• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
هه‌ینی, تشرینی یه‌كه‌م 3, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی ئینسکلۆپـیدیا دەوڵەتەکان

کۆماری ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارتساخ)

چۆمان تەقیەدین لەلایەن چۆمان تەقیەدین
كانونی دووه‌م 29, 2023
لە بەشی دەوڵەتەکان
0 0
A A
کۆماری ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارتساخ)
0
هاوبەشکردنەکان
13
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A
ناوی فەرمی: کۆماری شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) ، کە بەشێکە لە دەوڵەتی ئێستەی ئازەرباینجان لە ناوچەی قەوقازی باشوور.
پایتەخت: ئیستیپاناکارت (خان کەندی).

ژمارەی دانیشتوان: 150.000 کەس.

ڕووبەر: 11.460 کیلۆ مەتر چوار گۆشە.
لەو ڕووبەرە نزیکەیی (7.060) کیلۆ مەتر چوار گۆشەی خاکی کۆماری کوردستانی سوورە ، کە دەکاتە (%61.6) ی خاکی ڕووبەری کۆماری کۆماری چیایی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ).
هەرووەها لەو ڕووبەرە نزیکەیی (4.400) کیلۆ مەتر چوار گۆشەی خاکی ناوچەی شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغە ، کە دەکاتە (%38.4) ی خاکی ڕووبەری کۆماری چیایی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ).

دابەشی کارگێری: لە 8 پارێزگا (ناوچە) پێکهاتووە.

نەتەوە: ئەرمەن 95% ، کورد 4.5% بەڵام تا ساڵی (1929ز) زۆرینەی ئەو ناوچەیەی پێکهێنا و لە ساڵەوە بە دواوە کورد بەرە بەرە ژمارەکەی کەمی کردووە و کوردان بەرەو کۆمارەکانی تری ئەوکاتی یەکێتی سۆڤیەت کۆچیان پێکراوە ، ڕووس 0.25% ، ئازەر0.15% ، ئوکران 0.05% ، گۆرج (جۆرج) 0.03% ، کلدۆئاشوور0.02%.

شارە گرنگەکانی: مارتاکیرت ، ئاسکیران ، مارتونی ، هادروت ، شوشێ ، کاشاتاگ ، شاهومیان.
شوێنی جوگرافی کۆماری شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ): ئەم کۆمارە دەکەوێتە ناو سنوورەکانی دەوڵەتی ئێستەی ئازەرباینجان لە ناوچەی قەوقازی باشوور ، کە لە باکوور و خۆرهەڵاتەوە بە وڵاتی ئێستەی ئازەرباینجان و لە باشوورەوە بە هەرێمی ئازەرباینجانی ئێران و لە خۆرئاواوە بە وڵاتی ئێستەی ئەرمینیا دەورە دراوە.

مێژووی کۆماری شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ): ئەم کۆمارە یەکێکە لە ناوچە کێشە لە سەرەکانی باشووری ناوچەی قەوقاز و کێشەیە لە نێوان هەر دوو وڵاتی ئازەربایجان و ئەرمینیا لە بنچینەدا بەشێکە لە خاکی کوردستانی گەورە بەڵام بەداخەوە ئێستە لە خاکی کوردستان دابرێنراوە و خەڵکەکەشی ئێستە زۆرینە کورد نییە ، هەر لە کۆنەوە نەتەوە دێرینەکانی کوردستان لەوێ ژیاوەن و دواتر نەتەوەی کورد وەکو میراتگیری نەتەوەکانی نیشتەجێی سەر خاکی کوردستانی گەورە ، لەو کۆمارەدا ژیاوەن و کورد نەتەوەێکی ڕەسەنی کۆمارەکەیە ، بەڵام لە پاڵ کوردشدا نەتەوەی ئەرمەن ژیاوەن ، یەکەم دەسەڵات کە لەو ناوچەیەدا فەرمانڕەوایی کردووە ئیمپراتۆریای میدیای کوردان بووە و لە ساڵی (550پ.ز) دا ، کاتێک ئاگتابانەی ئیمپراتۆریای میدیای کوردان کەوتە دەست سوپای میرنشینی ئەنشان (هەخامەنشینی)یەکانی پارسی و ئەوێش ڕاستەخۆ کەوتە دەست ئیمپراتۆریای هەخامەنشییەکانی پارسی.

كاتیێك سوپای ئیمپراتۆریای مەكدۆنی بە سەركردایەتی ئیمپراتۆر ئەلكیساندەری مەزن (گەورە) (323_336پ.ز) ی ئیمپراتۆری ئیمپراتۆریای مەكدۆنی  وڵاتانی ئێرانی داگیر کرد ، ئەو هەرێمەش یەکێک لەو هەرێمانەی ئێران كە لە لایەن سوپای ئیمپراتۆریای مەكدۆنییەوە داگیركرا, ، و پاش مردنی ئیمپراتۆر ئەلكیساندەری مەزن (گەورە) (323_336پ.ز) ، یەكێك لە ژەنەڕاڵەکانی سوپای بە ناوی (ئەنروفیتس) هەڵستا بە دامەزراندین دەوڵەتێکی سەربە خۆ لە وڵاتی ئازەربایجان ئەو ناوچەیش بووە قەڵەمڕەویی بەڵام ئەو هەرێمە لە لایەن دەوڵەتی سلوکییەکان داگیر کرا ، پاش دامەزراندانی دەوڵەتی ئەشکانی لە وڵاتی فارسی ئێران ، ناوچەکە کەوتە دەست ئەشکانییەکان و کاتێک شانشینی ئەرمینیا لە ساڵی (321پ.ز) دامەزرا ئەوە بوو ئەو شانشینە دەستی کرد بە داگیرکاری بۆ سەر ناوچەکانی دەوروبەری ، کە یەکێک لە شاکانی ئەو شانشینە بە ناوی تیگرانی گەورە (دووەم) (55_95پ.ز) لە یەکێک لە هەڵمەتەکانی ئەو ناوچەی داگیر کرد و بەڵام دواتر ئەو شانشینە بووە پاشکۆی ئیمپراتۆریای ساسانییەکانی کوردان و دوایین ئیمپراتۆریای کوردی پێش ئیسلام.

پاش ئەوەی سوپای دەوڵەتی خەلافەتی ڕاشیدین هێرشی کردە سەر ئیمپراتۆریای ساسانییەکان ، یەک لە دوای یەک ناوچە و هەرێمەکانی داگیر کرد ، ئەو ناوچەیە کەوتە دەست دەوڵەتی خەلافەتی ڕاشیدین و بووە بەشێک لێی و دواتر بووە بە بەشێک هەر یەکێکە لە دەوڵەتی خەلافەتی ئەمەوییەکان و دەوڵەتی خەلافەتی عەباسییەکان.

پاش لاواز بوونی دەسەڵاتی دەوڵەتی خەلافەتی عەباسییەکان لە ئەنجامی شۆڕش و بەرخودانەکان ئەوە بوو چەندان میرنشینی کوردی لە سەر خاکی گەورەی کوردستان دامەزران ، یەکێک لەوانە میرنشینی شەدادی بوو لە ساڵی (951ز) بە سەرکردایەتی میر موحەممەد كوڕی شەداد (951ز_971ز) کە کۆماری شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) بەشێک بووە لێی ، بەڵام لە دوای هاتنی تورکەکان بۆ ناوچەکە و دروست بوونی دەوڵەتی سەلجووقییەکانی تورک ئەوە بوو میرنشینی شەدادی لە ساڵی (1199ز) لە لایەن دەوڵەتی سەلجووقییەکانی تورک کۆتایی پێهنرا و تەواوی هەر دوو بەشی ئازەربایجان بوون بە تورک تەنها ناوچەکانی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) بە کوردی مانەوە وەکو درووگەێک لە ناو ئازەربایجان و دواتر بووە بەشێک لە ئیمپراتۆریای مەغوڵ و دواتر بووە بەشێک لە دەوڵەتی ئیڵخانییەکانی مەغوڵی ، پاشان بووە بەشێک لە دەوڵەتی تیموری و پاشان بووە قەڵەمڕەویی هەر دوو دەوڵەتی قەرەقۆینلوو و ئاق قۆینلووی تورکمانی و دواتر بووە بەشێک لە دەوڵەتی سەفەوییەکانی ئێران و هەر یەکێکە لە ئیمپراتۆریای ڕووسیای قەیسەری و دەوڵەتی عوسمانییەکان ویستویەتی دەستی بە سەردا بگرێت بەڵام بۆیان نەکرا بە پێی پەیماننامەی پەیماننامەی کۆنستانتینپۆڵ (ئەیستانبوڵ) ی دووەمی ساڵی (1724ز) و دواتر بووە بەشێک لە دەوڵەتی ئەفشاری و دەوڵەتی زەندی کوردی و دواتر دەوڵەتی قاجارییەکانی ئێران.

لە ساڵی (1813ز) وەکو هەموو ناوچەکانی ئازەربایجان بووە بەشێک لە ئیمپراتۆریای ڕووسیای قەیسەری و لە ساڵی (1828ز) لە نێوان دەوڵەتی قاجارییەکانی ئێران و ئیمپراتۆریای ڕووسیای قەیسەری پەیماننامەی تورکماچای بەسترا بە پێی ئەو نزیکەیی (10) هەزار خێزانی ئەرمەنی کۆچیان کرد بۆ بەشی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) لە کۆماری شاخاویی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) بەوەش ئەو بەشە لە زۆرینە کوردەوە بووە بە زۆرینە ئەرمەن کە پێشتر تەنها لە (%20) ی ناوچەکە بوون و بەڵام بەشی کوردستانی سوور هەر بە کوردی مایەوە و پاش ئەوەی شۆڕشی ئۆکتۆبەر ساڵی (1917ز) لە ئیمپراتۆریای ڕووسیای قەیسەری ڕووی و یەکێتیی سۆڤیەت شوێنی گرتووە ئەوە بوو لە ساڵی (1923ز) کۆماری کوردستانی سوور دامەزرا تا ساڵی (1929ز) بەردەوام ئیتر لەو ساڵەوە کۆمارەکە نەما و کرایە بەشێک لە کۆماری ئازەربایجانی سۆڤیەتی سۆسیالیستی و کوردانی ناوچەکە کۆچیان پێکرا بۆ کۆمارەکانی تری یەکێتیی سۆڤیەتی پێشوو و بەڵام دواتر چەندین و کۆشش درا کە دووبارە کۆماری کوردستانی سوور دابمەزرێتەوە بەڵام سەرجەم ئەو هەوڵانە سەرینەگرت و شکستی هێنا لە لایەن ئازەرییەکان و ڕووسەکان هەروەکو بەشێک لە کۆماری ئازەربایجانی سۆڤیەتی سۆسیالیستی مایەوە ، و لە ساڵی (1991) یەکێتی سۆڤیەت هەرەسی هێنا و لە بەشی ناگۆرنۆ_قەرەباغ (ئارستاخ) لە ڕێکەوتی (10_12/کانوونی یەکەم_1991) ڕاپرسی بۆ سەربەخۆیی ئەنجام دا و لە ڕێکەوتی (6_2/شوبات_1992) سەربەخۆیی ڕاگەیاند و هەروەها لە ساڵی (1992ز) کوردەکان جارێکی هەوڵیان دا کۆمارێکی کوردی دروست بکەن بە ناوی کۆماری لاچینی کوردی بەڵام بە داخەوە سەری نەگرت ، ئەوەش هاوکات لەگەڵ بوونی ملمڵانێی نێوان ئازەرییەکان و ئەرمەنەکان لە سەر کۆماری ناگۆرنۆ_قەرەباغ یان کۆماری ئارستاخ.

کۆماری ناگۆرنۆ_قەرەباغ (کۆماری ئارستاخ) سەرچاوەی ناکۆکی و ملمڵانێی نێوان ئازەرییەکان و ئەرمەنەکان بووە و لە نێوان ساڵانی (1988_1992ز) شەڕ و پێکدادان لە سەرئەو ناوچەیە لە نێوان هەر یەکێکە کۆماری ئازەرباینجان و کۆماری ئەرمەنستان و شۆڕشگیرانی خەڵکی قەرەباغ بەرپابوو سەرئەنجام کۆماری ئەرمەنستان و شۆڕشگیرانی خەڵکی قەرەباغ توانییان ناوچەی ناگۆرنۆ_قەرەباغ و خاکی کوردستانی سوور کۆنترۆڵ بکەن دواتر لە چوارچێوەی کۆماری ناگۆرنۆ_قەرەباغ ڕێکخران بەوەش دووبارە کوردان لەو ناوچەیە کۆچیان کرد بەرەو ناوچەکانی تر و ئێستاوبەشێکی زۆر کەمی کوردان لە کوردستانی سوور ماوەنەتەوە کە پێشتر کورد زۆرینە بووە و هەروەها لە لایەن وڵاتی ئازەربایجان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە دان بە سەربەخۆیی کۆمارەکە نەنراوە ، تەنها وڵاتی ئەرمینیا نەبێت.
سه‌رچاوه‌کان:

١/ پ. ی . ئەڤیر یاکۆڤ: کورد لە جەنگی روسیا لەگەڵ ئێران و تورکیادا-وە: د. ئەفراسیاو هەورامی-سلێمانی2004ز.
٢/ یاسین سابر ساڵح: ئینسایکڵۆپیدیای گشتی-سلێمانی2005ز.
٣/ عه‌لی که‌ندی: فه‌رهه‌نگی ڕووداوه‌کانی کوردستان و وڵاتانی جیهان-هه‌ولێر2005ز.
٤/ ڕاجر سێیڤری: ئێرانی سەردەمی سەفەوی-وە: سەلاحەددین ئاشتی-سلێمانی2006ز.
٥/ د.مه‌حمه‌د سوهه‌یل ته‌قوش: مێژووی ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌ویی-وه‌: شاخه‌وان مه‌حمه‌د-هه‌ولێر2006ز.
٦/ مامەند رۆژە: ئەرمەنۆساید- سلێمانی2008ز.
٧/ مه‌نسور مه‌خدوم: گرنگی کورد و کوردستان له ‌قۆناغه ‌مێژووییه‌کانی ئێران تا سه‌رده‌می ئه‌فشاریه‌-وه‌:ره‌فعه‌ت مورادی-هه‌ولێر2008ز.
٨/ ئارشاک پۆڵادیان:کورد له ‌سه‌ده‌ی حه‌وته‌مه‌وه‌ تاسه‌ده‌ی ده‌یه‌م-وه‌: جه‌لیل عه‌بد‌ولڕه‌حمان-هه‌ولێر2008ز.
٩/ مەحموود تلووعی: لە لینینەوە بۆ پۆتین-وە: رەسوول سوڵتانی-دهۆک2012ز
١٠/ د.زرار صدیق توفیق: کورد و کوردستان له ‌رۆژگاری خیلافه‌ی ئیسلامیدا-هه‌ولێر2012ز.
١١/ بێرنارد لویس: ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست-وه‌: عه‌بدوڵڵا ڕه‌سولی-هه‌ولێر2014ز.
١٢/ د . مه‌یمونه‌ هه‌مزه‌ مه‌نسوور: مێژووی ده‌وڵه‌تی عوسمانی-وه‌: هۆگر ڕه‌حمان قادر-هه‌ولێر2014ز.
١٣/ د. محەمەد تەقوش: عوسمانییەکان/ لە دامەزراندنی دەوڵەتەوە تا کودەتا بە سەر خەلافەتەدا-وە: نەریمان خۆشناو و مەستەفا سەید مینە-هەولێر2015ز.
١٤/ پ. ی . د . کەیوان ئازاد ئەنوەر: کوردستان و کورد لە سەدەکانی ناوەڕاستدا-تاران2015ز.
١٥/ دیار غەریب: خوێندنەوەیەکی نوێ بۆ مێژووی کوردستان-سلێمانی2016ز.
١٦/ رۆجەر سەیڤۆری: مێژووی دەوڵەتی سەفەوی-وە: سەرباز حەمە کەریم-سلێمانی2018ز.
١٧/ دەیڤد ماکدواڵ: مێژووی هاوچەرخی کورد-وە: د. ئەبو بەکر خۆشناو-هەولێر2019ز.
پۆستی پێشوو

کۆماری پونتلاند

پۆستی داهاتوو

کەنەدا

چۆمان تەقیەدین

چۆمان تەقیەدین

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

سەرهەڵدان و پەرەسەندنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان: به‌شی یه‌كه‌م
دەوڵەتەکان

سەرهەڵدان و پەرەسەندنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

ئایار 25, 2025
46
سەرهەڵدان و پەرەسەندنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان: به‌شی یه‌كه‌م
دەوڵەتەکان

سەرهەڵدان و پەرەسەندنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان: به‌شی یه‌كه‌م

ئایار 12, 2025
76
وڵاتى ئەڵماسى خوێناوى؛ لە جەنگەوە بۆ ئاشتى
دەوڵەتەکان

وڵاتى ئەڵماسى خوێناوى؛ لە جەنگەوە بۆ ئاشتى

كانونی یه‌كه‌م 3, 2023
71

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

كانونی دووه‌م 2023
د س W پ ه ش ی
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
    شوبات »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە