• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
پێنج شه‌ممه‌, تشرینی یه‌كه‌م 2, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی هێــزی نەرم ئەدەب و هونەر

خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی “دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو”

بێهزاد قادری لەلایەن بێهزاد قادری
ته‌مموز 14, 2025
لە بەشی ئەدەب و هونەر
0 0
A A
خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی “دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو”
0
هاوبەشکردنەکان
71
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

“پێشەکی”

 کتێبی “دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو” ساڵی “١٩٥٧”ی زایینی لەلایەن “ئالبێرت مێمی”یەوە نووسراوە و ساڵی “٢٠٢٥” لەلایەن “فواد کەریمی” لە فەڕەنسییەوە وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی و لە هەرێمی کوردستان چاپ و بڵاو کراوەتەوە. ئەم کتێبە لە ئەدەبیاتی “پۆست کۆلۆنیالیزم”دا بەرهەمێکی سەرەکییە و بە ڕێکخستنی ڕوانگەی فەلسەفی، کۆمەڵناسی و دەروونناسی، لە پەیوەندیی نێوان داگیرکەر و داگیرکراو دەکۆڵێتەوە. بە پێچەوانەی زۆرێک لەو شیکارییانەی کە کۆلۆنیالیزم وەک دیاردەیەکی تەواو سیاسی یان ئابووری دەبینن، “مێمی” کۆلۆنیالیزم وەک ئەزموونێکی دەروونی و دەروون- کۆمەڵایەتیی دوولایەنە دەبینێت: ئەزموونێک کە هەم داگیرکەر و هەم داگیرکراو تووشی “قەیرانی ناسنامە، ململانێ و لەخۆنامۆبوون” دەکات.

“ئالبێرت مێمی نووسەری بەرهەمی دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو کێیە؟”

“ئالبێرت مێمی” (Albert Memmi)، نووسەر، کۆمەڵناس و فەیلەسووفی توونسی- فەڕەسی و بە ئایین جوولەکە بوو. ناوبراو بەتایبەتی بەهۆی بەرهەمەکانی لە بواری کۆلۆنیالیزم و ناسنامە، بەناوبانگ بوو. “مێمی” ڕێکەوتی ١٥ی دێسامبەری ١٩٢٠ی زایینی لە “توونس” لەدایک بوو و ڕێکەوتی ٢٢ی مەی ٢٠٢٠ی زایینی لە فەڕانسا کۆچی دوایی کرد. “مێمی” لە بنەماڵەیەکی جوولەکە لە شاری توونس لەدایک بوو. ئەو لە سەردەمی داگیرکاریی فەڕانسا لە توونس گەشەی کرد و ئەم ئەزموونە کاریگەریی قووڵی لەسەر ڕوانگەی ئەو لە بەرانبەر کۆلۆنیالیزم، ناسنامە و هەڵاواردن، دانا. ناوبراو لە زانکۆکانی توونس و دواتر لە پاریس خوێندی و لە بوارەکانی فەلسەفە، دەروونناسی و کۆمەڵناسی چالاکیی دەکرد. بەهەمەکانی “مێمی” لەسەر دیاردەی کۆلۆنیالیزمی زەینی، ململانێی ناسنامە و کاریگەرییە دەروونییەکانی کۆلۆنیالیزم لەسەر هەردوولا (داگیرکەر و داگیرکراو) جەخت دەکاتەوە. ئەو پێی وابوو کە کۆلۆنیالیزم تەنیا پێکهاتەیەکی ئابووری یان سیاسی نییە، بەڵکوو ددۆخێکی دەروونی و کولتوورییە کە کاریگەریی لەسەر هەردوو داگیرکەر و داگیرکراو هەیە.

“کورتەیەک لەسەر فواد کەریمی، وەرگێڕی کتێبی دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو”

“فواد کەریمی” ساڵی ١٩٨١ی زایینی لە شاری مەریوانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەدایک بووە و هەر لەوێ خوێندنی سەرەتایی و دواناوەندیی تەواو کردووە. لە ساڵی ٢٠٠٩ی زایینییەوە لە وڵاتی فەڕانسا و لە شاری پاریس دەژیت و لەوێ لە بواری IT زانکۆی تەواو کردووە. یەکەم کاری وەرگێڕانی بەشێک لە بیرەوەرییەکانی “مادام دانیەل میتران” بووە؛ دووەمیان “شازدە چکۆل” و ئەمەش (دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو) تازەترین کاریەتی کە ماوەی شەش مانگ کاری لەسەر کردووە. فواد کەریمی، بۆ خۆی لەسەر ئەم کتێبە دەڵێت: “ئەم کتێبە یەکێکە لە گرنگترین بەرهەمەکانی سەدەی بیستەم لە بوارەکانی پۆست-کۆلۆنیالیزم، کولتوور و شوناسی نەتەوەیییەوە. ئەم کتێبە بەتایبەتی بۆ گەلی کورد زۆر گرنگ و پڕبایەخە، لەبەر ئەوەی باسی دۆخێک دەکات کە گەلی کوردیش بە درێژاییی مێژوو تێیدا ژیاوە.”

“پێکهاتەی کتێبی دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو”

کتێبەکە لە دوو بەشی سەرەکی پێک هاتووە: “١- دەموچاوی داگیرکەر ٢- دەموچاوی داگیرکراو”. “مێمی” لەم دوو بەشەدا نیشانی دەدات کە چۆن کۆلۆنیالیزم، سیستەمێکی دەروونی و ئایدیۆلۆجیی ئاڵۆزە کە لەسەر بنەمای دووانەیی، دژایەتی و پێکهاتەی پلەبەندی، هەم زاڵکەر سەرقاڵی ڕەوایەتیدان بە هەژموونیی خۆی دەکات و هەم ژێردەستە ناچار بە ناوەکیکردنی “خۆبچووک‌بینین” دەکات.

“بەشی یەکەمی کتێبەکە؛ کۆلۆنیالیست و قەیرانی ئەخلاقی- دەروونیی هەژموون”

مێمی کۆلۆنیالیست نەک هەر وەک فاکتەرێکی ئابووری یان سەربازی، بەڵکوو وەک سوبێکتێکی دەروونی کە خەریکی ململانێ نێوخۆیییەکانە، وێنا دەکات. بۆ ئەوەی درێژە بە زاڵبوون و هەژموونیی خۆی بدات، پێویستی بە شێواندنی واقیعی داگیرکراوە.

– پاساوهێنانەوە بۆ زاڵێتی؛ کۆلۆنیالیست بە گێڕانەوەی وەک “شارستانیکردن”، “ڕزگارکردن” و “بەخشینی پێشکەوتن”، ناچارە زاڵێتیی خۆی بە ئەخلاقی نیشان بدات.

– سووکایەتیکردن بە ئەوی تر؛ داگیرکەر بۆ پاراستنی باڵادەستیی خۆی، دەبێ وێنەیەکی دواکەوتووانە لە داگیرکراو دروست بکات. بە وتەی “مێمی”، داگیرکەر سووکایەتی بە داگیرکراو دەکات، بۆ ئەوەی بتوانێت خۆی بە گەورە نیشان بدات.

– دوورکەوتنەوە لە واقیعی ئەخلاقی؛ تەنانەت کۆلۆنیالیزمی “مەبەست باش”یش لە کۆتاییدا دەبێتە بەرهەمهێنەری زاڵێتی، چونکە پێکهاتەی کۆلۆنیالیزم هەر مەبەستێکی ئەخلاقی پاسیڤ دەکات.

لێرەدا کۆلۆنیالیست تووشی جۆرێک لە دووانەی ناسنامەیییە: لە لایەک مەیلی ئەوەی هەیە باوەڕی بە مرۆڤایەتی هەبێت، لە لایەکی دیکەوە لە پراکتیکدا پەنا دەباتە بەر توندوتیژی و جیاکاریی سیستەماتیک. ئەم دۆخە دەبێتە هۆی هەڵوەشانەوەی ویژدان لە کۆلۆنیالیستدا.

“بەشی دووەمی کتێبەکە؛ داگیرکراو و دەروونناسیی خۆ بە بچووک‌ بینین و لەخۆ نامۆبوون”

“مێمی” لە بەشی دووەمدا تیشک دەخاتە سەر کاریگەرییە دەروونی و ناسنامەیییەکانی کۆلۆنیالیزم لەسەر داگیرکراوان. بە باوەڕی ئەو، کۆلۆنیالیست تەنها بە زەبری چەک زاڵ نییە، بەڵکوو بە کاریگەریدانان لەسەر زەین و دەروونی تاکی داگیرکراو، دەیەوێت تاکی داگیرکراو بکاتە گوێڕایەڵی خۆی.

– ناوەکیکردنی سووکایەتی و خۆبەبچووک‌بینین؛ دوای دووپاتەکردنەوە و ڕووبەڕووبوونەوەی بەردەوام لەگەڵ مۆرکی گاڵتەئامێز و سووکایەتیئامێز، وردەوردە داگیرکراو ئەم ڕوانگەیە بەنیسبەت خۆیەوە ناوەکی دەکاتەوە. ئەمەش دەبێتە هۆی ڕق لەخۆبوون، گومان لەخۆبوون و لەخۆنامۆبوون.

– دووبەرەکیی دەروونی؛ داگیرکراو لە یەک کاتدا هەم سووکایەتی بە کۆلۆنیالیست دەکات و هەم سەرسامی دەبێت. لە لایەک دەیانەوێت ئازاد بکرێن، لە لایەکی ترەوە دەیانەوێت وەک کۆلۆنیالیست بن. ئەم دژایەتییە جۆرێک دەروونئاڵۆزی لە تاکی داگیرکراودا دروست دەکات.

– مەیل بە ئاسمیلاسیۆن؛ هەندێک لە کۆلۆنییەکان هەوڵ دەدەن بە وازهێنان لە زمان، ئایین و نەریتەکانیان و وەرگرتنی کولتووری کۆلۆنیالیست، خۆیان بخەنە نێو پێکهاتەی دەسەڵاتەوە. بەڵام “مێمی” نیشان دەدات کە ئەم پرۆسەیە هەمیشە شکست دەهێنێت، چونکە کۆلۆنیالیست هەرگیز وەک “خۆیی” قبووڵیان ناکات.

“کۆلۆنیالیزم وەک پەیوەندییەکی نا تەندروست”

یەکێک لە چەمکە سەرەکییەکانی نێو کتێبەکە، تێڕوانینی کۆلۆنیالیزمە وەک پەیوەندییەکی دەروونیی ناتەندروست. کۆلۆنیالیست بۆ ئەوەی ناسنامەی باڵای خۆی بپارێزێت، پێویستی بە سووکایەتیکردن بە ئەوی تر هەیە. هەروەها داگیرکراو بۆ دۆزینەوەی مانای بوونگەرێتیی خۆی، تووشی دژایەتیی نێوان “ڕەتکردنەوە و ڕاکێشان” دەبێت.

“کاریگەری و پێگەی کتێبەکە لە گوتاری پۆست- کۆلۆنیالیزمدا”

کتێبەکەی “ئالبێرت مێمی”، بەتایبەتی لەپاڵ بەرهەمەکانی “فرانز فانۆن” (پێستی ڕەش، دەمامکی سپی و دۆزەخییەکانی سەر زەوی)، ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە پێکهاتنی بیری پۆست- کۆلۆنیالیزمدا. هەروەها دیدگای دەروونیی ئەو، بنەمای شیکارییەکان لە بەرهەمەکانی “ئێدوارد سەعید” بووە. هەروەها بەرهەمەکانی “مێمی” کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر تێگەیشتن لە نیوکۆلۆنیالیزم، کۆلۆنیالیزمی کولتووری و تەنانەت دەروونناسیی بەکۆمەڵی کۆمەڵگەکانی دوای کۆلۆنیالیزم هەبووە؛ لەوانەش لەسەر بابەتەکانی وەک قەیرانی ناسنامەی نەتەوەیی، بەرخۆدانی کولتووری و هەوڵدان بۆ بنیاتنانەوەی ناسنامەی ڕەسەن.

 

“ئەنجام”

کتێبی “دەموچاوی داگیرکەر، دەموچاوی داگیرکراو”ی “ئالبێرت مێمی”، بە بەکارهێنانی ڕوانگەیەکی دەروونی و کۆمەڵناسی، لەگەڵ چینە قووڵ و نەبینراوەکانی پەیوەندیی کۆلۆنیالیزم ئاشنامان دەکات. ئەم بەرهەمە ئەوە دەردەخات کە کۆلۆنیالیزم تەنیا پرسێکی سەربازی یان سیاسی نییە، بەڵکوو پێکهاتەیەکی دەروونی و کولتوورییە کە شکڵ بە عەقڵییەتەکان دەدات و ناسنامەکان بنیات دەنێت و لە ڕێگەی زمان، پەروەردە، میدیا و نۆرمەکانەوە دەرفەتی بەرهەمهێنانەوەی باڵادەستی دەڕەخسێنێت.  خوێندنەوەی ئەم کتێبە، بەتایبەت لە کۆمەڵگەکانی دوای کۆلۆنیالیزمدا، بۆ شیکردنەوەی میراتی دەروونیی کۆلۆنیالیزم و ڕزگاربوون لێی، پێویستییەکی حاشاهەڵنەگرە. چونکە “مێمی” بە شێوەیەکی ورد و قووڵ شرۆڤەی ئەو میکانیزمانە دەکات کە چۆن داگیرکەر هەوڵی لەنێوبردنی شوناسی نەتەوەیی، کولتوور و زمانی نەتەوەی داگیرکراو دەدات و چۆن ئەو پەیوەندییە ناهاوسەنگە کاریگەریی لەسەر کەسایەتی و بیرکردنەوەی داگیرکراو دادەنێت.

 

ئەم کتێبە دەتوانێت یارمەتیدەری ئێمەی “کورد”یش بێت بۆ؛

  • گەشەپێدانی وشیاریی نەتەوەکەمان سەبارەت بە میکانیزمەکانی داگیرکاریی کولتووری و زمانەوانی.
  • هاندانی خەڵک بۆ پارێزگاریکردن لە زمان، کولتوور و شوناسی کوردی.
  • دروستکردنی گفتوگۆ لەسەر چۆنیەتیی بەرەنگاربوونەوەی ئەو دەزگا فکرییانەی کە داگیرکاری دروستی کردوون.
پۆستی پێشوو

ڕۆڵی میدیا لە ئاسایشی نیشتیمانیدا

پۆستی داهاتوو

ڕۆژئاوای کوردستان و هاوکێشە نێوده‌وڵه‌تییەکان

بێهزاد قادری

بێهزاد قادری

نووسەر

پەیوەندیداری بابەتەکان

هێرمینۆتیک؛ ڕامانێک لە تیۆریی ڕاڤەکردن
ئەدەب و هونەر

هێرمینۆتیک؛ ڕامانێک لە تیۆریی ڕاڤەکردن

ئه‌یلول 14, 2025
95
ڕۆمانی شیرین و فەرهاد نوسخەی ململانێ
ئەدەب و هونەر

ڕۆمانی شیرین و فەرهاد نوسخەی ململانێ

ئه‌یلول 14, 2025
69
كۆمه‌ڵناسی هونەر
ئەدەب و هونەر

كۆمه‌ڵناسی هونەر

ئه‌یلول 1, 2025
43

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ته‌مموز 2025
د س W پ ه ش ی
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  
« حوزەیران   ئاب »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە