کاری شۆفێری، لە ژێر ڕۆشنایی وڕێنومایی وپەیڕەو کردنی یاساکانی هاتوو چۆودا، بە لێخوڕینی ئۆتۆمبێل، وەک شۆفێرێک هه‌ڵسوكه‌وتێكی شارستانی و ئاكارییه، واته شۆفێری سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی حه‌ز و ئاره‌زوو هوونه‌ر و ره‌وشته، پێویسته پابه‌ندی لێخوڕینیێكی ته‌ندروستانه بكرێت به له‌به‌رچاوگرتنی گونجاوترین رێگا بۆ گه‌یشتن به شوێنی مه‌به‌ست به سه‌لامه‌تی، هه‌روه‌كو ده‌وترێت (درەنگ بگەیتەجێ باشترە لەوەی کەھەرنەگەیت). چوونکە لەزۆربەی هەرە زۆری ڕوداوەكاندا شۆفێر بە هۆكاری یەكەم دەزانرێت، بۆیە پسپۆران و شارەزایانی بواری هاتوچۆ چەندین توێژینەوەی زانستی جیاجیایان كردووە سەبارەت بە شۆفێر‌و شۆفێریكردن و ئەو مەرجانەی كە پێویستن بۆ شۆفێریكردن، لەوانە پێویستە شۆفێر لەڕوی جەستەوە جەستەیەكی ڕێك و بێ كەموكوڕی هەبێت، بۆئەوەی لەكاتی پێشهاتەكاندا بتوانێت بەزوویی وەڵامدانەوەی هەبێت، هاوكات پێویستە لەكاتی شۆفێری كردندا هەموو بیرو هۆشی لەلای ڕێگاوبان و ئۆتۆمبیلەكەی بێت، خاڵێكی دیكە ئەوەیە؛ پێویستە شۆفێر دڵنیابێت لە توانای شۆفێریكردنی خۆی و بەتەواوی لەوبوارەدا شارەزا بێت، ئینجا شۆفێری بكات بەتایبەتی لەسەر ڕێگای خێرا و دەرەوەی شارەكان و لەهەموو گۆڕینێكی ڕۆیشتنی ئۆتۆمبیلدا هێمای تایبەت بەكار بهێنێت. كاتێك شۆفێری شارەزاو بەتوانا شۆفێری دەكەن، جگە لەو خاڵانەی باسكران هۆكاری دیكە كاریگەری دەبێت بۆسەریان و زۆرجار دەبنە هۆكاری ڕوداوەكان، ئەوانیش:- چاوكزی یان باش نەبیستن، هاوكات ماندووبون و ترس و مێشك هیلاكی یان خەواڵو بوون، لەهەمووشی مەترسیدارتر كاریگەری مادە هۆشبەرەكانە لەكاتی شۆقێری كردندا.
شۆفێر گه‌وره‌ترین كاریگه‌ری هه‌یه له راپه‌ڕاندنی هۆیه‌كانی هاتوچۆ و گواستنەوەدا بۆیه پیویسته شۆفێر ئه‌م تایبه‌تمه‌ندیانه‌ی تیابێت كاتیك كه شۆفیری ئه‌كات.
1-ئه‌بێت له ڕووی توانای دەروونییەوە ته‌واو ئاماده‌بێت بۆ شۆفێری کردن.
2-ئه‌بیت له ڕووی هه‌ست كردن به ئەگەرە نه‌خوازراوه‌كان به‌ردەوام به ئاگابێت.
3-پێویستە شۆفێر لەوپەڕی هۆشداریدا بێت.
4-شاره‌زا بێت یان کەمێک شارەزایی له چاك كردنه‌وه‌ی ئۆتۆمبێل هەبێت.
5-ئه‌بێت ڕێنمایی هه‌موو سه‌رنشینه‌كان بكات بۆ به‌جێهێنانی ڕێنماییه پێویستەکان. وه‌ك (به‌كارهێنانی پشتوێنی سه‌لامه‌تی، دانیشتن بەشێوازێکی سەلامەتخوازانە، زۆر قسەنەکردن لەگەڵ شۆفێر)
6- دلنیابوونه‌وه له ئۆتۆمبێله‌كه پێش هاژوشتنی، وه‌ك (تایه‌كان، ده‌رگاكان، ئاوێنه‌كان، پاتری، فڵچه‌كان) وه گرنگترین به‌ش كه ئه‌بێت ئاگاداری بیت ئه‌وه‌یه دلنیابێت له مه‌كینه‌ی ئۆتۆمبێله‌كه‌ی و دڵنیابێت ڕادێته‌ر ئاوی لێنەچێت، یاخود پلاكی توانای کارکردنی ماوە هەروەها مه‌كینه‌كه‌ی ڕۆنی لێنەچێت.
7- پێویسته شۆفیر ئاگاداری ڕێنماییه‌كانی هاتوچۆبێت و شاره‌زابێت له ناسینه‌وه‌ی هێماكان و، پێویسته ته‌واو گرنگی بدات به هێڵه‌كانی سه‌ر شەقامەکان و ئاماژەکانی پۆلیسی هاتوچۆ و، ترافیک لایت. بەپێی ڕێنماییەکانی هاتووچۆ پێویسته ڕه‌چاوی خێرایی بكرێت له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان چ لەناو شارویاخود دەرەوەی شار، بۆ نمونە:-
نـاوشـار:-
40 كم/ كاتژمێر بۆ ئوتومبێلی قاتره و مقتوره.
60 كم/ كاتژمێر بۆ ئوتومبێلی تایبه‌ت، له‌ناوچه‌ی نیشته‌جێبوونی چڕو خوێندنگا و به‌رده‌م مزگه‌وت و سووپه‌رماركێت و ڕِیستۆرانته‌كان ئه‌م ڕێژه‌یه دائه‌به‌زێت بۆ 40 تا 15 كم/ كاتژمێر.
ده‌ره‌وه‌ی شـار.
60 كم/ كاتژمێر بۆ قاتره و مقتوره.
70 كم/ كاتژمێر بۆ ئوتومبێلی بارهه‌ڵگر
80 كم/ كاتژمێر بۆ ئوتومبێلی پاص و ته‌كسی.
100كم/ كاتژمێر بۆ ئوتومبێلی تایبه‌ت.
گرنگه جیابكرێیته‌وه به ڕه‌وشت و چێژ له‌كاتی شۆفێری كردندا، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ناو خێزان و خانه‌واده‌كه‌تدا هه‌ته… تۆ وه‌ك شۆفێر پێویسته ڕه‌وشت به‌رزو ڕاگری هه‌ستی ئه‌وانی تر بیت كه شه‌قام به‌كارده‌هێنن وه‌ك ( شۆفێرانی تر، پیاده‌و شۆفێری ماتۆڕسكیل و پاسكیل ).. كاركردن به ڕه‌وشت له‌سه‌ر شه‌قام شۆفێرییه‌كی سه‌لامه‌ت بۆ هه‌مووان به‌رهه‌م ده‌هێنێت. ئەگەر شۆفێر پێچەوانەی یاساکانی هاتوو چۆ رەفتاری کرد ئەوەیاسای هاتووچۆ یاسای ژماره (86)ی ساڵی 2004 مادە٢٤ بە پێی ئەو یاسایە سزادەدرێت.
مادده‌ی بیست و چوار “برگه‌ی یه‌که‌م”
ئه‌وکه‌سانه‌ی ده‌بنه هۆی مردنی که‌سێك له‌ئه‌نجامی لێخورینی ئۆتۆمۆبێل بێت، به ره‌چاونه‌کردنی یاساکان وسیسته‌مه تۆمارکراوه تایبه‌ته‌کان ئه‌وا سزا ده‌درێت به به‌ندکردن (سجن) له (٥) پێنج ساڵ که‌مترنه‌بێت وله (٧) حه‌وت سال زیاتر نه‌بێت، یان به غه‌رامه‌یه‌ك كه له (١٠٠٠٠٠٠)یه‌ک ملیۆن دینار که‌مترنه‌بێت و له (١٥٠٠٠٠٠)یه‌ک ملیۆن وپێنج سه‌دهه‌زار دینار زیاتر نه‌بێت ، یان هه‌ردوو سزاکه.
“برگه‌ی دووه‌م”
ئه‌گه‌ر ده‌رکه‌وت ئه‌و تاوانه‌ی که له برگه‌ی (١)دا باسکراوه ئه‌وکه‌سانه‌ی ده‌بنه هۆی مردنی که‌سێک زیاتر(واته دوو که‌س) له‌ئه‌نجامی لێخورینه‌که، یان مردنی که‌سێك وگه‌یاندنی ئازار یان نه‌خۆشی گه‌وره یان دووچاری ده‌ردوو به‌ڵاو په‌که‌وته‌یی به یه‌ک که‌س زیاتر بگه‌یه‌نێت، ئه‌وا سزا ده‌درێت به به‌ندکردن (سجن) له (٧) حه‌وت ساڵ که‌متر نه‌بێت و له (١٠)ده سال زیاتر نه‌بێت، یان به غه‌رامه‌یه‌ك كه له (١٥٠٠٠٠٠) یه‌ک ملیۆن پێنج سه‌د هه‌زار دینار که‌متر نه‌بێت و له (٣٠٠٠٠٠٠) سێ ملیۆن دینار زیاتر نه‌بێت، یان هه‌ردوو سزاکه.
“برگه‌ی سێ یەم”
ئه‌وکه‌سانه‌ی ده‌بنه هۆی مردنی که‌سێک له‌ئه‌نجامی لێخورینی ئۆتۆمۆبێل (هەرئۆتۆمۆبێلێک)بە پشت گوێ خستن، یان گوێ نەدانە رێنماییەکان، لەژێر کاری سەرخۆشی یان بێهۆشی دابن، یان لەکاتی ڕووداوەکەدا شوفێره‌که هەڵبێت(ڕابکات)بەبێ ئەوەی دەسەڵاتی تایبەتمەند بەڕووداوەکە ئاگاداربکاتەوە ئه‌وا سزا ده‌درێت به به‌ندکردن (سجن) له (٧) حه‌وت ساڵ که‌متر نه‌بێت و له (١٠)ده سال زیاتر نه‌بێت، یان به غه‌رامه‌یه‌ك كه له (٣٠٠٠٠٠٠)سێ ملیۆن دینار که‌متر نه‌بێت و له (٥٠٠٠٠٠٠) پێنج ملیۆن دینار زیاتر نه‌بێت.
“برگه‌ی چواره‌م”
ئەگەردوای ئەوەی کەڕووداوەکە ڕوویدا، هەروەک لەبڕگە (٣)هەمان ماددەدا هاتووە ئه‌وکه‌سانه‌ی ده‌بنه هۆی مردنی که‌سێك زیاتر(لە دووکەس بەرەو سەرەوە) وەیان مردنی کەسێك وگەیاندنی ئازار یان نەخۆشی گەورە یان دووچارکردن بە دەردوو بەڵاو نەخۆشی جەستەیی تا پلەی پەککەوتن بەکەسێک زیاتر؛ ئه‌وا سزا ده‌درێت به به‌ندکردن (سجن) له (١٠)ده سال که‌متر نه‌بێت و له (٢٠)بیست سال زیاتر نه‌بێت، یان به غه‌رامه‌یه‌ك كه له (٥٠٠٠٠٠٠) پێنج ملیۆن دینار که‌متر نه‌بێت و له (٧٠٠٠٠٠٠)حەوت ملیۆن دینار زیاتر نه‌بێت.
لەگەڵ بوونی یاساو سزایەکی لە چەشنەشدا هێشتا بەبەردەوامی بە هۆی کەمتەرخەمی شۆفێرانەوە و پابەند نە بوونیان بە یاساکانی هاتووچۆوە ڕۆژانە مەرگی ئازیزانمان دەبینین، لەگەڵ ئەوەشدا؛ داواکاران بە مافی کەسی واتە کەس وکاری تاوان لەسەر کراو لە بەر تانەو لۆمەی خەڵکی یان لەبەر خاتری گیان لەدەستدانی ئازیزەکەیان و بۆ ئەوەی ڕووحی شاد بێت، وەک خێروو سەدەقەیەک بۆ مردووەکەیان لەکەسی تاوانبار خۆش دەبن، لەم حاڵەتەیشداهیچ شتێک نامێنێتەوە بۆ(ردع الغیر) واتە لەم حاڵەتەدا ئەوەی لە هێزی یاساکە کەم دەکاتەوە ئەو لێخۆشبونەیە کە کەس وکاری تاوان لەسەر کراوە بە شێوە یەکیتر یاساکە پێشێل دەکەنەوە.
