• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 23, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    خوێندنەوەی کوشتنێک

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 119

    جەنگی ئوحود و فەوزای ڕاگەیاندن

    دۆڕان و سەرکەوتن

    سزای خراپ مامەڵە کردن بە دامەزراوە ئایینییەکان

    ڕۆڵی دەزگاكانی ڕاگەیاندن و بانگەشەی هەڵبژاردن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    هاوپەیمانێتیی کۆمەڵەی ئاسایشی هەرێمی, سعوودیە – پاکستان

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی هەشتەم

    غەزە چ مۆدێلێکى ئاوەدانکردنەوە هەڵدەبژێرێت؟

    غەزە چ مۆدێلێکى ئاوەدانکردنەوە هەڵدەبژێرێت؟

    پلانەکەی ترامپ بۆ غەززە

    پلانەکەی ترامپ بۆ غەززە

    کۆماری ئیسلامی؛ هەڵاوسان و ئیسرائیل

    کۆماری ئیسلامی؛ هەڵاوسان و ئیسرائیل

    بانگەشە و دیموکراسی

    بانگەشە و دیموکراسی

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی حەوتەم

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی شەشەم

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

  • ئــــابووری
    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان

    كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    هەرێمی کوردستان لە دیدگەی کۆماری چینی میللیدا

    هەرێمی کوردستان لە دیدگەی کۆماری چینی میللیدا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

  • چاوپێکەوتن
    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    خوێندنەوەی کوشتنێک

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 119

    جەنگی ئوحود و فەوزای ڕاگەیاندن

    دۆڕان و سەرکەوتن

    سزای خراپ مامەڵە کردن بە دامەزراوە ئایینییەکان

    ڕۆڵی دەزگاكانی ڕاگەیاندن و بانگەشەی هەڵبژاردن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    هاوپەیمانێتیی کۆمەڵەی ئاسایشی هەرێمی, سعوودیە – پاکستان

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی هەشتەم

    غەزە چ مۆدێلێکى ئاوەدانکردنەوە هەڵدەبژێرێت؟

    غەزە چ مۆدێلێکى ئاوەدانکردنەوە هەڵدەبژێرێت؟

    پلانەکەی ترامپ بۆ غەززە

    پلانەکەی ترامپ بۆ غەززە

    کۆماری ئیسلامی؛ هەڵاوسان و ئیسرائیل

    کۆماری ئیسلامی؛ هەڵاوسان و ئیسرائیل

    بانگەشە و دیموکراسی

    بانگەشە و دیموکراسی

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی حەوتەم

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    کاتێک لاواز بەهێز دەبێت؛ ئایندەی شەڕ

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی شەشەم

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    ئایا پیرەکان جیهان بەرەو ئاشتى دەبەن؟

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

    گەشەسەندنی زانستی جوگرافیا؛ ڕێڕەوێکی مێژوویی و ڕۆڵی زانایان

  • ئــــابووری
    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    به‌كاربردنی ئابوورییانه‌ی كاره‌بای ماڵان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان

    كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    ڕۆژئاوای کوردستان و سیاسەتی هاوپه‌یمانێتی

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    هەرێمی کوردستان لە دیدگەی کۆماری چینی میللیدا

    هەرێمی کوردستان لە دیدگەی کۆماری چینی میللیدا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

  • چاوپێکەوتن
    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ماریۆ ڤارگاس یۆسا

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

هه‌ڵوێستی كەسایەتییەکانی كورد له‌ جه‌نگی‌ یه‌كه‌می‌ جیهانیدا

دکتۆر کارزان محەمەد لەلایەن دکتۆر کارزان محەمەد
شوبات 22, 2023
لە بەشی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی
0 0
A A
هه‌ڵوێستی كەسایەتییەکانی كورد له‌ جه‌نگی‌ یه‌كه‌می‌ جیهانیدا
0
هاوبەشکردنەکان
54
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

(نیكتین) له‌ یادداشته‌كانیدا، به‌شێوه‌یه‌كی‌ پوخت وه‌ك شایه‌تحاڵێك ئاماژه‌ به‌ هه‌ڵوێستی‌ كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌تی‌ كورد ده‌دات سه‌باره‌ت به‌و سیاسه‌ته‌ هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنه‌ره‌ی‌ عوسمانییه‌كان.

له‌و سه‌رده‌مه‌دا عوسمانییه‌كان له‌ ڕێگه‌ی‌ به‌یاننامه‌ و پڕوپاگه‌نده‌یه‌كی‌ زۆره‌وه‌ هه‌وڵیانداوه‌ كورد به‌ناوی‌ جیهاده‌وه‌ بنێرن بۆ جه‌نگی‌ ڕووسیا.

ڕووداوه‌ كاره‌ساتباره‌كانی جیهان كه‌م تا زۆر كاریگه‌رییان له‌سه‌ر دۆخی‌ ژیان و هه‌لومه‌رجی‌ سیاسی‌ كوردستانیش جێهێشتووه‌، ئه‌و پێشهاتانه‌ بێ ئه‌وه‌ی‌ گه‌له‌كه‌مان ده‌ستیان له‌ خوڵقاندنیاندا هه‌بووبێ، ته‌وژه‌مه‌كانیان هێنده‌ به‌هێز بووه‌ كه‌ گۆڕانكاریی گه‌وره‌ی‌ به‌دوای خۆیدا هێناوه‌.
جه‌نگی‌ یه‌كه‌می‌ جیهان (1914-1918ز) له‌نێوان هاوپه‌یمانان (ئه‌ڵمانیا، نه‌مسا-مه‌جه‌ر، ئیمپراتۆرییه‌تی‌ عوسمانی، بوڵغارستان) له‌لایه‌ك و وڵاتانی‌ (فه‌ره‌نسا، به‌ریتانیا، ڕووسیا، سربستان، ئیتاڵیا، ئه‌مریكا، ژاپۆن، ڕۆمانیا) له‌لایه‌كیتره‌وه‌ هه‌ڵگیرسا.

ویلایه‌تی‌ موسڵ و كوردستانی‌ باكور وه‌ك به‌شێك له‌ ئیمپراتۆرییه‌تی‌ عوسمانی‌، كه‌وتنه‌ به‌رده‌م شه‌پۆلێكی‌ به‌رفراوانی‌ پڕوپاگه‌نده‌ی‌ ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ عوسمانی تا به‌ناوی‌ جیهاد، كورد بۆ  جه‌نگ دژ به‌ ڕووسیا دنه‌ بده‌ن، وێڕای‌ كاریگه‌رییه‌كانی‌ ئه‌م پڕوپاگه‌ندانه‌ له‌سه‌ر چه‌ندین هۆز و بنه‌ماڵه‌ی‌ كورد، كۆمه‌ڵێك منه‌وه‌ر و زانای‌ ئایینی‌ كورد له‌ كوردستاندا به‌گژ ئه‌و بانگه‌وازه‌دا چوونه‌وه‌، ڕۆڵێكی‌ كارایان له‌ناو میلله‌ته‌كه‌ی‌ خۆیاندا بینی‌ تا به‌هۆی ئه‌و پڕوپاگه‌ندانه‌وه‌ هه‌ڵنه‌خه‌ڵه‌تێن و نه‌بنه‌ سوته‌مه‌نی جه‌نگێك كه‌ پێوه‌ره‌كانی‌ له‌گه‌ڵ شه‌ریعه‌تی‌ ئیسلامدا ناگونجێ و هیچ سودێكیشی‌ بۆ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد تێدا نییه‌.

(بازیل نیكتین) یه‌كێكه‌ له‌و كوردناسه‌ به‌ناوبانگانه‌ی‌ كه‌ كونسوڵی‌ ڕووسیا بووه‌ له‌ ئێران و خاوه‌نی‌ چه‌ندین كتێبه‌ ده‌رباره‌ی‌ كورد، له‌ یادداشته‌كانیدا ئاماژه‌ی به‌و بابه‌ته‌ گرنگه‌ داوه‌.

(نیكتین) له‌ یادداشته‌كانیدا، به‌شێوه‌یه‌كی‌ پوخت وه‌ك شایه‌تحاڵێك ئاماژه‌ به‌ هه‌ڵوێستی‌ كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌تی‌ كورد ده‌دات سه‌باره‌ت به‌و سیاسه‌ته‌ هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنه‌ره‌ی‌ عوسمانییه‌كان، له‌و سه‌رده‌مه‌دا عوسمانییه‌كان له‌ ڕێگه‌ی‌ به‌یاننامه‌ و پڕوپاگه‌نده‌یه‌كی‌ زۆره‌وه‌ هه‌وڵیانداوه‌ كورد به‌ناوی‌ جیهاده‌وه‌ بنێرن بۆ جه‌نگی‌ ڕووسیا.
(نیكتین) به‌شێك له‌و به‌یاننامه‌یه‌ی‌ عوسمانی‌ بۆ جه‌نگ دژی‌ ڕووسیا خستۆته‌ڕوو، له‌ یادداشته‌كانیدا نوسیویه‌تی:”سه‌رجه‌م موسوڵمانان له‌به‌رده‌م ئازار و مه‌ینه‌تی‌ ده‌وڵه‌ته‌ په‌لامارده‌ره‌كانی‌ ڕووسیا و فه‌ره‌نسا و به‌ریتانیادان وه‌ك دانیشتوانی‌ كرێمه‌ و قازان و توركستان و بوخارا و هیندستان و چین و ئه‌فغانستان و ئه‌فریقا و ئێران، پێویسته‌ له‌م جه‌نگه‌دا شانبه‌شانی‌ سه‌ربازانی‌ عوسمانی‌، ئه‌ركی‌ پیرۆزی‌ ئایینی‌ ئیسلام جێبه‌جێ بكه‌ن و به‌ گیان و ماڵ له‌م جیهاده‌ پیرۆزه‌دا به‌شداری بكه‌ن” .
سه‌باره‌ت به‌كاریگه‌ریی عوسمانییه‌كان له‌سه‌ر هۆزه‌كانی‌ كورد بۆ هاندانیان بۆ ئه‌م جه‌نگه‌ ماڵوێرانكه‌ره‌ به‌ناوی‌ جیهاده‌وه‌، (بازیل نیكتین) وه‌ك شایه‌تحاڵێك ڕۆشنایی ده‌خاته‌سه‌ر دیدوبۆچوونی‌ كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌تی‌ ناسراوی‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی‌ كوردستان، له‌وباره‌یه‌وه‌ نوسیوییه‌تی:”مه‌سه‌له‌ی‌ جیهاد به‌هۆی‌ شێخه‌كان و موریده‌كانیانه‌وه‌ زۆر زوو له‌نێو كوردستاندا بڵاوبۆوه‌، ته‌نها یه‌كێك له‌ شێخه‌كان به‌ناوی‌ (شێخ بابا)  كه‌ له‌ ده‌وروبه‌ری‌ شاری‌ مه‌هاباد به‌ به‌زوهد و ته‌قواوه‌ ده‌ژیا و لای‌ كورده‌كان جێگه‌ی‌ ڕێز بوو، دژایه‌تی‌ ئه‌م بانگه‌وازی‌ جیهاده‌ی‌ كرد، توركه‌كانیش له‌ زستانی‌ ساڵی (1915- 1916ز) به‌هۆی‌ ئه‌و بۆچوونه‌ی كه‌ پێچه‌وانه‌ی بانگه‌وازی‌ جیهاد بوو، سزای‌ له‌سێداره‌یانیان به‌سه‌ردا سه‌پاند” .

سه‌باره‌ت به‌ هه‌ڵوێستی‌ كوردانه‌ی‌ كه‌سایه‌تییه‌ ئاینییه‌ ناسراوه‌كانی‌ كورد له‌ ویلایه‌تی‌ موسڵ واتا هه‌رێمی‌ كوردستان، (نیكتین) نوسیویه‌تی:”له‌ سه‌ره‌تای‌ جه‌نگدا، كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌تی ئایینی‌ موسوڵمانی‌ كورد كه‌ له‌ كاریگه‌ری‌ سیاسی‌ ئه‌سته‌نبوڵ به‌دوور بوون، بانگه‌وازی‌ جیهادیان ته‌نها له‌به‌ر ڕۆشنایی دیدی‌ ئاییندا ده‌بینی، كورده‌كانیان بۆ جیهاد بانگهێشت كر د، له‌هه‌مانكاتدا هه‌ندێ له‌ كه‌سایه‌تییه‌ ئایینییه‌كانی‌ كورد كه‌ له‌ناو خودی‌ توركیادا ژیا بوون و له‌ سیاسه‌تیش دوور نه‌بوون، كۆمه‌ڵێك ناڕه‌زایه‌تییان دژ به‌و بانگه‌وازی‌ جیهاده‌ ده‌ربڕی وه‌ك: (ئه‌بوبه‌كر ئه‌فه‌ندی‌)  له‌ هه‌ولێر، (محه‌مه‌د ئه‌فه‌ندی‌)  له‌ كۆیه‌، (عه‌بدولقادر ئه‌فه‌ندی‌)  خه‌ڵكی‌ بیاره‌ و (ته‌ها ئه‌فه‌ندی) له‌ هه‌كاری. ئه‌م كه‌سایه‌تییه‌ ئاینییانه‌ به‌ كورده‌كانیان ده‌گوت: ئه‌و جه‌نگه‌ی‌ ئێوه‌ی‌ بۆ بانگهێشت كراوه‌، مه‌شروع نییه‌. ئه‌م بانگه‌وازه‌ بۆ جیهاد له‌گه‌ڵ ئه‌و مه‌رجانه‌دا ناگونجێ كه‌ شه‌ریعه‌ت ده‌ستنیشانی‌ كردوون” .

ڕۆڵی‌ ئه‌م چه‌ند كه‌سایه‌تییه‌ له‌ ڕه‌تكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و پڕوپاگه‌نده‌یه‌ی‌ عوسمانییه‌دا كه‌ ده‌یانویست له‌ ڕێگه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ ئایینه‌وه‌ جارێكیتر گه‌لی‌ كورد له‌خشته‌ ببه‌ن تا به‌شداریی شه‌ڕێكی‌ خوێناوی‌ نێوان عوسمانی‌ و ڕووسیا بكات، به‌ خاڵێكی‌ پرشنگداری‌ نوێخوازی‌ و قوڵبینی‌ كه‌سایه‌تییه‌ مه‌زنه‌كانی‌ كورد داده‌نرێت، به‌جۆرێك پێویسته‌ به‌دواداچوونی‌ ورد له‌نێو دیكۆمێنت و به‌ڵگه‌نامه‌ ڕه‌سه‌نه‌كانی‌ ده‌وڵه‌تانی‌ سه‌رده‌سته‌دا بكرێت تا ڕۆشنایی زیاتر بخرێته‌سه‌ر ئه‌و قۆناغه‌ مێژووییانه‌ی‌ بۆ گه‌له‌كه‌مان جێگه‌ی‌ بایه‌خن.

سەرچاوەکان:

بازیل نیكیتین: ایرانی‌ كه‌ من شناخته‌ ام، ترجمه‌ فره‌وشی، 1329 تهران، ص (231-232).
 ١- شێخ بابا سه‌عید به‌رزنجی (1856-1914ز) له‌ گوندی‌ غه‌وس ئابادی‌ نزیك شاری‌ مه‌هاباد له‌دایكبووه‌، له‌سه‌ر ده‌ستی‌ حه‌زره‌تی‌ كاك ئه‌حمه‌دی‌ شێخ (قدس سره‌) ئیرشادی‌ وه‌رگرتووه‌، دواتر له‌ ساڵی‌ (1914ز) له‌نزیك شاری‌ بۆكان له‌لایه‌ن توركانی‌ عوسمانییه‌وه‌ به‌تاوانی‌ ئه‌وه‌ی‌ شێخ بابا گه‌له‌كه‌ی‌ خۆی‌ هۆشیار كردۆته‌وه‌ تا به‌ بانگه‌وازی‌ تورك هه‌ڵنه‌خه‌ڵه‌تێن و خۆیان له‌ شه‌ڕدا به‌كوشت نه‌ده‌ن، له‌سێداره‌درا. بۆ زانیاری‌ زیاتر ده‌رباره‌ی‌ ژیانی‌ بنۆڕه‌:
٢سه‌ید سمایل به‌رزنجی: شێخ بابا شێخی‌ شه‌هید، ، گۆڤاری‌ مه‌هاباد، ژماره‌ (9) ساڵی‌ یه‌كه‌م، سه‌رماوه‌زی 1380، لا (12-16).
٣ – بازیل نیكیتین: همان منبع، ص (232-233).
 ٤-دوای‌ لێبوردبوونه‌وه‌، مه‌به‌ست له‌ ئه‌بوبه‌كر عومه‌ر ئه‌فه‌ندی (مه‌لافه‌ندی هه‌ولێر)ه‌ (1867ز-1942ز) كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ زانا به‌ناوبانگ و عاریفه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ خۆی، بۆ زانیاری‌ زیاتر ده‌رباره‌ی‌ ژیانی‌ بنۆڕه‌:
مه‌لا تاهیر مه‌لا عه‌بدوڵا به‌حركه‌یی: مێژووی زانایانی كورد، نوسینگه‌ی‌ ته‌فسیر، چاپی‌ دووه‌م، 2016، لا (45-53)
 ٥- مه‌لا محه‌مه‌دی‌ گه‌وره‌ی‌ كۆیه‌ (1876-1943ز) كوڕی مه‌لا عه‌بدوڵڵای مه‌لا ئه‌سعه‌دی جه‌لیزاده‌یه‌، له‌ شاری‌ كۆیه‌ له‌دایكبووه‌ و هه‌ر له‌و شاره‌شدا كۆچی‌ دوایی كردووه‌، له‌ ماوه‌ی‌ ژیانیدا وێڕای‌ خزمه‌ت به‌ ئایینی‌ ئیسلام، گه‌لێك ریفۆرمی‌ ئایینی‌ و كۆمه‌ڵایه‌تیشی‌ ئه‌نجام داوه‌، له‌م ڕوانگه‌یه‌وه‌ به‌ (مه‌لای گه‌وره‌) ناسراوه‌.
 ٦- دوای‌ لێبوردبوونه‌وه‌، دیاره‌ مه‌به‌ست له‌ مه‌لا عه‌بدولقادری موده‌ریسییه‌ (1275ك-1338 ك) كه‌ نه‌وه‌ی‌ مه‌لا ئه‌بوبه‌كری‌ موسه‌نیفه‌. بۆ زانیاری‌ زیاتر ده‌رباره‌ی‌ ژیانی‌ بنۆڕه‌:
مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس: بنه‌ماڵه‌ی‌ زانیاران،  ئا:محه‌مه‌د عه‌لی‌ قه‌ره‌داغی، چاپی‌ یه‌كه‌م، 1984، لا (507-510)
 ٧- بازیل نیكیتین: همان منبع، ص (234).
سه‌رنج: بۆ ده‌ستخستنی ژیاننامه‌ی‌ چه‌ند كه‌سایه‌تییه‌ك، سودم له‌ (د.هه‌ردی‌ مه‌هدی میكه‌) وه‌رگرتووه‌ و گه‌لێك سوپاسی‌ ده‌كه‌م.

 

پۆستی پێشوو

هه‌ڵوێستێكی‌ مێژوویی كورد له‌ جه‌نگی‌ یه‌كه‌می‌ جیهانیدا

پۆستی داهاتوو

ئاسایی کردنەوەی پەیوەندییەکانی ئیمارات و تورکیا

دکتۆر کارزان محەمەد

دکتۆر کارزان محەمەد

رۆژنامەنووس و مامۆستای زانکۆ

پەیوەندیداری بابەتەکان

كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

كاریگەرییەكانی ئاسایشی ئاو لەسەر گەشەپێدانی بەردەوام لە هەرێمی كوردستان

تشرینی یه‌كه‌م 18, 2025
44
ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

ڕۆژئاواى کوردستان لەنێوان پەیەدە و  حكوومه‌تى ناوه‌ندى سوریا

تشرینی یه‌كه‌م 13, 2025
68
پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

پڕۆژەی نەمام‌ چاندنی هەولێر؛ په‌یوەندی ژینگە، ئابووری و هەلی کار

تشرینی یه‌كه‌م 7, 2025
59

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە