• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
دوو شه‌ممه‌, ته‌مموز 21, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    درۆنەکان و دەروزەکان

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 113

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕۆڵی میدیا لە ئاسایشی نیشتیمانیدا

    ‎ئایا ئەلتەرناتیڤی خەباتی چەکداری هەر چەکدارییە؟

    ڕانانێك بۆ کتێبی (ترس وەک دياری)

    گۆڕینی چەمکی ئیرادەی هێز

    گەمەیەکی خراپ!

    گەمەیەکی خراپ!

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    تابلۆی هاوشێوە

    تابلۆی هاوشێوە

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 112

  • شــیکار
    ئاینده‌ی سوریا

    ئاینده‌ی سوریا

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

  • ئــــابووری
    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    هەڵسەنگاندنی پەیوەندی بودجەی نێوان هەولێر و به‌غداد

    درۆنەکان و دەروزەکان

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 113

    ئەمریکا لە هەڵوەشاندنەوەی سۆڤیەتەوە بۆ ڕاگرتنی هەژمونی چین

    ڕۆڵی میدیا لە ئاسایشی نیشتیمانیدا

    ‎ئایا ئەلتەرناتیڤی خەباتی چەکداری هەر چەکدارییە؟

    ڕانانێك بۆ کتێبی (ترس وەک دياری)

    گۆڕینی چەمکی ئیرادەی هێز

    گەمەیەکی خراپ!

    گەمەیەکی خراپ!

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    کاتێک بژێوی ژیان وابەستەی بەرمیلێک نەوت دەكرێت

    تابلۆی هاوشێوە

    تابلۆی هاوشێوە

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 112

  • شــیکار
    ئاینده‌ی سوریا

    ئاینده‌ی سوریا

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    پوختەیەك دەربارەی زیرەكی دەستكرد، بەكارهێنان و سوود و گرفتەكانی

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئێراق کەشتییە پۆستکۆڵۆنیاڵییە کونبووەکە لە لێواری نقومبوونی یاساییدایە

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    ئایا سوریا و ئیسرائیل بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێن؟

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    شڕۆڤەیەک بۆ هەڤدەیەمین کۆبوونەوەی سەرانی وڵاتانی بریکس

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم دەزگایەکە بۆ پشکنین یان ئامرازێکى شەڕە؟

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    پێشبڕکێى خۆپڕچەککردن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    لە شمشێرەوە بۆ درۆن

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    کورد لە دووڕیانی ئایندەیەکی تاریک و هەڵپەسێردراوی ئێراق؛ خوێندنەوەیەکی کوردستانیانە

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

    گەڕی دووەمی لێدانی ئێران

  • ئــــابووری
    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    سیستەمی کۆمپانیا-دەوڵەت

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    ئابووری و تەندروستیی دەروونی

    داتای زەبەلاح

    داتای زەبەلاح

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    چی بکەین تاوەکو کارگە ببێتە زانکۆ و زانکۆش ببێتە کارگە

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی یه‌كه‌م

    هەژاری کارگێڕی لە هەرێمی کوردستان: به‌شی دووه‌م و كۆتایی

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    كورته‌ مێژووييه‌كى دروستكردنى پارتى سياسيى له‌ناو  كۆمه‌ڵگه‌ى كورديدا

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    حەرەس قەومی وتاوانەکانی ١٩٦٣

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    كەمپی سوپای میلی تۆبزاوەی ئەنفالكراوان

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئایا کورد نەتەوەیە؟

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    ئەمەیە نوگرە سەلمان

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    له‌ يادى ڕێككه‌وتنامه‌ى سايكس بيكۆ و چاره‌نووسى كورد

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

    وەک کورد بۆ دەبێ لە دەروونناسیی سیاسی بکۆڵینەوە؟

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    دیسانه‌وه‌ ماده‌ی هۆشبه‌ر و ئاسایشی نیشتمانی

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا  له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    مه‌ترسییه‌كانی سۆشیاڵمیدیا له‌سه‌ر ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌رێمی كوردستان

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

    كورد لە ململانێكانی‌ ئەمریكا و ئێراندا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

    كاری لەپێشینەی كوردەكان دامەزراندنی كوردستانێكی سەربەخۆیە

  • چاوپێکەوتن
    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

    سینان ئەنتوان؛ ئەدەب ئەوەیە ژیان پیشان بده‌یت وەکو ئەوەی هەیە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

ژمارەی ڕاستەقینەی قوربانییانی ئەنفال

سەردار عەبدوڵا لەلایەن سەردار عەبدوڵا
شوبات 15, 2023
لە بەشی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی
0 0
A A
ژمارەی ڕاستەقینەی قوربانییانی ئەنفال
0
هاوبەشکردنەکان
126
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

لە میانی ئەو دانوستانانەی کە دوای راپەڕینی بەهاری 1991، کە سەرکردەکانی بەرەی کوردستانی ئێراقی لەگەڵ سەرانی بەعس کۆکردەوە، عەلی حەسەن مەجید سەرکردایەتی کوردی بە تاوانبار کردبوو بە زیادەڕۆییکردن لە ژمارەی قوربانیانی پڕۆسەی ئەنفال و وتبووی؛ هەموو ئەوانەی کوشتومانن لە سەد هەزار کەس تێپەڕناکەن!

لەدوای ئەو ڕۆژەوە، بەلای بەشێکەوە رووداوە ڕاستەقینەکە کە کەنفالە گرنگ نەبووە، بەڵکوو ئەوە گرنگ بووە چۆن گومان بخەنە سەر ئەو تاوانانەی کە بەسەر تەواوی نەتەوەیەکدا هاتووە. نزیکترین ڕێگەش بۆ ئەو مەبەستە، هەوڵدانە بۆ گومان خستنە سەر ژمارەی ئەنفالکراوەکان، کە دەگوترێت 182 هەزارە.

کێشەکە لەوەدایە ئەو کەسانە چاوپۆشی لە دڕندەیی تاوانەکە و سروشتە وەحشیگەرییەکەی دەکەن کە ئامانجی ڕاستەقینەی لەناوبردنی نەتەوەیەک بووە، بەڵکوو یاری بە ژمارەکان دەکەن. ڕوونە کە ڕوحی مرۆڤی دەستکردی خوا، گرانبەهایە و پێویستە بپارێزرێت، چ جای ئەوەی بە کۆمەڵ و تا ئاستی سەد هەزار ڕوح پێکەوە لەناو ببرێن. بەڵام ئەوەی لە ناوجەرگەی تاوانەکانی ئەنفالدا روویدا زۆر لەو ژمارەیە زیاترە کە بە هزری مرۆڤدا دێت.

ئەوەی لە ڕاستیدا ڕوویدا وێرانکردنی هەزاران گوند و قڕکردنی زۆرینەی دانیشتووانیان بوو بە تەواوی، نەک هەر ئەوەندە، تەنانەت کانیاوەکانیش لە کاری تاوانکاری پارێزراو نەبوون، چونکە کانیاوەکانیش بە چەندان تۆن چیمەنتۆ کوێرکرانەوە.

کێشەی بنەڕەتی کە کەس پەی پێ نابات، ئەوەیە پرۆسەی هەژمارکردنی قوربانییانی ئەو تاوانە بە یەکێک لە قوڕسترین کارەکان دادەنرێت و بە کۆمەڵێک بەربەست و ئاستەنگ دەورە دراوە کە وا دەکەن گەیشتن بە ژمارەی ڕاستەقینە تاڕادەیەك مەحاڵ بێت. لەم ڕووەیشەوە ڕاستیگەلێکی گرنگ و چارەنووسساز هەن، بەڵام مایەی داخە کە هەمووان ئەوانەیان لەیاد کردووە، ئەمەیش دەرگای کردووەتەوە لەبەردەم هەوڵەکانی یاریکردن و گومان خستنەسەر تاوانەکە.

ڕاستە هەمووان ئاماژە بە بڕیاری ژمارە (169)ـی (ئەنجوومەنی سەرکردایەتیی شۆڕشی بەعس) دەدەن، بەڵام ڕووداوگەلێکی گرنگ هەن کە بە ڕاستەوخۆیی پەیوەندیدارن بە پرسی ژمارەکانەوە و کەچی لەبیر کراون، بۆیە ئەم کەشە پڕ لە گێژاوە خولقێنراوە و ئەوەش بنچینەی ڕووداوەکەیە.

ئەوکاتە (ئەنجوومەنی سەرکردایەتیی شۆڕشی بەعس) لە بەرواری 29-3-1987 بڕیاری ژمارە 160ـی دەرکرد و عەلی حەسەن مەجیدی کرد بە حاکمی ڕەهای (ناوچەی باکور)، هەروەها تەواوی دامودەزگا حیزبی، مەدەنی، سەربازی و هەواڵگرییەکانی خستە ژێر فەرمانی ئەوەوە تاوەکو سیاسەتی (سەرکردایەتیی قوتر)و (ئەنجوومەنی سەرکردایەتیی شۆڕش) بەعس جێبەجێ بکات لە پاکتاوکردنی شۆڕشی کوردستان و داماڵینی کوردستان لە دانیشتووانەکەی، دوای ئەوەش دیارە کە چی ڕویدا.

دادگای تاوانەکانی عێراق هەستا بە دیاریکردنی سزا، ئەوەش دوای زنجیرەیەکی درێژ لە دانیشتن کە بەشێوەی ڕاستەوخۆ پەخش دەکرا و بەشێک لە دڕندەیی ئەو تاوانانەی بۆ جیهان گواستەوە، کە لە کاتی ئەنجامدانی تاوانەکانی ئەنفالدا دەرهەق بە مرۆڤایەتی کروان. هەر ئەوەش پاڵی بە دادگاکەوەنا حوکمی تاوانی جەنگ، تاوانی دژی مرۆڤایەتی و کۆمەڵکوژی بخاتە پاڵ تاوانباران. بەم بۆنەیەشەوە ئەم بڕیارەی دادگا زەمینەی  یاسایی ڕەخساند بۆ پۆلێنکردنی ئەو تاوانانەی دژی گەلی کوردستان ئەنجام دراون. ئەوەی سەیر بوو بەشێک لە تۆمەتباران، لەنێویشیاندا عەلی حەسەن مەجید  ئەو تۆمەتانەیان ڕەتنەکردەوە کە ئاراستەیان کرابوو، بەڵکو بەپێچەوانەوە جەختیان لەسەر ئەوە کردەوە ئەگەر کات بگەڕێتەوە، ئامادەن هەمان تاوان ئەنجام بدەنەوە، ئەمەیش گشت ڕێگا ودەرگاکانی گومانکردن لەمەڕ قەبارەی تاوانەکە دادەخات.

بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی وێرانکردنی کوردستان و داماڵینی لە دانیشتووانە ڕەسەنەکانی لە ئاستە هەرە باڵاکانەوە نەخشەی بۆ کێشراوە و بڕیاری لێدراوە، هەروەها هەموو ڕێکارەکانیش بەپێی پلانێکی شەیتانی ڕێکخران کە بە هزری مرۆڤدا نایەت. یەکێک لە مەترسیدارترین ڕێکارەکانیش پرۆسەیەکی (سەرژمێری گشتی دانیشتوان) بوو کە ئەنجامدرا و کەس گرنگی پێ نەدا. ئەم (سەرژمێری)یە نهێنیی سەختیی گەیشتن بە ژمارەی ڕاستەقینەی قوربانییانی تاوانەکانی ئەنفال ئاشکرا دەکات، کە من هەر لەسەرەتاوە مەبەستەکەم لەم نوسینە ئەو بابەتە بوو.

ئەوە ڕوونە کە جاران عێراق هەر (دە)ساڵ جارێک سەرژمێری گشت ئەنجام دەدا، سەرژمێری ساڵی (١٩٨٧) کە لە حەڤدەی تشرینی یەکەمدا ئەنجامدرا، جیاواز بوو لە سەرژمێرییەکانی پێش خۆی، دەسەڵات لەو کاتەدا ڕایگەیاند کە سەرژمێرییەکەی ئەمجارە ئەو ناوچانەی نەگرتووەتەوە کە لە نێو ناوچە (قەدەغەکراوەکان)دا پۆلێنیان کردوون و هەروەها بەمەرجی دابوو کە ئەو ناوچە فراوانانەیش کە ئەوکاتە لەلایەن شۆڕشی کوردەوە ئازاد کرابوون بۆ ئەوەی سەرژمێری بیانگرێتەوە دەبێت دانیشتووانەکانیان گوندەکان بەجێبهێڵن وئاوارەی ئەو کۆمەڵگە زۆرەملێیانە ببن کە ئامادەیان کردبوو بۆ لەخۆگرتنیان.  هەرکەسێکیش ملکەچی ئەم فەرمانانە نەبووایە، لەو ڕۆژەوە بە هاووڵاتیی عێراقی هەژمار نەدەکرا. ڕاستییەکەی ئەوەیە کە دانیشتوانی هەزاران گوندی کوردستان لەم سەرژمێرییەدا تۆمار نەکران.

من خۆم ئەو قۆناغەم وەک ئەندامێکی پێشمەرگە ئەزموون کرد و شاهیدی دوودڵیی خەڵکی گوندەکان و جێهێشتنی ماڵەکانیان و هۆگرییان بە زێدی باوک و باپیرانیانەوە بووم.

ئەو بەڵگەیەی جێی مشتومڕ نییە، ئەوەیە کە زۆرینەی ڕەهای قوربانیانی تاوانەکانی ئەنفال دانیشتووی ئەو گوندانەن کە لە تۆمارە فەرمییەکانی ئەو سەرژمێریەی دەوڵەتدا تۆمار نەکراون، گوند و ناوچەگەلێک هەن کە بەتەواوی وێران بوون و هیچ کام لە دانیشتووانیان نەماون ، کەواتە چۆن دەتوانین ژمارەی ڕاستەقینە بزانین لە کاتێکدا ناو و ناونیشانی هەزاران قوربانیمان لەبەردەستدا نییە، هەروەها تۆماری فەرمی ناوەکانیان بوونی نییە؟

وا دیارە ئەو عەقڵە شەیتانییەی کە پلانی ئەم تاوانانەی داناوە، حسابی بۆ کوشتنی هەزاران کەس کردووە کە لە تۆمارە فەرمییەکاندا هیچ شوێنەوارێکیان نەبووە، پاشان بۆ تەواوکردنی ئەم ڕێککارانە کە تەنانەت بە مێشکی شەیتانیشدا نایەن، دەسەڵات لە کۆتایی ساڵی(1988)دا و دوای تەواوبوونی پرۆسەی وێرانکردنی کوردستان و قڕکردنی دەیان هەزار کەس لە دانیشتووانەکەی، بە سەرژمێرییەکی (تەواوکاری) رزگاربووانی گوندەکان ئەوانەی کە لەو کاتەدا توانیویانە بە نهێنی بگەنە ناوچەکانی ژێر دەسەڵات و بەڵام لە سەرژمێری گشتیدا نەبوون، دووبارە هەژمارکرانەوە، ئەمەش وەک تەواوکەرێک بۆ ئەو سەرژمێرییەی پێشوو کە ئاماژەی پێکرا. بێ گومان لێکۆڵینەوەیەکی قووڵتر لەم ڕاستییانەی باسکران، زۆر ڕاستی تر ئاشکرا دەکات.

ئەم وتارە لە (١٢ / ١ / ٢٠٠٨) لە ڕۆژنامەی (الشرق الاوسط) بڵاوکراوەتەوە، لەبەر گرنگی ناوەرۆکەکەی، چاوی کورد وەریگێڕاوەتە سەرکوردی.

پۆستی پێشوو

شافیعییه‌ تازه‌كان

پۆستی داهاتوو

ڕۆڵی سیاسی ئایین لەسەرخستنی دۆزی نەتەوەیی کورد

سەردار عەبدوڵا

سەردار عەبدوڵا

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

مێژووى نیشتەجێبوونى کورد لە قەفقاز

ته‌مموز 16, 2025
18
ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

ته‌مموز 14, 2025
56
یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

یادەوەری، ناسنامە و بەرخۆدان، وەك بناغەکانی کوردبوون

ته‌مموز 12, 2025
56

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە