێوەیەکی کۆنکرێتی دەردەبڕێت “هەموو نیعەمەتێکی بەسەردا ببارێنن، لە دەریایی بەختەوەرییدا بیخنکێنن، خۆشگوزارانی و ئابووری پێببخەشن بە جۆرێک نابێت هیچ بکات جگە لەوەی بخەوێت و کێک بخوات و خۆی سەرقاڵبکات، بەڵام گەر واشبێت ئەوکاتیش لەبەر بێ منەتیەکی تەواو ڕق و کینەیەکی تەواو هەندێک فێڵی ناشرینت پێدەکرد” ناڕەزایەتییەکەی واها دەکەوێتەوە کە مرۆڤ بەو شێوەیە دروست نەکراوە سالاری دابنیشێت و بەخۆشگوزارانی بژی. دەبێت هەمیشە شتێک بکات،  تا دەست بە ئەقڵییەوە بگرێت. ئازاد ژیری بسەلمێنێت نەکا شێت بێت لە مت بوون، متبوونێک کە هەموو شتێک بشکێنیت و بیری بچێتەوە کە مرۆڤە، ئاگاداریی شوێنک نییە بۆت داناوە و بۆی دەچێت، بەڵام ئاگادارە پێت ووتووە نەیخوات، بۆیە دەیخوات. هەموو ئەمەش تەنیا بیرخستنەوەیەک بوو لەخۆی، بزانێت مرۆڤە کۆنترۆڵی خۆی زیاتر لەفرمانی خوا دەوێت، یان ڕەنگ بێت لەزانینەوە بێت. ئادەم گەر بیزانییە بەهەشتی بێ کارکردن لە ڕاکەکەی ژیان باشترە خۆی بەدەرکردن نەدەدا.

نووسەرە ڕووسییەکە زیاد لە پێوویست دەیویست بیسەلمێنێت ئێمە بۆ یۆتۆپیا دروست نەکراوین، گەر هەموو (٢+٢) یەک بکاتە (٤) کەوابوو هیچ سەرگەرمییەک و هەیجانێک نامێنێت، ئەوە سرووشتی ئێمەیە و ئێمە بۆ یۆتۆپیا دروست نەکراوین. “ئەلبێرت کامۆ” ستایشی ژیان بە دۆزەخ دەکات. لە ئەفسانەی سیزفیدا لەخەرمانی ژیان کەمدەکاتەوە و هاوتای ڕەنج و ئازاری دەکات.”سیزیف بە قورستر لە مردن سزا دەدرێت، “ئێمە وەک سیزیف بەردێکی گەورە بەسەر گردێکدا دەگێڕین، هەرجارێک لە لووتکە نزیک دەبینەوە دەگەڕێتە خوارووە، دیسان ئەم کردارە دووبارە دەکەینەوە”.

“لیڤیاسان” حوکمەتە گوێڕاڵەکەی هۆبز بوو کە ڕەخنەی لە دیکتاتۆری تۆتالیتاری دەکرد، بەپشبەستن بەفەیلەسووفانی پێش خۆی ئارگومێنتەکەی خستە سەر ڕێ، دەیگووت “پیاوەکان ئارەزووی دەسەڵات لە سەرووی دەسەڵاتەوە پاڵیان پێوە دەنێت، ئەمەش تەنها بە مردن بە کۆتایی دێت.” نەگبەتییەکانی ئەو دەرئەنجامەش ملاملانێی و کێبڕکێ بوو بۆ ئاسانکاری، حکومەتێکیان دامه‌زراند تا کۆنترۆڵی هەموو ژیانیان بکات، بەڵام دواتر خۆی بوویەوە بە دیکتاتۆر و دۆزەخی بەرهەمهێنا، واتە ئەوان گەیشتن بە بەهەشت بەلەدەستدانی مرۆڤایەتییان. ئەوانەی خوارەوەش ئارەزووی بەهەشت وای لێکردن بیر لەوەبکەنەوە چۆن مرۆڤایەتییان بە کەمترین زیان لەدەست بدەن، بەو جۆرە ئەو دووکەڵەی لەئەگزۆزی بەهەشتەوە دەردەچوو دۆزەخی فڕێدەدا.

فەلسەفەکەی هایدیگەر تەواو تەسلیمی سرووشت بوو، بەختەوەری دەگەڕاندەوە بۆ نیشتن، هەر لەبەر ئەمەش بوو هایدیگەر لە ئەڵمانیا تا کۆتایی ژیانی مایەوە، باوەڕی بە چوونە ناوەوە بوو، ئەو دەیگووت «ئەو هەلوو مەرجەی دازاین دەیهێتە ئارەوە دەبێت لە”نیگەرانییەوە” سەرچاوە بگرێت»” بەڵام چۆن سەرچاوە گرتنێک؟ “لە بوون و کات”دا شوێنپی نیگەرانییەکان  بۆنی پڕۆژەی پشێخستنی سرووشتی لێدێت، ئەو ڕوونیکردەوە ئێمە ژیانمان زەحمەت کردووە لەخۆمان، پێشبینی دەکرد گوێڕایەڵی فەرمانی سرووشتبین بۆ ختەوەری خۆمان.

ئەم دیدگا لای سارتەر پێچەوانە کەوتەوە، ئەو بە ووتە باناوبانگەکەی «دۆزەخ ئەوانی ترە» خۆی لەو چاوپۆشی کێبڕکێی مرۆڤاکانی چواردەوری نەپاراست، بە باوەڕی ئەو گرفتەکە لەئێمەدا نییە، چلۆن هەستی ململانێ لەواندا کاڵ بکەینەوە؟ بۆیە ئەو زیاتر بەفەیلەسووفی ڕووبەڕوو بوونەوە ناسرا بوو، کاتێک ئەمەش ناچێتە سەر ئیدی جۆرە پووچییەکی لێ بەرهەم دەهێنێت. بڕوانە لەم قۆناغەی ئێستاشماندا کە لەسەردەمی تەکنەلۆژیادا دەژین؛ چەند تارمایی بیرکردنەوەکەی سارتەر ماوەـ داخۆ مرۆڤە ڕۆشنبیرەکانیش فزووڵ نین لە زانین و پشکنینی پەیوەندییەکانت کاتێک تۆ پاسۆردی مۆبایلەکەتیان لا جێدەهێڵیت؟

پڕۆژە کاری هیتلەر (١٩٣٩-١٩٤٥) ئیدعابوو لە پێناو فەراهەمکردنی یۆتۆپیا. زاڵبوون بوون بەسەر جیهاندا بۆ بیرۆکەی بەهەشت، بەڵام ئەمە باڵادەستی ڕەگەزی بەرهەمهێنا، بە تێکچوون کۆتایی هات. چووە ناو شەڕێکەوە کە سەرکووتی ناوخۆیی، هۆڵۆکۆست، سێداردان و جینۆسایدی لێکەوتەوە. هاوشێوەی ئەمەش سەدام دەسڵاتی وەها لێک دایەوە گەر گەلانی چواردەور ترسیان لێی هەبێت دۆزەخی بۆ درووست ناکەن، بۆ درووستکردنی ئەو ترسەش دەبوو سەرەتا خۆی دەست بووەشێنیت، لەئێران و کووەیت و کورد و عەرەبی شیعە … بدات. تا وەک دەسه‌ڵاتێکی ترسناک دەرکەوێت، بەمانایەکی تر وەک هەر فاشیزمێکی تر بۆ لانە تێکنەچوون یا لە ترسی ئاوارە بوونی بەهەشتی خۆی؛ دۆزخێکی وەهای بۆ خوڵقاندین کە هەرگیز لە یادی نەکەین. بروانە کارەساتەکانی ئەنفال.

پێتان وایە یۆتۆپیا چۆن دەبێت؟ کە هەموو گەلان کاری بۆ دەکەن. ئایا ئێمە بۆ ئەوە درووست نەبووین؟ یانیش ئەوەیە پشوو لە ژیانی دووەمدایە؟ زۆر کولتوور و ناوچە بەداخی بەهەشت و دۆزەخ سەریان نایەوە، بیرۆکەی بەهەشت چییە؟ دۆزەخ چییە؟ تەواوی پێکهاتەکانی مرۆڤایەتی بە ترس لە دۆزەخ و ئارەزوو بۆ بەهەشت سەنتەرکرد. لۆردەکان و خاوەندەکان باوەڕییان بەم دوو بیرۆکەیە گۆش بوو؛ بە نموونە ڤایکینگەکان بەهەشتیان “ڤالهالا” بوو دۆزەخییان هێڵ بوو، جانگاوەران بەو نیازە کووشتارییان دەنایەوە، تاکوو چانسیان هەبێت سەرببڕدڕێن، چونکە ئەوەی ئەم شەرەفەی پێببڕدرێت چانسی ئەوەی هەیە لەگەڵ “ڤالهالا” خواوەندی بەهەشت نان بخوا. یۆنانییە کۆنەکان ئەلیسۆمیان بۆ بەهەشت و تاتارۆسیان بۆ دۆزەخ دادەنا، میسڕییە کۆنەکانیش ئارۆ و {کێڵگەی کانیان} هەبوو بۆ هەشت دوعاتیان هەبوو بۆ دۆزەخ. هەرچەند زۆربەی بۆچوونەکان لایان وایە هەرگیز میسڕییە کۆنەکان باوەڕییان بە دۆزەخێکی ڕاستەقینە نەبووە، بەڵام خۆ لارییان نەبووە هەوڵدەن بۆ بەهەشت. لەناو میتۆلۆژیایی یابانیش ئەم بیرۆکەیە هەبووە، “ئاکیرا کۆراساوا” لە فیلمی سێڤن سامۆڕای کە باس لە هەندێک قەبیلە و خێڵی کۆندەکات؛ ئەوە لەزوو بانی کارەکتەری ژنێکەوە پشت ڕاستدەکاتەوە کاتێک دەڵێت{ دەترسم لەو دنیاش ڕەنج و بەدبەختی چاوڕێمم بکات}.

لە کۆتاییدا لەناو هەموو کولتوورێک و هۆزێک و خێڵێکدا جیاوازییەکی زۆر ئاشکرا لەنێوان بەهەشت و دۆزەخدا هەیە، گەر تێکڕای دوو دۆمەینەکەش بتوانن لە ژیانێکی ئێستادا کۆبنەوە، هەرگیز ناتوانن لە ژیانی دووەمدا کۆبنەوە، هەر ئەوەیە سەرچاوەی هەموو بەد بەدختیەکان و هیچ کاتێک مرۆڤ ناتوانێت لە هێماسازی هزری ئەم دوو ئایکۆنە گومڕا بێت، لەوانە بێت گەر سڕینەوەیەکیش لە ئارادا بێت، مرۆڤ خۆی نەیەوێت، ئەو سێوەی دەستی ئادەم ژەهریش بوایە هەر قەپاڵێکی لێدەدا و گەمەکەی ژیان ڕێک هەوڵدانە و بۆ تامکردنی ژیان و تێپەڕین بەسەر هەوراز و سەختیەکانیدا،  بەهەشتێکی خۆم دۆزەخێک بۆ ئەوان فەرەهام نەکەم، چونکە بەهەشتی پیاوێک دۆزەخی پیاوێکی ترە.

سه‌رچاوه‌كان؛

  • Notes from Underground, Novella by Fyodor Dostoevsky_published 1864.
  • Being and Time. Book by Martin Heidegger_published 1927.
  • Being and Nothingness. Book by Jean-Paul Sartre- published 1943.
  • Leviathan: Or the Matter, Forme and Power of a Commonwealth, Ecclesiasticall and Civil.Book by Thomas Hobbes_published 1651..
  • The Myth of Sisyphus. Book by Albert Camus 1942..
  • Seven Samurai_akira kurosawa.1954.

پۆستی پێشوو

ئەشکەوت یەکەم ماڵی مرۆڤ و کارگەی داهێنانەکانی مرۆڤ بووە

پۆستی داهاتوو

مێژووی ڕۆژنامەگەری کوردی

هاوژین محەمەد

هاوژین محەمەد

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

دەردە کوشندەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاست؛ دەمارگیری ئایینیی و مەزهەبی
هزر

دەردە کوشندەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاست؛ دەمارگیری ئایینیی و مەزهەبی

ته‌مموز 13, 2025
68
شوێنی ئادەم و ئیڤا (حەوا) لەزانستی شوێنەوارناسیدا
هزر

شوێنی ئادەم و ئیڤا (حەوا) لەزانستی شوێنەوارناسیدا

ته‌مموز 7, 2025
61
لەبارەی “جۆن ستوارت میل”ەوە
هزر

دژەئۆدیپ؛ چۆن دەکرێت لە چنگی قەدەر هەڵبێین؟

حوزه‌یران 11, 2025
60

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

نیسان 2023
د س W پ ه ش ی
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
« ئازار   مارس »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە