• English
  • چونه‌ ژووره‌وه‌
هه‌ینی, تشرینی یه‌كه‌م 3, 2025
Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
English
کوردی
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 78

    دەرچوون لە ئێراق: بەشی 118

    جیهان و جەمسەرگیریی

    ماناو ڕەهەندەکانی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان

    سیستەمی هیچوپووچی

    ئاونگ و ئاورنگ

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    ڕێکەوتنی نەوت و کۆتایی گەمارۆی ئابووری

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    بۆچی ناتانیاهو داوای کاراکردنەوەی “سناپباک” ی کردەوە؟

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پرسی دانپێدانانی فه‌ڵه‌ستین

    سەردانەکەی مەسرور بارزانی و گووتەکانی جۆو بایدن

    ئەو هەقیقەتانەی دوای ڕیفراندۆم دەرکەوتن

    ئایندەی کورد لە سوریا

    ئایندەی کورد لە سوریا

    پارادۆکسی خوێندنەوە و نووسین لە نێوان نووسەری مرۆڤدۆست و نووسەری بکوژ

    موسوڵمانی زایۆنیی

    با ئارامی میدیایش تاقی بکەینەوە

    جەنگی ئیرادەو بەردەوامی ئاوەدانی

  • شــیکار
    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   

    ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    فشارەکانی ئەمریکا و ئێران لە بارەی حەشدی شەعبی، داهاتووی سیاسی ئێراق بەرەو کوێ دەبەن؟

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی چوارەم

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    هێزی تیژ لە کایەیی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    سیاسەتی ڕۆژئاوا بەرامبەر بە کورد بە بەردەوامی نەرێنی بووە

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    چیپی مێشکی Neuralink چییە و چۆن کار دەکات؟

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    پێشهاتە سیاسییەکانی فەرەنسا دوای دەستلەکار کێشانەی سەرۆک وەزیران

    1111

    ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی سێیەم

  • ئــــابووری
    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    وەبەرهێنانەکانی کۆریای باشوور لە ژێرخانی کوردستان

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    دابەشكردنی بەرپرسیاریەتییە داراییەكان لە سیستەمی فیدڕاڵیدا؛ ئێراق بە نموونە

    چین دوای ساڵی 2025

    چین دوای ساڵی 2025

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بانک و نەوت و دابڕان؛ کلیلەکانی واشنتۆن بۆ لابردنی قوفڵی ئێرانی لە به‌غداد

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    بێلا و ئایینی تۆکۆگاوا

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    نه‌وت؛ زانست و بازاڕی کۆلۆنیالیستی

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    دیپ-سیک لە ململانێیەكی قووڵی تەكنەلۆژییدا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    تەکنۆلۆجیای کەش و هەوا

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    ڕاڤەى ئابووریی بۆ پرۆسەی داگیرکارى ڕاستەوخۆ

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

    میتۆدی چەندێتی و چۆنێتی لە نووسینی توێژینەوەی زانستیدا

  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    پەروەردەی زمانی کوردی و کاریگەری لەسەر لاوانی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

    کوردەکانی خوراسان   

    کوردەکانی خوراسان  

    میتانییه‌كان

    میتانییه‌كان

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    چیرۆکی دۆڕاوەکان و براوەکانی مێژوو

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی دووه‌م و کۆتایی

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    ڕۆژئاوای كوردستان له‌  نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا: به‌شی یه‌كه‌م

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    چارەنووسى کورد لە گەمەى نێودەوڵەتیدا

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    پەیوەندی کورد و سیستەمی میرنشینی؛ ڕۆڵ و کاریگەرییه‌كه‌ی  

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    “حاجی قادری کۆیی” نیشتیمانێک لە تاراوگە

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

    ئاڵنگارییەکانى بەردەم بیرى نەتەوەیی کوردی لە هەرێمى کوردستان

  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    تێگەیشتن لە دەسەڵاتی سیاسی؛ ڕەگ و ڕیشەی نەریتی  و تەحەددای هاوچەرخ

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    خۆڕاگریی نیشتمانی

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    ئایدۆلۆژیا شەڕخوازەکان

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    لێکەوتە خێزانیەکانی هەمواری یاسای باری کەسێتی

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    تیرۆر و تاوانە ڕێکخراوییەکان و كاریگەریان لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتان

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    كامیان لەپێشترە، مافەکانی مرۆڤ یان ڕێکكەوتنامە یاساییەکان؟

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    ئادا لۆڤلێس؛ یه‌كه‌مین پڕۆگرامه‌ری كۆمپیوته‌ر

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    كاریگه‌رییه‌ نه‌رێنییه‌كانی سۆشیال میدیا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای كوردی

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    ده‌سه‌ڵاتى سیاسى

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

    مادە ھۆشبەرەکان مەترسییە گەورەکەی کۆمەڵگا

  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    وێنەی شاری سلێمانی لە نووسینەکانی گەڕیدە و ووڵاتناسە بیانییەکاندا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    زمانی کوردیی سۆرانی؛ لەگەڵ خوێندنەوەی بژاردەدا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    کوردستان لە نووسراوی گەڕیدە و نوێنەرانی ئینگلیز لە سەدەی ١٩ دا

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    ئەلێکساندر دۆگین و گرنگی نەتەوە

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    هەرێمی کوردستان و ژیانکردن لەناو تیۆری جەنگی داڕوخاندنی یوری بێزمینوڤ

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی دووەم و کۆتایی

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    یاداشت لەسەر کوردستانی ناوەڕاست: به‌شی یه‌ك

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    سەرنجەکانی عەقید کارتسۆڤ؛ ناوەندی سوپای قەیسەر لە قەوقاز

    باکووری ئێراق

    باکووری ئێراق

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

    هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ چاویلکه‌ی ئێرانییه‌کاندا

  • چاوپێکەوتن
    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤاڵنتین ڕاسپۆتین

    ڤێرجینیا وۆڵف

    ڤێرجینیا وۆڵف

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    لەبارەی هزری ناتووندوتیژییەوە

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    ئەنتۆن چیخۆڤ لە یاداشتەکانی نووسەری ڕووس “ئیڤان بۆنین”

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    سارا ئەحمەدزادە؛ ئەبێ هەموومان دەست لەنێو دەست بۆ گەشانەوەی زمانی دایک هەوڵ بدەین

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    خۆسییە ساریا؛ نه‌ من و نه‌ هیچ شاعیرێکی دیکەش نازانین شیعر چییه‌

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    شایستەیی، کردارگەرایی و ڕاستگۆیی ڕازی پێشکەوتنن

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئێدوارد گالیانۆ؛ جیهانی ئەمڕۆ وەکوو کەسێکی کوێرە لە ناوه‌ڕاستی ئاگر دا

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

    ئەنعام کچە چی؛ هەر دەڵێی ئێراق بەر نەفرەت کەوتووە

Chawy Kurd
بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
سەرەکی شــیکار

هەنگاوەكانی چین بەرەو هەژموون

مستەفا خالید محەمەد لەلایەن مستەفا خالید محەمەد
ئازار 30, 2024
لە بەشی شــیکار
0 0
A A
هەنگاوەكانی چین بەرەو هەژموون
0
هاوبەشکردنەکان
125
بینینەکان
هاوبەشکردن لە فەیسبووکهاوبەشکردن لە تویتەر
0 0
A A

مێژووی ھاوچەرخی چین:

‎لەوکاتەوەی لە ساڵی ١٩٤٩ دا حکومەتی چین دەسەڵاتی گرتەوە دەست بەسەرکردایەتی ماوتسی تۆنگ، ھەوڵێکی زۆر دراوە بۆ ئەنجامدانی گۆڕانکاری بنچینەیی لە ڕوی ئابووری نیشتمانییەوە، ئیشی حکومەتیش چڕببویەوە لەسەر دەست بەسەرداگرتنی دامەزراوە سەرمایەییەکان وگۆڕینی بۆ دەزگای دەوڵەتی وھەڵوەشاندنەوەی سیستەمی دەرەبەگایەتی موڵکداریەتی زەوی وئەوانەی دەێانەویت کشتوکاڵ برەو پێبدەن، لێرەوە تێبینی ئەوە دەکرێت کە شۆڕشی سۆسیالیستی لەچیند جودایە وەک لە شۆڕشی سۆسیالیستی لە یەکێتی سۆڤیەتی جاراندا، ئەمەیش بەھۆی تایبەتمەندیی ژیانی کۆمەڵایەتی وئابووری ورامیاری کۆمەڵگای چینییەوە بوو.

سەرۆکی چین شی مین بين لەکاتی سەردانی بۆ وڵاتانی کازاخستان، بەڵێنیدا بە دروستکردنی پشتێنەیەکی ئابووری لەسەر ڕێگای حەریری کۆن، وپاش مانگێک سەرۆکی چین لەکاتی سەردانی بۆ ئەندەنوسیا ئەوەی ئاشکرا کرد كە کارکردن بۆ پرۆژەی رێگای حریری بەردەوامە وپرۆژەكەیش ناوی لێنرا (دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا-مبادرة الحزام والطریق) کەپێشتر ناوی (یەك پشتێن ویەك ڕێگا-حزام واحد وطریق واحد)بوو، کەئەم پرۆژە پێشنیار كراوە گەورەترین و درێژترین پرۆژەیە لەسەدەی ٢١ کە نزیکەی ٦٥ دەوڵەت دەگرێتەوە وڕێڕەوەکەی چین بە ئەوروپاو ئەفریقیا و ئاسیا دەبەستێتەوە بەرێگای خێرا وئاسنینی نوێ.

‎پرۆژەی پشتێنەوڕێگا بە گەورەترین دەروازەی بازرگانی جیهانی دادەنرێت بەهۆی ئەوەی تاکو ئێستا نزیکەی ٦٥ وڵات لەخۆدەگرێت، کە ئەم وڵاتانە ٦٥٪ کۆی دانیشتوانی سەرزەوی پێکدەهێنن، و هەروەها نزیکەی ٧٥٪ کۆی یەدەگی ووزەی جیهان پێکدەهێنن، ئامانجی ستراتیژییەتی چین بەستنەوەیەتی بە ئەوروپا لە ڕێگای خێرا وسکەی ئاسنین وتۆڕێکی پەیوەندی خێرا، خودی (پشتێنە) بەواتای پشتێنەی ئابووری رێگای ئاورشمی دێت.

دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا شەش دەروازەی ئابووری هەیە:

١- ڕێڕەوێکی ئابووری بۆ بەستنەوەی چین ومەنگۆلیا و ڕوسیا بەیەکترەوە؛ ئەم ڕێڕەوە دوو ڕێگای سەرەکی دەگرێتەوە: یەکێکیان لە هەرێمی پەکین وتیانجین وخبی لە چین بۆ مەنگۆلیا و ڕوسیا، رێگایەکەی تر لە ناوچەی دالیان بۆ چیتا ڕوسیا درێژدەبێتەوە.

٢- پردی وشکانی یۆرۆ- ئاسیای نوێ (پردی وشکانی ئۆراسیا نوێ): بەستنەوەی چینە بە هۆڵەندا وبەلجیکا وبەستنەوەی زەریای هێمن بە زەریای ئەتڵەسی، دروستکردنی سکەی ئاسنین بە درێژی ٨٠٠ .١٠ کێلۆمەتر لە کازاخستان وڕوسیا و بیڵاڕوسیا و پۆڵەندە و ئەڵمانیا کە خزمەت بە زیاتر لە ٣٠ وڵات دەکات.

٣- ڕێڕەوێكی ئابووری چین ونیمچەدوورگەی هیندی- چینی بەیەكەوە دەبەستێتەوە: ئەم ڕێڕەوە دەکەوێتە نێوان چین وهیندستانەوە، لە رێگای دەلتای ڕووباری مرواریی چین وڕیگای خێرای ناچۆنگ وکوانگانی و‌هێلی شەمەندەفەری خێرای نانینگ-گوانچۆ بۆ هانۆی سەنگاپوورە، ئەم پردە وشکانیە چین و نیمچەدوورگەی هیندی-چینی بەیەکەوە دەبەستێتەوە، هەروەها چین بە ڤێتنام ولاوس و کەمبۆدیا وتایلاند ومیانمار ومالیزیا وباشوری رۆژهەڵاتی ئاسیا دەبەستێتەوە.

٤- ڕێڕەوێكی ئابووری لە نێوان چین و پاکستان: ئەم ڕێڕەوە درێژیەکەی ٣٠٠٠کم دەبێت، لە شاری کاشجاری چین دەست پێ دەکات لە شاری گواداری پاکستان کۆتایی دێت، کە پشتێنەی ئابووری ڕێگەی ئاوریشمی(ڕێگەی وشکانی) لە باکوورەوە، بە ڕێگای ئاوریشمی دەریایی بۆ سەدەی ٢١ لە باشورەوە بەیەکەوە دەبەستێتەوە لە میانەی تۆڕێکی بازرگانیەوە بە ڕێگای خێرای گشتی وهێڵی ئاسنین وهێڵەكانی بۆری وکێبڵی فایبەر ئۆپتیک.

٥- ڕێڕەوی ئابووری نێوان بەنگلادیش وچین وهیندستان ومیانمار: ئەم ڕێڕەوە لە شاری گۆنیانی چینی دەست پێدەکات تاکو هەرێمی یونان لە چین، بە مەبەستی بەستنەوەی هیند ومیانمار وبەنگلادیش بە ڕێگای وشکانی وڕێڕەوەئاوییەکان و‌هێڵەئاسمانییەکانەوە.

٦- ڕێڕەوێكی ئابووری لە نێوان چین وئاسیای ناوەڕاست ورۆژئاوای ئاسیا:ئەم ڕێڕەوە چین بە ئاسیای ناوەڕاست ورۆژئاوای ئاسیا دەبەستێتەوە. ‌

 

 ئامانجە ئابوورییەکانی دەستپێشخەریی پشتێنە ورێگا:

دەستپێشخەریی پشتێنە وڕێگا لە بنەڕەتدا ھەوڵدانێکە بۆ بەدەستھێنانی ئامانجە سیاسی وجێۆپۆلەتیکیەکان لە ڕێگەی ئابووریی گۆڕینی ژێرخانەوە، وەلێ لە ڕوانگەی پەكینەوە وا نیشان دەدرێت کە ئامانجی دەستپێشخەرییەکە ئاسانکاریکردنە بۆ فراوانبونی ئابووری و یارمەتیدەرە بۆ کردنەوەی بازارەکانی دەرەوە بە کراوەیی لە بەردەم بازرگانی وەبەرھێنانەکانی چین، وەک ڕۆژنامەی نێۆرک نووسیبووی بەرھەمی زێدەی پیشەسازی چینی یەکێکە لە گرنترین ئەو پاڵنەرانەی لە پشت ئەو دەستپێشخەرییەوەیە، بۆ نموونە چین ١.١ ملیار تۆن ئاسن بەرھەم دێنیت کەئەو بڕە دەکاتە کۆی ئەو ھەموو بڕەی دەوڵەتانی جیھان بەرھەمی دەھێنن بەڵام لەناوخۆی  چیندا تەنیا ٨٠٠ ملیۆن بەکار دەبات، ژووری بازرگانیی ئەوروپی ڕوونی کردوەتەوە کەئەو بڕەی ئەو دەستپێشخەریە دەیگرێتەخۆ تەنیا ٣٠ملیۆن تۆنە لە بەرھەمینانی زێدە، واتە ئامانجی ڕاگەیەنراوی چین لە دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا باشکردنی پەیوەندی بازرگانییە لەنێوان ئاسیا وئەوروپا وئەفریقیا بە دامەزراندنی بەندەر وھێلی ئاسن وفڕۆکەخانە وکۆمەڵگەی پیشەسازی لەو دەوڵەتانەی دەکەونە چوارچێوەی تۆڕی ئەو گەیاندنەی پێشنیار کراوە، کەبە سەدان ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت، ئەو پرۆژەیە ئەوروپیەکانی دابەش کردوە وئەمریکیەکانیش بەرھەڵستی دەکەن، ئەوانەی گومان لەوپرۆژەیە دەکەن ھۆشیاری دەدەن لە بارەی مەترسییەکانی قەرزداربوونی زۆرەوە کە لەو پرۆژەیە دەکەوێتەوە، لەگەڵ کێشەی بێلایەنی سیاسی ئەو دەوڵەتانەی قەرزی چینی وەردەگرن بۆ ئەوەی لەو پرۆژەیە خەرجی بکەن، یەکێتی پیشەسازییەکانی ئەڵمانی داوای لەچین کرد دەست بەرداری ھەندێک شت ببێت، لە دەستپێشخەریەکەیدا بەرێوەبەری ئەو یەکێتیە “یواخیم لانگ” بە ئاژانسی ھەواڵی ئەلمانیای راگەیاند : ئەگەر پێویست بێت واتێبگەین ڕێگەی ئاوریشمی نوێ دەستکەوتێکە بۆ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ئەوا پێویستە بەشێوەیەکی نەرم و کراوە دیزاین بکرێت بۆ ھەمووان، ھاوکات گوتیشی چین بەئاشکرا ئەو دەستپێشخەرییە دەقۆزێتەوە نەک بەتەنیا بۆ بەرژەوەندییە ئابوورییەکان بەڵکو دەیبەستێتەوە بەئامانجی سیاسی وجێۆستراتیژیەوە، ئەو بەرپرسە سەرنجی بۆ ئەوە راکێشا کە چین ھەوڵدەدات خۆی وەکو ھێزێکی ئابووری وبازرگانیی جیھانی بچەسپێت، لە ڕوانگەی پیشەسازی ئەلمانیاوە پێویستە ڕێگەی ئاوریشم رێگایەکی یەک ئاراستە نەبێت.

ئامانجە سیاسی و جێۆپۆلەتیکەکانی پشتێنە وڕێگا:

یەکێک لەئامانجە سەرەکییەکانی دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا گۆڕینی سیستەمی جیھانیە کە چینیەکان وەکو ڕوسەکان پێان وایە سیستەمی تاکجەمسەری سیستەمێکی نادادپەروەرانەیە وھەژمونی تاکلایەنەی ڕۆژئاوا بەتایبەتیش ئەمریکایە بەسەر ھەموو جیھاندا، لەم ڕوانگەیەوە دەتوانین بڵێن کە دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا تەنیا دەربڕینێکە بۆ سیستەمی نوێی جیھانی داھاتوو کە بەشێنەیی لەو پەشۆکاوییە گەورەیە دەردەچێت کەلە نەوەدەکانی سەدەی بیستەمەوە لە ئارادابووە، لەرووی جێۆپۆلەتیکیشەوە ئەو دەستپێشخەرییە نوێنەرایەتیکردنی دوو لایەنەیە بۆ تێۆری “دڵی زەوی” زانای بواری ستراتیژ “ماکیندەر” چونكە بەستنەوەی ئاسیا وئەوروپا دەرھاوێشتەی جێۆپۆلەتیکی وجێۆ ئابووری لێ دەکەوێتەوە، لەڕوانگەی چینەوە.

 دەستپێشخەری پشتێنە و ڕێگا سێ ئامانجی ھەیە:

یەكەم: ھەناردەکردنە دەرەوەی سەرماییەی زیادە.

 دووەم: سوود وەرگرتن لەمەعریفەی ژێرخان.

سێیەم: کەلە ھەمووان گرنگترە بەھێزکردنی ڕۆڵێ چین وکاریگەرییەکانی لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی.

سەرەنجام:

١. دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا کە سەرۆکی چین (شی چین بین)سالى (٢٠١٣) لە داغستان ڕاگەیاند، ھەرچەندە خۆی ئامرازێکە بۆ ھێنانەدی یەکێتی ئۆراسیا وجیھانگەرایی چینی، وەلێ ھاوکات دەرھاوێشتەی ئەو گۆڕانکارییە ئابووری وسیاسی وستراتیژییانەیە کەلە کۆتاییەکانی سەدەی بیستەمدا لەچین ڕوویاندا وتا ئێستایش بەردەوامن، ئەو گۆڕانکارییانە بۆ ھەموو جیھان بە گشتی وئۆراسیا بە تایبەتی بەرێوەیە.

٢. زۆربەی دەوڵەتانی ئۆراسیا جگە لە ھەندێک دەوڵەت نەبێت کەھاوسێی چینن ومێژوێکی خوێناویان ھەیە لەگەڵیدا پێشوازی لەو دەست پێشخەرییەی چین دەکەن، لەلایەک بە ھۆی ئەوەی چین مێژوویەکی داگیرکاری لەو ناوچەدا نییە، لەلایەکی ترەوە دەیانەوێت لەڕێگەی چینەوە سیاسەتی ھێزێ سێیەم پیادە بکەن وچین وەکو ھێزێک لەنێوان ڕوسیا ورۆژئاوادا بەکاربێنن بۆ ڕزگاربوون لەھەژموونی ئەو دوو لایەنە.

٣. ئەم ڕاستیەی سەرەوەی دەوڵەتانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بۆ دەوڵەتانی ئاسیای ناوەراستیش راستە ودەگونجێت ئەوانیش بەھۆی بووژانەوە وبەھێزبوونەوەی ڕوسیا بۆ ئەوەی خۆیان لەدوبارە گەڕانەوەی ئەزمونێکی ھاوشێوەی سۆڤیەت بپارێزن، زۆرینەیان پێشوازی لە دەستپێشخەری پشتێنە وڕێگا دەکەن، ودەستی وەبەرھێنانەکانی چین گەیشتۆتە ژمارەیەکی زۆر لەو دەوڵەتانە وەک وەبەرھێنان لە بەندەری تورکمانباشی لە تورکمانستان ووەبەرھێنان لە داغستان وتاجیکستان و ئۆزبەکستان .

٤. ئەوروپا تائیستا جۆرێک لە دڵەڕاوکێی ھەیە بەرامبەر دەستپێشخەری پشتێنە ورێگا، بۆیە ھەوڵدەدات بەمەرجی تایبەتی خۆیەوە مامەڵەی لەگەڵدا بکات بۆ ئەوەی لەکۆتاییدا نەکەوێتە ژێر ھەژمونی چینەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوەیشدا قوڵایی ستراتیژیی زۆر لە دەوڵەتە گەورەکانی ئەوروپا وەکو ئەڵمانیا و فەرەنسا دەگەرێتەوە بۆ ئۆراسیا.

سەرچاوەکان:

‎١. د.کامەران مەنتک، توێژینەوەیەک لە دیبلۆماسییەت وستراتیژییەتی چین لەدەستپێشخەری پشتێنە و رێگا.

٢. ئادیتیا ماتۆ، چین و سیستەمی بازرگانی جیھانی، وەرگێڕانی : بابان ئەنوەر

٣. دكتۆر وەجیهـ احمد عبدلکەریم، ماوتسی تۆنگ، وەڕگێرانی: گەرمیان محمد احمد

پۆستی پێشوو

ئایا پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د كه‌ی شه‌هید كراوه‌؟

پۆستی داهاتوو

دەرچوون لە ئێراق: بەشی 82

مستەفا خالید محەمەد

مستەفا خالید محەمەد

نووسەر و توێژەری سیاسی

پەیوەندیداری بابەتەکان

1111
شــیکار

ڕێبه‌رێك بۆ چاودێرانی هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌كان: بەشی پێنجەم

ئه‌یلول 30, 2025
11
ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو   
شــیکار

ساڵێک بەبێ نەسروڵڵا؛ ئەو پیاوەی باوەڕی بە ئەفسانەی خۆی هەبوو  

ئه‌یلول 29, 2025
17
لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان
شــیکار

لە کۆمێنتەوە بۆ قەیرانی متمانە؛  شێوازەکانی دزەکردنی سایبری ئێران لەنێو کۆمەڵگەی کوردستان

ئه‌یلول 24, 2025
73

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

ئازار 2024
د س W پ ه ش ی
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
« شوبات   نیسان »

Aa

0 0
A A
  • پەیوەندی
  • دەربارە
  • بۆردی راوێژکاران
  • بۆردی سپۆنسەرەکان

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بێ ئه‌نجام
هەموو ئەنجامەکان نیشان بدە
  • English
  • سەرەکی
  • بــیر و ڕا
  • شــیکار
  • ئــــابووری
  • نەتەوە و دەوڵەتسازی
  • ئــاسـایشی نەتەوەیی
  • ئینسکلۆپـیدیا
    • دەوڵەتەکان
    • حیزب و ڕێکخراو
    • بەڵگەنامە و ڕوداو
    • دەستەواژە و چەمك
    • شار و ناوچەکان
    • کەسایەتیەکان
  • هێــزی نەرم
    • توێژینەوەی میدیایی
    • کولتوور و مرۆڤسازی
    • هزر
    • ئەدەب و هونەر
    • سینەما
  • کورد لە چاوی ئەواندا
  • چاوپێکەوتن

2024 - 2022 © CHKurd - ڕووکاری وۆردپرێس لە لایەن چاوی کورد

بەخێر هاتیتەوه!

لە خوارەوە داخڵی ناو هەژمارەکەت بە

ووشەی نهینیت بیرچۆتەوە?

گەڕاندنەوەی ووشەی نهێنیەکەت

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە ڕێکخستنەوەی ووشەی نهێنی.

چوونە ژورەوە

لیستی پەخشکردنی نوێ زیادبکە