• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
شه‌ممه‌, ته‌مموز 26, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    لەبارەی كیشەی كەمی سیولەی نەختی لە ئێراق

    لەبارەی كیشەی كەمی سیولەی نەختی لە ئێراق

    بیردۆزی بۆشاییگەری دێرین و ئایین؛ ئایا بیردۆزەکە بەستەرەی بەیەکگەیاندنی ئایین و زانستە؟

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵیە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    سیاسه‌تی نه‌گۆڕی حكومه‌تی فیدراڵی و دژایه‌تی هه‌رێمی كوردستان

    سیاسه‌تی نه‌گۆڕی حكومه‌تی فیدراڵی و دژایه‌تی هه‌رێمی كوردستان

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا چیە؟

    سەدام و کیمیا بارانکردنى هەڵەبجە

    گۆرانی و مۆسیقای کوردی لەسەردەمی عوسمانیەکان

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    درۆنەکان و دەروزەکان

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 113

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕۆڵی میدیا لە ئاسایشی نیشتیمانیدا

    ‎ئایا ئەلتەرناتیڤی خەباتی چەکداری هەر چەکدارییە؟

  • شــیکار
    دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان

    دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان

    زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت

    زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت

    پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا

    پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا

    ئیسرائیل و درووزەکانی سوریا؛ ستراتیژێکی مەترسیدار و بۆمبێکی تەوقیتکراو

    ئیسرائیل و درووزەکانی سوریا؛ ستراتیژێکی مەترسیدار و بۆمبێکی تەوقیتکراو

    ئاینده‌ی سوریا

    ئاینده‌ی سوریا

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

  • ئــــابووری
    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووی سیاسی ئێراق و كورد؛ له‌ دروست بوونه‌وه‌ تا لكاندنی به‌ ئێراقه‌وه‌: به‌شى يه‌كه‌م

    مێژووی سیاسی ئێراق و كورد؛ له‌ دروست بوونه‌وه‌ تا لكاندنی به‌ ئێراقه‌وه‌: به‌شى يه‌كه‌م

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    لەبارەی كیشەی كەمی سیولەی نەختی لە ئێراق

    لەبارەی كیشەی كەمی سیولەی نەختی لە ئێراق

    بیردۆزی بۆشاییگەری دێرین و ئایین؛ ئایا بیردۆزەکە بەستەرەی بەیەکگەیاندنی ئایین و زانستە؟

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵیە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    سیاسه‌تی نه‌گۆڕی حكومه‌تی فیدراڵی و دژایه‌تی هه‌رێمی كوردستان

    سیاسه‌تی نه‌گۆڕی حكومه‌تی فیدراڵی و دژایه‌تی هه‌رێمی كوردستان

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕێککەوتنی ١٩٧٣ نێوان ئێراق و تورکیا چیە؟

    سەدام و کیمیا بارانکردنى هەڵەبجە

    گۆرانی و مۆسیقای کوردی لەسەردەمی عوسمانیەکان

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    درۆنەکان و دەروزەکان

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 113

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕۆڵی میدیا لە ئاسایشی نیشتیمانیدا

    ‎ئایا ئەلتەرناتیڤی خەباتی چەکداری هەر چەکدارییە؟

  • شــیکار
    دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان

    دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان

    زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت

    زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت

    پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا

    پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا

    ئیسرائیل و درووزەکانی سوریا؛ ستراتیژێکی مەترسیدار و بۆمبێکی تەوقیتکراو

    ئیسرائیل و درووزەکانی سوریا؛ ستراتیژێکی مەترسیدار و بۆمبێکی تەوقیتکراو

    ئاینده‌ی سوریا

    ئاینده‌ی سوریا

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

  • ئــــابووری
    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووی سیاسی ئێراق و كورد؛ له‌ دروست بوونه‌وه‌ تا لكاندنی به‌ ئێراقه‌وه‌: به‌شى يه‌كه‌م

    مێژووی سیاسی ئێراق و كورد؛ له‌ دروست بوونه‌وه‌ تا لكاندنی به‌ ئێراقه‌وه‌: به‌شى يه‌كه‌م

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

ئایا هەڵگیرساندنەوەی شۆڕش بۆ بەگژداچوونەوەی ڕژێمی ئێراق بوو؟

بەهرۆز جەحفەر لەلایەن بەهرۆز جەحفەر
شوبات 24, 2023
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
ئایا هەڵگیرساندنەوەی شۆڕش بۆ بەگژداچوونەوەی ڕژێمی ئێراق بوو؟
0
هاوبەشکردنەکان
56
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“مامۆستا جەعفەر”، چل و چوار بەرهەمی چاپکراوی؛ فیکریی، مێژوویی، ئەدەبی، سیاسی بەزمانەکانی کوردی و عەرەبی و ئەڵمانی نووسیوە و بڵاویکردوونەتەوە. ماستەری لە کۆمەڵناسیدا هەیە و، ئەندامی ناوەندی (کۆمەڵە و مەکتەبی سیاسی) بووە لە کۆتایی هەفتاکانی سەدەی ڕابردوو.  فازڵ کەریم  ئەحمەد “لەناوەڕاستی حەفتاکاندا هۆگری لێهاتوویی و زیرەکی و ئازایەتی جەعفەر عەبدلواحید” بووە، بۆیە دوای لە سێدارەدانی ئەو ناوی پێشمەرگایەتی خۆی ئەگۆڕێت بۆ ” جەعفەر” و بە ” مامۆستا جەعفەر” ناو دەرئەکات. دوایین کتێبی دوو بەرگە، بەناونیشانی “بە خەونی گەورەوە کەوتینە ڕێ”. بە قەبارەی نزیک بە (٨٠٠) لاپەڕە بیرەوەرییەکانی خۆی نووسیوە.

خوێندنەوەی ئەم کتێبە گرنگە! لە بەر کۆمەڵێک هۆکار؛ کتێبەکە تێمان ئەگەیەنێت ئایا دروستبوونی (یەکێتی نیشتیمانی کوردستان) زادەی پێداویستی مێژوویی و هەلومەرجی ناوخۆی کوردستان بوو یان گرێدراوی یارییەکی هەرێمایەتی بووە و فاکتەری دەرەکی تیایدا ڕۆڵی بینی بەتایبەت سوریا و لیبیا؟ ئایا کۆمەڵەی (مارکسی-لینینیی) ئەو کوتلە مرۆیی و تیۆرییە سەربازییە بووە کە تەحەددای ڕووداوەکان بکات؟. کێ کاک ئارامی بەشەهیدکردن داوە؟. لەگەڵ ئەمەشدا ئەم بەرهەمە وێنەیەکی پڕ لەفیداکاری و ماندوونەناسی زۆرێک لەپێشمەرگەکانی شۆڕشی کوردە لەقۆناخێکی دژواردا.

ئەگەرچی تا سەرەتای هەشتاکان “مامۆستا جەعفەر” عەرەبییەکەی باشتربووە لە کوردییەکەی، بەڵام لەمدواییانە بەوە ناسراوە کە ئاستی تەکنیکی نووسینی بە کوردی زۆر بەرزە، لەم کتێبەدا دەستت بە ووشەگەل و دەستەواژەی ئەوتۆی دوورە دەست ئەکەوێت کە پێی نەگەیشتویت؛ “لە بەر سمێڵی دوژمن تەپ و تۆزمان ئەکرد…هەلیکۆپتەر بەئاسمانەوە بۆ دەرزی لەناو کاداندا دەگەڕێت… وەک ڕەشەبای ئاگر خۆی کرد بە ژوورا… تادوایی”. لەوەش گرنگتر لەم کتێبەدا ناوی سەدان گوند و ناوچە و شاخ و گژوگیا و بەزمەساتی کوردیی ئەبیستیت کە تا ئەم چرکەیە پێی نەگەیشتووی و نەتزانیوە چین و لە کوێن.

“ماوتیستۆنگ و عەرەبانەکەی عەلی شامار”

یەکێک لەو ئایکۆنە سەیرو سەرەکییانەی لەناو شۆڕش و چەپەکانی کوردستاندا جێی گریان و هەم پێکەنینیشە بۆ ئێمەی نەوەی دوای ڕاپەڕین، پرسی ئامادەگی ” ماوتسیتۆنگ” ە. تێناگەیت ئەم برادەرانە بە شاخەکانی کوردستانەوە چییان ویستووە، خەباتی چینایەتی یان خەباتی نەتەوەیی؟ یەکێک لەو پیاوە سەر ڕاست و ماندووانەی ناو شۆڕشی کوردی لە حەفتا و هەشتاکاندا ” عەلی شامار”ه‌.

“عەلی شامار”، باوک و دایک و خوشک و برای، هەرهەمووی لەدەستدا بوو. ماڵی مامەکانی بۆی ببونە هێلانە و لە سێبەری ئەواندا ژیانی بەسەردەبرد. عەرەبانەیەکی دەستیی هەبوو؛ سێو، پرتەقاڵ و سەوزەی لەسەری دەفرۆشت، بەشێک لە کۆبوونەوە و یەکتر بینینەکانمان لای عەرەبانەکەی “عەلی شامار” بوو. ژێر عارەبانەکەی هەمووی کتێبی ماوتسی تۆنگ و شۆڕشی چین و ماچین بوو، هەرکەسێک سڵاوی لێبکردایە، یان دوو کیلۆ تەماتەی لێ کڕیبایە، باسی (پرۆلیتاریا) و (شۆڕشی جوتیاران و شەڕی پارتیزانی) بۆ دەکرد و چەند نامیلکەیەکی ماوتسۆنگ و کیم ئیل سۆنگی دەخستە بەر باخەڵییەوە (بەرگی یەکەم. ل٣٧).

“کۆمەڵە و هەزار پرسیار و گومان”

ئەم ڕووداوانە هەر بۆ ئەوە خۆشە و باشە بیانکەیت بە زنجیرە فیلم و بە دیاریانەوە لە قارەمانێتی و هێزی باوەڕی کورد ڕابمێنیت. سەیری کە… هەموی واقیعە و لە فیکشن ئەچێت، لە شوێنێکدا “مولازم جوامێر” لە ناو بەغداد پیلانی داناوە و ئەیەوێت سەددام بکوژێت؟ لە شوێنێکی تردا، “سیروان تاڵەبانی” ئازاری ددان تەنگی پێ هەڵچنیووە، نیوەی کوردستان پزیشکێک یان ددان-کێشێکی تیانییە، ئەو پیاوەی لە ئاوایی ناڵ و بزماری گوێدرێژ دائەکوتێت بە گازو بزمار. گازەکەی دەستی شیاکەی ئاژەڵەکانی پێوەیە کە تووندی ئەکا لەددانی و بێ بەنج ڕای ئەکێشێت.

لەم نێوەندەدا؛ کۆمەڵە و کاک ئارام دوانەیەکن، توانایەکی ئەوتۆی فیکریی و تیۆریی و سەربازییان نەبووە، کەچی تا ئەم چرکەیە بووەتە میراتێک بە هەزاران لاپەڕەی لەسەر نووسراوە. “مامۆستا جەعفەر” ئەنووسێت ” کۆمەڵە لەو ماوەیەدا بەیانێکی بڵاوکردەوە گوایە؛ ناکۆکی ئێمە لەگەڵ (ئیمپریالیزم) و (زایۆنیزم) و (کۆنەپەرستی جیهانییە)، واتە ناکۆکی ئێمە لەگەڵ (ڕژێمی بەغداد)دا لاوەکییەو سەرەکی نییە و دەتوانرێت (بەرەی نیشتیمانی) لەگەڵیدا دروست بکرێت” بەرگی یەکەم- ل١٠٥. ئەمە ئاماژەیەکە کە ئەو دەنگۆیەش تەواوە کە دروستبوونی یەکێتی بەرئەنجامی پێداویستی و گەمەی هەرێمایەتی ئەو سەردەمە بووە. تەنانەت لەوە زیاتر ڕامان ئەکێشێت بۆ گومانی دیکە.

لە لاپەڕە (١١٤)، هەمان شت ئەڵێتەوە؛ هاوینی ١٩٧٥ سەرکردایەتی (کۆمەڵەی مارکسی-لینینی کوردستان- کملک) ناکۆکی لەگەڵ ئیمپریالیزم و زایۆنیزم بە ناکۆکی سەرەکی دادەناو ناکۆکی لەگەڵ ڕژێم بە ناکۆکی لاوەکی دادەنا. هەروەها ئەنوسێت؛ عەلی شامار هاوینی ١٩٧٥ کاتێک بەیانی کۆمەڵەی بینیبوو، هەزاران ڕەخنەی تووندی لە بیرکردنەوەی سەرکردایەتی کۆمەڵە گرت. نووسەر سەرکردایەتی کۆمەڵە بە بێ ئەزموون و لاوازیی لە ئاستی تیۆریی لەقەڵەم ئەدا، ئەڵێت؛ حیزب بەکەسانێک دروست ناکرێت شارەزایی تیۆرییان ئەوەندەکەم بێت ل١١٥. تەنانەت “شەهید ئارام” خۆی دانی بەوەدا ناوە و وتویەتی؛ ئێمە هێزێکی زۆر بچوک و کەم ئەزموونین، شەڕمان دژی حکومەتی ئێراق ڕاگەیاندووە، ڕژێمی ئێران تەنگمان پێ هەڵدەچنێت و پاڵەپەستۆمان دەخاتە سەر، لەگەڵ پارتی کۆمۆنیستی ئێراقی لە ململانێ و زۆرانبازی فیکری تووند-داین، بەرانبەر (بزوتنەوە) و عەلی عەسکەری بەردەوام لە کێشە و بێنەوبەرەداین، ئێمە تەنانەت ددان لە مام جەلالیش جیڕ دەکەینەوە. ل١٤٤.

ئەگەر ووردتر سەیری بکەیت؛ کۆمەڵە هیچ بنەمایەکی سەربازیی و توانستی سەرکردەبوونی ڕەچاو نەکردووە لە هەڵبژاردنی سەرکردایەتییەکەشیدا، ئەوەتا نووسەر ئەڵێ؛ من هەر ئاگام لێ نەبوەو لەو ئاستەدا خۆم نەبینیوەتەوە ئەوکاتە بکرێم بە ئەندامی سەرکردایەتی ڕەوتێکی وەها، نووسیویەتی؛ لەگەرمیان بووم کاتێک دەنگوباسی ئەوەم بیست لە کۆبونەوە فراوانەکانی (نۆکان) دا سێ کەس وەکو سەرکردایەتی نوێی کۆمەڵە، پاش شەهیدبوونی ئارام هەڵبژێردراون؛ (نەوشیروان و ئازاد هەورامی و بەندە). ل٢٩٥. ئەمە ئەوە ئەگەیەنێت دەستێک لە سەروو وە لە پشت “کۆمەڵە”ەوە هەبووە، ویستوویانە خەڵکانێک کە تەمەن و توانای سەربازیی و تەحەدداکردنیان لە ئاستێکی لاوازدایە بخەنە سەرکردایەتی، بۆ ئەوەی هەرکاتێک ویستیان کۆنترۆڵیان بکەن و بە گوێیان نەکەن… ئاخەر ئەگەر کۆمەڵە و ئارام ئەوەندە گەورە بوون، بۆچی کە لیژنەی لێکۆڵینەوە ئاشکرایکرد “ئاوات قارەمانی” دەستی لە شەهیدکردنی کاک “ئارام” دا هەبووە مەکتەبی سیاسی و ناوەندی کۆمەڵە ئاواتیان ئیعدام نەکرد؟.

من لە خوێندنەوەی ئەم کتێبە و کتێبەکانی تری هاوشێوەدا، لەوە تێناگەم، کە کاک “ئارام” هیچ شارەزاییەکی سەربازیی و پارتیزانی نەبووە، کە تەنانەت کتێبێکی نییە ئیمڕۆکە بیخوێنینەوە، لە ڕووی تیۆریی و فیکریشەوە چ کۆمەڵە و چ تەواوی باڵەکانی شۆڕش کورتیان هێناوە. ئیتر کاریگەری کۆمەڵە و کاک ئارام لە کوێدا بووە! کامەیە تێزی بزوتنەوەی سۆشیالیستی لە ڕێگای خەباتدا؟. هێشتا مامۆستا جەعفەر لە لاپەڕە (٤٠٢) دا پێی وایە؛ ئارام لە ژیاندا بوایە، ئەو دەمڕاستی کۆمەڵە بوو، بەبێ قەڵەم و ئیمزاو بڕیاری ئارام، کەس نەیدەتوانی لووت بژەنێتە کاروباری کۆمەڵەوە.! سەرەڕای ئەمەش؛ من کە هەردوو بەرگی ئەم کتێبە و هاوشێوەکانیم خوێندۆتەوە، سێ شتی جیاواز بە مێشکم دا دێت؛

یەکەم؛  ئەو ماندوو نە ناسی و ئازایەتییەی لە پێشمەرگەی کوردستان و هەندێک لە فەرماندەکانیدا هەبووە، هیچ  گیڤارایەک و هیچ رائولێک نەیبووه‌.

دووەم؛ ژیانی هەر کام لەم سەرکردە و فەرماندانەی شەست و حەفتا و هەشتاکانی شۆڕشی کوردستان وەربگریت، بەشی زنجیرەک فیلمی هۆلیوودیانە ئەکات. وەک “مامۆستا جەعفەر” وتویەتی؛ بڕواناکەم جگە لە کورد هیچ گەلێکی تر بەرد بکاتە دۆشەک و سەرین، بە لێفەی ئاسمانیش خۆی داپۆشێت. ل٢١٥. هەریەکێک لەمانە ئەگەر نووسەرێکی وەک “یەشار کەمال” لە نزیکەوە بیانی ناسیبایە ڕۆمانێکی وەکو ” حەمەدۆک” ی لەسەر ئەنووسین. ئاخەر ئەوە چەندە بەسەرهات و دیمەنێکی سەرنجڕاکێشە کە ” حەمەی تەلە بە دەرزی شاخی زەردە کون ئەکات!”. ئەبێت کام ئەکتەری بەناوبانگ ڕۆژێک ڕۆڵی پێشمەرگایەتی و قسە خۆشەکانی “حەمەی تەلە- شاهۆ” و عەشقەکەی بۆ شاخی زەردە بگێڕێت.

سێیه‌م؛ دواجار هەموو ئەم ئازایەتی و تێکۆشان و سەرگوزەشتانەی شۆڕش و پێشمەرگایەتی، تەنهاو تەنها ڕاستی ناونیشانی کتێبەکەی حەمەی موکری ” سەگوەڕ” مان بۆ ئەسەلمێنێت، هەروا خەڵک بووە لە بەلاش گوللەباران کراوە، لەولاوە بزوتنەوەی سۆشیالیستی، لەملاوە کۆمەڵە و ئاڕاستەکانی، لەمسەرەوە “ڕەسول مامەند” پشێوی دروست ئەکا، ئینجا هێڵی گشتی و تەجەموعاتە ئێراقییەکان، لەولاترەوە پارتی، شیوعی، پاسۆک…و… تادوایی. لەسەرووی هەڕەمەکەوە هەموو خەریکی پاشقول لەیەکگرتن و کینەو داخی مێژوویی بوونە بۆ گیانی یەکتر. زۆربەیان خەریکی تۆڵەکردنەوەو ململانێی شەخسیی بوونە. نووسەر ئەڵێت، کاتێک لە ڕادیۆ هەواڵ بیستراوە ” ماوتیستۆنگ” مردووە، لە بەرەو هەورزاێکدا ” حامیدی حاجی غالی” لەگەڵ چەند هەڤاڵێکیدا ئەبن، دەست ئەکات بە باوکە ڕۆ کردن “برا ڕۆ باوکە ڕۆ سەرۆک ماو مرد… سەرۆک ماومان ڕۆ…” ئاخیر ئەمە لە کاتێکدا ماوتیستۆنگ نەک لە خزمەت چەپایەتی و چینایەتیدا نەبووە، بەڵکو بەرپرسیاری کوشتنی نزیکەی (١٢) ملیۆن جوتیارە. دیکتاتۆرێک بووە بۆ خۆی.

“هەڤاڵانی شام پەلەیان بوو لە دامەزراندنی یەکێتی”

ئەم کتێبە زیاتر بەرسڤی ئەوە ئەدا کە دامەزراندنی “یەکێتی” لە کەشێکی ئاڵۆزدا بووە. بەڵام پێویستە بپرسین خودی دامەزراندنەکە بۆ ئەوە بووە کە (تاڵەبانی و نەوشیروان موستەفا) جێگە بە ماڵی “بارزانی” لە خەباتدا لێژ بکەن و ئەو گرەوە مێژووییە ببەنەوە؟ یان ئەم سەرهەڵدانەوەی شۆڕش و (ی،ن،ک)ە لە گێژەنگی ڕووداوە ناوچەییەکاندا بووە و پێداویستی دەرەکی بووە؟. وە یاخود ئەمە پێویستی ناوخۆی کوردستان بووە لەو کاتەدا کە شۆڕشی ئەیلول لە میانەی ڕێککەوتننامەی جەزائیری -١٩٧٤ دا کۆتایی پێ هێنراوە؟.

لە لاپەڕە (٥١- بەرگی یەکەم) دا لەمیانەی گفتوگۆی نێوان مامۆستا جەعفەر و جوامێر “مولازم جوامێر” دا، لە پەیوەست بە دەستپێکردنەوەی شۆڕش و نا-هاوسەنگی چەک و تواناکانی نێوان حکومەت و پێشمەرگە، جوامێر ئەڵێت؛ ئێمە بڕیارمان دابوو خۆمان لە ڕووبەڕووبونەوەی سەربازیی بپارێزین… کەچی “مام جەلال” و هەڤاڵانی شام هەر زۆر بە پەلە بوون و پێیان وابوو لە ٢٦/ئابی ١٩٧٦ واتە هەر یەک دوو مانگ پاش هەڵگیرساندنی شۆڕش، لە بەغداد باڵی سووری حیزبی بەعس کودەتا دەکات و بۆیە هانی خەڵکیان دەدا بە لێشاو ڕووبکەنە شاخ و کورد لە ئاهەنگی دابەشکردنی کێکی پاش کودەتای سەربازیی بێبەش نەبێت! ئەو قسەیەی جوامێر ڕاستییەکی تێدایە، بەڵام ئەوەی کە هەڤاڵانی شام وتویانە بەلاڕێدا بردنە بۆ ئەوەی بنچینەی بابەتەکە کەس نەیزانێت.

سەیری تەوقیتەکە بکەین؛ دیارە کە سوریا ئەو کاتە، بەسەرۆکایەتی “حافز ئەسەد” ڕێبەرایەتی باڵی عەلەویی حیزبی بەعسی ئەکرد دژی باڵی سووننە بەسەرۆکایەتی سەدام حوسێن لە ئێراق و تورکیاو ئیسرائیل… چونکە لە دامەزراندنی (ی،ن،ک) دا سوریا “مەکۆی خۆ سازدان” بوو، لیبیا-ش سەرچاوەی چەک و پارە بوو. تەنانەت لە ڕووداوەکانی دواتردا، لە باسی دیلەکانی کارەساتی هەکاریدا مامۆستا جەعفەر ئەڵێت؛ مام جەلال وتی؛ نامە بۆ ئەسەد ئەنووسم بۆ ئەوەی داوا لە پارتی بکات دیلەکان نەکوژن.

ئایا حکومەتی بەغدا دەیەوێت کێشەی گەلی کورد چارەسەر بکات؟

سەد ساڵە کورد ئەم پرسیارە لە خۆی ئەکات؛ ئایا بەغدا مافی کورد ئەدات یان نە؟. ئەم کتێبەش لە بەرگی یەکەم و دووەمیشدا باسی کردووە. بێ ئەوەی ئەم برادەرانە بیرێک لەوە بکەنەوە بۆچی لە ناو یەک دۆڵدا لە قەندیل چوار خێمەی جیاواز هەڵدراوە! چوار حیزب و بەرەی جیاوازی کوردیی تێدایە؟.

سەیری ئەم نمونەیە بکەن؛ ڕۆژێکیان مام جەلال هەستی بەوە کردبوو، سەرماو سۆڵە خەریکە پیشمەرگەکان شپرزە دەکات، گوتی (دەبێ دۆڵێکی تۆزێ گەرم بدۆزینەوە، هەندێک دارودەوەنی تێدابێت…تاد). دکتۆر مەحمود گوتی (سەیری ئەقڵی کورد بکە، چوارساڵ لەمەوپێش، ساڵی (١٩٧٤) ڕژێمی بەغداد ئامادەبوو، هەموو کوردستانمان بداتێ، تەنیا کەرکوک هەردوولامان بەهاوبەشی ئیدارەی بدەین، ئێمە ڕازی نەبووین، ئەمڕۆ هەموو خاکی کوردستانمان لەدەست دەرهێنراوە، بێ نان، بێ ئاو، بەدوای دۆڵێکی تۆزێک گەرمدا دەگەڕێین، کە هەندێک دارودەوەنی تێدابێت) ئاخر، ئەوەتا شۆڕشی کوردی بە چاوی خۆی ڕووخانی “شا” ی لە ئێران (١٩٧٨) دا بینیووە، لە بەرگی دووەمی کتێبەکەدا (لاپەڕە ٦٢ -٦٣) باسلەوە ئەکات “شا”ڕۆیشت، کورد زۆر دڵی بەوە خۆش بوو، کە زوڵم و زۆر و دیکتاتۆرییەت کۆتایی پێهات، بەڵام ئەم گەلە خاوەن دامەزراوەی نەتەوەیی یەکگرتوو نەبوو؛ نە هێزی یەکدەست و نە بەرچاو ڕوونی هەبوو، دواتریش کوردی ئێراق لە (٢٠٠٣) ڕووخانی سەدام ئەبینێت، لە بەرئەوەی خاوەنی ستراتیجێکی یەکگرتوو نەبوو بۆ بەغداد و بۆ کەرکوک، ماوەی سیانزە ساڵ (٢٠٠٣بۆ ٢٠١٧) کورد فەرمانڕەوای سەرەتا و کۆتایی کەرکوک بوو، جگە لە چەتەیی و دزی و داگیرکردنی زەوی و کونکردنی بۆڕی نەوت و پەلاماردانی خەڵکی کەرکوک و قووت کردنەوەی کۆمەڵێک هەتیوە و نەخوێنەوار هیچی تریان نەکرد، تا عەرەب بەتەواوی دواتر شارەکەیان لەدەست کورد دەرکرد.

“ئاوات قارەمانی دەستی لە شەهیدبونی کاک ئارام دا هەبووە”

لە لاپەڕە (٣٥١ بۆ ٣٥٥) نووسەر پەردە لەسەر نهێنییەک لائەبا، کە تێیدا “ئاشتی چاوشین” لە زیندانی موسڵەوە نامەیەکی بە “کاوەی مەلا مەحمود” دا ناردووە، لە نامەکەدا بە ڕوونی و بێ پێچ و پەنا “ئاشتی چاوشین” گرتنەکەی ئەخاتە ئەستۆی ئاوات قارەمانی. تیایدا هاتووە کە “تەنانەت بەیەکەوە ئەنووستین لە یەک ژووردا، لوولەی تفەنگی جاشەکان لە ژوور سەرم بوو بواری ئاوڕدانەوەشم بۆ نەمابوو، کەچی “ئاوات قارەمانی” لە ژووری میوان دانیشتبوو چای ئەخواردەوە و جاشەکان سەرێکیان بە ژوورەکەی ئەودا نەکرد. “ئاوات قارەمانی” دەستی لە شەهیدبونی “ئارام – شاسوار جەلال” یشدا هەبووە. دوای ئەوەی مام جەلال و نەوشیروان، بۆ لێکۆڵینەوە “ئازادی سەرگرمە” ئەنێرنە برایماوا و قارەمان و گەرەزیل و تەنگیسەر، لەوێ دوای لێپێچینەوەی ورد دەرئەکەوێت “ئاوات قارەمانی” دەستی لە شەهیدکردنی “ئارام”دا هەبووە. سەیرەکە ئەوەیە؛ کە نەوشیروان لەوێدا وتویەتی ” من لایەنگری ئەوەم هەر ئێستا چەکی بکەین و سەری بخەینە ڕەشی بابیەوە و لەو چەمە با سزای ڕەوای خۆی وەربگرێت!” ل٣٥٢. کەچی لەمدواییە کە نەوشیروان لە یەکێتی جیابوەوە و بزوتنەوەی گۆڕانی دروست کرد ” ئاوات قارەمانی” ببو بە گۆڕانخواز.

لە کۆتاییدا؛ دێڕێک لە نامەیەکی “نەوشیروان موستەفا” بۆ مامۆستا جەعفەر (کە چووە بۆ سابڵاخ) ئەکەم بە دەست مایەی خۆم، نامەکە باس لە هەندێ گۆڕانکاری و چالاکی ئەکات، یەکێک لەوانە؛ لە سلێمانی (٢٣) ئافرەتی جاسوس و خراپ کوژراون (بڕوانە بەرگی دووەم، ل٥٥). من وەکو خۆم پێموایە لەو سەدەی بیستەدا بە سەدان پیاو و ئافرەتی جاسوس و خراپ لە سلێمانی دا هەبوون، ئیمڕۆکە هەندێ لە سیاسی و پلە بەدەستی باڵای دزو هەلپەرست و سازشکەر لە ئێراق و کوردستان ئەبینم، دووری نابینم کاتێک لەو گەرمیان و خەتە تەماسییانە باوک و باپیری ئێمە سەرقاڵی بەرگری و شاخەو شاخ بوون، ئەمانە لە ناو شاردا خۆیان و دایکیان لە خزمەتی مولازم موحسینەکاندا نەبووبن!.

پۆستی پێشوو

وه‌ڵامێك بۆ ئۆچه‌لان ناوچه‌كه‌ به‌ره‌و چه‌ند نه‌خشه‌یه‌كی نوێ ده‌چێت

پۆستی داهاتوو

كاتێك ئایدیۆلۆجیا مێژوو دەنووسێتەوە

بەهرۆز جەحفەر

بەهرۆز جەحفەر

شارەزا لەبواری نەوت

پەیوەندیداری بابەتەکان

دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان
شــیکار

دروزەكان وەك كەمینەیەكی ئایینی؛ مێژوو و جوگرافیا و سروت و ڕموزیان

ته‌مموز 25, 2025
4
زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت
شــیکار

زیرەکی دەستکرد و هه‌قیقه‌ت

ته‌مموز 24, 2025
14
پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا
شــیکار

پرسی سوەیدا؛ ئاسۆی ناڕوونی سوریا

ته‌مموز 22, 2025
39

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە