• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
شه‌ممه‌, ئه‌یلول 13, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    هەموو شتێک دەربارەی دزینی زانیاری

    کوشتنی چارلی کیرک و کۆتایی سیاسەت لە ئەمریکا

    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    لێدانی دەوحە: چی، چۆن، بۆ؟

    نیشتمان و دەسەڵات لەیەکتر جیاوازن: نەوەک لە ئێراق لە ئەفغانستانیش نابێت

    ڕۆڵی ڕێکخراوی نێودەوڵەتی کۆچ (IOM) لە بەڕێوەبردنی کۆچ لە کوردستان

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    پاریس پێشوازی لە قارەمانێتی پێشمەرگە دەکات، پەیامێک لە دڵی ئەوروپاوە

    دوژمنی ژیر لە دۆستی نەزان باشترە

    دوژمنی ژیر لە دۆستی نەزان باشترە

    كەسایەتی شۆڕشگێر لە دۆگمایی مەسیحی ئەرێك فرۆمدا

    كەسایەتی شۆڕشگێر لە دۆگمایی مەسیحی ئەرێك فرۆمدا

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    شەڕی ناوخۆ یان برا کوژی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 116

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    جیهان لە قۆناغێکی ناجێگیر و پڕ ململانێدا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    بۆچی هەموومان سیاسین؟

  • شــیکار
    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

    ڕێککەوتنی ئازەر و ئەرمەن دەربارەی کۆریدۆری زەنگەزور و لێکەوتەکانی لەسەر ئێران و تورکیا

    ڕێککەوتنی ئازەر و ئەرمەن دەربارەی کۆریدۆری زەنگەزور و لێکەوتەکانی لەسەر ئێران و تورکیا

    قەیرانی ئۆکراین و ئاسایشی خۆراکی جیهان

    قەیرانی ئۆکراین و ئاسایشی خۆراکی جیهان

    بایەخ و جیاوازی سیستمەکانی هەڵبژاردن

    بایەخ و جیاوازی سیستمەکانی هەڵبژاردن

    پێشكەوتنی هەژموونی ئەمریكا لە سوریا و لوبنان چی دەگەیەنێت؟

    پێشكەوتنی هەژموونی ئەمریكا لە سوریا و لوبنان چی دەگەیەنێت؟

    ڕێکخستنی هێزە چەکدارەکان و ڕۆڵیان لە دەوڵەتى فیدڕاڵیدا

    ڕێکخستنی هێزە چەکدارەکان و ڕۆڵیان لە دەوڵەتى فیدڕاڵیدا

    تەکنۆلۆجیای بلۆک چەین چیە؟

    تەکنۆلۆجیای بلۆک چەین چیە؟

    گرووپە چەکدارەکانی ئێراق چ ڕۆڵیکییان هەیە لە هەڵبژاردنەکان؟

    گرووپە چەکدارەکانی ئێراق چ ڕۆڵیکییان هەیە لە هەڵبژاردنەکان؟

    جەنگی دوانزه‌ ڕۆژە؛ شکستێکی تاکتیکی بەڵام سەرکەوتنێکی ستراتیژیک بۆ ئیسرائیل

    جەنگی دوانزه‌ ڕۆژە؛ شکستێکی تاکتیکی بەڵام سەرکەوتنێکی ستراتیژیک بۆ ئیسرائیل

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    کوشیم؛ یەکەمین ناوی تۆمارکراو لەمێژوودا

    کوشیم؛ یەکەمین ناوی تۆمارکراو لەمێژوودا

    دۆخی ئێستای ئەدەبیاتی کوردی بە وەرگێڕانی ئینگلیزی

    دۆخی ئێستای ئەدەبیاتی کوردی بە وەرگێڕانی ئینگلیزی

    دەروونناسیی شۆڕش؛ ئاوڕدانەوەیەکی دەروونناسانە لە شۆڕشەکانی کورد

    دەروونناسیی شۆڕش؛ ئاوڕدانەوەیەکی دەروونناسانە لە شۆڕشەکانی کورد

    پڕۆژەکەی ئەحمەدی خانی لەپێناو دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی

    پڕۆژەکەی ئەحمەدی خانی لەپێناو دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی

    گەڕان بەدوای مێژووی فەرمانڕەوایی نەتەوەیەكی خاوەن شارستانییه‌تدا

    گەڕان بەدوای مێژووی فەرمانڕەوایی نەتەوەیەكی خاوەن شارستانییه‌تدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

  • چاوپێکەوتن
    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    هەموو شتێک دەربارەی دزینی زانیاری

    کوشتنی چارلی کیرک و کۆتایی سیاسەت لە ئەمریکا

    چەند سەرنجێک دەربارەی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە

    لێدانی دەوحە: چی، چۆن، بۆ؟

    نیشتمان و دەسەڵات لەیەکتر جیاوازن: نەوەک لە ئێراق لە ئەفغانستانیش نابێت

    ڕۆڵی ڕێکخراوی نێودەوڵەتی کۆچ (IOM) لە بەڕێوەبردنی کۆچ لە کوردستان

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    پاریس پێشوازی لە قارەمانێتی پێشمەرگە دەکات، پەیامێک لە دڵی ئەوروپاوە

    دوژمنی ژیر لە دۆستی نەزان باشترە

    دوژمنی ژیر لە دۆستی نەزان باشترە

    كەسایەتی شۆڕشگێر لە دۆگمایی مەسیحی ئەرێك فرۆمدا

    كەسایەتی شۆڕشگێر لە دۆگمایی مەسیحی ئەرێك فرۆمدا

    با سه‌ركونسوڵی ئه‌مه‌ریكاش ئاگاداربێت

    شەڕی ناوخۆ یان برا کوژی

    كورد و تەنیایی

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 116

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    جیهان لە قۆناغێکی ناجێگیر و پڕ ململانێدا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    بۆچی هەموومان سیاسین؟

  • شــیکار
    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

    ڕێککەوتنی ئازەر و ئەرمەن دەربارەی کۆریدۆری زەنگەزور و لێکەوتەکانی لەسەر ئێران و تورکیا

    ڕێککەوتنی ئازەر و ئەرمەن دەربارەی کۆریدۆری زەنگەزور و لێکەوتەکانی لەسەر ئێران و تورکیا

    قەیرانی ئۆکراین و ئاسایشی خۆراکی جیهان

    قەیرانی ئۆکراین و ئاسایشی خۆراکی جیهان

    بایەخ و جیاوازی سیستمەکانی هەڵبژاردن

    بایەخ و جیاوازی سیستمەکانی هەڵبژاردن

    پێشكەوتنی هەژموونی ئەمریكا لە سوریا و لوبنان چی دەگەیەنێت؟

    پێشكەوتنی هەژموونی ئەمریكا لە سوریا و لوبنان چی دەگەیەنێت؟

    ڕێکخستنی هێزە چەکدارەکان و ڕۆڵیان لە دەوڵەتى فیدڕاڵیدا

    ڕێکخستنی هێزە چەکدارەکان و ڕۆڵیان لە دەوڵەتى فیدڕاڵیدا

    تەکنۆلۆجیای بلۆک چەین چیە؟

    تەکنۆلۆجیای بلۆک چەین چیە؟

    گرووپە چەکدارەکانی ئێراق چ ڕۆڵیکییان هەیە لە هەڵبژاردنەکان؟

    گرووپە چەکدارەکانی ئێراق چ ڕۆڵیکییان هەیە لە هەڵبژاردنەکان؟

    جەنگی دوانزه‌ ڕۆژە؛ شکستێکی تاکتیکی بەڵام سەرکەوتنێکی ستراتیژیک بۆ ئیسرائیل

    جەنگی دوانزه‌ ڕۆژە؛ شکستێکی تاکتیکی بەڵام سەرکەوتنێکی ستراتیژیک بۆ ئیسرائیل

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    کوشیم؛ یەکەمین ناوی تۆمارکراو لەمێژوودا

    کوشیم؛ یەکەمین ناوی تۆمارکراو لەمێژوودا

    دۆخی ئێستای ئەدەبیاتی کوردی بە وەرگێڕانی ئینگلیزی

    دۆخی ئێستای ئەدەبیاتی کوردی بە وەرگێڕانی ئینگلیزی

    دەروونناسیی شۆڕش؛ ئاوڕدانەوەیەکی دەروونناسانە لە شۆڕشەکانی کورد

    دەروونناسیی شۆڕش؛ ئاوڕدانەوەیەکی دەروونناسانە لە شۆڕشەکانی کورد

    پڕۆژەکەی ئەحمەدی خانی لەپێناو دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی

    پڕۆژەکەی ئەحمەدی خانی لەپێناو دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی

    گەڕان بەدوای مێژووی فەرمانڕەوایی نەتەوەیەكی خاوەن شارستانییه‌تدا

    گەڕان بەدوای مێژووی فەرمانڕەوایی نەتەوەیەكی خاوەن شارستانییه‌تدا

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

    كيسنجەر؛ ئەمەریکا پشتگیرى سەربەخۆیى كوردەكانى ئێراق ناکات

  • چاوپێکەوتن
    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

    ڕۆبەرتۆ خوارۆس؛ شیعر ناسنامەی منە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

شوناسێکی له‌ت له‌ت له‌ نێوان قه‌سری شیرین و تاراندا

سپێدە ساڵحی لەلایەن سپێدە ساڵحی
شوبات 5, 2023
لە بەشی نەتەوە و دەوڵەتـســـازی
0 0
A A
شوناسێکی له‌ت له‌ت له‌ نێوان قه‌سری شیرین و تاراندا
0
هاوبەشکردنەکان
16
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

کیومه‌رسی عه‌باسی( ناسراو به‌ قه‌سری له‌ ته‌مه‌نی 81 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد، قه‌سری له‌ شاری مێژوویی و که‌ونارای قه‌سری شیرین له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان له‌ دایک بووه‌.

(به‌ بۆنه‌ی کۆچی دوایی قه‌سریی شاعیر)
ڕۆژی هه‌ینی ڕێکه‌وتی 28ی گه‌لاوێژی 2022 )کیومه‌رسی عه‌باسی( ناسراو به‌ قه‌سری له‌ ته‌مه‌نی 81 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد، قه‌سری له‌ شاری مێژوویی و که‌ونارای قه‌سری شیرین له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان له‌ دایک بووه‌. ڕه‌نگه‌ به‌راوردێکی هه‌ڵه‌ و دور بێت له‌ ڕاستی که‌ قه‌سری له‌ گه‌ڵ شامی کرماشانی و مامۆستا عه‌لی ئه‌شره‌فی نه‌وبه‌تی یان په‌رته‌و به‌راورد بکه‌ین به‌ڵام هه‌موو ئه‌مانه‌ سه‌ر به‌ جوگرافیایه‌کی که‌لتووری و زمانی بوون که‌ دوفاقێتی و دووزمانێتی تێیدا زاڵ بوو، له‌ ئه‌نجامیشدا تاکزمانه‌بوون به‌ شێوه‌یه‌کی ڕێژه‌یی سه‌رکه‌وت و ده‌سه‌ڵاتی فه‌رمی و نافه‌رمی ئێران هه‌مووی که‌وته‌ خزمه‌تی یه‌ک زمان و یه‌ک نه‌ته‌وه‌ و یه‌ک ئایین که‌ ئه‌ویش فارسی و فارس و شیعه‌ بوو.

ئه‌وان له‌ ناو ژینگه‌یه‌کی بۆردومانکراو به‌ گوتاری ئێرانچێتی و شیعه‌گه‌رێتیدا ژیان، له‌ ئه‌نجامیشدا به‌ چه‌ندین هۆکار ملیان دا به‌ڵام نه‌ به‌ ته‌واوه‌تی.

له‌و هۆکارانه:

1- په‌رتخستن و په‌راوێزخرانی ناوچه‌کانی خوارینی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان واته‌ ئیلام و کرماشان له‌ بازنه‌ی چالاکیی گوتاری ناسیۆنالیزم و کوردایه‌تی بوو.

2- گرنگیی ژیۆپۆله‌تیک و ئیکۆنۆمیکی ناوچه‌کانی خوارینی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان له‌ ڕووی نه‌وت و غاز و به‌روبومی کشتوکاڵ و توخمه‌کانی دیکه‌ی ئابوورییه‌وه‌.

3- ئه‌و ناوچانه‌ له‌ ڕووی ئایدۆلۆژیکه‌وه‌ بۆ گوتاری ئایدۆلۆژیی سیاسیی ده‌سه‌ڵات چ وه‌ک شیعه‌گه‌رایی و چ وه‌کوو ئێرانچێتی، گرنگ بوون و که‌وتنه‌ ژێر باندۆر و سێبه‌ری ئه‌و گوتارانه‌وه‌.

ئه‌م هۆکارانه‌ بوون به‌ هۆی ئه‌وه‌ی که‌ زمان و که‌لتووری کوردی له‌و ناوچانه‌ بکه‌وێته‌ ژێر کاریگه‌ریی زمانی فارسی و به‌ شێوه‌یه‌ک بچێته‌ ژێرزه‌مینی زه‌ینی ناوشیار و خه‌یاڵدانێکی شه‌رمنۆکه‌وه‌ که‌ ده‌سه‌ڵات سه‌رکوت و پاشه‌کشێی پێ کردبوو، ئه‌وان له‌ ڕێگه‌ی میدیا و هێزی ئابووری و ده‌سه‌ڵاتی ئیداری و دامه‌زراندن و پێوه‌ره‌کانی و…ئه‌م هه‌ژموونییه‌یان به‌ سه‌ر زمان و که‌لتوور و ناوشیاری کوردانی خواری ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان سه‌پاندبوو بۆیه‌ ده‌شیت بڵێین ئه‌و سیاسه‌ته‌ی که‌ له‌ سنه‌ و مه‌ریوان گیرایه‌ به‌ر به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ ئه‌و سیاسه‌ته‌ی که‌ له‌ خوارینی ڕۆژهه‌ڵات گیرایه ‌به‌ر، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که‌ هاوبه‌شی و هاویه‌کی له‌ تاکتیکدا هه‌بوو به‌ڵام له‌ ستراتیژ و ڕێگه‌چاره‌ بۆ داگیرکردنی زه‌ین و خه‌یاڵ و ڕۆحی ده‌سته‌جه‌معی جیاواز بووه‌ واته‌ لێره‌ به‌ شێوه‌یه‌کی نه‌رم و ئایدۆلۆژیک ده‌جووڵانه‌وه‌ و هه‌ر وه‌ک ده‌سه‌ڵات بڵێت “ئه‌م مرۆڤانه‌ به‌شێک له‌ خۆمانن ئه‌وه‌ نییه‌ حه‌زره‌تی عه‌لی و ئیمام حسێنیان به ‌لاوه‌ پیرۆزه‌ و له‌ ڕۆژانی تاسووعا و عاشوورا له‌ ئێمه‌ خراتر و دڵشکاوتر دێنه‌ ڕێوڕه‌سمه‌کانه‌وه‌” شتێک که‌ له‌ خوارینی ڕۆژهه‌ڵات ده‌یتوانی وه‌ک مه‌ترسی و هه‌ڕه‌شه‌ له‌ هه‌مبه‌ر ده‌سه‌ڵاتدا قوت بێته‌وه‌ وشیاریی نه‌ته‌وه‌یی بوو که‌ ئه‌وان له‌ ڕێگه‌ی دانانی ئیسلامی شیعه‌ی کۆماری ئیسلامی له‌هه‌مبه‌ر ناسیۆنالیزمی سونیی موکریانگه‌را(که‌ ده‌وڵه‌ت به‌م مانا و ده‌لاله‌ته‌ بڵاوی ده‌کرده‌وه‌!) توانییان شوناسی کوردی له‌م ناوچانه‌ بله‌رزێنن و پاشه‌کشێیه‌کی کاتیی به‌ ڕۆحی سه‌ربزێو و یاخی و سه‌رکێشی کوردایه‌تی بکه‌ن، ڕۆحێک که‌ بنیاتنه‌ری شۆڕشی سه‌نجابییه‌کان و ئه‌ده‌بی به‌رزی یارسان و گۆران بووه‌ له‌ درێژایی مێژوودا، به‌ڵام به‌ هێزی سه‌ختی ده‌سه‌ڵات و هێزی نه‌رمی داموده‌زگا که‌لتووری و ئایینی و ئیدارییه‌کانی کۆمار، هه‌م توانی ڕۆحی که‌ونینه‌ی گۆران له‌ گه‌ڵ ناوچه‌کانی دیکه‌ی کوردستان داببڕێت و هه‌میش تا ڕاده‌یه‌ک توانی زمانی کوردیی بخاته‌ په‌راوێزه‌وه‌ و دابڕانێک له‌ نێوان جاف و که‌ڵهوڕ دروست بکات که‌ به‌ره‌و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ و دژایه‌تیش هه‌نگاوی ناوه‌ و زۆر جار خه‌ڵکی ئه‌م ناوچانه‌ به‌هۆی ئه‌و باوه‌ڕ و تێگه‌ ئایینی-سیاسییه‌ که‌ ده‌سه‌ڵاتی کۆماری جێگیری کردبوو، له‌ سه‌ر ساده‌ترین شته‌کان له‌ دژی یه‌ک ده‌وه‌ستانه‌وه‌، هه‌ر له‌ شه‌ڕی ده‌سته‌ویه‌خه‌وه‌ تاکوو دروستکردنی ناو و ناتۆره‌ی جۆراوجۆر دژی یه‌کدی، دروستکردنی ئه‌م دابڕانه‌ له‌ نێوان کرماشان و جوانڕۆ و ڕوانسه‌ر و به‌ گشتی هه‌ورامان و هه‌روه‌ها له‌ قۆڵی سه‌ره‌وه‌ش له‌ نێوان کرماشان و سنه‌ و… درێژه‌ی هه‌مان سیاسه‌ت و جێگیرکردنی گوتاری (جیاوازی دروست بکه‌ و ده‌سه‌ڵاتداری بکه‌)بوو، دروستکردنی ئه‌م فه‌زا ده‌روونی و سیاسی و که‌لتوورییه‌ وای کرد دووزمانه‌بوون له‌ کرماشان په‌ره‌ بستێنێ، دووزمانه‌بوونێک که‌ له‌ سنه‌ و سابڵاخ و جوانڕۆ و مه‌ریوانیش هه‌بوو! به‌ڵام به‌ شێوه‌ی دیکه‌ و نه‌یتوانی جومگه‌ سه‌رکییه‌کانی جیهان-ژینی خێزانی و خه‌ڵک و نه‌ریتی کوردانه‌ ببه‌زێنێت!(ئه‌گه‌رچی له‌ سنه‌ به‌ڕاده‌یه‌ک ئه‌م دیارده‌یه‌ هاتووه‌ته‌ ئاراوه‌) به‌ڵامله‌ ناوچه‌کانی خوارینی ڕۆژهه‌ڵات که‌ له‌ ژێر مه‌ترسی سڕینه‌وه‌ و نه‌دیوگرتنی زمانی وه‌کوو یه‌کێک له‌ کۆڵه‌که‌ و توخمه‌ سه‌ره‌کییه‌کانی شوناس بوون، ئاڕاسته‌که‌ به‌ره‌و (تاکزمانێتی)له‌ هه‌موو جومگه‌کانی جیهان-ژینی کورددا هاته‌ ئاراوه‌ تا شوێنێک که‌ باوک و دایکێک له‌ ماڵه‌وه‌ پێکه‌وه‌ به‌ کوردی که‌ڵوڕی قسه‌ ده‌که‌ن به‌ڵام له‌گه‌ڵ منداڵه‌که‌یان(هه‌ر له‌ ماڵه‌وه‌) به‌ فارسی قسان ده‌که‌ن، ئه‌گه‌ریش لێیان بپرسی بۆ وایه‌؟

ده‌ڵێن به‌ڵکوو له‌ قوتابخانه‌ به‌ فارسییه‌کی بێ گرێ و گۆڵ و بێگه‌رد قسه‌ بکات، به‌ڵام ئه‌مه‌ وه‌ڵامی ڕاسته‌قینه‌ی ئه‌و دژوازی و کێشه‌ی سایکۆلۆژییه‌ نییه‌ به‌ڵکوو به‌ پێی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی مه‌یدانی که‌ له‌سه‌ر ئاستی شاری کرماشان کراوه‌، زۆرینه‌ی ئه‌وانه‌ی که‌ به‌ فارسی قسه‌ ده‌که‌ن، کوردن و کوردیش ده‌زانن به‌ڵام ده‌ڵێن به‌ باشی نایزانین، و هه‌روه‌ها زۆرینه‌ی ئه‌وانه‌ی که‌ فارسی قسه‌ ده‌که‌ن هۆکاره‌که‌ی نه‌ک به‌ کوردینه‌زانین و کوردینه‌بوون به‌ڵکوو به‌ که‌مبینینی کورد و زمانی کوردی و سه‌ربینینی فارس و زمانی فارسی ده‌زانن، که‌ ئه‌مه‌ش کاری سه‌دان ساڵه‌ی میدیای ده‌سه‌ڵات و ده‌سه‌ڵاتی میدیایه‌، ئه‌مه‌ هاوکێشه‌یه‌که‌ که‌ تا ئێسته‌ش به‌رده‌وامه‌ و به‌ سه‌رمایه‌ و خه‌رجکردنی ملیاریی کۆماری ئیسلامی و سیاسه‌ته‌ که‌لتوورییه‌کانی تێڕوانینی ئێرانشاریی هه‌ر له‌ سه‌رده‌می ڕه‌زای یه‌که‌می پاڵه‌وییه‌وه‌ تاکوو ئێستای کۆماری ئیسلامیی به‌رده‌وام بووه‌، به‌ڵام سه‌ره‌ڕای هه‌ناسه‌دانی که‌لتووری کوردانه‌ و پێکهاتی خێڵه‌کیی کوردانه‌ و جلوبه‌رگ و ئه‌ده‌بی زاره‌کی له‌ گونده‌کان و هه‌ندێ له‌ گه‌ڕه‌که‌ په‌راوێزنشینه‌کانی ناو شاری کرماشان، ئه‌وه‌ی وه‌ک جێگه‌ی هیوای و دڵخۆشی ماوه‌ته‌وه‌ شانامه‌خوێنی و ئه‌ده‌بی زاره‌کی و هه‌روه‌ها شاعیرانی غه‌زه‌ڵنووس و غه‌زه‌ڵبێژ و نوێ و مۆدێڕنه، ئه‌گه‌رچی هه‌وڵی دیکه‌ هه‌یه‌ له‌ سه‌ر ئاستی ڕۆمان و چیرۆک به‌ زاراوه‌ی که‌ڵهوڕی له‌ ئیلام و کرماشان به‌ڵام شتێک که‌ خه‌ڵی گرینگ و ته‌وره‌ی بنه‌مایی زمانه‌ (شیعره) شیعر‌ نه‌مریی زمانه‌ و زایه‌ڵه‌ی ئه‌به‌دیی ناوشیاری نه‌ته‌وه‌یه، ئه‌گه‌ر نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌ درێژایی مێژوو ته‌نها ده‌قی فیزیا و ماتماتیکی به‌رهه‌م هێنابا ڕه‌نگه‌ ئێستا بۆ بابه‌تێکی میدیایی یان ئه‌ده‌بی تووشی کێشه‌ی گه‌وره‌ ببایات به‌ڵام شیعرئامێزبوونی وجوودی مرۆڤ و به‌ تایبه‌تی مرۆڤی کۆمه‌ڵگای کوردی ئه‌م زمانه‌ی به‌ نه‌مری هێشتۆته‌وه‌، له‌ سه‌رده‌مێکدا که‌ زیلکان له‌گه‌ڵ هه‌ر منداڵ و ژنێکدا وشه‌ و ڕسته‌ و چێرۆک و ڕۆمانێکیان له‌ زمانماندا ده‌کوشت، ده‌یانکرد به‌ ژێر خۆڵه‌وه‌، شیعر مه‌ته‌رێزی مانه‌وه‌ و سه‌نگه‌ری به‌گژداچوونه‌وه‌ی هه‌ژمونی و تێخوڕینی زمانه‌ سه‌رده‌ست و داگیرکه‌ره‌کانی کوردستان بووه‌، ڕه‌نگه‌ ئه‌مه‌ بۆ هیچ شوێن و هێچ فه‌زایه‌کی وه‌ک کرماشان و ئیلام مانادار نه‌بێت، له‌م ده‌ڤه‌رانه‌دا جیا له‌وه‌ی که‌ زمان تا ڕاده‌یه‌کی زۆر و به‌ شێوه‌یه‌کی ئاڵۆز له‌ ئاسته‌ فه‌رمی و گشتیی و سه‌رشه‌قامییه‌که‌شدا پاشه‌کشه‌ی پێ کراوه‌ و خه‌رمانه‌یه‌کی دزێوی ده‌سه‌ڵاتی پێوه‌ پێچراوه‌ و زمانی فارسیی وه‌کوو زمانی پیرۆزی فارس-شیعه‌ جێگیر کرد، له‌ ئاسته‌ هه‌ره‌ ناوه‌کی و هه‌ناوه‌کییه‌که‌یدا واته‌ له‌ ناو ماڵان و به‌کارهێنانی زمان له‌ ئاستی ساده‌ترین هه‌سته‌کانی ڕۆژانه‌، ڕه‌سه‌نترین و ئۆرژیناڵترین هه‌سته‌کان مه‌ترسی خرایه‌ سه‌ر، هه‌ر بۆیه‌ شیعری کوردی له‌ کرماشان توانیویه‌ و ده‌توانێت بچێته‌ ناو خانه‌کانی ناوشیار و مێشک و هه‌سته‌کانه‌وه‌ و ململانێی ئه‌و ڤایرۆسه‌ زمانی و که‌لتووری و ئاینییه‌ی فارس – شیعه‌ بکات، له‌ ناو ئه‌م هاوکێشه‌ ئاڵۆزه‌دا شاعیرانێک سه‌ریان هه‌ڵدا  که‌ شیعری کوردی و خه‌یاڵدانی کوردانه‌یان به‌ زیندوویی ڕاگرت و گه‌شاندیانه‌وه‌ له‌وانه‌ شامیی کرماشانی و مامۆستا عه‌لی ئه‌شره‌فی نه‌وبه‌تی به‌ نازناوی په‌ر‌ته‌و کرماشانی له‌ هه‌ره‌ دیاره‌کانن که‌ به‌ دوو زمانی فارسی و کوردی شیعریان وتووه‌، ڕاسته‌ ئه‌م دوو شاعیره‌ کورده‌ به‌ دوو زمان که‌  هه‌وراز و نشێوی زۆریان بڕیوه‌ و له‌ فه‌زای هێرش و ده‌سه‌ڵاتی زمانی سه‌رده‌ست بۆ له‌ناوبردنی زمانی داگیرکراو و ژێرده‌ست، شیعریان وتووه‌ به‌ڵام له‌ دواجاردا لانی زمانی کوردییان به‌ر نه‌داوه‌ یان باشتره‌ بڵیین زمانی کوردی وازی له‌وان و خه‌یاڵدان و نه‌ست و هه‌ستیان نه‌هێناوه‌! ڕه‌نگه‌ ئه‌مه‌ بۆ شاعیرێکی وه‌ک شامی کرماشانی که‌ دیوانی (چه‌پکه‌ گوڵی) به‌رچاو و دیاره‌ و بۆ په‌رته‌و کرماشانی که‌ (کوچه‌باغی ها)ی دیاره‌ نیشانده‌ری ڕۆحی به‌رخۆده‌ری کوردانه‌ی ئه‌وان بێت له‌ ئاستی زماندا، ئه‌گه‌رچی ڕاسته‌وخۆش گوتاری سیاسییان دیاری نه‌کردووه‌ و ده‌ره‌وه‌ستی خۆیان له‌ ئه‌ده‌بدا پیشان نه‌دابێت به‌ڵام کوردبوونیان له‌ نیشانه‌ و ئاماژه‌ی هه‌ڵخێزراو له‌ خه‌یاڵدان و نه‌ستی ده‌سته‌جه‌معییان دیار و زه‌قه‌ به‌ڵام بۆ شاعیرێکی وه‌ک کیومه‌رسی عه‌باسی ناسراو به‌ قه‌سری که‌ له‌دایکبووی شاری قه‌سری شیرینی هاوسنوور له‌گه‌ڵ باشووری کوردستانه‌ و له‌ ساڵی 1941ه‌ چه‌ندین به‌رهه‌می به‌ زمانی فارسی و به‌رهه‌مێکیشی به‌ زمانی کوردی له‌ ژێر ناوی(حسن ختام)دا هه‌یه‌ و به‌رده‌وامیش شیعره‌کانی له‌ گۆڤار و بڵاڤۆکه‌کاندا بڵاو کردووه‌ته‌وه‌، به‌رهه‌مه‌ فارسییه‌کانی بریتین له‌((ئایه‌ته‌ زه‌وینییه‌کانی ئاواز))، ((که‌ناریی له‌ ناو قه‌فه‌سدا)) و بژارده‌ی ئه‌ده‌بی هاوچه‌رخ ژماره‌ 40)) و وه‌ک وتم کتێبی (حسن ختام) که‌ شیعر و غه‌زه‌له‌ کوردییه‌کانی له‌خۆ گرتووه‌، ده‌نگدانه‌وه‌یه‌کی تایبه‌تی په‌یدا کردووه‌ و له‌ ڕاستیدا نموونه‌ی غه‌زه‌لی داهێنه‌رانه‌ و ڕچه‌شکێنن به‌ زمانێکی پاراوی کوردی و به‌ زاراوه‌ی که‌ڵوڕین و به‌ دڵنیاییه‌وه‌ له‌ نه‌ست و هه‌ست و وشیاریی شاعیرانه‌ و کۆمه‌ڵایه‌تی و زه‌ینی کۆییدا ڕه‌گی داکوتاوه‌ و ده‌بێت به‌ بنه‌مایه‌ک بۆ وشیاریی نه‌ته‌وه‌یی و شوناسمه‌ندانه‌ی کورد به‌ڵام ئه‌م شوناسسازییه‌ له‌سه‌ر بنه‌مای وشیارییه‌کی وا نه‌بووه‌ که‌ ئێمه‌ به‌رجه‌سته‌ی بکه‌ینه‌وه‌ به‌ڵکوو هێنده‌ هه‌ڵقوڵاوی شیعر و جیهانی نه‌ست و ناوشیاره‌، پێداگری له‌ کوردبوون نییه‌.

بانگهێشتکردنه‌وه‌ی کورد له‌ قووڵاییه‌کانی میژوو و له‌ ناو زماندا نییه‌ به‌ڵکوو زایه‌ڵه‌ و هاواری زمانی کوردییه‌ له‌ جیهانێکدا که‌ گه‌له‌گورگی زمان و که‌لتوور و ئایدۆلۆژیاکان خوێنئاڵینیان کردووه‌ و ئه‌و به‌ هاوار و نه‌وای عه‌شق و جوانی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌، جوانییه‌ک که‌ سه‌دان ساڵه‌ کروته‌نی ڕۆحی ئه‌ده‌بی یارسان و گۆرانی ته‌نیه‌وه‌، شیعره‌کانی (هه‌ی بڕشن هه‌ی بڕشن، پاپا چ که‌ی خه‌رامان، به‌و تا دوواره‌ ئه‌ی دووست یاره‌یل جه‌م بکه‌یمن…)له‌ ناودارترین و دره‌وشاوترین غه‌زه‌له‌کانن به‌ڵام ئه‌مه‌ ته‌نها لایه‌نی شوناسی ئه‌م شاعیره‌ کورده‌ نییه‌ و لایه‌نی لێڵ و تاریکی شوناسی په‌یوه‌ستبوونی باوه‌ڕمه‌ندانه‌ی به‌ ده‌سه‌ڵات له‌ ئاسته‌ ئه‌ده‌بییه‌که‌یدایه‌، شیعر وتن بۆ ئیمام حسێن و ئاماده‌بوون له‌ به‌رده‌م ڕێبه‌ری ده‌سه‌لاتی سیاسیی کۆمار له‌ کۆڕێکی ئه‌ده‌بیدا بێگومان ناکرێت وه‌ک لایه‌نی شایسته‌ی به‌رگری له‌ دیدی ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌ب و شیعره‌وه‌ که‌ په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ یاخێگه‌رێتی و دژه‌ده‌سه‌ڵاتبوون هه‌یه‌ لێ بکرێت، به‌ڵام ئه‌و لایه‌نه‌ زمانییه‌ی قه‌سری، ده‌شێت له‌ داهاتووی مێژووی ئه‌ده‌ب و شوناسی کوردیدا چه‌ند لاپه‌ڕه‌یه‌کی به‌ر بکه‌وێت، ده‌شێت ئه‌و به‌شه‌ له‌ قه‌سری زیندوو ڕابگرین که‌ زایه‌ڵه‌ی کوردانه‌ی پاراستووه‌ و به‌ زمانی کوردی جوانی و یاخیگه‌رێتی کۆمه‌ڵایه‌تی و ته‌نانه‌ت هه‌ندێ جار سیاسیش وه‌ک ئه‌م نموونه‌یه‌( مه‌ی مه‌ی بکه‌یم و چیو شیخ بیشیم مه‌ی حه‌رامه‌/ئیمه‌یش له‌ی فه‌نه‌یلێ ئاخوندییه‌ به‌ڵه‌یمن)) به‌ گوێی هه‌ست و نه‌ستی ئێمه‌ ده‌داته‌وه‌.

ئه‌و له‌ شیعرێکیدا ده‌ڵیت ئه‌گه‌ر مردم له‌ تاران مه‌منێژن به‌ڵکوو بمبه‌نه‌وه‌ بۆ قه‌سری شیرین ڕه‌نگه‌ ئه‌مه‌ ئه‌و زایه‌ڵه‌ ناوشیارانه‌یه‌ی شاعیر بێت که‌ پێبه‌ستبوونی به‌ زێدی باپیرانی نیشان ده‌دات و ڕه‌نگه‌ ئه‌گه‌ر به‌ هه‌ند و ئه‌رێنی وه‌ریبگرین شیاوتر بێت! چون زێد و نیشتیمان هه‌ر پیوه‌ندییه‌کی دوور و نیزیکیان پێکه‌وه‌ هه‌بووه‌ و ده‌بێت!

ڕۆحی کوردانه‌ی هه‌رمان و نه‌مر بێت.

پۆستی پێشوو

قاڕنێ؛ کاره‌ساتێکی زینده‌به‌چاڵکراو

پۆستی داهاتوو

شەڕی شوعیب و بەشداری شێخ مەحموود

سپێدە ساڵحی

سپێدە ساڵحی

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

ئه‌یلول 7, 2025
38
چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

ئه‌یلول 7, 2025
44
پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  
نەتەوە و دەوڵەتـســـازی

پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

ئه‌یلول 3, 2025
71

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

شوبات 2023
د س W پ ه ش ی
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728  
« کانونی دووهەم   ئازار »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە